شذرات المعارف
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام لا يكون الرجل مؤمناً حتّى يكون خائفاً راجياً، و لا يكون خائفاً راجياً حتّى يكون عاملاً لما يخاف و يرجو.» #بحارالأنوار ج۱ص۱۵۰
کلام حکیمانه #اپیکور (دانشمند پیش از باستان در #روم ): انسان باید راه درست زندگی کردن را از جهان طبیعت بیاموزد؛ #طبیعت یک سلسله قواعد و قوانینی دارد که خدای متعال به او داده است که اگر حکیمانه به آنها نگریسته شود انسان را راهنمایی به عالم #توحید میکند چون این قوانین از عالم توحید برخاسته است؛ یکی از قواعد مهم که از طبیعت میتوان آموخت این است که انسان برای بهرهوری از سلامت میبایست دو مطلب را لحاظ کند:
۱- به نسبت سلامتی خودش امیدوار باشد؛
۲- نسبت به درست انجام ندادن وظیفه بیمناک باشد؛
#ترس بیجا از مریضی سبب دائمالمرض بودن در مسائل روحی است؛ ضرورت مواظبت بر #سلامتی جسم؛ در معنویت هم اگر انسان بیجا نگران باشد مبتلا به #وسواس میشود و اگر هیچ نگران نباشد منجر به #تجری و بیباک شدن میشود؛ خوشنودی انسان در صورت انجام دادن وظیفه و ترس انسان به سبب اینکه خدای متعال آیا از او پذیرفته است یا نه.
«يا هشام لا يكون الرجل مؤمناً حتّى يكون خائفاً راجياً، و لا يكون خائفاً راجياً حتّى يكون عاملاً لما يخاف و يرجو.»
انسان مؤمن نمیباشد مگر اینکه #نگران و #امیدوار باشد؛ نگرانی نسبت به خود و آنچه که بر عهدهٔ انسان است؛ امیدواری به آنچه که مورد نظر خداست انجام دادهام و امیدوار باشم که بعد از این بتوانم به لطف خدای متعال به وظایف خودم عامل باشم؛ #خوف و #رجا در انسان مؤمن اگر بر دیگری غلبه کند میتواند سبب فساد در انسان بشود؛ روایت دارد که مؤمن تا لحظه مرگش نمیداند که مورد لطف خدای متعال هست یا نه.
«و لا يكون خائفاً راجياً حتّى يكون عاملاً لما يخاف و يرجو.»
تعادل بین خوف و رجا با #عمل به آنچه مورد خوف و نگرانی است و آنچه که مورد امیدواری است؛ خوف و رجا عامل موفقیت انسان است اگر در محل خودش رعایت شود؛ اهمیت رعایت محل و موقعیت کردن.
«يا هشام قال الله جلّ وعزّ: و عزّتي و جلالي و عظمتي و قدرتي و بهائي و علويّ في مكاني، لا يؤثر عبد هواى على هواه إلّا جعلت الغنى في نفسه، و همّه في آخرته و كففت عليه ضيعته، و ضمنت السماوات و الأرض رزقه، و كنت له من وراء تجارة كلّ تاجر.»
مطلب بسیار ریشهای و مهم عبارت فوق؛ دوگونه مواجهه انسان با امور روزمره که برخی با ناله کردن است و برخی با رضا؛
فراتر رفتن از نیازهای روزمره به سبب آرام کردن خود است؛ تلاش برای روز مبادا؛ جریانی پیرزن پولداری که برای روز مبادا گدایی میکرد؛ عدم اتمام تأمین دغدغهٔ روز مبادا برای انسان مگر برای اهل #قناعت و #توکل ؛ جریان مریضی که به نوکرش گفت برو حکیم (طبیب) بیاور...؛ روز مبادای متعارف از تأسی به #سیره_عقلا و انسانهای فهمیده نشأت گرفته است؛ #تدبیر برای روز مبادای متعارف؛ روایتی پیرامون تدبیر در دارایی انسان.
«يا هشام قال الله جلّ وعزّ: و عزّتي و جلالي و عظمتي و قدرتي و بهائي و علويّ في مكاني، لا يؤثر عبد هواى على هواه إلّا جعلت الغنى في نفسه، و همّه في آخرته و كففت عليه ضيعته، و ضمنت السماوات و الأرض رزقه، و كنت له من وراء تجارة كلّ تاجر.»
#احدیت یکتائی است ولی #عزت معنای التزامیاش یکتائی است.
اولین بهره و اثر ایثار و زیر پا گذاشتن #هوای_نفس و رجحان دادن هوای خدای متعال #غنا و بینیازی در خود آن شخص است و اینکه آسایش روحی پیدا میکند و نگرانیهای بیجایی که دیگران دارند را او ندارد.
اثر دیگر این است که #همّ و فکر او را در راه #آخرت قرار میگیرد.
اثر دیگر این است که خواستههای زندگی او کفایت میشود؛ خاطرهای از مرحوم آیتالله #سیدمحمدضیاءآبادی
صلی الله علیک یا مولانا یا اباعبدالله
السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین
کشتیشکستخوردهٔ طوفان کربلا
در خاک و خون تپیدهٔ میدان کربلا
از آب هم مضایقه کردند کوفیان
خوش داشتند حرمت مهمان کربلا
بودند دیو و دد همه سیراب و میمکید
خاتم، ز قحط آبْ سلیمان کربلا
گر چشم روزگار بر او فاش میگریست
خون میگذشت از سر ایوان کربلا
آه از دمی که لشکر اعدا نکرده شرم
کردند رو به خیمهٔ سلطان کربلا
حسین جان حسین جان
حسین جان حسین جان
#محتشم_کاشانی
شب پنجم رجب المرجب ۱۴۴۴
۱۴۰۱/۱۱/۶
#شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110
شذرات المعارف
شب دوازدهم رجب المرجب ۱۴۴۵ ۱۴۰۲/۱۱/۳ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«قال هشام: فقلت له: فإن وجدت رجلا طالبا له غير أن عقله لا يتسع لضبط ما القي إليه؟ قال عليهالسلام: فتلطف له في النصيحة، فإن ضاق قلبه لا تعرضن نفسك للفتنة. واحذر رد المتكبرين، فإن العلم يدل على أن يملى على من لا يفيق»
#تحف_العقول ص۳۹۵
برخی سوالات دقیق است ولی ظرفیتی برای پذیرش آن نیست؛ جریانی از مجتهد جامع الشرایط مرحوم آشیخ #رضا_محقق و وصف ایشان از زبان آیت الله #وحیدخراسانی؛ مرحوم آشیخ #رضا_محقق امام جماعت مسجد #خندق_آباد و از اساتید آقایان #جوادی_آملی و #حسن_زاده_آملی بودند؛ مقدمات ضروریه برای رسیدن به پاسخ برخی مطالب
«قال هشام: فقلت له: فإن وجدت رجلا طالبا له غير أن عقله لا يتسع لضبط ما القي إليه؟»
عدم #ظرفیت طالب حقیقت؛ مرام مرحوم علامه #طباطبایی در پاسخ به سوالات؛ وصف حال مرحوم آسید #حسین_قاضی (از بنی اعمام مرحوم علامه طباطبایی)؛ به روز بودن خرج زندگی مرحوم آسید حسین قاضی و جریانی از رسیدن عین خمس به ایشان از طرف مرحوم آیتالله #میرزاهاشم_آملی؛ رفاقت آسیدحسین قاضی با #مرحوم_امام و جریانی از کلام مرحوم امام به ایشان مبنی از پرهیز مطالعه کتاب #فتوحات_مکیه به علت اینکه مقدمات استفاده از آن را نداشتند
«قال عليهالسلام: فتلطف له في النصيحة»
راهکار امام علیهالسلام مبنی بر چگونگی پاسخ به کسیکه ظرفیت لازم برای دریافت پاسخ را ندارد به اینکه او را #نصیحت عالمانه کن؛ تفاوت جواب علمی با نصیحت عالمانه
«فإن ضاق قلبه لا تعرضن نفسك للفتنة»
اگر ظرفیت وی گسترش پیدا نکرد دیگر خود را در معرض فتنه قرار مده؛ گرایش #اخباری مرحوم میرزا #جوادملکی_تبریزی در #فقه؛ قول #اخباریون مبنی بر عدم نجاست آب قلیل در ملاقات با نجاست مگر به تغییر بو و رنگ و مزه، در مقابل نظر #اصولیون مبنی بر انفعال آب قلیل در ملاقات با نجاست؛ جریان نجس دانستن میرزا جواد آقا ملکی تبریزی از سوی طلبهای که قول مرحوم آیتالله شیخ عبدالکریم #حائری_یزدی را شنیده بوده است؛ #وسواس شدن نوع افرادی که خیال میکنند مطلبی را فهمیدهاند و به آن مطلب لوازمی را بار میکنند؛ بیان مسألهای در باب احکام طهارت و نجاست؛ تفاوت محکوم به طهارت با طاهر بودن شیئی؛ مسأله بلد نبودن بسیاری از وسواسیها؛ تفاوت لوازمات نزد #جاهل و #عالم برای مسائل مختلف
«قال عليهالسلام: فتلطف له في النصيحة، فإن ضاق قلبه لا تعرضن نفسك للفتنة. واحذر رد المتكبرين»
تحریر از رد #متکبرانه؛ ضرورت #مدارا با شخصی که ظرفیت لازم را ندارد؛ جریانی از یکی از پامنبری های آقا #سیداسماعیل_شفیعی و مدارای ایشان با این پامنبری
صلی الله علیک یا مولانا یا اباعبدالله
السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین
تا نیک یقین کند که این کشته کیست
با دیدهٔ معرفت در آن تن نگریست
عریان بدنی بدید کز تیغ و سنان
اعداد و جراحتش هزار است و دویست
چون دید سرش بریده از راه قفاست
وان پیکر انورش لگدکوب جفاست
دانست یقین که باشد این جسم امام
زیرا که بلا همیشه بر اهل ولاست
#فؤادکرمانی
حسین جان حسین جان
حسین جان حسین جان
شب دوازدهم رجب المرجب ۱۴۴۵
۱۴۰۲/۱۱/۳
آیت الله #شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110
شذرات المعارف
شب هفدهم ماه مبارک رمضان ۱۴۴۵ ۱۴۰۳/۱/۸ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام من أحب الدنيا ذهب خوف الآخرة من قبله و ما اوتي عبد علما فازداد للدنيا حبا إلا ازداد من الله بعدا و ازداد الله عليه غضبا.»
#تحف_العقول ص۳۹۹
هوو بودن #دنیا و #آخرت در بیان مرحوم #فیض_کاشانی: قال بعض أصحابنا ما ملخصه: إن الدنيا والآخرة ضرتان، كلما قربت من إحداهما بعدت عن الأخرى #الحقایق ص۲۱۹؛ #نگرانی دو گونه است: نگرانی بیجا و موهوم همانند #وسواس و نگرانی حقیقی به نسبت آن چیزی که در پیش رویش است ببیند آیا مقتضیات آن را به انجام رسانده یا نه و اگر رسانده دغدغه داشته باشد که آیا میتوانم این امر را به سلامت به محل خودش برسانم یا نه؟؛ ضرورت نگرانی حقیقی برای #زندگی آخرت؛ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ ٱنفِرُوا۟ فِی سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱثَّاقَلْتُمْ إِلَی ٱلْأَرْضِۚ أَرَضِيتُم بِٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا مِنَ ٱلْأَخِرَةِۚ فَمَا مَتَٰعُ ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا فِی ٱلْأَخِرَةِ إِلاَّ قَلِيلٌ #التوبة:۳۸؛ مِن در آیه من مقابله است به تقابل حیات دنیا با حیات آخرت؛ نتیجه تابع اخس مقدمتین است و وقتی مقدمه انسان دنیایی شد نتیجهای هم که میدهد دنیایی است
«يا هشام من أحب الدنيا ذهب خوف الآخرة من قبله و ما اوتي عبد علما فازداد للدنيا حبا إلا ازداد من الله بعدا و ازداد الله عليه غضبا.»
#خوف و #ترس از آخرت یعنی باید شئونی که مربوط به آخرت است را رعایت کند و وقتی در فکر آن بود دغدغه آخرت دارد پس نگرانیاش برای آن انجام است؛ اهمیت به امر برای موفقیت در آن
همی گویم و گفته ام بارها
بود کیش من مهر دلدارها
پرستش به مستی ست در کیش مهر
برونند زین جرگه هشیارها
به شادی و آسایش و خواب و خور
ندارند کاری دل افگارها
بجز اشک چشم و بجز داغ دل
نباشد به دست گرفتارها
کشیدند در کوی دلدادگان
میان دل و کام دیوارها
علامه #طباطبایی
تفاوت اهمیت ندادن به دنیا از سر اهتمام به امر آخرت یا از سر تنبلی؛ یه کارگیری امور دنیوی در راستای آخرت: قُلْ إِن كَانَ ءَابَآؤُكُمْ وَ أَبْنَآؤُكُمْ وَ إِخْوَٰنُكُمْ وَ أَزْوَٰجُكُمْ وَ عَشِيرَتُكُمْ وَ أَمْوَٰلٌ ٱقْتَرَفْتُمُوهَا وَ تِجَٰرَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَ مَسَٰكِنُ تَرْضَوْنَهَآ أَحَبَّ إِلَيْكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَ رَسُولِهِۦ وَ جِهَادٍ فِی سَبِيلِهِۦ فَتَرَبَّصُوا۟ حَتَّیٰ يَأْتِیَ ٱللَّهُ بِأَمْرِهِۦۗ وَ ٱللَّهُ لاَ يَهْدِی ٱلْقَوْمَ ٱلْفَٰسِقِينَ #التوبة:۲۴؛ احوال سه تن از مراجع تقلیدی که ترس از داشتن خانه داشتند: آیات عظام #مرعشی_نجفی و #سیدعبدالله_شیرازی و #سیداحمدخوانساری؛ حالات آیت الله مرعشی نجفی در خدمت مرحوم آیتالله شیخ عبدالکریم #حائری_یزدی؛ مقام مرحوم آیتالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی و مرحوم آیت الله #سیدابوالحسن_اصفهانی نزد مردم #نجف و #قم؛ شئون و حقوق #ثروتمند بودن؛ منزل مرحوم آیتالله سید احمد خوانساری و وضعیت ساکنین منازل در بازار #تهران قبل از پیروزی #انقلاب؛ حالات و مجاهدات مرحوم آیتالله سید عبدالله شیرازی در راستای انقلاب اسلامی و رفاقت ایشان با #مرحوم_امام؛ مهاجرت مرحوم آیتالله سید عبدالله شیرازی به #مشهد مقدس پس از ارتحال مرحوم آیتالله #سیدهادی_میلانی؛ وَ مَآ أَدْرَیٰكَ مَا ٱلْعَقَبَةُ (۱۲) فَكُّ رَقَبَةٍ (۱۳) أَوْ إِطْعَٰمٌ فِی يَوْمٍ ذِی مَسْغَبَةٍ (۱۴) يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ (۱۵) أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ #البلد:۱۶
«يا هشام من أحب الدنيا ذهب خوف الآخرة من قبله و ما اوتي عبد علما فازداد للدنيا حبا إلا ازداد من الله بعدا و ازداد الله عليه غضبا.»
کسیکه #محبت دنیا در قلبش داشت خوف از آخرت از قلبش میرود؛ توصیف مرحوم امام از مرحوم آیتالله شیخ #محمدتقی_آملی و نقل خوابی از ایشان؛ بدترین #دشمن: أعدى عدوك نفسك التي بين جنبيك #بحارالأنوار ج۷۰ص۶۴
صلی الله علیک یا مولانا یا اباعبدالله
السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین
توسل به #حضرت_عباس علیهالسلام
بود امیدم تا مرا یاری کنی
سالها بهرم علمداری کنی
ای دریغا شد امیدم نا امید
بی برادر گشتم و پشتم خمید
یا حسین یا حسین یا حسین
یا حسین یا حسین یا حسین
الانَ إنکَسَرَ ظَهرِي وَ قَلَّت حِيلَتِي
حسین جان حسین جان
شب هفدهم ماه مبارک رمضان ۱۴۴۵
۱۴۰۳/۱/۸
آیت الله #شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110
شذرات المعارف
شب دوم رجب المرجب ۱۴۴۶ ۱۴۰۳/۱۰/۱۳ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام إن العاقل اللّبيب من ترك ما لا طاقة له به، و أكثر الصواب في خلاف الهوى. و من طال أمله ساء عمله»
#تحف_العقول ص۳۹۹
طاقت انسان در مقام #عمل و #کردار؛ ضرورت توجه به #ظرفیت و متعارف بودن آن؛ انتظارات برخی انسانها از اموری که مدخلیتی در تحقق هدف ندارد؛ ذکر روایتی پیرامون انتظار انسان #احمق به نزول ملک با #عبادت یک شبه؛ آفت خیال اینکه با زور زدن در امری از آن امر چیزی متحقق میشود؛ موارد مختلف افراد مبتلا به #وسواس به سبب بیماری و وسواس به سبب نفهمی؛ آفت انتقال #باور غلط به دیگران و #تعصب در اینباره؛ جریانی از #مذاکره_علمی مرحوم آیتالله شیخ عبدالکریم #حائری_یزدی در #شب_قدر با برخی از اصحاب خویش؛ باورهای غلط و انتظارات بیجا در برخی پیرامون اعمال شبهای قدر و #مراسم_احیاء؛ نگرش متفاوت انسان #عاقل خردمند به مطالب
«يا هشام إن العاقل اللّبيب من ترك ما لا طاقة له به»
لب یعنی (خالص الشّیء) و خالص هرچیز یعنی لب آن شیء؛ انسانی که عقلش خالص است آن چه را که طاقتش را ندارد از اول سراغش نمیرود؛ جریانی واکنش #ملانصرالدین به حاکمی که طالب دریافت مالیات از زمین زراعی بود؛ انسان عاقل از ابتدا اندازه کار رعایت میکند؛ وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ #الرحمن:۹: و میزان را برپا کنید به قاعده و در آن میزانی که برپا داشتید کم نگذارید؛ جریان #ستون_توبه در #مسجد_النبی صلیالله علیه وآله وسلم؛ وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا (۷۴) إِذًا لَأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا #الإسراء:۷۵؛ فیض #عصمت و مصون ماندن #پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم؛ سریان میل به #کفار در غیر صاحبان عصمت؛ #تحول انسان در برخی موارد با یک تشر (مخصوصاً از ناحیه شخص محبوب در نظر انسان) و از مراتب #نهی_از_منکر بودن این مسأله؛ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا #البقرة:۲۸۶؛ عاقل دانا خودش به خودش سخت نمیگیرد؛ جریانی از شخصی که با خود #عهد سخت و مافوق طاقتش بسته بود؛ عدم ممدوحیت به تعب انداختن خود در نزد شرع؛ اصل مهم روایی: اقل عبادت اگر همراه با #تفکر باشد بسیار کارساز است ولی اگر عبادت زیاد بدون #معرفت انجام بگیرد هر اندازه عبادت بیشتر شود از خدا دورتر میشود
«يا هشام إن العاقل اللّبيب من ترك ما لا طاقة له به»
روایت پیرامون شخصی که توان بر ایستاده یا نشسته خواندن #نماز را ندارد؛ روایتی پیرامون شخصی که عمل #آب_مروارید داشته است و استفتای او از معصوم علیهالسلام؛ وجود عمل آب مروارید در قدیم و ذکر آن در روایات؛ جریانی استفتاء شخصی از مرحوم #مجلسی_اول پیرامون وظیفه نمازش پس از عمل آب مروارید؛ بهترین #مستحب آن است که بر آن مداومت باشد و لو کم باشد؛ قَلِيلٌ يَدُومُ عَلَيْكَ خَيْرٌ مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ #غررالحکم ص۴۹۸؛ سیرهٔ آیت الله رضا #استادی پیرامون فعالیت مستمر یک ساعته همیشگی در پیگیری تألیفات خویش و موفقیتهای بسیار بر اثر مداومت بر این امر
اسب تازی دو تگ رود به شتاب
و اشتر آهسته میرود شب و روز
#گلستان_سعدی
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شب دوم رجب المرجب ۱۴۴۶
۱۴۰۳/۱۰/۱۳
آیت الله #شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110