بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم #حدیث_اولی_الالباب خطابات حضرت #امام_کاظم علیه‌السلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب «يا هشام ما قسّم بين العباد أفضل من العقل، نوم العاقل أفضل من سهر الجاهل، و ما بعث الله نبيّاً إلّا عاقلاً حتّى يكون عقله أفضل من جميع جهد المجتهدين، و ما أدّى العبد فريضةً من فرائض الله حتى عقل عنه.» #بحارالأنوار ج۱ص۱۵۴ محل وفاق بودن عظمت #عقل در #فرهنگ_اسلامی؛ تفاوت تلقی از عقل در بین مکاتب اسلامی مثل مکتب #حدیثی و #کلامی و #فلسفی و #عرفانی و #سلوکی که هر کدام از این‌ها در #مذاهب_اسلامی شاخه‌های مختلفی دارد؛ ضرورت فهم کاربرد عقل در مقاطع مختلف؛ عقل پیش از اسلام در قرآن: بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ #الزخرف:۲۲؛ نمونه‌ای از فرهنگ عرب جاهلی؛ خطبه #قاصعه در #نهج_البلاغة در #بصره بیان شده؛ ثروت مردمان بصره از علل لشکرکشی #عایشه در جنگ #جمل به بصره بوده است؛ تفاوت #سیاست مولا #امیرالمؤمنین صلوات الله علیه با سیاست #ابوبکر و #عمر در برخورد با اقوام با بخشش #عطایا به سران اقوام و تعطیلی این سیاست در زمان #عثمان و از سرگیری آن در زمان #معاویه؛ معنای عطایا در لسان #سیدالشهداء علیه‌السلام در روز #عاشورا: قَدِ انخَزَلَت عَطِیّاتُکُم مِنَ الحَرامِ، وَ مُلِئَت بُطونُکُم مِنَ الحَرامِ، فَطُبِعَ عَلی قُلوبِکُم #بحارالأنوار ج۴۵ص۸؛ وَ لَقَدْ سَمِعْتُ رَنَّةَ الشَّیطَانِ حِینَ نَزَلَ الْوَحْی عَلَیهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ فَقُلْتُ: یا رَسُولَ ال‍لّهِ مَا هذِهِ الرَّنَّةُ؟ فَقَالَ: هذَا الشَّیطَانُ قَدْ أَیسَ مِنْ عِبَادَتِهِ. إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ، وَ تَرَی مَا أَرَی إِلاَّ أَنَّكَ لَسْتَ بِنَبِی، وَ لكِنَّكَ لَوَزِیرٌ وَ إِنَّكَ لَعَلَی خَیر #نهج_البلاغة خطبه #قاصعه؛ طرح بحث #شعاع_وحی توسط #ابن_عربی؛ نهی از #تعصب در خطبه قاصعه و اگر لابد از تعصب هستید لااقل تعصب مردم جاهلی را داشته باشید: فَسَجَدَ الْمَلاَئِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ * إِلاَّ إِبْلِیسَ) اعْتَرَضَتْهُ الْحَمِیةُ فَافْتَخَرَ عَلَی آدَمَ بِخَلْقِهِ، وَ تَعَصَّبَ عَلَیهِ لِاَصْلِهِ. فَعَدُوُّ ال‍لّهِ إِمَامُ الْمُتَعَصِّبِینَ، وَ سَلَفُ الْمُسْتَکْبِرِینَ، الَّذِی وَضَعَ أَسَاسَ الْعَصَبِیةِ، وَ نَازَعَ ال‍لّهَ رِدَاءَ الْجَبْرِیةِ، وَ ادَّرَعَ لِبَاسَ التَّعَزُّزِ، وَ خَلَعَ قِنَاعَ التَّذَلُّلِ.... اِحْذَرُوا عِبَادَ ال‍لّهِ عَدُوَّ ال‍لّهِ أَنْ یعْدِیكُمْ بِدَائِهِ، وَ أَنْ یسْتَفِزَّكُمْ بِنِدَائِهِ .... وَ قَدْ أَمْعَنْتُمْ فِی الْبَغْی، وَ أَفْسَدْتُمْ فِی الْاَرْضِ مُصَارَحَةً ل‍لّهِ بِالْمُنَاصَبَةِ، وَ مُبَارَزَةً لِلْمُؤْمِنینَ بِالْمُحَارَبَةِ. فَال‍لّهَ ال‍لّهَ فِی كِبْرِ الْحَمِیةِ وَ فَخْرِ الْجَاهِلِیةِ! ... إِنْ كَانَ لاَبُدَّ مِنَ الْعَصَبِیةِ فَلْیكُنْ تَعَصُّبُكُمْ لِمَكَارِمِ الْخِصَالِ، وَ مَحَامِدِ الْاَفْعَالِ، وَ مَحَاسِنِ الْاُمُورِ، الَّتی تَفَاضَلَتْ فِیهَا الْمُجَدَاءُ وَ النُّجَدَاءُ مِنْ بُیوتَاتِ الْعَرَبِ وَ یعَاسِیبِ الْقَبَائِلِ; بِالْاَخْلاَقِ الرَّغِیبَةِ، وَالْاَحْلاَمِ الْعَظِیمَةِ، وَ الْاَخْطَارِ الْجَلِیلَةِ، وَ الْاثَارِ الْمَحْمُودَةِ. فَتَعَصَّبُوا لِخِلاَلِ الْحَمْدِ مِنَ الْحِفْظِ لِلْجِوَارِ، وَ الْوَفَاءِ بِالذِّمَامِ، وَالطَّاعَةِ لِلْبِرِّ، وَ الْمَعْصِیةِ لِلْكِبْرِ، وَ الْاَخْذِ بِالْفَضْلِ، وَ الْكَفِّ عَنِ الْبَغْی، وَ الْاِعْظَامِ لِلْقَتْلِ، وَ الْاِنْصَافِ لِلْخَلْقِ، وَ الْكَظْمِ لِلْغَیظِ، وَ اجْتِنَابِ الْفَسَادِ فِی الْاَرْضِ. #نهج_البلاغة خطبه قاصعه؛ ذکر برخی از سنت‌های عرب جاهلی؛ فارق فرهنگ اسلامی و فرهنگ جاهلی در راه #انانیت_نفس بودن یا نبودن است؛ ناشناخته بودن فرهنگ عرب جاهلی برای ما؛ خاطره‌ای از مرحوم پدر استاد پیرامون منشأ آلوده ثروت برخی بازاریان؛ وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ ۖ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ (۷۸) قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنْشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ #یس:۷۹؛ استدلال بر اساس #قیاس_اولویت؛ عقل پیش از اسلام یعنی راه و روش درست فکر کردن را انسان بداند که چگونه فکر کند که گرفتار #مصادره_به_مطلوب و #مغالطه و امثالهم نشود که این عقل جلوی توهماتی همچون تصور غلط خدای #وهابیت را می‌گیرد؛ نمونه‌ای از #خداشناسی غلط در برخی از گرایشات #حنابله به دلیل نداشتن پایه فکری درست؛ نگاهی به مکتب #تشیع از خارج با کتاب #الصلة_بین_التصوف_والتشیع تألیف #كامل_مصطفى_الشيبی؛ مدح شیعه با قصد مذمت به اینکه شیعه دین نیست بلکه این‌ها #فلاسفه عقلگرای قبل از اسلام بودند که خواستند باقی بمانند بدین جهت شیعه را ساختند و این‌ها عقلگرا هستند

بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم #حدیث_اولی_الالباب خطابات حضرت #امام_کاظم علیه‌السلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب «يا هشام إن العاقل اللّبيب من ترك ما لا طاقة له به، و أكثر الصواب في خلاف الهوى. و من طال أمله ساء عمله» #تحف_العقول ص۳۹۹ طاقت انسان در مقام #عمل و #کردار؛ ضرورت توجه به #ظرفیت و متعارف بودن آن؛ انتظارات برخی انسان‌ها از اموری که مدخلیتی در تحقق هدف ندارد؛ ذکر روایتی پیرامون انتظار انسان #احمق به نزول ملک با #عبادت یک شبه؛ آفت خیال اینکه با زور زدن در امری از آن امر چیزی متحقق می‌شود؛ موارد مختلف افراد مبتلا به #وسواس به سبب بیماری و وسواس به سبب نفهمی؛ آفت انتقال #باور غلط به دیگران و #تعصب در اینباره؛ جریانی از #مذاکره_علمی مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم #حائری_یزدی در #شب_قدر با برخی از اصحاب خویش؛ باورهای غلط و انتظارات بی‌جا در برخی پیرامون اعمال شب‌های قدر و #مراسم_احیاء؛ نگرش متفاوت انسان #عاقل خردمند به مطالب «يا هشام إن العاقل اللّبيب من ترك ما لا طاقة له به» لب یعنی (خالص الشّیء) و خالص هرچیز یعنی لب آن شیء؛ انسانی که عقلش خالص است آن چه را که طاقتش را ندارد از اول سراغش نمی‌رود؛ جریانی واکنش #ملانصرالدین به حاکمی که طالب دریافت مالیات از زمین زراعی بود؛ انسان عاقل از ابتدا اندازه کار رعایت می‌کند؛ وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ #الرحمن:۹: و میزان را برپا کنید به قاعده و در آن میزانی که برپا داشتید کم نگذارید؛ جریان #ستون_توبه در #مسجد_النبی صلی‌الله علیه وآله وسلم؛ وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا (۷۴) إِذًا لَأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا #الإسراء:۷۵؛ فیض #عصمت و مصون ماندن #پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله وسلم؛ سریان میل به #کفار در غیر صاحبان عصمت؛ #تحول انسان در برخی موارد با یک تشر (مخصوصاً از ناحیه شخص محبوب در نظر انسان) و از مراتب #نهی_از_منکر بودن این مسأله؛ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا #البقرة:۲۸۶؛ عاقل دانا خودش به خودش سخت نمی‌گیرد؛ جریانی از شخصی که با خود #عهد سخت و مافوق طاقتش بسته بود؛ عدم ممدوحیت به تعب انداختن خود در نزد شرع؛ اصل مهم روایی: اقل عبادت اگر همراه با #تفکر باشد بسیار کارساز است ولی اگر عبادت زیاد بدون #معرفت انجام بگیرد هر اندازه عبادت بیشتر شود از خدا دورتر می‌شود «يا هشام إن العاقل اللّبيب من ترك ما لا طاقة له به» روایت پیرامون شخصی که توان بر ایستاده یا نشسته خواندن #نماز را ندارد؛ روایتی پیرامون شخصی که عمل #آب_مروارید داشته است و استفتای او از معصوم علیه‌السلام؛ وجود عمل آب مروارید در قدیم و ذکر آن در روایات؛ جریانی استفتاء شخصی از مرحوم #مجلسی_اول پیرامون وظیفه نمازش پس از عمل آب مروارید؛ بهترین #مستحب آن است که بر آن مداومت باشد و لو کم باشد؛ قَلِيلٌ يَدُومُ عَلَيْكَ خَيْرٌ مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ #غررالحکم ص۴۹۸؛ سیرهٔ آیت الله رضا #استادی پیرامون فعالیت مستمر یک ساعته همیشگی در پیگیری تألیفات خویش و موفقیت‌های بسیار بر اثر مداومت بر این امر اسب تازی دو تگ رود به شتاب و اشتر آهسته می‌رود شب و روز #گلستان_سعدی اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم شب دوم رجب المرجب ۱۴۴۶ ۱۴۰۳/۱۰/۱۳ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110

بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم #حدیث_اولی_الالباب خطابات حضرت #امام_کاظم علیه‌السلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب «يا هشام إياك والطمع. و عليك باليأس مما في أيدي الناس. و أمت الطمع من المخلوقين، فإن الطمع مفتاح للذل، و اختلاس العقل، و اختلاق المروات، و تدنيس العرض، و الذهاب بالعلم.» #تحف_العقول ص۳۹۹ #طمع همانند چشم‌داشت است؛ چشم‌داشت به حق که از مقولهٔ طمع منفی نیست و چشم‌داشت بی‌جهت همان طمع منفی است؛ «اختلاق المروات» عوارض طمع همچون دوری از #مروت و #جوانمردی و مردانگی؛ رسم جوانمردی #عرب پیش از #اسلام و انجام آن برای #منیت نفسانی؛ اوصاف خطبه طولانی #قاصعه حضرت #امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در میان #شیعه و #سنی و شروح متعدد بر آن همچون شرح #ابن_ابی_الحدید؛ وجه تسمیه خطبه (قاصعه) و واقعهٔ آن در #بصره؛ تحذیر حضرت از سرگذشت #بنی_اسرائیل و #تفرقه بین ایشان: اِعْتَبِرُوا بِحَالِ وَلَدِ إِسْمَاعِیلَ وَ بَنی إِسْحَاقَ وَ بَنِی إِسْرَائِیلَ. فَمَا أَشَدَّ اعْتِدَالَ الْاَحْوَالِ، وَ أَقْرَبَ اشْتِبَاهَ الْاَمْثَالِ! تَأَمَّلُوا أَمْرَهُمْ فِی حَالِ تَشَتُّتِهِمْ وَ تَفَرُّقِهِمْ، لَیالِی كَانَتِ الْاَكَاسِرَةُ وَ الْقَیاصِرَةُ أَرْبَاباً لَهُمْ، یحْتَازُونَهُمْ عَنْ رِیفِ الْافَاقِ، وَ بَحْرِ الْعِرَاقِ، وَ خُضْرَةِ الدُّنْيا، إِلَی مَنابِتِ الشِّیحِ، وَ مَهَافِی الرِّیحِ، وَ نَكَدِ الْمَعَاشِ، فَتَرَكُوهُمْ عَالَةً مَسَاكِینَ إِخْوَانَ دَبَر وَ وَبَر، أَذَلَّ الْاُمَمِ دَاراً، وَ أَجْدَبَهُمْ قَرَاراً، لایأْوُونَ إِلَی جَنَاحِ دَعْوَة یعْتَصِمُونَ بِها، وَ لاإِلَی ظِلِّ أُلْفَة یعْتَمِدُونَ عَلَی عِزِّهَا. فَالْاَحْوَالُ مُضْطَرِبَةٌ، وَ الْاَیدِی مُخْتَلِفَةٌ، وَ الْكَثْرَةُ مُتَفَرِّقَةٌ; فِی بِلاَءِ أَزْل، وَ أَطْبَاقِ جَهْل! مِنْ بَنَات مَوْؤُودَة، وَ أَصْنَام مَعْبُودَة، وَ أَرْحَام مَقْطُوعَة، وَ غَارَات مَشْنُونَة. #نهج_البلاغة خطبه #قاصعه؛ نصایح امیرالمؤمنین صلوات‌الله‌علیه در مورد عواقب شوم #تعصب ورزیدن (= اعصاب خرابی)؛ ذکر آثار حمیده در عرب جاهلی در کلام امیرالمؤمنین صلوات الله علیه: فَإِنْ کَانَ لاَ بُدَّ مِنَ الْعَصَبِیَّهِ فَلْیَکُنْ تَعَصُّبُکُمْ لِمَکَارِمِ الْخِصَالِ وَ مَحَامِدِ الْاءَفْعَالِ، وَ مَحَاسِنِ الْاءُمُورِ الَّتِی تَفَاضَلَتْ فِیهَا الْمُجَدَاءُ وَ النُّجَدَاءُ مِنْ بُیُوتَاتِ الْعَرَبِ وَ یَعَاسِیبِ القَبَائِلِ بِالْاءَخْلاَقِ الرَّغِیبَهِ، وَ الْاءَحْلاَمِ الْعَظِیمَهِ، وَ الْاءَخْطَارِ الْجَلِیلَهِ، وَ الْآثَارِ الْمَحْمُودَهِ. فَتَعَصَّبُوا لِخِلاَلِ الْحَمْدِ لِلْبِرِّ، وَ الْمَعْصِیَهِ لِلْکِبْرِ، وَ الْاءَخْذِ بِالْفَضْلِ، وَ الْکَفِّ عَنِ الْبَغْیِ، وَ الْإِعْظَامِ لِلْقَتْلِ، وَ الْإِنْصَافِ لِلْخَلْقِ، وَ الْکَظْمِ لِلْغَیْظِ، وَ اجْتِنَابِ الْفَسَادِ فِی الْاءَرْضِ. #نهج_البلاغة خطبه #قاصعه؛ نمونه‌هایی از مروات در عرب؛ #سنت سه روز پذیرایی در عرب از قدیم الأیام و ادامه آن تا زمان فعلی در زیارت #اربعین؛ زنده به گور کردن #دختر های خود توسط #عمربن_خطاب در زمان #جاهلیت: حدثنا عَبْدَانُ بن أَحْمَدَ ثنا الْحُسَيْنُ بن مَهْدِيٍّ الأُبُلِّيُّ ثنا عبد الرَّزَّاقِ أنا إِسْرَائِيلُ ثنا سِمَاكُ بن حَرْبٍ قال سَمِعْتَ النُّعْمَانَ بن بَشِيرٍ يقول سمعت عُمَرَ بن الْخَطَّابِ يقول وَسُئِلَ عن قَوْلِهِ وإذا الموؤودة سئلت قال جاء قَيْسُ بن عَاصِمٍ إلي رسول اللَّهِ صلي اللَّهُ عليه وسلم قال إني وَأَدَتُ ثَمَانِيَ بناتٍ لي في الْجَاهِلِيَّةِ قال اعتق عن كل وَاحِدَةٍ منها رَقَبَةً قلت إني صَاحِبُ إِبِلٍ قال اهْدِ إن شِئْتَ عن كل وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ بَدَنَةً . #المعجم_الکبیر تألیف #الطبرانی ج ۱۸ص۳۳۷؛ وَرُوِيَ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ أَنَّهُ قَالَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ ، إِنِّي وَأَدْتُ فِي الْجَاهِلِيَّةِ فَقَالَ : أَعْتِقْ عَنْ كُلِّ مَوْؤُودٍ رَقَبَةً . والموؤودةُ البنتُ المقتولةِ عندما تَوَلَّدَ ، كان أهلُ الجاهليةِ يفعلونَ ذلك مخافةَ العارِ والفقرِ. #المجموع تألیف #النووی_الشافعی ج۱۹ص۱۸۷؛ وَرُوِيَ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ أَنَّهُ قَالَ : يَا رَسُولَ اللَّهِ ، إِنِّي وَأَدْتُ فِي الْجَاهِلِيَّةِ. فَقَالَ : أَعْتِقْ عَنْ كُلِّ مَوْؤُودٍ رَقَبَةً. وَذَلِكَ أَنَّ الْعَرَبَ فِي الْجَاهِلِيَّةِ كَانَتْ تَحْفِرُ تَحْتَ الْحَامِلِ إِذَا ضَرَبَهَا الطَّلْقُ حُفَيْرَةً يَسْقُطُ فِيهَا وَلَدُهَا إِذَا وَضَعَتْهُ ، فَإِنْ كَانَ ذَكَرًا أَخْرَجُوهُ مِنْهَا ، وَإِنْ كَانَ أُنْثَي تُرِكَتْ فِي حُفْرَتِهَا ، وَطُمَّ التُّرَابُ عَلَيْهَا حَتَّي تَمُوتَ ، وَهَذَا قَتْلُ عَمْدٍ ، وَقَدْ أُوجِبَتْ فِيهِ الْكَفَّارَةُ #الحاوی_الکبیر تألیف #الماوردی_البصری ج۱۳ص۶۷؛ وقد جاءَ عن