شذرات المعارف
شب نهم رجب المرجب ۱۴۴۶ ۱۴۰۳/۱۰/۲۰ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«و عليك بالاعتصام بربك و التوكل عليه. و جاهد نفسك لتردها عن هواها، فإنه وجب عليك كجهاد عدوك.»
#تحف_العقول ص۳۹۹
بعد از تقبیح #طمع به #توکل به خدا که جنبهٔ مخالف طمع هست پرداخته شده است؛ توکل یعنی خدای را وکیل خود کردن و به خدای اتکال داشتن؛ معنای غلط توکل نزد برخی بدین معنا که بنشیند و منتظر بشود امور خود به خود درست شود؛ ذکر روایتی پیرامون توکل؛ امور مربوط به #بنده همچون رفتن به محل کار که مخالف #تنبلی است، و گستراندن بساط، و خوش خلقی با مشتری؛ کج فهمی و انحراف بزرگ در خلط بین بلاهت و جهالت و بین توکل؛ اموری که در کارها دست بنده نیست و علم به اینکه خدای متعال برای انسان بد نمیخواهد؛ خلاف وظیفه عمل کردن و توکل نامیدن آن!؛ توکل به خدا و مقام #اعتصام_بالله، به کارگیری #نعمت های الهی همچون #عقل و #تدبیر و #اراده در محل خودشان به طور شایسته است و علم اینکه خلقت او بیهوده نبوده و بداند که نسبت به صفات درون خود نهاده شده مسئول است؛ وَ قِفُوهُمْ ۖ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ #الصافات:۲۴؛ #تنبل مقام #نفسانیت خود را که میل به بیهودگی و بیبرنامگی و ولگردی است را جای خدای متعال قرار داده است و اعتصام به نفس کرده است با اسم توکل به خدا!؛ توکل و اعتصام به نفس و توکل و اعتصام به خدای متعال
«و عليك بالاعتصام بربك و التوكل عليه»
و بر تو باد چنگ زدن به دامن کسیکه پرورندهٔ تو است؛ حکمت إعطای نعم الهی برای به کارگیری در جایگاه مناسب خود تا انسان #مظهر برای #صفات الهی بشود؛ اعتصام به خدای متعال و گرفتن #فیض
«و عليك بالاعتصام بربك»
(علیک=بگیر) در مقابل (ایاک=بهپا، بر حذر باش) است و غیریت ایاک تحذیر با إیّاک ضمیر منفصل: إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ #الفاتحة:۵
«و عليك بالاعتصام بربك»
و بر تو با چنگ زدن به #رب و #پروردگار خودت
«و التوكل عليه»
و تکیه به او بزن که مقابل طمع است؛ در طمع تکیه به مردمان است که به دنبال چیدن علل و اسباب اهداف خود به دست دیگران است؛ هر کس به امید همسایه نشیند گرسنه میخوابد #ضرب_المثل؛ در توکل تکیه شخص بر خداست؛ تبیین چنگ زدن و اعتصام به پروردگار
«و جاهد نفسك لتردها عن هواها، فإنه وجب عليك كجهاد عدوك.»
تبیین تقابل طمع با مجاهده با نفس؛ علت طمع داشتن پیروی از #هوای_نفس است؛ انحراف در #تقوا نامیدن تنبلی و بی حمیتی؛ ضرورت مبارزه با نفس برای تفسیر درست واژگانی مثل توکل و تقوا و عمل طبق مقتضای آنها؛ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیْمَانَ الدَّیْلَمِیِّ عَنْ أَبِیهِ قَال کَانَ یَضِیعُ مِثْلُ هَذَا الْحَشِیشِ فَأَوْحَی اللَّهُ إِلَی الْمَلَکِ إِنَّمَا أُثِیبُهُ عَلَی قَدْرِ عَقْلِهِ. #الکافی ج۱ص۱۲؛ مشخص شدن طراز عقل شخص در #روابط_اجتماعی و #معاملات و کسب و کار؛ سوال #پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم از #شغل افراد: كانَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله إذا نَظَرَ إلى الرّجُلِ فأعْجَبَهُ ، قالَ : هَل لَهُ حِرْفَةٌ؟ فإنْ قالوا : لا ، قالَ : سَقَطَ مِن عَيْني . قيلَ : وكيفَ ذلكَ يا رسولَ اللّه ِ ؟! قالَ : لأنَّ المؤمنَ إذا لَم يَكُن لَهُ حِرْفَةٌ يَعيشُ بدِينهِ #جامع_الاخبار تألیف #شعیری_سبزواری ص۳۹۰؛ مستحق #زکات و ذکر روایتی در این باب؛ اهمیت کار کردن و شغل داشتن در #فرهنگ_دینی؛ فرمایش مرحوم آیت الله شیخ #محمدرضاتنکابنی مبنی بر لزوم جبران از وجوهات شرعیه ورشکستگی شخصی که طبق #عدالت کسب کرده ولی ورشکسته شده؛ تذکر یاد #آخرت به همراه فراموش نکردن #دنیا: وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ ۖ وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا #القصص:۷۷؛ فرمایش #پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم پیرامون اینکه اگر دارایی داری و دو روز از عمرت باقی مانده، یک روزش را صرف برنامهریزی برای بعد خودت کن و یک روزش را هم توجه کن به بعد از این عالم؛ انجام وظیفه نسبت به دارایی خود؛ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام فِی حَدِیثٍ قَالَ: إِنْ أُجِّلْتَ فِی عُمُرِکَ یَوْمَیْنِ فَاجْعَلْ أَحَدَهُمَا لِأَدَبِکَ لِتَسْتَعِینَ بِهِ عَلَی یَوْمِ مَوْتِکَ قِیلَ لَهُ وَ مَا تِلْکَ الِاسْتِعَانَهُ قَالَ تُحْسِنُ تَدْبِیرَ مَا تُخَلِّفُ وَ تُحْکِمُهُ. #وسائل_الشیعة ج۱۹ص۲۶۶؛ تلقیهای اشتباه از مفاهیم دینی
شب نهم رجب المرجب ۱۴۴۶
۱۴۰۳/۱۰/۲۰
آیت الله #شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110
شذرات المعارف
شب چهاردهم رجب المرجب ۱۴۴۶ ۱۴۰۳/۱۰/۲۵ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام من أكرمه الله بثلاث فقد لطف له: عقل يكفيه مؤونة هواه. و علم يكفيه مؤونة جهله و غنى يكفيه مخافة الفقر.»
#تحف_العقول ص۴۰۰
سه خصلت اگر در کسی باشد در کمالات به کفایت میرسد: ۱- عقل، ۲- علم، ۳- اقتصاد در امور مالی؛ اصول مهم مدار #زندگی: لزوم #عقل برای کارکرد درست و اقدام به موقع توسط انسان؛ نیاز به #علم برای بهکارگیری صحیح عقل؛ عدم بهکارگیری صحیح عقل علامت #جهل و #جاهل است؛ عقل برای جلوگیری از تبعیت از #هوای_نفس؛ امکان زیرورو شدن تمام زندگی با یک اقدام یا عمل بیجا؛ جریانی از مخفیانه رفتن #نادرشاه بین مردم
ما همه کردیم کار خویش را
ای بزرگ آخر بجنبان ریش را
جریان شرابخواری شبانه نادرشاه؛ نیاز به علم و #تجربه برای بهکارگیری عقل در حالی صحیح تا از هلاکت رها شود؛ نیاز به #تعلیم و #تربیت در نحوهٔ کاربرد و کارکرد عقل مذکور در روایت در انسان و مثالی در این جهت از نحوهٔ مدیریت در #چین بر انسانهای مبتلا به #مونگولیسم بر خلاف جامعه ما؛ عقل در اینجا یعنی نیروی تحلیل مسائل که نیرویی است که احتیاج به علم و تجربه و تربیت دارد که در کجا مصرف شود
«يا هشام من أكرمه الله بثلاث فقد لطف له: عقل يكفيه مؤونة هواه و علم يكفيه مؤونة جهله»
جریانی از عقل #منفعت_محور و منفور شدن در اجتماع؛ پرورش عقل نیاز به #آموزش نزد مربی دارد؛ تربیت به دست روزگار: مَنْ لَمْ يُهَذِّبْ نَفْسَهُ فَضَحَهُ سُوءُ الْعَادَةِ #غررالحکم ص۲۴۰؛ مربی انسان یا تجربه است یا اطرافیان که همهٔ اینها نیاز به پذیرش در شخص دارد
هر آنچه ناصِحِ مُشْفِق بگویَدَت بپذیر
#حافظ
«و غنى يكفيه مخافة الفقر.»
روش درست زندگی کردن و نیاز به #اقتصاد درست به معنای اینکه حوری زندگی کند تا دست حاجت جلوی کسی دراز نکند؛ بهکارگیری عقل بر اساس دانایی؛ جریانی از مرحوم آیتالله شیخ #حسین_لنکرانی؛ روابط اجتماعی و روش #معاشرت و اهمیت #سلام کردن قبل از امر دیگر: مَنْ بَدَأَ بِالْكَلاَمِ قَبْلَ اَلسَّلاَمِ فَلاَ تُجِيبُوهُ وَ قَالَ اِبْدَءُوا بِالسَّلاَمِ قَبْلَ اَلْكَلاَمِ فَمَنْ بَدَأَ بِالْكَلاَمِ قَبْلَ اَلسَّلاَمِ فَلاَ تُجِيبُوهُ #الکافی ج۲ص۶۴۴؛ اهمیت ارتباطات صحیح در #جامعه برای برقراری رابطه با #مردم و جریانات و مثالهایی در این رابطه در #ازدواج و زندگی؛ روابط اجتماعی خراب و اثر آن در #طلاق؛ #روابط_عمومی در نحوهٔ برقراری ارتباط در طول زندگانی از ریشههای اساسی موفقیت است؛ نیاز روابط عمومی به دانشاندوزی و کسب تجربه در جای خود؛ جریان بنایی که مناره بلند بدون پله ساخته بود؛ لازمهٔ دانستن #پذیرش است؛ یاسین در گوش خر خواندن #ضرب_المثل؛ خاصیت جهل این است که انسان جاهل خود را از همه داناتر میداند؛ مضمون کلامی عجیب از #امیرالمؤمنین صلواتاللهعلیه بدین بیان که: من با هیچ عالمی سخن نگفتم مگر اینکه بر او غلبه کردم و با هیچ جاهلی سخن نگفتم مگر اینکه او به من غلبه کرد
«و غنى يكفيه مخافة الفقر.»
بهکارگیری عقل و علم در زندگی بهگونهای که گرفتار (چه کنم چه کنم) مادی نشود؛ درست استفاده نکردن از مسائل و #کلاش شدن؛ سوال #پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم از #شغل افراد: كانَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله إذا نَظَرَ إلى الرّجُلِ فأعْجَبَهُ، قالَ : هَل لَهُ حِرْفَةٌ؟ فإنْ قالوا: لا، قالَ: سَقَطَ مِن عَيْني. قيلَ: وكيفَ ذلكَ يا رسولَ اللّه ِ ؟! قالَ : لأنَّ المؤمنَ إذا لَم يَكُن لَهُ حِرْفَةٌ يَعيشُ بدِينهِ #جامع_الاخبار تألیف #شعیری_سبزواری ص۳۹۰؛ ضرورت فعالیت و اشتغال انسان حتی پس از #بازنشستگی؛ جریان خاص بازنشستگی در #ایران؛ مذموم بودن عدم فعالیت در #فرهنگ_اسلامی؛ فعالیت #اقتصادی و پدید آمدن تجربه برای انسان؛ #عاجز در برخی روایات کسی شمرده شده است که #دارایی خودش را نتواند در چرخهٔ تسهیل امور استفاده کند
صلی الله علیک یا مولانا یا صاحب العصر و الزمان
به خدا که ز غیر تو بیزارم
وز خویش همیشه در آزارم
آوارۀ کوه و بیابانم
سرگشتۀ کوچه و بازارم
چون مرغ شب آویزم همه شب
روزانه چه بلبل گلزارم
در خرمن نه فلک آتش زد
یک شعله ز آه دل زارم
رنجورم و باز مرنجانم
بیزارم و باز نیازارم
آن خاطر نازک را ترسم
کز زاری خویش بیازارم
من سوختهٔ تو و مفتقرم
این است متاعم و ابزارم
دیوان #کمپانی
یابن الحسن یابن الحسن
یابن الحسن یابن الحسن
شب چهاردهم رجب المرجب ۱۴۴۶
۱۴۰۳/۱۰/۲۵
آیت الله #شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110