شذرات المعارف
شب ششم رجب المرجب ۱۴۴۶ ۱۴۰۳/۱۰/۱۷ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام إياك والطمع. و عليك باليأس مما في أيدي الناس. و أمت الطمع من المخلوقين، فإن الطمع مفتاح للذل، و اختلاس العقل، و اختلاق المروات، و تدنيس العرض، و الذهاب بالعلم.»
#تحف_العقول ص۳۹۹
عوامل پیدایش #موفقیت؛ یکی از عوامل موفقیت در #تربیت_فرزند ایجاد فضای فعالیت برای فرزند و حمایت اوست؛ مطالبی پیرامون حکومت #قاجار و دارالسلطنه #تبریز و مرسوم بودن ارسال #ولیعهد برای ادارهٔ تبریز بدون دخالت شاه؛ اهمیت #تمرین ورزیدن؛ ضرورت مهلت دادن برای آزمون و خطا با رعایت میزان پذیرش در #عرف و #عقل؛ فعالیت #استعمار در #چین پیش از #جنگ_تریاک در زمینگیر کردن مردم؛ معطل ماندن انسان در صورت جست و خیز لازم در هر امری؛ #عاجز در برخی روایات کسی شمرده شده است که #دارایی خودش را نتواند در چرخهٔ تسهیل امور استفاده کند؛ عدم مخالفت #اسلام با #ثروت و مخالفت #اسلام با #تکنیز (گنج کردن) به علت اینکه باید ثروت در چرخه باشد؛ عوامل مختلف مانع ورود انسان به چرخه #اقتصاد مثل #تنبلی و #کسالت و #خیال_پردازی؛ از بدترین عوامل باز ماندن انسان از موفقیت #طمع است؛ بدی طمع علاوه بر گرفتن جست و خیز لازم شخص، از کار انداختن چرخهٔ اقتصادی و فعالیت است؛ بساط #جامعه به چرخه کار و فعالیت است
10:10 نقل پیرامون دعای #حضرت_موسی علیهالسلام برای شفای بیماری خود و خطاب به او مبنی بر مراجعه به #طبیب که من به دست طبیب شفا قرار میدهم، که حکمت آن به چرخه در آمدن چرخ جامعه است؛ تفسیر غلط برخی از معنای #توکل؛ توکل یعنی انسان تمام #تلاش خود را بکند و بداند که خدای متعال برای او به خیر مقدر میکند؛ ضرورت وجود هارمونی بین مجموعهٔ #دین و رعایت ضابطه در تفهیم #مفاهیم_دینی؛ بسیاری از سخنگویان از توکل زندگی ناموفقی دارند و ورود به کار #اقتصادی نداشتهاند؛ نه جزء از ده جزء #عبادت در #کسب_حلال است: اَلْعِبادَةُ عَشْرَةُ اَجْزاءٍ تِسْعَةُ اَجْزاءٍ فى طَلَبِ الْحَلالِ #بحارالأنوار ج۱۰۳ص۹؛ اعتنای #شیخ_انصاری به روایات کسب حلال؛ العبادة سبعون جزءاً أفضلها طلب الحلال #المکاسب_المحرمة ج۴ص۳۴۲؛ جایگاه #محمدبن_مسلم کوفی در اصحاب #امام_صادق علیهالسلام و جزء #اصحاب_اجماع بودن وی؛ جریان اشتغال محمد بن مسلم با اینکه متومل بود: حدثني محمد بن مسعود، قال حدثني عبد اللّه بن محمد بن خالد الطيالسي، عن أبيه، قال: كان محمد بن مسلم من اهل الكوفه، يدخل على أبي جعفر عليه السّلام فقال ابو جعفر بَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ، و كان محمد بن مسلم رجلا موسرا جليلا. فقال ابو جعفر عليه السّلام: تواضع، قال: فأخذ قوصرة من تمر فوضعها على باب المسجد و جعل يبيع التمر، فجاء قومه فقالوا: فضحتنا! فقال: أمرني مولاي بشيء فلا أبرح حتى أبيع هذه القوصرة، فقالوا: أما اذا أبيت الا هذا فاقعد في الطحانين، ثم سلّموا اليه رحا، فقعد على بابه و جعل يطحن. #إختيار_معرفة_الرجال_المعروف_برجال_الكشي (مع تعليقات مير داماد الأسترآبادي) تألیف الشيخ الطوسي ج۱صص۳۸۸-۳۸۹؛ جایگاه کار و فعالیت اقتصادی در #فرهنگ_دینی؛ مذموم بودن برخی از #طلاب مقدسنما در نظر #مرحوم_امام؛ وظیفهٔ #طلبه درس خواندن است؛ فرمایشی از #امام_صادق علیهالسلام پیرامون شخصی که به #زهد معروف بود ولی #شغل نداشت و مردم کمک او میکردند؛ وَ دَخَلَ اَلْأَعْرَابِيُّ إِلَى مَسْجِدِ اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَقَالَ أَ عَقَلْتَ نَاقَتَكَ قَالَ لاَ قَدْ تَوَكَّلْتُ عَلَى اَللَّهِ فَقَالَ اِعْقِلْهَا وَ تَوَكَّلْ عَلَى اَللَّهِ #ارشاد_القلوب ص۱۲۱
با توکل زانوی اشتر ببند
#مثنوی_معنوی
توکل یعنی بدان پشت هرچیزی خداست؛ اتکال به معنای آویزان شدن است که در نهایت توکل یعنی پشت به خدا بده و سر کارت هم برو؛ توکل یعنی #باور به اینکه خدا پشت هر فعلی است؛ جور در نیامدن توکل با تنبلی و تنپروری؛ جریان دستور #پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم بر درست و محکم انجام دادن کار: عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع فِی حَدِیثٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص نَزَلَ حَتَّی لَحَدَ سَعْدَ بْنَ مُعَاذٍ- وَ سَوَّی اللَّبِنَ عَلَیْهِ وَ جَعَلَ یَقُولُ نَاوِلْنِی حَجَراً نَاوِلْنِی تُرَاباً رَطْباً یَسُدُّ بِهِ مَا بَیْنَ اللَّبِنِ فَلَمَّا أَنْ فَرَغَ وَ حَثَا التُّرَابَ عَلَیْهِ وَ سَوَّی قَبْرَهُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلیالله علیه وآله وسلم إِنِّی لَأَعْلَمُ أَنَّهُ سَیَبْلَی وَ یَصِلُ إِلَیْهِ الْبَلَاءُ وَ لَکِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ عَبْداً إِذَا عَمِلَ عَمَلًا أَحْکَمَهُ. #وسائل_الشیعة ج۳ص۲۳۰؛ عدم وجود هیچ روایتی مبنی بر مدح تنبلی و تنپروری؛ #درویش نبودن #حافظ
شذرات المعارف
شب نهم رجب المرجب ۱۴۴۶ ۱۴۰۳/۱۰/۲۰ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«و عليك بالاعتصام بربك و التوكل عليه. و جاهد نفسك لتردها عن هواها، فإنه وجب عليك كجهاد عدوك.»
#تحف_العقول ص۳۹۹
بعد از تقبیح #طمع به #توکل به خدا که جنبهٔ مخالف طمع هست پرداخته شده است؛ توکل یعنی خدای را وکیل خود کردن و به خدای اتکال داشتن؛ معنای غلط توکل نزد برخی بدین معنا که بنشیند و منتظر بشود امور خود به خود درست شود؛ ذکر روایتی پیرامون توکل؛ امور مربوط به #بنده همچون رفتن به محل کار که مخالف #تنبلی است، و گستراندن بساط، و خوش خلقی با مشتری؛ کج فهمی و انحراف بزرگ در خلط بین بلاهت و جهالت و بین توکل؛ اموری که در کارها دست بنده نیست و علم به اینکه خدای متعال برای انسان بد نمیخواهد؛ خلاف وظیفه عمل کردن و توکل نامیدن آن!؛ توکل به خدا و مقام #اعتصام_بالله، به کارگیری #نعمت های الهی همچون #عقل و #تدبیر و #اراده در محل خودشان به طور شایسته است و علم اینکه خلقت او بیهوده نبوده و بداند که نسبت به صفات درون خود نهاده شده مسئول است؛ وَ قِفُوهُمْ ۖ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ #الصافات:۲۴؛ #تنبل مقام #نفسانیت خود را که میل به بیهودگی و بیبرنامگی و ولگردی است را جای خدای متعال قرار داده است و اعتصام به نفس کرده است با اسم توکل به خدا!؛ توکل و اعتصام به نفس و توکل و اعتصام به خدای متعال
«و عليك بالاعتصام بربك و التوكل عليه»
و بر تو باد چنگ زدن به دامن کسیکه پرورندهٔ تو است؛ حکمت إعطای نعم الهی برای به کارگیری در جایگاه مناسب خود تا انسان #مظهر برای #صفات الهی بشود؛ اعتصام به خدای متعال و گرفتن #فیض
«و عليك بالاعتصام بربك»
(علیک=بگیر) در مقابل (ایاک=بهپا، بر حذر باش) است و غیریت ایاک تحذیر با إیّاک ضمیر منفصل: إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ #الفاتحة:۵
«و عليك بالاعتصام بربك»
و بر تو با چنگ زدن به #رب و #پروردگار خودت
«و التوكل عليه»
و تکیه به او بزن که مقابل طمع است؛ در طمع تکیه به مردمان است که به دنبال چیدن علل و اسباب اهداف خود به دست دیگران است؛ هر کس به امید همسایه نشیند گرسنه میخوابد #ضرب_المثل؛ در توکل تکیه شخص بر خداست؛ تبیین چنگ زدن و اعتصام به پروردگار
«و جاهد نفسك لتردها عن هواها، فإنه وجب عليك كجهاد عدوك.»
تبیین تقابل طمع با مجاهده با نفس؛ علت طمع داشتن پیروی از #هوای_نفس است؛ انحراف در #تقوا نامیدن تنبلی و بی حمیتی؛ ضرورت مبارزه با نفس برای تفسیر درست واژگانی مثل توکل و تقوا و عمل طبق مقتضای آنها؛ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیْمَانَ الدَّیْلَمِیِّ عَنْ أَبِیهِ قَال کَانَ یَضِیعُ مِثْلُ هَذَا الْحَشِیشِ فَأَوْحَی اللَّهُ إِلَی الْمَلَکِ إِنَّمَا أُثِیبُهُ عَلَی قَدْرِ عَقْلِهِ. #الکافی ج۱ص۱۲؛ مشخص شدن طراز عقل شخص در #روابط_اجتماعی و #معاملات و کسب و کار؛ سوال #پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم از #شغل افراد: كانَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله إذا نَظَرَ إلى الرّجُلِ فأعْجَبَهُ ، قالَ : هَل لَهُ حِرْفَةٌ؟ فإنْ قالوا : لا ، قالَ : سَقَطَ مِن عَيْني . قيلَ : وكيفَ ذلكَ يا رسولَ اللّه ِ ؟! قالَ : لأنَّ المؤمنَ إذا لَم يَكُن لَهُ حِرْفَةٌ يَعيشُ بدِينهِ #جامع_الاخبار تألیف #شعیری_سبزواری ص۳۹۰؛ مستحق #زکات و ذکر روایتی در این باب؛ اهمیت کار کردن و شغل داشتن در #فرهنگ_دینی؛ فرمایش مرحوم آیت الله شیخ #محمدرضاتنکابنی مبنی بر لزوم جبران از وجوهات شرعیه ورشکستگی شخصی که طبق #عدالت کسب کرده ولی ورشکسته شده؛ تذکر یاد #آخرت به همراه فراموش نکردن #دنیا: وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ ۖ وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا #القصص:۷۷؛ فرمایش #پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم پیرامون اینکه اگر دارایی داری و دو روز از عمرت باقی مانده، یک روزش را صرف برنامهریزی برای بعد خودت کن و یک روزش را هم توجه کن به بعد از این عالم؛ انجام وظیفه نسبت به دارایی خود؛ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام فِی حَدِیثٍ قَالَ: إِنْ أُجِّلْتَ فِی عُمُرِکَ یَوْمَیْنِ فَاجْعَلْ أَحَدَهُمَا لِأَدَبِکَ لِتَسْتَعِینَ بِهِ عَلَی یَوْمِ مَوْتِکَ قِیلَ لَهُ وَ مَا تِلْکَ الِاسْتِعَانَهُ قَالَ تُحْسِنُ تَدْبِیرَ مَا تُخَلِّفُ وَ تُحْکِمُهُ. #وسائل_الشیعة ج۱۹ص۲۶۶؛ تلقیهای اشتباه از مفاهیم دینی
شب نهم رجب المرجب ۱۴۴۶
۱۴۰۳/۱۰/۲۰
آیت الله #شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110