شذرات المعارف
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام لا خير في العيش إلّا لرجلين: لمستمع واع، و عالم ناطق.» #بحارالأنوار ج۱ص۱۵۴.
تحلیل امور و جریانات وابسته به #بینش و نگرش در زندگی انسان است و این بینش بنابر چهارچوب فکری متغیر است؛ #زندگی از نگاه امام کاظم علیهالسلام مطلبی است بی ثمر مگر اینکه دو امر در آن باشد: مستمع واع و عالم ناطق؛ این نگرش مربوط به #مکتب_امامت است تا انسان به #سعادت برسد
«لا خير في العيش إلّا لرجلين»
#عیش جنبه زندگانی نیکوست؛ فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ (۲۱) فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ (۲۲) قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ #الحاقة:۲۳؛ فرمایش حضرت ناظر سرانجام نیکو است که در قرآن کریم آمده است
دسترنج تو همان به که شود صرف به کام
دانی آخر که به ناکام چه خواهد بودن؟
خوشتر از فکر می و جام چه خواهد بودن؟
تا ببینم که سرانجام چه خواهد بودن
#حافظ
کلام نغز حافظ برگرفته از قرآن است؛ #می در لسان قرآن برای اهل #بهشت است: وَ أَنْهَارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِينَ #محمد صلیالله علیه وآله وسلم:۱۵؛ می تحقق تحقق پست دنیوی دارد که مورد توجه مردم دنیاطلب؛ #جام ظرف وجودی است که میخواهد #سکر در آن واقع بشود تا بتواند آن فیضی را به او بدهد که یکسره او را فارغ بکند تا به مآل و #غایت_وجودی خودش رویکرد داشته باشد
«لا خير في العيش إلّا لرجلين»
لا خیر: اصلاً خیری نیست در زندگانی مگر در دو مورد که این دو #خیر تابع نگرش شخص است؛ این فرمایش حضرت در چارچوبی است که شخص در آن دارد زندگی میکند یعنی کسیکه #توجه دارد که من در مسیری هستم که باید برای آن غایت وجودی خودم به تحقق برسم که این در دو شأن به تحقق میرسد:
«لمستمع واع، و عالم ناطق.»
مستمع واع یعنی شنوای گیرنده
و عالم ناطق یعنی دانشمندی گویا
إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاءُ حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ (۱۱) لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ #الحاقة:۱۲؛ ما آنگاه که آب طغیان کرد (چه در طوفان #حضرت_نوح علیهالسلام و چه در هر جاییکه در طول زندگی هر کسی محقق میشود) شما را به کشتی نشانیدیم تا اینکه این نشانیدن بر کشتی را برای شما یادگاری قرار دهیم و هر کس نمیفهمد این را بلکه گوش شنوا این را میگیرد: (=مستمع واع)؛ تبیین گوش شنوا با استناد به اشعار #ناقوسیه منسوب به مولا #امیرالمؤمنین صلوات الله علیه؛ نواختن #ناقوس و فرمایش امیرالمؤمنین صلواتاللهعلیه به اینکه اگر خوب گوش دهید این صدای #تذکر و #توجه است
إخباره بما یقول الناقوس
بِحَذْفِ اَلْإِسْنَادِ عَنِ اَلْحَارِثِ اَلْأَعْوَرِ قَالَ: بَیْنَمَا أَنَا أَسِیرُ مَعَ أَمِیرِ اَلْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فِی اَلْحِیرَةِ إِذَا بِدَیْرَانِیٍّ یَضْرِبُ اَلنَّاقُوسَ قَالَ فَقَالَ علیه السلام َلِیٌّ علیه السلام یَا حَارِثُ أَ تَدْرِی مَا یَقُولُ هَذَا اَلنَّاقُوسُ قُلْتُ اَللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ اِبْنُ عَمِّ رَسُولِهِ أَعْلَمُ قَالَ إِنَّهُ یَضْرِبُ مَثَلَ اَلدُّنْیَا وَ خَرَابِهَا وَ یَقُولُ
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ
حَقّاً حَقّاً صِدْقاً صِدْقاً
إِنَّ اَلدُّنْیَا [قَدْ] غَرَّتْنَا
وَ شَغَلَتْنَا وَ اِسْتَهْوَتْنَا
یَا اِبْنَ اَلدُّنْیَا مَهْلاً مَهْلاً
یَا اِبْنَ اَلدُّنْیَا دَقّاً دَقّاً
یَا اِبْنَ اَلدُّنْیَا جَمْعاً جَمْعاً
تَفْنَی اَلدُّنْیَا قَرْناً قَرْناً
مَا مِنْ یَوْمٍ یَمْضِی [عَنَّا]
إِلاَّ أَوْهَنَ مِنَّا رُکْناً
قَدْ ضَیَّعْنَا دَاراً تَبْقَی
وَ اِسْتَوْطَنَّا دَاراً تَفْنَی
لَسْنَا نَدْرِی مَا فَرَّطْنَا
فِیهَا إِلاَّ لَوْ قَدْ مِتْنَا
قَالَ اَلْحَارِثُ یَا أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ اَلنَّصَارَی یَعْلَمُونَ ذَلِکَ قَالَ لَوْ عَلِمُوا ذَلِکَ مَا اِتَّخَذُوا اَلْمَسِیحَ إِلَهاً مِنْ دُونِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ فَذَهَبْتُ إِلَی اَلدَّیْرَانِیِّ فَقُلْتُ لَهُ بِحَقِّ اَلْمَسِیحِ عَلَیْکَ لَمَّا ضَرَبْتَ اَلنَّاقُوسَ عَلَی اَلْجِهَةِ اَلَّتِی تَضْرِبُهَا قَالَ فَأَخَذَ یَضْرِبُ وَ أَنَا أَقُولُ حَرْفاً [حَرْفاً] حَتَّی بَلَغَ إِلَی مَوْضِعِ إِلاَّ لَوْ قَدْ مِتْنَا قَالَ بِحَقِّ نَبِیِّکُمْ مَنْ أَخْبَرَکُمْ بِهَذَا قُلْتُ هَذَا اَلرَّجُلُ اَلَّذِی کَانَ مَعِی أَمْسِ قَالَ فَهَلْ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ نَبِیِّکُمْ مِنْ قَرَابَةٍ قُلْتُ هُوَ اِبْنُ عَمِّهِ قَالَ بِحَقِّ نَبِیِّکُمْ أَ سَمِعَ هَذَا مِنْ نَبِیِّکُمْ قَالَ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ فَأَسْلَمَ ثُمَّ قَالَ وَ اَللَّهِ إِنِّی وَجَدْتُ فِی اَلتَّوْرَاةِ أَنَّهُ یَکُونُ فِی آخِرِ اَلْأَنْبِیَاءِ نَبِیٌّ وَ هُوَ یُفَسِّرُ مَا یَقُولُ اَلنَّاقُوسُ #ارشادالقلوب مرحوم #دیلمی صص۳۷۳-۳۷۴
شذرات المعارف
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام ما قسّم بين العباد أفضل من العقل، نوم العاقل أفضل من سهر الجاهل، و ما بعث الله نبيّاً إلّا عاقلاً حتّى يكون عقله أفضل من جميع جهد المجتهدين، و ما أدّى العبد فريضةً من فرائض الله حتى عقل عنه.» #بحارالأنوار ج۱ص۱۵۴.
اصطلاحات وارده در #اسلام و پیدایش الفاظ مطابق با #فرهنگ_اسلامی مثل #نماز و #روزه و #حج و #زکات و #خمس؛ در هر مکتبی که نو باشد در شروع آن به تدریج الفاظ و اصطلاحاتی نو مطابق آن مکتب پدید میآید؛ از فنون #مغالطه آوردن لغتی است که معنای دیگری دارد ولی از آن معنای دیگری اراده کند؛ پیدایش اصطلاح #عقل در مکتب اسلام
تبیین مفهوم خاص عقل در مکتب اسلام؛ عقل در نظر و عرف بسیاری از مردم؛ #عاقل کسی است که از بین دو یا چند #خیر آنچه نیکوتر است برگزیند و بین دو #شر یا چند شر آنچه شرش کمتر است را برگزیند: ليس العاقل من يعرف الخير من الشر، و لكن العاقل من يعرف خير الشرين #بحارالأنوار ج۷۸ص۶؛ تشکیل مفهوم #بهترین و #بدترین بر اساس یک #جهان_بینی؛ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ #البقرة:۲۱۶؛ خیر و شر با توجه به #بینش گستردهای است که منتهی به غایتی میشود که بد و خوب معنا پیدا میکند؛ مثال به جلوگیری از تصمیمگیری توسط نیرویی در نوع مردم در هنگام #غضب که همان #دوراندیشی و #عاقبت_اندیشی است؛ مبارزه با #میل و #امیال توسط انسانها برای رسیدن به #زندگی مطلوب؛ اکثر کسانی که در #دنیا موفق هستند با #برنامه_ریزی و تلاش بوده است که #توفیق آنها بر اساس برنامهریزی است؛ بیان مرحوم شهید #مطهری پیرامون #بزرگ و #بزرگوار #آزادی_معنوی صص۱۹۹-۲۰۱؛ اصل مهم در اسلام برنامهریزی برای #معنویت است؛ سعی و تلاش در راه اهداف عالیه با توجه به چهارچوب و جهانبینی الهی: يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ مَا سَعَىٰ #النازعات:۳۵؛ فهم اشتباه از مفهوم #توکل؛ کار محکم انجام دادن را خدا دوست دارد: إنَّ رَسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله نَزَلَ حَتّى لَحَدَ سَعدَ بنَ مُعاذٍ و سَوَّى اللَّبِنَ عَلَيهِ ، و جَعَلَ يَقولُ : ناوِلْني حَجَرا ، ناوِلْني تُرابا رَطْبا ، يَسُدُّ بِهِ ما بَينَ اللَّبِنِ ، فلَمّا أن فَرَغَ و حَثا التُرابَ عَلَيهِ و سَوّى قَبرَهُ قالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنّي لَأعلَمُ أنَّهُ سَيَبلى و يَصِلُ إلَيهِ البَلاءُ ، و لكِنَّ اللّه َ يُحِبُّ عَبدا إذا عَمِلَ عَمَلاً أحكَمَهُ #وسائل_الشيعة ج۳ص۳۳۰؛ #فاعل بودن و فعالیت خدا بر اساس #حکمت و #تدبیر است و انسان هم باید همینگونه باشد؛ إِنْ أُجِّلْتَ فِي عُمُرِكَ يَوْمَيْنِ فَاجْعَلْ أَحَدَهُمَا لِأَدَبِكَ لِتَسْتَعِينَ بِهِ عَلَى يَوْمِ مَوْتِكَ فَقِيلَ لَهُ وَ مَا تِلْكَ الِاسْتِعَانَةُ قَالَ تُحْسِنُ تَدْبِيرَ مَا تُخَلِّفُ وَ تُحْكِمُهُ #الکافی ج۸ص۱۵۰؛ ضرورت برنامهریزی در راستای #تفکر_توحیدی
«يا هشام ما قسّم بين العباد أفضل من العقل»
چیزی بین بندگان تقسیم نشده است که برتر از عقل باشد؛ هیچ چیزی به اندازه #عقل نزد خدا عظیم نیست.
«نوم العاقل أفضل من سهر الجاهل»
#سهر یعنی شبزندهداری؛ خواب #عاقل افضل از شبزندهداری #جاهل است؛ خواب عاقل با #تذکر است و بیداری جاهل در #غفلت؛ #اندیشه در دم الاغ!؛ چهارچوب فکری نداشتن سبب فکر و سخن بیهوده است؛ ساعَةٌ مِن عالِمٍ يَتَّكِئُ عَلى فِراشِهِ يَنظُرُ في عَمَلِهِ ، خَيرٌ مِن عِبادَةِ العابِدِ سَبعينَ عاما #روضة_الواعظين ص۱۶؛ خواب شیخ یوسف #بحرانی از #سیدالشهداء علیهالسلام و #شهدای_کربلا و سفارش حضرت صلوات الله علیه به مرحوم بحرانی برای فعالیت علمی در #فقه؛ نِيَّةُ اَلْمُؤْمِنِ خَیْرٌ مِنْ عَمَلِهِ #بحارالأنوار ج۶۷ص۱۸۹؛ معنای افضلیت #نیت مومن از #عمل خود به اینکه از جهانبینی مومن است که این عمل نیکو از آن رخ میدهد؛ پاسخی به اشکال برخی مبنی بر اینکه به جای مجالس #اهلبیت علیهمالسلام کار خیر مثل بیمارستان ساختن کنید؛ بروز خیرات از برکات مجالس اهلبیت علیهمالسلام با ساخته شدن چارچوب فکری و جهانبینی؛ جریان ساخت #بیمارستان_سوم_شعبان؛ برکات مجالس اهلبیت علیهمالسلام و بدخواهی بدخواهان برای از بین بردن این مجالس
روضه #حضرت_علی_اکبر صلوات الله علیه
سقط عن الفرس فجلس علی التراب فجعل یمسح التراب عن وجهه فوضع خده علی خده و قال ولدی علیّ علی الدنیا بعدک العفا
بابی العطشان حتی قضی
بابی المهموم حتی مضی
روحی فداک یا اباعبدالله
۱۴۰۲/۱/۶
#شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110