شذرات المعارف
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام إنَّ ضوء الجسد في عينه فإن كان البصر مضيئاً استضاء الجسد كلّه، و إن ضوء الروح العقل، فإذا كان العبد عاقلاً كان عالماً بربّه، و إذا كان عالماً بربّه أبصر دينه، و إن كان جاهلاً بربّه لم يقم له دين، و كما لايقوم الجسد إلّا بالنفس الحيَّة فكذلك لا يقوم الدين إلّا بالنيّة الصادقة، و لا تثبت النية الصادقة إلّا بالعقل.» #بحارالأنوار ج۱ص۱۵۳.
نظیر این فرمایش در کلام مشهور «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» #غررالحکم_و_دررالکلم تألیف مرحوم #آمدی ص۵۸۸؛ بیانی پیرامون عدم حدیث بودن من عرف نفسه فقد عرف ربه و اینکه کلامی حکیمانه است؛ عرفان به #نفس میرساند که من تحت سلطه دیگری هستم که مرا تدبیر میدهد که او #پروردگار من است؛ برخی فرمایشاتی که در پیرامون تطبیق این فقره از روایت اولیالالباب میکنند -ولو خود مطلب درست است- ولی تطبیقش مشکل دارد؛ تبیین آنچه که انسان #عاقل از خودش میفهمد؛ سیر تکوین کمال انسان: وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ (۱۲) ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَكِينٍ (۱۳) ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ #المومنون:۱۴؛
از جمادی مُردم و نامی شدم
وز نما مُردم به حیوان سرزدم
مُردم از حیوانی و آدم شدم
پس چه ترسم؟ کی ز مردن کم شدم؟
#مثنوی_معنوی
تعقل در این سیر به انسان میگوید که ای انسان تو مدام در ترقی هستی و تو یک موجودی هستی که دائماً رو به کمال میرود پس تحت #تربیت هستی که آن تربیت دائم تو را میبرد رو به #کمال و #دین هم برای همین است که تو را در تربیت کمالی رو به بالاتر ببرد؛ امام کاظم علیهالسلام هم همین را میفرمایند که انسان اگر عاقل باشد تو رب خودش را میشناسد و وقتی رب خودش را شناخت در دینش بیشتر بینا میشود و میبیند آن ذاتی که او را در #تکوین سبز کمالی داده #تشریع را هم برای کمال او قرار داده است؛ عبارت دیگر این فقره از روایت اولیالالباب عبارت من عرف نفسه فقد عرف ربه است؛ انسان در این سیر کمالی اگر تن به #شریعت بدهد #مرگ او هم بهتر میشود؛
دل سِرِّ حیات اگر کَما هی دانست
در مرگ هم اسرار الهی دانست
#خیام
«فإذا كان العبد عاقلاً كان عالماً بربّه، و إذا كان عالماً بربّه أبصر دينه.»
عاقل آن است که امور را تعقل کند و به قاعده بودن سیر تکوین خود را مییابد؛ پی بردن به تربیت کننده انسان به صورت تکوینی که برخی به اشتباه به #ژن و #ژنتیک انسان ربط میدهند؛ فرق بین #مادی و #الهی؛ تبیین تربیت خلائق توسط #پروردگار؛ انسان عاقل میفهمد که عالم وجود به دست یک پرورنده است؛ #عبد و #بنده (=کسیکه خودش را در تصرف ببیند) در مقام تعقل به پرودگار میرسد؛ استفاده از مثال به #اتاق_سکوت برای تبیین مطلب تحت تربیت تکوینی بودن انسان؛ جریانی از دوران کودکی استاد؛ ما #خیر خودمان را نمیفهمیم ولی هرچه عاقلتر بشویم تن به خیر خود میدهیم که این همان #بصیرت_دینی است که حاصل #عقل و #علم است.
صلی الله علیک یا مولانا یا اباعبدالله
السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین
تا نیک یقین کند که این کشته کیست
با دیدهٔ معرفت در آن تن نگریست
عریان بدنی بدید کز تیغ و سنان
اعداد و جراحتش هزار است و دویست
چون دید سرش بریده از راه قفاست
وان پیکر انورش لگدکوب جفاست
دانست یقین که باشد این جسم امام
زیرا که بلا همیشه بر اهل ولاست
#فؤادکرمانی
صلی علیک ملیک السماء هذا حسین بالعراء مرمل بالدماء مقطع الاعضاء مسلوب العمامة و الرداء
این کشته فتاده به هامون حسین توست
این صید دست و پا زده در خون حسین توست
#محتشم_کاشانی
صلی الله علیکم یا آل رسول الله
۱۴۰۱/۱۱/۳۰
#شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110
شذرات المعارف
شب هجدهم رمضان المبارک ۱۴۴۶ ۱۴۰۳/۱۲/۲۸ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام احذر هذه الدنيا و احذر أهلها، فإنّ الناس فيها على أربعة أصناف: رجل مترد معانق لهواه. و متعلم متقری كلما ازداد علما ازداد كبرا، يستعلي بقراءته وعلمه على من هو دونه»
#تحف_العقول ص۴۰۰
حذر دادن از #دنیا و #اهل_دنیا؛ پستی دنیا و لزوم رفعت داشتن در آن برای آمادگی ورود به عالمی دیگر که لازمهاش بلندی و رفعت است؛ أسفل بودن دنیا در ماهیت وجودی خودش و أسفل بودن اهل دنیا؛ حکمت أسفل بودن دنیا بهعنوان عالم #استعداد برای شکوفایی امور بالقوه؛ مزرعه بودن دنیا برای شکوفایی استعدادات در #آخرت: الدنيا مزرعة الاخرة #عوالی_اللئالی ج۱ص۲۶۷؛ تشبیه ضرورت تکامل در دنیا برای آمادگی در آخرت به رشد جنین در رحم مادر؛ قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِي أَعْمَىٰ وَقَدْ كُنْتُ بَصِيرًا #طه:۱۲۵؛ کران و کوران در آخرت به سبب عدم آمادگی تهیه شده در دنیا؛ إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ #الأنفال:۲۲؛ شکوفایی و جوانه زدن همچون جوانه زدن در برخی بذرها برای #رشد پیدا کردن: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ #المومنون:۱؛ (افلح) مربوط به اول رشد در این دنیا است نه آخر رشد در جایی دیگر؛ فرمایش #امیرالمؤمنین صلوات الله علیه پیرامون اینکه اگر کسی یک عملش درست باشد باقی اعمالش را در قیامت من درست میکنم؛ تبیین اینکه #قیامت اول کار است نه آخر کار؛ توسعهٔ #بهشت به وزان توسعهٔ آسمان: سَابِقُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاءِ #الحدید:۲۱؛ وَالسَّمَاءَ بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ #الذاریات:۴۷؛ توسعه در عرض وجود نه در مراتب طولی و عدم اتمام #سیر؛ وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ الْمُنْتَهَىٰ #النجم:۴۲؛ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ #البقرة:۱۵۶؛ از کسیکه مواد مستعده را برای آخرت ندارد بپرهیز؛ الجنس الى الجنس یمیل؛ بدتر بودن #مجالست با برخی از بدی سم قاتل؛ ترک مجالست با غیر عالم توسط مرحوم #مدرس_خیابانی در طول سی سال تألیف #ریحانة_الأدب؛ تغییر ظاهر و تشبه به ظاهر مذهبی توسط #هانری_کربن هنگام حضور در ایران برای استفادههای علمی؛ تأثیر بالای #ظواهر در انسان
«يا هشام احذر هذه الدنيا و احذر أهلها، فإنّ الناس فيها على أربعة أصناف»
بپرهیز از دنیا و از اهل دنیا؛ ظهور خودبخود آنچه انسان اهل آن است در اموراتش؛ ظهور مظاهر دنیا در اهل دنیا؛ بدی دنیا گفتن به جهت دست پیدا نکردن بدان!؛ جریانی از #ابن_عربی و ملاقات با زنی عارفه
کنونت که امکان گفتار هست
بگو ای برادر به لطف و خوشی
که فردا چو پیک اجل در رسید
به حکم ضرورت زبان در کشی
#گلستان_سعدی
تشبیه کسانی که ادای ترک دنیا در میآورند به کسی که سیگار را ترک کرده است
به نرمی ار نبود با عتاب هم شد شد
ممدوح بودن #تلقین به خود برای ترک امری مذموم: أوَّلُ الزُّهدِ التَّزَهُّدُ #غررالحکم ص۱۸۹
«رجل مترد معانق لهواه.»
آن کسی که غرق شده و به غرق شدن خود غره است
مستی ز علائق جسمانی
رسوا شدهای و نمیدانی
#شیخ_بهایی
دستگیری از کسی که غرق شده ولی به غرق شدن خود غره نمیباشد؛ #انبیاء و #اولیاء علیهمالسلام آمدهاند تا از کسیکه سقوط کرده ولی خوشحال از این سقوطش نیست دستگیری کنند؛ جریان برخورد #حضرت_عیسی علی نبینا و آله و علیه السلام با عدهای غافل و فرمایش حضرتشان به ایشان؛ جریان #ارشاد لطیفانهٔ مرحوم آسید مهدی #قوام؛ وَكُنْتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا #آل_عمران:۱۰۳؛ مبعوث شدن #پیامبر اکرم صلیالله علیه وآله وسلم در میان جماعتی که همه فسادها در میانشان بود؛ فرمایش مرحوم آیتالله #بهجت پیرامون شخصی که برخی رفتارها را در برخورد و کشیدن اهل معصیت به وظایف دینی داشته است
«رجل مترد معانق لهواه.»
حذر از کسی که از سقوط خود خوشحال است
«و متعلم متقری كلما ازداد علما ازداد كبرا، يستعلي بقراءته وعلمه على من هو دونه»
دسته دوم از مردم: #متعلم برای رشد خود و متعلم برای #خودنمایی؛ مذمت یادگیری برای خودنمایی و #سمعه
«متعلم متقری»
غوره نخورده مویز شده #ضرب_المثل
«و متعلم متقری كلما ازداد علما ازداد كبرا، يستعلي بقراءته وعلمه على من هو دونه»
متعلم متقری و خودنما هرچه که به علمش اضافه شود به خودبزرگبینی و #کبر او اضافه میشود؛ کلامی از مرحوم آیتالله سیدمحمدرضا #گلپایگانی در واکنش به برخی مستشکلین درس ایشان؛ سؤال در مقابل دیگران برای اینکه بگوید من کسی هستم!؛ لزوم رعایت شأن #سؤال: وَ قَالَ (علیه السلام) لِسَائِلٍ سَأَلَهُ عَنْ مُعْضِلَةٍ: سَلْ تَفَقُّهاً، وَ لَا تَسْأَلْ تَعَنُّتاً؛ فَإِنَّ الْجَاهِلَ الْمُتَعَلِّمَ شَبِيهٌ بِالْعَالِمِ، وَ إِنَّ الْعَالِمَ الْمُتَعَسِّفَ
شذرات المعارف
مراسم هفتگی ششم ذیالقعدة الحرام ۱۴۴۴ ۱۴۰۲/۳/۴ آیت الله #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan1
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#حدیث_اولی_الالباب
خطابات حضرت #امام_کاظم علیهالسلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب
«يا هشام بن الحكم إن الله عزوجل أكمل للناس الحجج بالعقول و أفضى إليهم بالبيان و دلهم على ربوبيته بالادلاء، فقال: "و إلهكم إله واحد لا إله إلا هو الرحمن الرحيم" إن في خلق السموات والارض و اختلاف الليل والنهار " - إلى قوله - لآيات لقوم يعقلون»
#تحف_العقول ص۳۸۴
تکمیل #عقل در بیان امام کاظم علیهالسلام: «يا هشام بن الحكم إن الله عزوجل أكمل للناس الحجج بالعقول»؛ حجج جمع #حجت به معنای مقیاسی است که با آن امور سنجیده میشود؛ خدای متعال عقلها را با حجتها به #کمال میرساند یعنی باید مقیاسی در میان باشد تا خدای متعال با این مقیاس عقل را به کمال برساند زیرا بدون مقیاس اگر انسان چیزی را بپذیرد یا نپذیرد خودش راضی نمیشود
بیان مقیاس داشتن اموری که خدای متعال برای انسان قرار داده است: «يا هشام بن الحكم إن الله عزوجل أكمل للناس الحجج بالعقول» پی بردن به حجج با عقل
«و أفضى إليهم بالبيان»
#بیان به معنای آشکار کردن و واضح نمودن است؛ خدای متعال اگر مطلبی را برای برای بندگان الزام یا نهی کرده این مطلب را روشن کرده است
«و دلهم على ربوبيته بالادلاء»
راهنمایی خدا به ربوبیت با ادله؛ تبیین معنای #ربوبیت؛ #رب یعنی #پروردگار؛ تشریح مراحل پرورش پوست برای اجناس مختلف در دوران سابق در میدان بهمن تهران؛ این عالم همهاش پروریده است که این پروریدن را عرب میگوید: ربوبیت؛ پروردگار یعنی ذاتی که میپروراند: هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخًا وَمِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفَّى مِنْ قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُسَمًّى وَلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ #غافر:۶۷؛ #خلقت انسان از خاک با پروردیدن خاک: مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى #طه:۵۵؛ وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ #المومنون:۱۲؛ خلقت از زبدهٔ گِل و وجود عناصر و مواد مختلف همچون آهن و مس و روی در بدن انسان در تحت اسم #رحمن الهی
«فقال: "و إلهكم إله واحد لا إله إلا هو الرحمن الرحيم" إن في خلق السموات والارض و اختلاف الليل والنهار " - إلى قوله - لآيات لقوم يعقلون»
وَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ #البقرة:۱۶۳؛ رحمان آن ذاتی است که #خلق میکند و میآفریند و میپروراند؛ استدلال خدای متعال در قرآن کریم به اینکه تو نبودی و او تو را بود کرد و وجود تو را سیر داد که این رحمانیت خداست؛ #پرورش در ظواهر (=رحمانیت) و پرورش در کمالات معنوی که این صفت #رحیمیت خداست؛ آشکاری دو جنبهٔ رحمانیت و رحیمیت خدای متعال برای انسان با ذکر به آیات و روشنگری به عقل
وَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ #البقرة:۱۶۳؛ آن ذاتی شایستهٔ #دلدادگی است که او یکتا دلبر است، نیست هیچ ذاتی جز او، او آفریدگار و پرورنده و اوست به کمال جسمانی و روحانی رساننده؛ ذکر امور مختلف با #دلیل توسط خدای متعال
السلام علیک یا مولانا یا اباعبدالله
السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین
عشق تو ای حسین جان از دل کشد زبانه
مرغ دلم به سویت پر میکشد شبانه
بی مهر تو ندارم میلی به آشیانه
عشق تو هر کجایی عاشق را میکشانه
آب روان بنوشم، گویم به آه سوزان:
دوست دارم حسین جان
فدات بشم حسین جان
حسین جان حسین جان
ششم ذیالقعدة الحرام ۱۴۴۴
۱۴۰۲/۳/۴
آیت الله #شیخ_عباس_اخوان
https://eitaa.com/akavan110