🔰تأسیس نهضت آزادی در اردیبهشت ۱۳۴۰
🔻تحلیل جامع از پیشینه و کارکرد نهضت آزادی توسط مورخ انقلاب اسلامی حجت الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی
⏬بخش اول
🔹جبهه ملی و نهضت آزادی که سرآمد سایر گروه‌ها بودند به شاه #وفادار بودند.
🔸اگر شما کتاب‌هایی را هم که الان نهضت آزادی منتشر کرده است ملاحظه کنید می‌بینید كه در #اساسنامه آنها آمده است که باید نظام شاهنشاهی همیشه برقرار باشد و خاندان پهلوی #نسل_به_نسل به #سلطنت ادامه بدهند.
🔹 نخستین اختلاف آنها با امام در این زمینه بود که آنها طرفدار نظام شاه بودند و فقط حرف‌شان این بود که شاه باید طبق قانون اساسی سلطنت بکند نه حکومت.
🔸آنها قانون اساسی را قبول داشتند و تا آخر هم نسبت به قانون شاهنشاهی و #نظام_مشروطه_سلطنتی وفادار ماندند حتی در سال1357 که فریاد «مرگ بر شاه» درسراسر کشور طنین‌انداز شده بود #مهندس_بازرگان به نوفل‌لوشاتو رفت که با امام ملاقات کند و از ايشان بخواهد که شاه را بیرون نکند يعنی آنها تا این حد نسبت به نظام شاهنشاهی وفادار بودند.
🔹این یک موضوع بود که باعث اختلاف بین آنها و امام بود چون امام از آغاز هدف #براندازی داشت اما آنها با #سرنگونی_شاه موافق نبودند.
🔸دومين موضوعی كه بین امام و آنها تضاد ايجاد كرده بود اين بود كه امام با شعار «#نه_شرقی_نه_غربی»به صحنه آمدند و در جهت مبارزات‌شان به هیچ قدرت خارجی‌ای اتکا نداشتند و معتقد بودند که بیگانگان هیچ‌وقت به ما وفادار نخواهند بود و ما را در جهت رسیدن به اهداف ملی و دینی‌مان یاری نخواهند کرد اما این تز در میان گروه‌ها كاملاً جا افتاده بود که برای مبارزه با دیکتاتور حاکم باید به یک قدرت خارجی اتکا داشت. آنها خواهان آزادی انتخابات، مطبوعات، قلم و بیان در چارچوب #قانون_اساسی بودند اما معتقد بودند که اگر کمک خارجی و حمایت بیگانگان نباشد آنها در همین چارچوب هم نمی‌توانند به مبارزه ادامه بدهند.
🔹البته این تز تنها در ایران نبود؛ در مدتی كه من در #نجف در خدمت امام بودم گاهی به دفاتر سازمان‌های آزادیبخش می‌رفتیم اولین سؤالی که آنها از ما می‌پرسيدند این بود كه «شما در مبارزات‌تان از قدرت و پشتیبانی کدام #قدرت_خارجی برخوردار هستید؟» وقتی جواب می‌دادیم که ما جز به خدا و ملت به هیچ قدرتی اتكا نداريم آنها باور نمیکردند و تعجب می‌کردند. حتی یادم است كه در #لبنان یک‌بار با يك گروه از مائوئيست‌ها ملاقات داشتیم. آنها از ما همین سؤال را پرسيدند وقتی جواب دادم: اتکا و تکیه‌گاهمان خدا و ملت است. يكی از آنها با پوزخندی گفت: شما اصلا #سیاست را نفهمیده‌اید.
🔸حتی بزرگ‌ترين انتقادی كه‌گروه‌های مذهبی کشورهای اسلامی مانند #اخوان‌المسلمین، #حزب‌الدعوه و #حزب‌التحریر_اسلامی به امام داشتند اين بود كه امام لبه تیز حمله را متوجه #امریکا و #انگلیس کرده‌اند و در نتیجه در آینده، شوروی در ایران پیروز خواهد شد و این دليل دومی بود که امام با این گروه‌ها اختلاف نظـر داشتند زيرا امام می‌گفتند ما در پیشبرد اهداف‌مان نه تنها به هیچ قدرت خارجی‌ای نیاز نداریم بلکه آنها ما را بدبخت خواهند کرد و اتکا به قدرت خارجی یک نوع #انتحار است.
🔹 آنها بر این باور بودند که بدون #اتکا به قدرت‌های خارجی نمی‌توان در ایران #مبارزه کرد.
📖 ماهنامه اندیشه و راهبرد، شماره ۵، صص ۲۰-۱۸
🆔 @Bonyadtarikh
📌 بررسی دیپلماسی عمومی امریکا در تحولات بیداری اسلامی خاورمیانه
🔷 #دیپلماسی ابزار اصلی سیاست خارجی است و از گذشته تا کنون برای کسب منافع ملی به کار رفته است. پس از جنگ سرد، دیپلماسی دستخوش تحولات عظیمی شد؛ از جمله حرکت به سمت چندجانبه‌گرایی، افزایش نقش متخصصان، اهمیت یافتن اقتصاد جهانی و ظهور بازیگران غیردولتی، و رشد تکنولوژی و رسانه‌ها. این تغییرات به پیدایش دیپلماسی عمومی منجر شد که برخلاف دیپلماسی سنتی (مبتنی بر قدرت سخت)، بر قدرت نرم و فرهنگی تکیه دارد و به کسب احترام و اعتماد کشورها کمک می‌کند.
🔶 ایالات متحده از جنگ جهانی اول از دیپلماسی عمومی استفاده کرده است. این کشور فعالیت‌های دیپلماسی عمومی خود را بر منطقه خاورمیانه متمرکز کرده است، زیرا این منطقه به دلیل وجود احساسات شدید ضدآمریکایی، دارای تهدیدهای بالقوه‌ای برای #آمریکا محسوب می‌شود.
🔷 دیپلماسی عمومی شامل فهم توده‌های مردم در کشورهای مخاطب، ارسال پیام به آنها، تلاش برای تأثیرگذاری بر آنها و توسعه گفت‌وگو بین شهروندان و نهادهای یک کشور با مخاطبان خارجی است. هدف این فرآیند، تقویت منافع ملی و گسترش ارزش‌های مورد نظر است. به طور کلی، می‌توان آن را فرآیند دولتی ارتباط با مردمان خارج برای ایجاد درک متقابل از ایده‌ها، نهادها، فرهنگ و اهداف سیاسی یک ملت دانست.
🔶 دیپلماسی عمومی به طور رسمی از جنگ جهانی اول به عنوان ابزاری مهم در سیاست خارجی آمریکا شناخته شد. وودرو ویلسون با تأسیس کمیته اطلاعات عمومی و سپس فرانکلین روزولت با تشکیل کمیته‌های علمی و فرهنگی، به اهمیت آن پی بردند. در سال‌های پیش از جنگ جهانی دوم و در طول آن، وزارت امور خارجه آمریکا بخش‌های مرتبط با روابط فرهنگی و عمومی را ایجاد کرد و تلاش‌هایی برای تشریح سیاست خارجی آمریکا برای مردم سایر کشورها صورت گرفت که نشان‌دهنده اهمیت یافتن ارتباط با افکار عمومی خارجی بود.
🔷 در دوران ترومن، فعالیت‌های دیپلماسی عمومی برای مقابله با کمونیسم و ترویج دموکراسی، عمدتاً از طریق مبادلات فرهنگی، کتابخانه‌ها و مراکز آموزشی انجام می‌شد. در دوره ریگان، «اداره اطلاع‌رسانی ایالات متحده» با هدف بهبود وجهه آمریکا در جهان و مبارزه با کمونیسم فعالیت‌های خود را گسترش داد. ریگان به نقش تلویزیون در شکل‌دهی تصویر آمریکا در اروپا نیز اهمیت زیادی می‌داد.
🔶 پس از جنگ سرد و در دهه ۱۹۹۰، دیپلماسی عمومی از اولویت کمتری برخوردار شد و حتی سازمان اطلاع‌رسانی ایالات متحده در سال ۱۹۹۹ منحل شد و وظایف آن به وزارت خارجه واگذار شد. اما حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ نقطه عطفی بود که بار دیگر اهمیت دیپلماسی عمومی را در سیاست خارجی آمریکا برجسته کرد. پس از این حملات، دولت بوش به طور همزمان دیپلماسی نظامی و عمومی را برای مقابله با تروریسم به کار گرفت. این رویداد بر لزوم درک تفاوت‌های فرهنگی و آموزش کارکنان سیاست خارجی در زمینه دیپلماسی عمومی تأکید کرد. آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر، برای ترمیم وجهه خود و مقابله با چالش‌های پیش رو، استفاده از ابزارهای دیپلماسی عمومی مانند برندینگ و روابط عمومی را تسریع بخشید.
🔷 روابط آمریکا با #اعراب و #مسلمانان_خاورمیانه پس از ۱۱ سپتامبر با تنش‌هایی مواجه شد. بسیاری از ملت‌های منطقه، دیپلماسی عمومی آمریکا را به حمایت از فرآیندهای غیر دموکراتیک متهم می‌کنند، به ویژه با توجه به ماهیت ضداستکباری و ضدصهیونیستی بیداری اسلامی. جنبش‌های اعتراضی در خاورمیانه ناشی از عواملی چون استبداد، استعمار، عقب‌ماندگی اقتصادی، فساد دولتی و حمایت آمریکا از رژیم‌های خودکامه است. عواملی مانند محرومیت از درآمدهای نفتی، اشغال سرزمین‌های اسلامی، تنفر از حضور نظامی آمریکا و تلاش برای تخریب چهره اسلام، بر این تنش‌ها افزوده‌اند. با از بین رفتن حکومت‌های مستبد، آمریکا تلاش می‌کند با تشویق دموکراسی و حفظ ائتلاف‌های امنیتی، منافع خود را در منطقه تأمین کند و در این راستا، نقش رسانه‌هایی مانند رادیو اروپای آزاد را بسیار مهم می‌داند.
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #مصطفی_محمدی #بیداری_اسلامی #دیپلماسی_عمومی #جنبش‌های_خاورمیانه #سیاست_خارجی_امریکا #دیپلماسی #آمریکا #اعراب #خاورمیانه #مسلمانان_خاورمیانه
🆔 @Bonyadtarikh
📌 انقلاب اسلامی و گروه‌های تجزیه‌طلب در ایران
🔷 پیروزی #انقلاب_اسلامی در ایران به رهبری حضرت #امام_خمینی (ره)، تحول بزرگی در تاریخ معاصر کشور رقم زد و تهدیدی اساسی برای منافع ابرقدرت‌های شرق و غرب شد. برای مقابله با این موج استقلال‌خواهی، قدرت‌های خارجی به حمایت و تحریک گروه‌های تجزیه‌طلب در مرزهای #ایران روی آوردند. #سال_۱۳۵۸ آغاز رویارویی جمهوری اسلامی با این گروه‌ها در مناطقی چون آذربایجان، کردستان، خوزستان، ترکمن‌صحرا و سیستان و بلوچستان بود. پیوندهای قومی، زبانی و مذهبی با کشورهای همجوار، مهم‌ترین محرک این جنبش‌ها و بستر اصلی مداخله خارجی بود.
🔶 گروه‌های تجزیه‌طلب با استفاده از بحران‌های بومی و حمایت بیرونی، #وحدت_ملی ایران را هدف گرفتند و این گروه‌ها اغلب با شعارهای جذاب اما برخاسته از تفکرات ناسیونالیستی افراطی ظاهر شدند و در برخی مناطق مرزی نفوذ پیدا کردند. جمهوری اسلامی با تکیه بر ظرفیت مردمی و روحیه ملی و دینی ایرانیان، اغلب این گروه‌ها را در همان سال‌های نخست سرکوب و کنترل کرد.
🔷 تبلیغات و گسترش اینترنت، فضای جدیدی برای فعالیت گروه‌های تجزیه‌طلب فراهم آورد. حضور این گروه‌ها اکنون عمدتاً در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مجازی خلاصه می‌شود؛ جایی که اغلب بیش از آن‌که پایگاه اجتماعی واقعی داشته باشند، به جنگ روانی و شایعه‌سازی علیه وحدت کشور مشغول‌اند.
🔶 مناطق مرزی ایران، به واسطه ارتباط مستقیم قومی و زبانی با همسایگان، همواره زمینه‌ساز نفوذ و تحریک تجزیه‌طلبانه بوده‌اند. کردستان، آذربایجان، خوزستان و بلوچستان از مهم‌ترین نقاط آسیب‌پذیر بودند که اتکای اصلی شورش‌ها به تحریکات بیرونی و بهره‌برداری از تنش‌های تاریخی و فرهنگی بود. حرکت‌های تجزیه‌طلبانه با وجود حمایت خارجی، با واکنش هوشمندانه و احساس مسئولیت مردم این مناطق و همدلی ملی، بارها ناکام ماندند و وحدت ایران به‌رغم همه تهدیدها حفظ شد.
🔷 تنوع قومی و فرهنگی ایران همواره فرصتی برای پیشرفت و همزیستی مسالمت‌آمیز اقوام مختلف بوده است. اما عدم مدیریت صحیح این تنوع یا ظهور تبعیض، زمینه را برای تحریک دشمنان و رشد اختلافات فراهم می‌کند. تأکید بر عدالت، بالندگی فرهنگی و پرهیز از برتری‌جویی قومیتی راهکاری مؤثر برای مقابله با آسیب‌های ناشی از سوءاستفاده از تنوع است.
🔶 قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای از جمله #آمریکا، عراق دوره صدام حسین، #شوروی سابق، #اسرائیل و برخی کشورهای عربی خلیج فارس هر یک در برهه‌هایی از حرکت‌های تجزیه‌طلبانه حمایت کردند. این حمایت‌ها به شکل مالی، رسانه‌ای یا لجستیکی موجب تکرار و تشدید بحران‌های قومی شد که همواره با هوشیاری ملی پاسخ گرفتند.
🔷 مسعود رجوی از رهبران برجسته حرکت‌های مسلحانه ضد نظام پس از انقلاب، با بهره‌گیری از حمایت رژیم بعث عراق، به گسترش بحران‌های امنیتی دامن زد. هویدا، نخست‌وزیر واپسین سال‌های پهلوی، یادآور دوران تضعیف دولت مرکزی در برابر موج تحولات قومی و بحران‌های تجزیه‌طلبانه است.
🔶 حضرت امام خمینی (ره) با رهبری الهام‌بخش و تأکید بر هویت ایرانی-اسلامی، محور #وحدت_ملی و دفع اصلی موج تجزیه‌طلبی پس از انقلاب بود. رویکرد ایشان فراخوان همگان به حمایت از تمامیت ارضی و وفاق ملی در سراسر کشور بود.
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #اصغر_حیدری #انقلاب_اسلامی #امام_خمینی #ایران #سال_۱۳۵۸ #وحدت_ملی #آمریکا #شوروی #اسرائیل #وحدت_ملی
🆔 @Bonyadtarikh
📌 نقدی بر کتاب برنامه انرژی اتمی ایران، تلاش ها و تنش ها
🔷 در میان کشورهای عقب نگه داشته شده، حاکمان ایران دوران #پهلوی بیشترین امتیازات را به منظور حفظ حاکمیت خویش، به قدرت‌های مسلط بر جهان اعطا کردند. به اعتراف همه مورخان تکرار شرایط ایده‌آلی که پهلوی‌ها برای حامیان خارجی خود به وجود آورده بودند، در هیچ نقطه‌ای از جهان ممکن نخواهد بود. استراتژی منطقه‌ای (خاورمیانه‌ای) #امریکا و #انگلیس بر برتری #اسرائیل بنا شده است، واشنگتن و لندن هرگز به دیگر وابستگان منطقه‌ای خود تنها به دیده برابر نگریسته‌اند، بلکه همواره دقت داشته‌اند آن تنظیم مناسبات خویش برتری اسرائیل حفظ شود.
🔶 در نگاه غرب، اسرائیل پایگاه کنترل مسلمانانی است که فرهنگشان در آینده، فرهنگ غرب را به چالش خواهد کشید. از این‌رو، در نزدیک به شش دهه‌ای که از اشغال #فلسطین و تشکیل #اسرائیل می‌گذرد ساخت همه نوع امکانات در اختیار آن قرار داده‌اند و زمینه سلطه آن را بر کشورهای اسلامی فراهم آورده‌اند. #محمدرضا_پهلوی بدون درک استراتژی منطقه‌ای امریکا در سال‌های پایانی حکومتش در ملاقات با رئیس وقت سازمان‌های اطلاعاتی ویژه فرانسه می‌گوید: «من، بهترین مدافع غرب، در این منطقه هستم.» به طور قطع این تصور #محمدرضا_پهلوی ناشی از خلاف واقع‌گویی‌هایی بود که رهبران کشورهای غربی با شناخت از روحیه خودبزرگ‌بینانه وی مطرح می‌ساختند.
🔷 کارتر در مراحلی که مقدمات قیام سراسری ملت ایران علیه سلطه #امریکا، #انگلیس و پادشاه مورد حمایتشان در ایران آغاز شده بود، در جریان سفر تاریخی خود به تهران می‌گوید: «هیچ کشور دیگری در جهان وجود ندارد که ما در مورد مسائل منطقه‌ای که نگرانمان می‌سازد با آن مشورت‌هایی چنین دقیق کنیم، و هیچ رهبر دیگری نیست که من برای او احترامی عمیق قائل باشم.»
🔶 تحقیقات با این رویکرد می‌تواند نقش مؤثری در عمیق‌تر شدن بینش جوامع زیر سلطه در تعاملاتشان با قدرت‌های مسلط بر جهان داشته باشد. خاطرات آقای اعتماد علی‌رغم اینکه به دلایل کاملاً مشهور برای خوانندگان بر بسیاری از واقعیت‌های آن دوران چشم پوشیده است، می‌تواند مأخذ و مرجع مهمی در این زمینه باشد… برخورد حسابگرانه این دولت‌هاست تا کشورهای تحت سلطه‌شان استقلال علمی و صنعتی نیابند، بازگو شدن این واقعیت از زبان فردی نزدیک به دربار پهلوی که در حوزه تخصصی خویش عنصر بسیار کارآمدی بوده بسیار حائز اهمیت است.
🔷 بنا به روایت کتاب، «حکام ایران دوران #پهلوی بیشترین تسهیلات سخاوتمندانه» را برای بیگانگان فراهم آوردند؛ اما در همین سال‌ها، بخش‌های بزرگی از روستاها و شهرها فاقد «برق پایدار»، شبکه جاده‌ای درست و امکانات بهداشتی بودند. حتی در بیان رسمی آمده است: «ایران مرکز مهم‌ترین پایگاه برای امریکا و انگلیس نبوده است؛ شاید به دلیل شرایط ویژه و تسهیلات سخاوتمندانه، آن را بهترین پایگاه نامید، اما مهم‌ترین پایگاه برای این دولت‌ها، کشوری بود که آنها می‌توانستند بدون نگرانی از تحولات داخلی‌اش در یک برنامه درازمدت به آن اتکا کنند». «واشنگتن و لندن هرگز به دیگر وابستگان منطقه‌ای خود تنها به دیده برابر نگرسته‌اند، بلکه همواره دقت داشته‌اند آن تنظیم مناسبات خویش برتری #اسرائیل حفظ شود.»
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #دفتر_مطالعات_و_تدوین_تاریخ_ایران #پهلوی #امریکا #انگلیس #اسرائیل #فلسطین #اسرائیل #محمدرضا_پهلوی
🆔 @Bonyadtarikh
📌انقلاب اسلامی، شکست تجربه غرب‌گرایی و زوال پادشاهی در ایران
🔷 #رژیم_مشروطه_سلطنتی و طبقه حاکمه ایران قادر به ایجاد دگرگونی نبودند. از دیدگاه غرب، ضرورت داشت شاهی مستبد و حاکمیت استبدادی جهت تسریع توسعه تاریخی ایران حضور داشته باشند. همکاری غرب با نظام پادشاهی ایران طی ۱۵۰ سال اخیر در این چارچوب تحلیل شده است. سیاستمدارانی حرفه‌ای و وابسته به خانواده‌های اشراف و تحصیل‌کرده‌های غرب را گرد هم آورده بود، افرادی که به ایدئولوژی‌های لیبرال-دموکراسی یا سوسیال-دموکراسی شکی وارد نمیکردند.
🔶 #رضاخان و #محمدرضا_پهلوی در هر صورت با حمایت و #کودتای_انگلیس به روی کار آمده‌اند و اسطوره‌سازی‌های #رژیم_پهلوی با تمام وجوهش بر اساس تئوری‌های نظام مشروطه سلطنتی انگلیس شکل می‌گرفت. اسطوره‌واری را که خود ساخته بودند باور کردند و بدین طریق اسیر پندارگرایی‌های «دیکتاتوری منور» و یا «دولت مطلقه مدرن!» شدند. برای روشنفکران داخلی، نظام مشروطه سلطنتی و قانون اساسی آن علی‌رغم تمام نقایص و دست‌اندازی‌هایی که مستبدان به آن داشتند، طلیعه یک نظام دموکراتیک به نظر می‌رسید.
🔷 نظام مشروطه سلطنتی، برخلاف تصور روشنفکران غربگرا، باعث تشکیل و تثبیت سلطنت استبدادی در ایران شد و رضاخان توانست بستر این استبداد را به وجود آورد و قانون‌شکنی‌ها و جنایات خود را ممکن سازد. مشروطه‌خواهان سلطنت‌طلب با تعصب نسبت به این نظام و تساهل در برابر تخلفات پهلوی‌ها مانع ظهور اندیشه‌ها و راه‌حل‌های جدید شدند. #رضاخان به خوبی درک کرد که باید از قدرت دولت برای تجدد و بازسازی به سبک غربی بهره ببرد و همه چیز را به وجود شخص دیکتاتور و دستگاه حکومتی او وابسته کرد؛ او با وجود استبداد کم‌نظیرش، توسط روشنفکرانی اداره می‌شد که ساختاری پیچیده و دیوان‌سالارانه و فاسد داشتند. نظام مشروطه سلطنتی براساس هوس‌های دیکتاتوری کار می‌کرد و #اصلاحات_ارضی به نابودی هزاران خانواده کشاورز منجر شد و در نتیجه، عقب‌ماندگی، فقر و ناکامی‌های وسیعی در ایران رخ داد. روشنفکران و نخبگان جامعه که خود باعث شکل‌گیری دیکتاتوری شدند، در زندان‌های رژیم شاه سرکوب و نابود شدند.
🔶 حمایت قدرت‌های غربی و در رأس آن #امریکا و #انگلیس و حتی #شوروی از بنیادهای نظام پادشاهی و محمدرضا پهلوی مزید بر علت بود و جسارت لازم را از نخبگان سیاسی و فکری ایران برای دادن شعار سقوط نظام پادشاهی گرفت. در این میان فقط یک صدا بود که سازش نمی‌پذیرفت و به چیزی کمتر از سقوط نظام پادشاهی در ایران رضایت نمی‌داد و آن #امام‌خمینی (ره) بود.
🔷 آگاهی ملت ایران از ضرورت تغییر و دگرگونی نظام پادشاهی و دیکتاتوری وقتی به وجود آمد که #امام_خمینی (ره) رهبر جنبش انقلابی ملت ایران شد. تا آن موقع بیش از چند دهه وقت تلف شده بود و میراثی که باید در انقلاب عدالتخانه ملت ایران، دور انداخته می‌شد با حاکمیت جریانات غربگرا و طرفدار سلطنت، متمركزتر و عظیم‌تر گشته بود. هر نوع مبارزه‌ای برای اینکه به موفقیت بینجامد می‌بایستی مبتنی بر اصولی کاملا محكم، مردم‌پسند، آرمانی و دارای رهبری سازش‌ناپذیر باشد، تا همان‌طورى كه قدم به قدم پیش می‌رود ضمن تثبیت پیشرفت‌های خود، از جلب خصومت همزمان صاحبان منافع عینی و ذهنی موجود پرهیز کند. همه این خصیصه‌ها در انقلاب اسلامی و رهبری امام جمع بود.
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #دکتر_مظفر_نامدار #رژیم_مشروطه_سلطنتی #امام_خمینی #رضاخان #محمدرضا_پهلوی #امریکا #انگلیس #شوروی #کودتای_انگلیس #رژیم_پهلوی #اصلاحات_ارضی
🆔 @Bonyadtarikh
📌 پیشینه همکاری رژیم شاه در طرح‌های نظامی منطقه‌ای با اسراییل
🔷 در سال‌های پس از #کودتای_۲۸_مرداد و تثبیت قدرت #محمدرضا_شاه، ارتباطات #ایران و #اسرائیل، در سایه سیاست‌های #آمریکا، ابعاد گسترده‌ای یافت. پیوند استراتژیک این دو کشور با تاکید بر نفوذ آمریکا، تعاملات نظامی و امنیتی را در پیش گرفت که در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی، با هدف مقابله با نفوذ شوروی و جریان‌های چپ‌گرا و عربی دنبال شد. ایران و اسرائیل به عنوان بازو‌های منطقه‌ای آمریکا، نقش قدرت‌های محلی را برعهده داشتند و در کنار ترکیه، پایه‌های همکاری سه‌جانبه در منطقه را شکل دادند.
🔶 همکاری‌ها در چند سطح گسترش پیدا کرد؛ از تامین نفت اسرائیل و صادرات کالاهای استراتژیک گرفته تا آموزش نیروهای نظامی، خرید تسلیحات، انتقال فناوری و ایجاد بستر عملیاتی مشترک در خاورمیانه و آفریقا. #ساواک با راهنمایی و حمایت #موساد، دوره‌های تخصصی آموزش اطلاعات، ضدجاسوسی و مخابراتی را دریافت کرد. برخی منابع، نقشه برنامه‌ریزی هماهنگ سیای آمریکا و MI6 بریتانیا برای نزدیک کردن ایران و اسرائیل را مطرح کرده‌اند. نمونه‌هایی چون پروژه‌های تسلیحاتی مشترک و توسعه موشک‌های دوربرد و قراردادهای محرمانه نظامی میان تهران و تل‌آویو، نشان‌دهنده عمق همکاری‌هاست.
🔷 در این دوره، اسرائیل با انتقال تجربه و فناوری نظامی و آموزش نیروهای ویژه ساواک، الگوی رفتاری خود را وارد ساختار اجرایی سیستم امنیتی ایران کرد. گزارش‌ها از تاثیر مستقیم عناصر اسرائیلی بر روند گزینش، آموزش عملیاتی و برنامه‌ریزی‌های امنیتی ایران حکایت دارد. همچنین قراردادهای خرید سلاح، تجهیز نیروی هوایی و تهیه جنگ افزارهای مدرن، ایران را به یکی از مشتریان اصلی تسلیحات اسرائیلی تبدیل کرد.
🔶 ایران و اسرائیل نه‌تنها همکاری نظامی، بلکه پروژه‌های اطلاعاتی و عملیاتی برای نفوذ در کشورهای منطقه و مهار جریانات عربی و فلسطینی را دنبال کردند. قدرت‌های غربی، به‌ویژه آمریکا، از طریق ساختارهای اطلاعاتی و نظامی، حمایت و پشتیبانی راهبردی خود را بر این ائتلاف استوار ساختند. با پیروزی انقلاب اسلامی، این همکاری‌ها متوقف گردید و واسطه‌های ارتباطی، متخصصان و مستشاران نظامی اسرائیل ایران را ترک کردند. در این مقاله هیچ اشاره‌ای به امام خمینی نشده است.
🖇 متن کامل فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #سیده_مطهره_حسینی #کودتای_۲۸_مرداد #ایران #اسرائیل #آمریکا #محمدرضا_شاه #ساواک #موساد #اسرائیل #ایران #رژیم_پهلوی #سازمان_سیا #انقلاب_اسلامی #منطقه_خاورمیانه #نفت
🆔 @Bonyadtarikh
📌 گلستان در نهضت ملی و کودتای سیاه
🔷 پس از وقوع #جنگ_جهانی_دوم، با وجود مصائب و مشکلات ناشی از حضور بیگانگان در ایران، آگاهی و بیداری سیاسی مردم افزایش یافت. موضوع #نفت، به عنوان اصلی‌ترین ذخیره معدنی با ارزش #ایران، به یکی از سوژه‌های مهم گفتمان سیاسی–اجتماعی، به‌ویژه در محافل مذهبی و ملی تبدیل شد. این باور رایج شد که اگر صنعت نفت در کنترل دولت ایران قرار گیرد، بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور برطرف خواهد شد و این اندیشه هواداران زیادی در بین مردم پیدا کرد.
🔶 در آن ایام، احزاب سیاسی متعددی در #گرگان فعال بودند. حزب دموکرات، توسط قوام‌السلطنه تأسیس شده بود و دفتر آن در ساختمانی قدیمی در بازار امام گرگان قرار داشت. نیروی سوم، که طرفدار #آیت‌الله_کاشانی و #دکتر_مصدق بود، پایگاهی در راسـته زرگری‌های فعلی خیابان امام خمینی داشت و متدینین گرگان حامی آن بودند. اعضای آن در فلکه شهرداری گرد هم می‌آمدند، سخنرانی و شعار سر می‌دادند و گاه در اداره پست متحصن شده، خواسته‌های خود را به تهران تلگراف می‌کردند. حزب ایران نیز در گرگان فعالیت داشته و حامی مصدق بود.
🔷 طرح براندازی دولت مصدق در مرحله نخست، در ۲۵ مرداد ۱۳۳۲، با شکست مواجه شد و شاه از کشور گریخت. در گرگان، پس از شنیدن خبر شکست کودتا، مردم به خیابان‌ها آمدند، جشن گرفتند و تا ظهر روز #۲۸_مرداد این شادمانی ادامه داشت. چند روز بعد، کودتای دوم در ۲۸ مرداد به سقوط دولت مصدق منجر شد و دولت نظامی فضل‌الله زاهدی روی کار آمد. در این روز، گروه‌هایی از طرفداران شاه با پشتیبانی آشکار ارتش، بعدازظهر از نقاط مختلف شهر به سمت خیابان پهلوی و فلکه شهرداری حرکت کردند و شعارهای «زنده باد شاه» و «مرگ بر مصدق» سر دادند. شهربانی محاصره و اداره پست اشغال شد و تظاهرکنندگان با خودروهای روباز به پادگان گرگان رفتند و با شربت و شیرینی پذیرایی شدند. مخالفان شاه و طرفداران مصدق در #گلستان پراکنده، دستگیر و کتک زده شدند. در این جریان، قربان عرب کشته و چند نفر زخمی شدند. گنبدکاووس نیز آن روز شاهد تنش و شعارهای متضاد بود.
🔶 مراکز توطئه فعال بودند و عوامل سفارت آمریکا و اداره اصل چهار، که شعبه‌ای در گرگان داشت، آزادانه فعالیت می‌کردند. پس از جنگ جهانی دوم، آمریکا با هدف گسترش نفوذ خود در جریان جنگ سرد، برنامه‌هایی نظیر اصل چهار ترومن را اجرا کرد که در ظاهر کمک فنی و مالی بود، اما هدف آن نفوذ سیاسی در کشورهای جهان سوم از جمله ایران بود. #آمریکا، با وجود تمایل مصدق و ملی‌گرایان به همکاری، سرانجام با ملی شدن نفت مخالفت کرد و در طراحی و اجرای کودتای ۲۸ مرداد مشارکت داشت.
🔷 #آیت‌الله_کاشانی مخالف نفوذ آمریکا در ایران بود و در ارزیابی سیاسی مقامات آمریکایی به عنوان عنصر خطرناک برای منافع غرب معرفی می‌شد. او در دوره‌ای از یاران نهضت ملی و همراه مصدق بود، اما با گذشت زمان و بروز اختلافات، از او فاصله گرفت.
🔶 دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر دولت ملی و چهره محوری ملی شدن صنعت نفت، در دوره نخست‌وزیری خود سیاست‌هایی اتخاذ کرد که به انزوای بخشی از نیروهای مذهبی انجامید. این وضعیت، همراه با فشارهای خارجی، زمینه را برای کودتای ۲۸ مرداد و سقوط دولتش فراهم ساخت.
🖇 متن کامل فصلنامه را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #غلامرضا_خارکوهی #جنگ_جهانی_دوم #نهضت_ملی #گرگان #کودتای_۲۸_مرداد #۲۸_مرداد #نقش_خارجی‌ها #محمدرضا_شاه #آیت‌الله_کاشانی #محمد_مصدق #نفت #وقایع_سیاسی #نفت #ایران #گلستان #آمریکا
🆔 @Bonyadtarikh
🎞 مصاحبه شبکه یک سیما با حجت الاسلام سید حمید روحانی مورخ انقلاب در خصوص ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
🔹 می‌پنداشتند که آمریکا همراه است
آمریکا زمانی که وارد ایران شد در خلال جنگ جهانی دوم، ۳۰۰۰۰ نیرو اعزام کرد. در عین حال سعی کرد خود را یک چهره مردمی نشان دهد. به عنوان مثال، به ایران کمک کرد تا شوروی را از آذربایجان اخراج کند و همچنین کمک‌های اقتصادی به ایران واصل نمود. گفته می‌شود در سال ۱۳۲۱، تقریباً ۸ میلیون دلار آمریکا به ایران برای مسائل اقتصادی و نظامی وام داد. همین اقدامات کافی بود تا گروه‌های ملی بپندارند که آمریکا واقعاً طرفدار آزادی‌خواهان و آزادی است.
اما، هم آیت‌الله کاشانی و هم نواب صفوی در نامه‌هایشان به شخص مصدق، صریحاً نوشتند که انگلیس و آمریکا هیچ تفاوتی با هم ندارند و هر دو یک بلا سر ایران می‌آورند. متأسفانه همین خوشبینی در دوستی آمریکا با ایران، باعث شد آسیب‌هایی وارد شود.
🔸 از ابتدا روشن بود که آمریکایی‌ها در کودتای ۲۸ مرداد دست دارند بعدا که اسنادی منتشر شد معلوم گردید که انگلیسی ها هم نقش داشتند .
🔹 آمریکا درصدد بود که روحانیت را کنار بزند
آمریکایی‌ها می‌گفتند دین از سیاست جدا است و روحانیت و مسائل دینی نباید با مسائل سیاسی کار داشته باشند. در دوران حکومت مصدق، زمانی که وی نخست‌وزیر بود، به مدت تقریباً ۲۰ ماه نواب صفوی را به زندان انداخت. هرکسی هم که واسطه شد که نواب صفوی آزاد شود، گفت که بروید با او صحبت کنید و در سیاست دخالت نکند، همین امروز آزادش می‌کنم
🔸 نقش مهم روحانیت و آیت الله کاشانی در به قدرت رسیدن مصدق
با کنار رفتن مصدق در سال ۱۳۳۱، آیت‌الله کاشانی به روی صحنه آمد و آلتیماتوم داد که اگر مصدق بر نگردد، من لبه تیز حمله را به دربار می‌کشانم، که باعث شد مصدق به قدرت برسد. سال ۱۳۳۱ مردم به صحنه آمدند، شهید دادند و مصدق را به قدرت رساندند. با این حال، مصدق فکر کرد که این قدرت مال خودش است، اما باور نکرد که این نقش اسلام، روحانیت و آیت‌الله کاشانی بود در به قدرت رسیدن او. همین اشتباه را بنی‌صدر نیز کرد، به طوری که می‌گفت ما نظر سنجی کردیم، آیت‌الله خمینی ۴۵ درصد در میان مردم نفوذ دارد و من ۷۰ تا ۸۰ درصد.
🔻مصدق بعد از جریان تیرماه سال ۱۳۳۱ بیان کرد که روحانیت باید دنبال درس و بحث خودش باشد و در سیاست دخالت نکند.
#سید_حمید_روحانی #آیت_الله_کاشانی #نواب_صفوی #مصدق #آمریکا #۱۳۳۱
🆔 @Bonyadtarikh
📌 حضور اسراییل در کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران
🔷 حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ با حمله به برج‌های دوقلوی سازمان تجارت جهانی، نقطه عطفی در تاریخ روابط بین‌الملل شد. این رویداد بستر اجرای استراتژی‌های از پیش تدوین‌شده نئوکان‌ها در #آمریکا را فراهم ساخت؛ استراتژی‌هایی که در بلندمدت هدفشان گسترش دموکراسی و ارزش‌های لیبرالی و در کوتاه‌مدت حذف دولت‌های «یاغی» بود. حمله به #افغانستان و سپس اجرای طرح «#خاورمیانه_بزرگ» با لشکرکشی به عراق، نمونه‌های عملی آن بودند. این طرح، فارغ از ابعاد اقتصادی و سیاسی، تأمین امنیت #اسرائیل را به عنوان هدفی بنیادین در بر می‌گرفت و با سیاست یک‌جانبه‌گرایی آمریکا، نقش سازمان ملل را به حاشیه راند.
🔶 در این میان، کردستان عراق به دلیل ویژگی‌های خاص قومی و سیاسی، بستری مناسب برای نفوذ اسرائیل فراهم کرد. کردها و اسرائیلی‌ها هر دو غیرعرب‌اند و در طول دهه‌ها دشمن مشترکی به نام اعراب داشته‌اند. خصومت شدید میان رژیم بعث و کردها، به‌ویژه کشتارهای صدام حسین، این پیوند را مستحکم‌تر کرد. افزون بر این، پژوهش‌های ژنتیکی که در سال ۲۰۰۱ در مجله‌ای علمی نشر یافت، شباهت‌های نزدیک بین کردهای کردستان عراق و یهودیان سفاردی را مطرح کرد و این ادعا را پررنگ ساخت که ریشه‌ای مشترک دارند.
🔷 روابط پنهان و آشکار از آغاز تأسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ شکل گرفت. میان سال‌های ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۸، فعالیت‌هایی همچون حضور فعال در سازمان ملل، نشر مقالات و کتاب‌های کردی، ایجاد مرکز تحقیقات کردی در پاریس و حتی تأسیس مدرسه زبان کردی در فرانسه با حمایت پشت‌پرده اسرائیل انجام شد. نقطه اوج این روابط از سال ۱۹۶۵ با ریاست مئیر عامیت بر موساد آغاز شد. او عملیات تهاجمی علیه اهداف عربی را گسترش داد و در این راستا ارتباطات میدانی با مصطفی بارزانی برقرار کرد. ایجاد بیمارستان صحرایی با پزشکان اسرائیلی در مناطق کردنشین عراق و ارسال محموله‌های بزرگ سلاح نمونه‌ای از این همکاری‌ها بود.
🔶 اهداف این نزدیکی تنها به مسائل نظامی محدود نمی‌شد. کمک به فرار یهودیان عراق پس از جنگ ۱۹۶۷ بخش مهمی از همکاری‌ها بود. فشارهای دولت عراق شامل اخراج یهودیان از مشاغل دولتی و خصوصی، ممنوعیت مالکیت و نقل‌وانتقال اموال، محرومیت از فعالیت حرفه‌ای، قطع ارتباطات تلفنی و بازداشت چهره‌های برجسته، زندگی آنان را به شدت محدود کرده بود. #کردستان_عراق، به دلیل موقعیت جغرافیایی و کنترل کمتر دولت مرکزی، مسیر اصلی خروج یهودیان به ایران و سپس اسرائیل شد. تنها در تابستان ۱۹۷۰ روزانه حدود پنجاه یهودی از این مسیر عبور می‌کردند.
🔷 این روند تاریخی نشان می‌دهد که اسرائیل در کردستان عراق شبکه‌ای چندلایه از روابط سیاسی، نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی ایجاد کرده است. چنین حضوری به عنوان بخشی از راهبرد بزرگ‌تر خاورمیانه، ظرفیت بالایی برای تأثیرگذاری مستقیم بر معادلات امنیت ملی ایران و منطقه دارد.
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #علیرضا_خسروی #سیاست_خارجی_رژیم_صهیونیستی #امنیت_ملی_ایران #سیاست_خارجی_عراق #راهبردهای_صهیونیستی #اسراییل #آمریکا #افغانستان #طرح_خاورمیانه_بزرگ #خاورمیانه_بزرگ #اسرائیل #طرح_خاورمیانه_بزرگ #کردستان_عراق
🆔 @Bonyadtarikh
📌طوفان الاقصی، فروپاشی رویاهای امریکایی_صهیونیستی و شترهای سرگردان!!
🔷 #طوفان‌الاقصی، فروپاشی رؤیاهای آمریکایی ـ صهیونیستی و پرده‌برداری از سیاست‌های دشمنان ملت #ایران و #جبهه_مقاومت است. وقایع رنج‌آور و بی‌سابقه پس از عملیات طوفان‌الاقصی، استفاده #آمریکا و #رژیم_صهیونیستی از ابزارهای غیرمتعارف در جنگ و ترور علیه مقاومت، کشتار بی‌رحمانه کودکان و زنان در #فلسطین_اشغالی و #غزه، و بهره‌گیری از جنگ الکترونیک در انفجار تلفن‌ها و هشداردهنده‌ها، همراه با سکوت و همراهی سازمان‌های به ظاهر حقوق بشری، نشان داد که دل‌بستن به گفت‌وگوی تمدن‌ها و مذاکره با دشمنان، ساده‌لوحی و خطر است.
🔶 جنایات و نسل‌کشی شرم‌آور دشمنان و ترور شخصیت‌هایی چون #شهید_قاسم_سلیمانی و #شهید_سیدحسن_نصرالله، همراه با قتل عام هزاران زن و مرد در فلسطین اشغالی، #لبنان، #سوریه و دیگر نقاط اسلام، ثابت کرد که بازیگران این گفت‌وگو و مذاکره و دل‌سپردگان به نهادهای بی‌خاصیت غربی، توان دفاع از ایران و مسلمانان را ندارند. طوفان‌الاقصی عظمت خود را در برهم‌زدن طرح‌های عادی‌سازی روابط با #رژیم_تروریست_صهیونیستی نشان داد و واقعیت غیرانسانی سیاست‌های آمریکا و اروپا را برملا کرد؛ همان سیاست‌هایی که خون هزاران انسان در یمن، فلسطین، لبنان، آفریقا و آسیا را جاری ساختند.
🔷 ملت ایران هزاران شهید تقدیم کرده تا چپاولگران آمریکایی، اروپایی و صهیونیستی را از مرزهای خود دور کند. تضمین امنیت ملی، هرگز با بافته‌های ذهنی جریان‌های وابسته و مسئولان ناآگاه، و با گفت‌وگو و مذاکره در دنیای آشفته ممکن نیست. دموکراسی غربی در عمل دفاع از زور و دیکتاتوری است؛ دولت‌های مدعی دموکراسی در تاریخ معاصر، آغازگر تمامی جنگ‌ها بوده‌اند و هرگز حقوق بشر را رعایت نکرده‌اند.
🔶 آمریکا پس از جنگ جهانی دوم و تحت سیاست‌های نیکسون، منطق تجاوز، کودتا و جنگ نیابتی را ادامه داده و اروپا نیز همراهی کرده است. طوفان‌الاقصی بار دیگر ثابت کرد که توان دفاعی ایران و مقاومت در غزه و لبنان، تنها سد واقعی در برابر کینه‌توزی دشمنان است. دشمنان، از #اسرائیل گرفته تا #آمریکا و #اروپا، با ابزارهای نظامی، اقتصادی و رسانه‌ای می‌کوشند روحیه ملت ایران و جبهه مقاومت را بشکنند و از مقابله با تجاوز بازدارند.
🔷 حفظ امنیت ملی ایران، تقویت توان دفاعی، مقابله با نفوذ و فشار خارجی و ایستادگی در کنار ملت‌های مظلوم فلسطین و لبنان، وظیفه‌ای حیاتی است که خون شهیدان بر آن مهر تأیید نهاده است. طوفان‌الاقصی این حقیقت را دوباره و پرقدرت به جهان یادآوری کرد.
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #سخن_سردبیر #طوفان‌الاقصی #ایران #جبهه_مقاومت #آمریکا #رژیم_صهیونیستی #فلسطین_اشغالی #غزه #شهید_قاسم_سلیمانی #شهید_سیدحسن_نصرالله #لبنان #سوریه #رژیم_تروریست_صهیونیستی #اسرائیل #آمریکا #اروپا
🆔 @Bonyadtarikh
12.21M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 سراب اعتماد، تاریخ گواه می‌دهد هرجا به لبخند دشمن اعتماد کردیم، ضربه خوردیم
🔻 آیا تاریخ صرفاً قصه‌ای برای خوابیدن است یا چراغی برای بیداری؟
در روزهایی که دوباره زمزمه‌های سازش و تعامل با «کدخدا» به گوش می‌رسد، بازخوانی تاریخ انقلاب درس‌های بزرگی برای امروز ما دارد.
در سال‌های ۵۷ و ۵۸، جریانی سعی داشت انقلاب را از محتوا تهی کند و ایران را دوباره به دامن غرب بازگرداند. دیدار بازرگان با برژینسکی و اشتیاق برای رابطه با آمریکا، تنها گوشه‌ای از این ماجرا بود. اما ایستادگی امام خمینی (ره)، معادلات را تغییر داد.
امروز نیز بازیگران عوض شده‌اند اما سناریو همان است. دشمن دیروز، امروز با نقاب «عقلانیت و توسعه» و از پنجره «نفوذ» وارد شده است.
#تاریخ_معاصر #انقلاب_اسلامی #لانه_جاسوسی #مهدی_بازرگان #نهضت_آزادی #نفوذ #آمریکا #امام_خمینی #سازش #مقاومت #بنیاد_تاریخ_پژوهی #استکبار_ستیزی #عبرت_های_تاریخ #سیاست_خارجه
🆔 @Bonyadtarikh
📅آسوشیتد پرس: انتقال 2.4 میلیارد دلار ارز توسط خاندان سلطنتی/ شیخ محمد صدوقی: به درخواست مذاکره دولت اعتنا نکنید./ حمایت رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا از شاه مستبد ایران
🔻#روزهای_انقلاب
✳️ششم تا نهم آذر 1357
🔹آیت الله #سیدمحمدرضا_گلپایگانی: با ارسال نامه ای به روحانیان بندر لنگه ، وحدت اهل تسنن و تشیع را خواستار و یادآور شد حاکمان حکومت سعی دارند میان این دو گروه دودستگی ایجاد کنند.(ششم آذر)
🔸بنابر گزارش خبرگزاری #آسوشیتدپرس دادستان تهران تحقیقات خود را پیرامون انتقال ۴/۲ میلیارد دلار ارز به بانک های خارجی توسط اعضای معروف خاندان سلطنت و شخصیت های سیاسی آغاز کرد.این تحقیقات در پی انتشار لیستی از ۱۲۴ نفر ثروتمند ایرانی که پول به بانک های اسراییل ، #آمریکا و #فرانسه انتقال داده بودند، آغاز شد.
🔹شیخ #محمد_صدوقی با صدور اعلامیه ای از اصناف و بازاریان خواست به تقاضای دولت مبنی بر معرفی نمایندگانی برای مذاکره با دولت اعتنا نکنند.(هشتم آذر)
🔸#جیمی_کارتر رئیس‌جمهور آمریکا، بار دیگر از حاکمیت محمد رضا پهلوی بر ایران حمایت کرد و گفت که آمریکا به شاه اعتماد دارد و از وی در مبارزه با مخالفان حمایت می کند.(نهم آذر)
🆔 @Bonyadtarikh