🔺
✍️ نقد و بررسی: حسن علیآبادی
✨ چکیده کتاب
کتاب تلقیح مصنوعی در آینه فقه نوشته سید محسن مرتضوی، با هدف بررسی ادله و صورتهای شرعی لقاح مصنوعی، یکی از روشهای رایج درمان ناباروری، تدوین شده است.
نویسنده در این اثر با استناد به منابع روایی و فقهی، مباحث فقهی مرتبط با تلقیح مصنوعی را به تفصیل بیان کرده و پس از تشریح موضوع، نتیجه نهایی را عرضه کرده است.
کتاب در قالب پیشگفتار، دو بخش اصلی و یک خاتمه تنظیم شده و در فصلهای مختلف به موضوعاتی مانند انواع تلقیح از منظر نسبت شرعی، حکم عده، نفقه حامل، سقط جنین و معاملات مرتبط با تلقیح مصنوعی پرداخته است.
📑 ساختار کتاب
مولف در دو بخش به شرح ذیل مباحث را سامان داده است:
    •بخش اول: موضوعشناسی کلی و حکم تکلیفی انواع تلقیح داخل رحمی و رحم جایگزین
    •بخش دوم: بررسی احکام نسب، عده، نفقه حامل، سقط جنین و معاملات مرتبط با تلقیح
    خاتمه: مسائل مرتبط با پیوند اعضای تناسلی، معاینات پزشکی و حق استیلاد غیرمتعارف برای شوهر
⚖️ مسائل فقهی مطرحشده
مرتضوی با تحلیل فقهی و استناد به فتاوی مراجع، به بررسی موارد مختلف تلقیح مصنوعی پرداخته است که برخی از نکات مهم عبارتند از:
🔍 انواع تلقیح
    •جواز تلقیح اسپرم شوهر به تخمک همسر: با شرایط عدم وقوع ملزومات حرام مانند استمنا و لمس نامحرم (ص۳۷)
   •تلقیح پس از مرگ شوهر: دو مبنا مطرح شده؛ عدم بقاء علقه زوجیت (حرمت تلقیح) و بقاء علقه تا پایان عده وفات (جواز تلقیح) (ص۳۹-۴۲)
    •حرمت تلقیح اسپرم مرد بیگانه به زن اجنبیه (ص۵۳)
    •اهدای تخمک: بررسی سه احتمال جواز مطلق، حرمت مطلق و تفصیل موارد (ص۱۱۶-۱۱۹)
    •حرمت تلقیح به رحم حیوان: چهار وجه مستند به ادله و آیات حفظ فرج (ص۱۲۰-۱۲۱)
    •تلقیح با اسپرم یا تخمک گیاهی: بررسی حرمت و جواز با توجه به ادله حفظ فرج و مباحث اصولی (ص۱۲۶)
    •مسئله نسب و حفظ نسب: اهمیت حفظ نسب و حرمت اشتباه در آن (ص۱۲۷-۱۳۰)
🧬 تلقیح در خارج رحم
    •بررسی صورتهای مختلف لقاح خارج رحم و انتقال نطفه به رحم (ص۱۴۲-۱۵۴)
    •جواز و حرمت انواع تلقیح اسپرم و تخمک انسان، حیوان و گیاه در رحمهای متفاوت
🏥 تلقیح در رحم مصنوعی
    •جواز تلقیح اسپرم مرد با تخمک همسر در رحم مصنوعی (ص۱۵۹)
    •نقد ادله حرمت و بررسی قبح عرفی موضوع (ص۱۶۰-۱۶۱)
🧩 بررسی احکام نسب و ملحقات آن
    •تبیین انتساب پدری و نسبت عرفی و شرعی (ص۱۸۴-۱۹۳)
    •موضوع فرزندخواندگی در حالات مختلف تلقیح مصنوعی و اختلاف نظر در حرمت تبنی (ص۲۱۳-۲۱۶)
    •احکام ارث بری طفل حاصل از تلقیح (ص۲۱۷-۲۱۹)
⏳ بررسی ثبوت عده
    •بررسی پنج صورت مختلف عده در تلقیح مصنوعی (ص۲۲۲-۲۴۱)
    •تحلیل ادله روایی و جمع بین آنها برای اثبات یا نفی عده در شرایط مختلف
 نفقه حامل
    •شرح موارد وجوب و عدم وجوب نفقه حامل در تلقیح مصنوعی با اسپرم شوهر یا مرد بیگانه (ص۲۴۴-۲۵۵)
     •سقط نطفه و جنین و ثبوت دیه
    •حرمت اسقاط نطفه و جنین در همه صور تلقیح (ص۲۵۶-۲۶۴)
💼 معاملات مرتبط با تلقیح مصنوعی
    •جواز خرید و فروش اسپرم، تخمک و رحم (ص۲۶۵-۲۶۶)
📝 جمعبندی
کتاب تلقیح مصنوعی در آینه فقه با تحلیل دقیق ادله فقهی و ارائه نظرات فقهاء، توانسته است مجموعهای کامل و مستند از احکام و مسائل پیرامون تلقیح مصنوعی در فقه معاصر را ارائه دهد. این اثر منبعی معتبر برای پژوهشگران و طلاب حوزه فقه پزشکی است.
#فقه_پزشکی
 #تلقیح_مصنوعی
#دانشنامه_فقه_معاصر
 #فقه_معاصر
🔗www.riicj.com 
🔗eitaa.com/riicj_com
                
            🔺
📝 نقد و بررسی: محمود صادقی
📰 چکیده:
🔍 کتاب «بررسی فقهی‑حقوقی تلقیح مصنوعی» برگرفته از دروس خارج محمدجواد فاضل لنکرانی است که به تحلیل احکام تکلیفی و وضعی انواع تلقیح مصنوعی میپردازد. در بخش اول اقسام تلقیح مصنوعی (اهدای اسپرم، تخمک، تلقیح خارج رحمی، رحم اجارهای و موارد نادر) بررسی شده و آیه ۷ سوره مؤمنون بهعنوان اصلیترین دلیل حرامبودن بیشتر این موارد مطرح شده است. در بخش دوم، مسئله نسب جنین تلقیحشده و ارتباط حقوقی او با والدین بررسی میگردد.
📚 ساختار کتاب:
کتاب شامل مقدمه و دو بخش اصلی است:
    مقدمه: شرح مفاهیم باروری، انواع تلقیح کامل و ناقص، و تقسیمبندی اقسام تلقیح مصنوعی
    بخش اول – احکام تکلیفی تلقیح مصنوعی (فصلها)
        • بررسی پنج نوع تلقیح مصنوعی
        • تشریح دلایل جواز یا حرمت هر مورد
        • قاعده «اصل برائت» و احکام شرایط اضطرار
    بخش دوم – احکام وضعی و نسب جنین
        • تعریف نسب در فقه و دو دیدگاه مختلف
        • وضعیت نسب در پذیرفتهشدن فرزند برای هر نوع تلقیح
📌 نکات مهم کتاب:
• آیه ۷ سوره مؤمنون مبنای محوری برای حرمت تلقیح مصنوعی (بهجز دو مورد محدود) است.
• تلقیح اسپرم شوهر در رحم همسرش در صورت اضطرار و غیر وجود مقدمات حرام، جایز اعلام میشود
• اهدای اسپرم یا تخمک بیگانه، تلقیح خارج رحمی و رحم اجارهای عمدتاً حرام شناخته شدهاند.
• اصول فقهی مانند اصل برائت، حرمت انتقال نطفه بیگانه و قاعده نسب «الولد للفراش» مورد تحلیل دقیق قرار گرفتهاند.
• نسبت جنین تلقیحشده به والدین مشخص و تفکیک نسبت شرعی و عرفی بهروشنی بیان شده است.
🏗 ساختار کلی:
کتاب در قالب مقدمه، دو بخش و نتیجهگیری تنظیم شده است. 
📌 اقسام تلقیح مصنوعی در کتاب:
1️⃣ تلقیح اسپرم شوهر به رحم همسر؛
2️⃣ اهدای اسپرم مرد بیگانه؛
3️⃣ اهدای تخمک زن بیگانه؛
4️⃣ تلقیح خارج رحمی با انتقال به رحم؛
5️⃣ تلقیح نادر با اسپرم یا تخمک غیرانسانی.
📍 نسب در موارد:
    •زوجی: فرزند متعلق به زوجین؛
    •اهدای اسپرم/تخمک: نسب به صاحب نطفه؛
    •رحم اجارهای: مادر نسبی صاحب تخمک، مادر رضاعی زنی که فرزند را حمل کرده است.
📢 برای مطالعه بیشتر به دانشنامه فقه معاصر مراجعه کنید. 
#دانشنامه
 #کتابشناسی
 #فقه_پزشکی
 #تلقیح_مصنوعی
 #فقه_معاصر
🔗eitaa.com/riicj_com
🔗www.riicj.com