eitaa logo
پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر
975 دنبال‌کننده
2هزار عکس
118 ویدیو
12 فایل
🚩🔸 پژوهشگاه فقه معاصر گامی برای پاسخگوئی به نیازهای بشر امروز و دنیای معاصر تلاشی برای شناسایی استعدادهای پژوهشی و به کارگیری آنها در پژوهش‌های فقهی 🚩🔹 Website=www.riicj.com Instagram=@riicj_ جهت ارتباط با واحد رسانه و پیشنهادات: @alivarmazyar
مشاهده در ایتا
دانلود
🔺 📖 بررسی فقهی وکالت زن در دعاوی و مجلس 🔍 نقد و بررسی: مهدی محمدی 📌 کتاب «بررسی فقهی وکالت زن در دعاوی و مجلس» نوشته دکتر محمدصادق فیاض، اثری است حائز رتبه شایسته تحسین در بیست‌ودومین همایش کتاب سال حوزه. این اثر به یکی از مسائل مهم فقهی و اجتماعی روز یعنی امکان وکالت زنان در حوزه دعاوی حقوقی و نیز نمایندگی مجلس می‌پردازد. 🖋 نویسنده با رویکردی نو و تحلیلی، وکالت به معنای اعطای نیابت به وکیل برای انجام اموری در حیطه اختیارات تفویض شده را از عقودی دانسته که در زندگی مردم بسیار رواج دارد و وکالت در دعاوی حقوقی و نمایندگی مجلس از اقتضائات دوران معاصر تلقی شده است. وی حیطه و قلمرو وکالت را یکی از ارکان وکالت شمرده که امروزه حوزه های متنوعی از زندگی انسان در برگرفته و نیاز به بازپژوهی از منظر فقهی دارد. به گفته او تعیین قلمرو وکالت در دوران معاصر امری عرفی است و مراجعه به متون فقهی برای بررسی مشروعیت وکالت باید فقط برای این موضوع باشد که علم به عدم حرمت حاصل شود. 📚 از نگاه نویسنده، وکالت زنان در عرصه‌های حکومتی از جمله قراردادهای نوپدید فقهی است که کمتر به آن پرداخته شده؛ نخستین تحلیل جدی آن در کتاب حکمت و حکومت از مرحوم مهدی حائری یزدی صورت گرفته، گرچه دکتر فیاض معتقد است ریشه‌های این مباحث در آثار فقهای گذشته نیز قابل بازیابی است. 🔍 در این اثر، دیدگاه فقهای شیعه درباره وکالت زن به دو طیف «اصلاح‌گر» و «سنتی» تقسیم شده و استدلال‌های قرآنی و روایی دو طرف با دقت مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده با رد برداشت‌های ناصحیح از آیات و روایاتی چون «نقصان عقل زن» می‌کوشد نشان دهد این استدلال‌ها از اعتبار فقهی و عقلی لازم برخوردار نیستند. 🔹 او همچنین بر پایه آیاتی چون آیه ۱۹ سوره نساء، معتقد است هیچ صنف یا جنسی به‌طور خاص از شئون حکومتی مستثنی نشده است و جنسیت نمی‌تواند ملاک تعیین صلاحیت برای امور سیاسی و وکالت در مجلس باشد. تأکید بر دو اصل «عدالت» و «عدم ولایت» نیز از دیگر بنیان‌های تحلیلی کتاب است. 📚 ساختار کتاب: این کتاب در پنج بخش تنظیم شده است. ابتدا مباحث مقدماتی و کلیات مفهومی وکالت بررسی شده، سپس به ترتیب به ادله موافقان و مخالفان وکالت زن در دعاوی و مجلس پرداخته شده است. 📌 مطالب کلیدی کتاب: • گسترش قلمرو وکالت در دوران معاصر • بررسی ادله جواز وکالت زن در دعاوی • نقد ادله قرآنی و روایی مخالفان • پاسخ به برداشت‌های ناصحیح از روایات نقصان عقل • تحلیل دیدگاه‌های سنتی و نو در وکالت زنان در مجلس • تکیه بر آیات، اجماع، سیره مسلمین و اصول فقهی برای اثبات جواز ✨ از ویژگی‌های برجسته این اثر، پرداختن به موضوعی روز با زبانی تحلیلی، مستند و در عین حال منسجم است؛ اثری که می‌تواند مبنایی جدی برای گفت‌وگوهای علمی در باب فقه زنان و مشارکت‌های سیاسی-اجتماعی آنان قرار گیرد. 🔗 برای مطالعه بیشتر 📥 کلیک کنید. 🔖 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
📘دانشنامه فقه معاصر: ولایت امت بر خویش ✍️نویسنده: علیرضا صالحی ❓آیا رهبری جامعه اسلامی و قدرت سیاسی در آن باید در دست یک شخص (پیامبر(ص)، امام(ع) یا فقیه) باشد و مردم تنها ابزاری در اختیار رهبری باشند؟ یا اینکه همه امت اسلامی در شکل‌دهی به قدرت سیاسی و رهبری جامعه نقش دارند؟ 🔍 «ولایت امت بر خویش» نظریه‌ای سیاسی از شیخ محمدمهدی شمس‌الدین است که با هدف جمع میان شریعت اسلامی و سازوکارهای دموکراتیک ارائه شده است. این نظریه بر نقش فعال امت در تشکیل حکومت تأکید می‌کند و ولایت سیاسی را از انحصار فقیه خارج می‌سازد. 🏷 طبق این دیدگاه، حکومت مشروع اسلامی بر پایه رأی مردم، با ساختارهایی چون امارت، قضاوت، پارلمان و امت شکل می‌گیرد. شمس‌الدین با تکیه بر اجتهاد در منطقه الفراغ، مقاصد شریعت و واقعیت‌های اجتماعی، مدلی از دولت ارائه می‌دهد که در آن قدرت، عرفی و مشورت‌پذیر است. ✳️ مبانی نظریه شامل اصل عدم ولایت، تفکیک احکام تدبیری از تشریعی، و جداسازی دوران غیبت از عصر حضور است. این نظریه با نگاهی به نظریات مشابه مانند وکالت مالکان شخصی مشاع، در ذیل کلان‌نظریه «دولت انتخابی اسلامی» قرار می‌گیرد. 🔹با وجود تأکید بر نقش مردم، منتقدان گفته‌اند در حوزه قضا، باز هم قدرت به فقیه بازمی‌گردد؛ چرا که قاضی القضات باید فقیه باشد و این، انتخاب مردم را محدود می‌کند. همچنین این دانشنامه به بررسی عناصر، منابع، مبانی فقهی و کلامی این نظریه می‌پردازد. 📜برای مطالعه متن کامل مقاله 📥 کلیک کنید. 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
🔺 📖 نقد و بررسی فقه مقاصدی از نظرگاه اهل‌سنت 🔍 نقد و بررسی: ابراهیم صالحی حاجی‌آبادی 📌 کتاب «نقد و بررسی فقه مقاصدی از نظرگاه اهل‌سنت» به واکاوی جایگاه مقاصد شریعت در فقه اهل سنت می‌پردازد. در دیدگاه گروهی از فقهای اهل سنت، مقاصد شریعت یکی از منابع مهم کشف حکم شرعی است که در فقه شیعه مورد تایید و تردید قرار گرفته است. 🔹 نویسندگان ضمن تشریح اهمیت موضوع، به بررسی منابع تشریع از منظر فریقین پرداخته و ماهیت فقه مقاصدی از دیدگاه اهل سنت را واکاوی کرده‌اند. همچنین سیر و تطور تاریخی بحث و اندیشه مقاصدی در مدارس امامیه و اهل سنت بیان شده است. 🛡 این کتاب مبانی، زیرساخت‌ها و ارکان نظریه مقاصد را تبیین و نقد می‌کند، راه‌های شناخت مقاصد و تقسیمات آن را معرفی نموده و به تطبیقات نظریه مقاصدی در فقه شیعه و اهل سنت می‌پردازد. ⚖️ از منظر فقهای شیعه، مقاصد کمتر به عنوان دلیل مستقل پذیرفته شده است؛ زیرا مصالح و مفاسد احکام، خارج از دسترس عقل قرار دارد و برای جلوگیری از قیاس استحسان و مصالح مرسله، باید از روش‌های اجتهادی غیرقطعی پرهیز کرد. 🔎 نویسندگان معتقدند از آنجا که اهل سنت مقاصد را به عنوان منبع حکم شرعی پذیرفته‌اند و گاه با بهره‌گیری از آن احکامی خلاف شریعت صادر کرده‌اند، همچنین ورود غیررسمی این نظریه به برخی دیدگاه‌های روشنفکران شیعی اهمیت تحقیق را دوچندان کرده است. 📚 ساختار کتاب این کتاب در پنج فصل تدوین شده است: 1️⃣ فصل اول: کلیات، مفاهیم موضوع، ضرورت و اهداف؛ مفاهیم شریعت، مصلحت، عقل؛ بررسی منابع تشریع از منظر فریقین شامل قرآن، سنت نبوی، سنت صحابه، اجماع، عقل، قیاس و استحسان 2️⃣ فصل دوم: سیر تاریخی مقاصد شریعت در مدرسه امامیه و اهل سنت 3️⃣ فصل سوم: ارکان و ادله نظریه مقاصد، تقسیمات و انواع مقاصد، تطبیق و ترجیح مقاصد و ادله شریعت 4️⃣ فصل چهارم: نقد مبانی، ارکان و ادله مقاصد شریعت (هدف اصلی کتاب) 5️⃣ فصل پنجم: تطبیقات نظریه مقاصد در سه گفتار؛ دیدگاه فقهیان شیعه، اهل سنت و کاربرد مقاصد شریعت ✨ مطالب کلیدی کتاب: • مبانی، زیرساخت‌ها و ارکان نظریه مقاصد • راه‌های شناخت مقاصد شریعت، تقسیمات و انواع آن • تزاحم مقاصد • ادله مقاصد شریعت و نقد آنها 🔖 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
🔺 📖 فقه تربیت جنسی 🔍 نقد و بررسی: مهدی محمدی 📌 کتاب «فقه تربیت جنسی» به قلم علی‌نقی فقیهی، در حوزه نوپای فقه تربیت به ویژه در بُعد تربیت جنسی تألیف شده و با هدف ارائه چارچوبی فقهی برای آموزش و هدایت غریزه جنسی انسان نگارش یافته است. 🏷 نویسنده با توجه به فراگیری آسیب‌های جنسی در جامعه معاصر، بر لزوم ورود فقه شیعه به عرصه تربیت جنسی تأکید کرده و معتقد است که فقه باید به تبیین وظایف شرعی در حوزه روابط عاطفی و جنسی میان زن و مرد بپردازد تا زمینه رشد و تعالی اخلاقی و رفتاری انسان‌ها فراهم گردد. 🔹 فقیهی با محوریت بازگشت به فطرت، غریزه جنسی را امری انسانی و طبیعی می‌داند که با عقل و کرامت انسانی پیوند خورده است. او تأکید دارد که تربیت جنسی از نگاه فقهی، مبتنی بر فطرت، عقل، کرامت، گرایش غریزی و نیاز به همدم است. 🛡 در نگاه نویسنده، زن و مرد در فطرت و برخورد با هنجارها و نابهنجاری‌ها یکسان‌اند. او کرامت‌محوری در روابط همسران را از آموزه‌های اسلامی می‌داند و معتقد است که اسلام، غریزه جنسی را نه تنها امری منفی نمی‌داند، بلکه آن را جزء «طیّبات» برمی‌شمارد. ✨ اثر حاضر ماحصل درس‌گفتارهای نویسنده از سال ۱۳۹۹ است و با بهره‌گیری گسترده از آیات و روایات به بررسی مبانی، اصول و اهداف تربیت جنسی پرداخته است؛ هرچند به لحاظ رجالی و دلالی، تحلیل‌های تفصیلی سندی در کتاب به چشم نمی‌خورد. 📌 از جمله موضوعات نوآورانه کتاب، تبیین هم‌افزایی وظایف فقهی و تربیتی در آموزهای اهل‌بیت(ع) و ارائه ساختار مفهومی برای تربیت جنسی با الهام از نگاه تربیتی معصومین(ع) است. نویسنده بخشی قابل توجه از کتاب را به بررسی روابط زوجین، توصیه‌های اخلاقی، و مهارت‌های رفتاری در این حوزه اختصاص داده است. 📚 ساختار کتاب این کتاب در هفت فصل تنظیم شده است: 1️⃣ فصل اول: مقدمه‌ای بر فقه تربیت جنسی با تبیین مفاهیمی چون تربیت، تربیت جنسی و نسبت آن با فقه 2️⃣ فصل دوم: بررسی ادبیات موجود در حوزه تربیت جنسی 3️⃣ فصل سوم و چهارم: مبانی و اصول تربیت جنسی با تأکید بر فطرت، عقل، آزادی‌خواهی، کمال‌طلبی، میل به لذت، و گرایش به جنس مخالف 4️⃣ فصل پنجم: تبیین جایگاه عقل و کارکردهای آن در تربیت جنسی از منظر روایات 5️⃣ فصل ششم: بررسی هنجارها و ناهنجاری‌ها، عوامل گرایش به شر، و تقویت اراده در ارتباطات جنسی زوجین 6️⃣ فصل هفتم: اصول مرتبط با تربیت جنسی شامل طبیعی بودن نیاز جنسی، تمایل به معنویت، زیبایی‌خواهی، میل به همدم و فرزندخواهی 🔑 مطالب کلیدی مطرح‌شده در این کتاب: •نسبت فقه و تربیت جنسی •غریزه جنسی در نگاه فقهی •مبانی عقلانی تربیت جنسی •تحلیل هنجارها و ناهنجاری‌ها •نقش کرامت، معنویت، و زیبایی در ارتباطات جنسی •اصول فطری و نظام‌مند در روابط زوجین 🔖 🔗 www.riicj.com
📘دانشنامه فقه معاصر: عدم اعتبار رأی اکثریت در حکومت ✍️نویسنده: علیرضا صالحی 🔍بررسی جایگاه و دیدگاه‌های مختلف فقهی در خصوص رأی اکثریت ❓آیا رأی اکثریت در فقه اسلامی معتبر است؟ 🔹مسئله رأی اکثریت یکی از مسایل نوپدید در جهان اسلام است که با واکنش‌های مثبت یا منفی زیادی از سوی اندیشمندان مذهبی، به ویژه فقهای شیعه و اهل سنت، مواجه شده است. 🔸فقهای شیعه در خصوص اعتبار و مشروعیت رأی اکثریت دیدگاه‌های مختلفی دارند. از جمله برخی از ایشان رأی اکثریت را غیرمعتبر می‌دانند و برخی دیگر آن را معتبر و تابع شرایط خاصی می‌دانند. این تفاوت‌ها عمدتاً به دلیل تفاوت در مبانی فقهی و استدلال‌های عقلی، آیات و روایات است. 🔹به گفته مسعود امامی از پژوهشگران مسائل دینی باورمندان به عدم اعتبار رای اکثرین در مسائل حکومتی طبق مبانی »کشف حقیقت»، مشروعیت دینی»، مصلحت» و «مقبولیت» آن را معتبر ندانسته اند ولی بر اساس مبنای حق تعیین سرنوشت، رای اکثریت معتبر دانسته شده است. 📝موضوعات مطرح شده در این دانشنامه: ▫️• بررسی نظریه اعتبار رای اکثریت در حکومت ▫️• بررسی اعتبار مشروط رای اکثریت ▫️• بررسی دلایل عقلی اعتبار مشروط رای اکثریت ▫️• بررسی دلایل نقلی اعتبار مشروط رای اکثریت. 🔗 برای مطالعه بیشتر 📥 کلیک کنید. 🔖 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
🔺 📖 فقه و مصالح عرفی 🔍 نقد و بررسی: سید علی حسینی نسب 📌 کتاب «فقه و مصالح عرفی» به بازکاوی جایگاه مصلحت در فقه شیعه و ارتباط آن با عرف می‌پردازد و به سوالات بنیادین درباره امکان و چگونگی استناد به اصل مصلحت در استنباط احکام شرعی پاسخ می‌دهد. از جمله پرسش‌هایی که در این کتاب مطرح می‌شود: ❓آیا در استنباط احکام می‌توان به اصل مصلحت روی آورد؟ ❓ارتباط مصلحت با تشخیص عرفی چیست؟ ❓چه معیارهایی برای مصلحت‌گرایی در فقه وجود دارد؟ 🏷 نویسنده با تاکید بر ضرورت پویایی فقه و تطابق آن با نیازهای زندگی معاصر، استدلال می‌کند که برای حفظ این پویایی باید به سازوکارهای عقلانی استنباط مانند قیاس، استصلاح و سد ذاریع متوسل شد. او همچنین چالش‌های پیش‌روی فقه المصلحة را بررسی کرده و بر لزوم تعیین ضوابط دقیق و هماهنگی مصلحت با روح شریعت تأکید می‌ورزد. 🔹 در این کتاب، مفاهیمی چون ابتنای احکام شرعی بر مصلحت، جایگاه عرف در تشخیص مصلحت، پیامدهای طبیعی و منطقی راه‌یابی مصلحت در استنباط، و چالش‌های مربوط به تعبد و تعلیل احکام، مورد بررسی دقیق قرار گرفته‌اند. 📚 ساختار کتاب کتاب «فقه و مصالح عرفی» در شش فصل تنظیم شده است: 1️⃣ کلیات و مفاهیم؛ 2️⃣ بررسی ابتنای احکام بر مصالح و مفاسد؛ 3️⃣ امکان راه‌یابی مصالح و کشف آنها در استنباط احکام؛ 4️⃣ جایگاه عرف در استنباط و نمونه‌های کاربرد عرف در فقه؛ 5️⃣ پیامدهای راه‌یابی مصلحت و تبدل مصلحت و تغییر احکام؛ 6️⃣ چالش‌های فقه المصلحة، از جمله تعبد و تعلیل، شناخت مقاصد شریعت، ضوابط مصلحت و نهاد تشخیص‌دهنده آن ✨ ویژگی برجسته کتاب، تلفیق مباحث فلسفه فقه و معرفت‌شناسی با مباحث عملی فقه است که امکان فهم عمیق‌تر و کاربردی‌تر مصلحت در فقه معاصر را فراهم می‌آورد. 🔗 برای مطالعه بیشتر 📥کلیک کنید. 🔖 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
🔺 📖 فقه عفاف جنسی: فقه فردی 🔍 نقد و بررسی: سجاد بهرامی اسفرجانی 📌 کتاب «فقه عفاف جنسی: فقه فردی» نوشته حسین بستان، اثری نو در حوزه فقه خانواده است که به بررسی مبسوط مسئله عفاف جنسی از منظر فقه فردی می‌پردازد. نویسنده با تکیه بر منابع اصیل اسلامی و روش اجتهادی، عفاف را به معنای پرهیز از گناه و امور ناپسند دانسته و به تحلیل عوامل مؤثر در تقویت یا تضعیف این خصلت اخلاقی می‌پردازد. 🔹 نویسنده «فقه عفاف» را شاخه‌ای از فقه می‌داند که به بررسی احکام شرعی اجتناب از امور جنسی نامطلوب می‌پردازد. این کتاب، جلد اول از مجموعه‌ای دو‌جلدی است و مباحث مربوط به عفاف فردی را پوشش می‌دهد. مطالب مرتبط با عفاف اجتماعی نیز در کتابی دیگر با عنوان «فقه عفاف جنسی: فقه اجتماعی» منتشر شده است. 📚 ساختار کتاب کتاب حاضر دارای یک مقدمه و دو بخش اصلی است: 1️⃣ بخش اول به بررسی عوامل مؤثر در عفاف جنسی می‌پردازد؛ از جمله: • نقش ازدواج در تحقق عفاف • مشروعیت ازدواج موقت • اذن پدر در ازدواج دختر • تحلیل فقهی ازدواج مسیار 2️⃣ بخش دوم به تحلیل رفتارهای فردی و ارتباطی مرتبط با عفاف می‌پردازد. موضوعات این بخش شامل: • تشبه به جنس مخالف • پوشش • نگاه • خودآرایی • رابطه عاطفی، مصاحبتی و جنسی 🔍 نویسنده در این بخش، رفتارهای ارتباطی را به دو دسته روابط با همجنس و غیر همجنس تقسیم کرده و از منظر فقهی آن‌ها را واکاوی کرده است. ✨ از ویژگی‌های برجسته کتاب، انسجام ساختار، پرداخت به مسائل نوپدید اخلاقی-جنسی، و تفکیک روشن میان عفاف فردی و اجتماعی است. این اثر برای پژوهشگران فقه تربیت و فقه خانواده، اثری سودمند و قابل استناد است. 🔗 برای مطالعه بیشتر اینجا کلیک کنید. 🔖 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
🔺 📖 فقه عفاف جنسی: فقه اجتماعی 🔍 نقد و بررسی: سجاد بهرامی اسفرجانی 📌 کتاب «فقه عفاف جنسی: فقه اجتماعی» تألیف دکتر حسین بستان (نجفی)، به بررسی احکام شرعی مربوط به رفتارهای عفیفانه و غیرعفیفانه در سطوح مختلف اجتماعی می‌پردازد؛ از فرد و خانواده گرفته تا روحانیت، حکومت و سایر نهادهای اجتماعی. نویسنده در این اثر تلاش کرده تا بر اساس دلالت‌های مستقیم آیات و روایات، حدود و وظایف نهادهای اجتماعی را در قبال عفاف جنسی بازشناسی کند. 🔹 این کتاب در ادامه پروژه پژوهشی مؤلف در حوزه فقه عفاف نگاشته شده که پیش‌تر بخش فردی آن با عنوان فقه عفاف جنسی (فقه فردی) منتشر گردیده بود. ✍️ روش تحقیق در این اثر، همان روش اجتهادی رایج در حوزه‌های علمیه است که با تحلیل دیدگاه‌های فقیهان، استناد به آیات و روایات، و نهایتاً ارائه نظر نهایی نویسنده همراه است. 📚 ساختار کتاب این اثر در یک مقدمه و سه فصل تنظیم شده است: 1️⃣ فصل اول: تعلیم و تربیت و تأثیر آن در تقویت عفاف جنسی 2️⃣ فصل دوم: نقش حمایت‌های اجتماعی و نهادهای پشتیبان 3️⃣ فصل سوم: نظارت‌های لازم در جامعه برای حفظ عفاف 📌 محتوای کلیدی کتاب عبارت‌اند از: 🔹 تعلیم و تربیت: • احکام عام و مشترک • وظایف و اختیارات خانواده • وظایف و اختیارات روحانیت، عموم مردم و حکومت 🔹 حمایت: • وظایف و اختیارات خانواده 🔹 نظارت: • وظایف و اختیارات خانواده • وظایف روحانیت و حکومت ✨ از ویژگی‌های برجسته کتاب، دسته‌بندی نوین و منسجم نهادهای اجتماعی با تمرکز بر وظایف شرعی آنها در قبال حفظ عفاف جنسی در جامعه است؛ رویکردی که آن را از سایر آثار فقهی در این حوزه متمایز می‌کند. 🔗 برای مطالعه بیشتر 📥 کلیک کنید. 🔖 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
📰 دانشنامه فقه معاصر: نسبت قانون با شریعت ✍️ نویسنده: علیرضا صالحی ❓ نسبت میان قانون و شریعت چگونه در فقه معاصر تحلیل شده است؟ ❓ فقیهان چه راهکارهایی برای حل تعارض میان فقه، فتوا و قانون ارائه داده‌اند؟ ⚙️ نسبت قانون با شریعت از مسائل اساسی در فرآیند قانون‌گذاری در جوامع اسلامی به شمار می‌رود. این مسئله ناظر به تحلیل نوع ارتباط میان مفاهیم فقه، قانون و شریعت و بررسی راه‌حل‌های رفع تعارض میان آن‌هاست. از زمان ورود مفهوم مدرن قانون به جهان اسلام، ذهن فقها همواره به‌دنبال فهم نسبت این دو و سازوکارهای تطبیق یا تمایز میان آن‌ها بوده است. 🔍 در پژوهش‌های فقهی، چندین مدل از نسبت میان قانون و شریعت استخراج شده است؛ از جمله: • قانون به عنوان ظرف اجرای فقه • رابطه اتحاد و فنای قانون در فقه • اصالت قانون در برابر اصالت فقه 📚 نکات مهم مطرح‌شده در این مقاله: • نقاط اشتراک و افتراق فقه و قانون • ظرفیت‌های فقه سنتی در قانون‌گذاری • چگونگی تطبیق قوانین مصوب با شریعت • رعایت مصلحت نظام • تفکیک قلمرو قانون از فتوا • فصل‌الخطاب دانستن قانون • ارجاع به فتوای معیار در موارد اختلاف ✔️ انواع شکل‌های رابطه میان قانون و شریعت ✔️ دسته‌بندی موضوعات در تعامل فقه و قانون (سنتی، نوظهور، متبدل) 🔗 برای مطالعه بیشتر 📥 کلیک کنید. 🔖 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
🔺 📖 بررسی فقهی موانع و نهادهای جانشین اقامه حدود در عصر غیبت 🔍 نقد و بررسی: ابراهیم صالحی حاجی‌آبادی 📌 این کتاب در حوزه فقه جزایی و فقه سیاسی به مسئله اجرای حدود در عصر غیبت می‌پردازد. نویسنده پس از طرح کلیات، اصل مشروعیت و لزوم اقامه حدود را اثبات کرده و موانع آن را بررسی می‌کند؛ سپس نهادهای جایگزین اقامه حدود را تبیین می‌نماید. به گفته نویسنده، اقامه حدود از دلایل اصلی تشکیل حکومت اسلامی است اما درباره اجرای آن در عصر غیبت اختلاف نظر وجود دارد. برخی به دلیل ملاحظات حقوق بشری اجرای حدود را جایز نمی‌دانند؛ اما نویسنده معتقد است با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فقهی اهل بیت(ع) می‌توان راهکارهای جایگزین ارائه داد. 📌 نویسنده تأکید می‌کند که پس از انقلاب اسلامی ایران، مسئله اقامه حدود چالشی مهم بوده و وجود دو مبنای کاملاً متفاوت (عدم ولایت و جواز اقامه حدود) ضرورت بررسی عمیق‌تر این موضوع را دوچندان می‌کند. هدف کتاب ارائه طرح‌های جایگزین مناسب برای مجازات‌های حدی در شرایط خاص با استفاده از استنباط احکام است. 📚 ساختار کتاب کتاب در سه فصل سازماندهی شده است: 1️⃣ فصل اول: مفاهیمی چون حد، عصر غیبت، اصل عدم ولایت و مشروعیت اقامه حدود و همچنین پیشینه اجرای حدود در تاریخ اسلام و کشورهای اسلامی بررسی شده است. 2️⃣ فصل دوم: موانع اقامه حدود در عصر غیبت شامل عدم تأمین اهداف مجازات‌های حدی، تزاحم با احکام شرعی اهم، شبهات حقوق بشری، عدم حجیت خبر واحد و شرایط نامساعد اجرای حد مورد بررسی قرار گرفته‌اند. 3️⃣ فصل سوم: نهادهای جانشین اقامه حدود در عصر غیبت، شامل جایگزینی مجازات‌های عرفی، تبدیل و تخفیف مجازات‌های حدی، جانشینی تعزیرات و جایگزینی امر به معروف و نهی از منکر بررسی شده‌اند. 📌 مطالب کلیدی مطرح شده در کتاب: • مشروعیت اقامه حدود در عصر غیبت و نقش ولایت در آن؛ • ادله جواز اقامه حدود در زمان غیبت؛ • موانع اجرای حدود از جمله عدم تأمین اهداف، تزاحم با احکام اهم و شبهات حقوق بشری؛ • نهادهای جانشین اقامه حدود شامل مجازات‌های عرفی، تبدیل و تخفیف حدود، جانشینی تعزیرات و جایگزینی امر به معروف و نهی از منکر. 🔗 برای مطالعه بیشتر 📥 کلیک کنید. 🔖 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
🔺 🔍 مقاله حاضر با تمرکز بر اندیشه امام خمینی(ره)، به بررسی امکان‌سنجی نهاد قانون‌گذاری عرفی در منظومه فقاهتی شیعه می‌پردازد. مهم‌ترین مانع نظری در این مسیر، نظریه «جامعیت فقه» است؛ اما نویسندگان با تحلیل اجتهادی نشان می‌دهند که این نظریه نه تنها مانع نیست، بلکه می‌تواند مؤید قانون‌گذاری عرفی باشد. 📚 مقاله با روش تحلیل کتابخانه‌ای، تلاش دارد مفهوم مدرن قانون را در چارچوب فقه شیعه جای دهد؛ به‌ویژه از منظر مصالح نوعیه و رعایت حقوق ملت. در این میان، تشخیص مصالح نوعیه امری فراتر از فقه است و در حوزه افتاء و حکم حکومتی قرار نمی‌گیرد. 📑 فهرست مطالب ارائه شده: ۱. بررسی نظریه جامعیت فقه؛ ۲. تحلیل امکان تأسیس نهاد قانون‌گذاری عرفی؛ ۳. نقش مصالح نوعیه در تقنین؛ ۴. جایگاه مجلس در نظام شرعی؛ ۵. تفسیر اجتهادی از قانون‌گذاری عرفی. 🔍 تحقیق و نظر نهایی: نویسندگان نتیجه می‌گیرند که با تفسیر اجتهادی از فقه، می‌توان نهاد قانون‌گذاری عرفی را در منظومه فقاهتی شیعه جای داد، بی‌آنکه با جامعیت فقه تعارضی داشته باشد. این امر راه را برای پذیرش قانون‌گذاری عرفی در نظام جمهوری اسلامی هموار می‌سازد. 📖 برای مطالعه کامل مقاله 📥 کلیک کنید. 🔗www.riicj.com 🔗eitaa.com/riicj_com
🔺 📘 دانشنامه فقه معاصر: فصلنامه حکومت اسلامی 🔍 معرفی یکی از مهم‌ترین نشریات علمی در حوزه فقه سیاسی و اندیشه حاکمیت دینی 🔹 فصلنامه حکومت اسلامی نشریه‌ای علمی ـ پژوهشی در حوزه فقه سیاسی است که با صاحب‌امتیازی دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری از سال ۱۳۷۵ش تاکنون منتشر می‌شود. این فصلنامه با هدف تبیین اندیشه حاکمیت سیاسی اسلام و فراهم آوردن بستر گفت‌وگوهای علمی در عرصه سیاست دینی، بستری برای طرح و تضارب آرای اندیشمندان این حوزه فراهم کرده است. 🔹 این نشریه تاکنون بیش از صد شماره منتشر کرده و مقالات آن در موضوعاتی همچون فقه سیاسی، حقوق اساسی و فلسفه سیاست اسلامی، منبعی ارجاعی در پژوهش‌های مرتبط با فقه معاصر محسوب می‌شود. 🔸 نویسندگان برجسته‌ای همچون سید کاظم حائری، مهدی حائری یزدی، داود فیرحی، عبدالله جوادی آملی و عبدالکریم موسوی اردبیلی در این نشریه قلم زده‌اند. از جمله مقالات شاخص آن می‌توان به این موارد اشاره کرد: • شایستگی زنان برای قضاوت و مناصب رسمی اثر محمدهادی معرفت، • اعتبار رأی اکثریت نوشته کاظم قاضی‌زاده، • ارتداد؛ نگاهی دوباره از تقریرات مباحث آیت‌الله موسوی اردبیلی. 🔹 علاوه بر شماره‌های عادی، فصلنامه حکومت اسلامی ویژه‌نامه‌هایی نیز منتشر کرده است؛ از جمله با موضوعات:   • حکومت علوی (به مناسبت سال امیرالمؤمنین علیه‌السلام)،   • اندیشه سیاسی عاشورا،   • اندیشه سیاسی شهید مطهری،   • مجلس خبرگان رهبری؛ جایگاه، مبانی و عملکردها،   • و سند چشم‌انداز بیست‌ساله جمهوری اسلامی ایران. 🔸 این فصلنامه در سال ۱۳۸۲ش در نخستین جشنواره مطبوعات اسلامی، عنوان نشریه برتر در رشته علوم سیاسی را کسب کرد. همچنین برخی از ویژه‌نامه‌های آن مانند «حکومت علوی» و «اندیشه سیاسی عاشورا» رتبه نخست کتاب سال ولایت را به خود اختصاص داده‌اند. 🔗 برای مطالعه متن کامل دانشنامه فقه معاصر 📥 کلیک کنید 🔖 🔗 www.riicj.com 🔗 eitaa.com/riicj_com