📝 مباحث ارائه شده در جلسهی چهارم اصول فقه شهید مطهری:
۱. برهان احتیاج و اثبات دایره مسائل فقه بالمعنی الاعم
• محتوا برهان (با بیان شهید مطهری):
-انسان در مسیر حیات خود، برای رسیدن به کمال مطلوب، نیازمند قانونی جامع است که تمامی نیازهای ضروری او را پاسخگو باشد.
-وجود چنین قانونی از سوی خداوند ممکن است، زیرا او فیاض علیالاطلاق و آگاه به تمام ابعاد وجودی انسان است.
-اگر این قانون از طرف خداوند افاضه نشود، نشاندهنده این است که قابلیت (در انسان) وجود دارد، اما فاعلیت (از طرف خدا) نیست.
• این استدلال، پایه و اساس ضرورت «فقه به معنای اعم» (شامل تمام ابعاد زندگی انسان) را تشکیل میدهد.
۲. مباحث مدخل (مباحث مقدماتی علم)
• تعریف:
مباحثی که به عنوان مبادی تصوری (تعاریف و مفاهیم پایه) و مبادی تصدیقی (مباحثی که تصدیق مسائل علم متوقف بر آنهاست) در ابتدای طرح یک علم مورد بررسی قرار میگیرند.
• دستهبندی مباحث مدخل:
1. مبادی کل علم: مباحثی که پایه و اساس تمامی مسائل آن علم هستند، مانند تعریف خود علم.
2. مبادی یک باب خاص: مباحث مقدماتی مربوط به یک بخش یا باب خاص در علم.
3. مبادی یک مسئله: مباحث مرتبط با یک یا چند مسئله جزئی.
• تأثیر این مباحث:
این مباحث دیدگاهها و نگرشهای فقیه یا اصولی را شکل میدهند در شکلگیری فهم پژوهشگر در شناخت و ظرفیت مسائل علم و کاربرد عملی علم، مانند حل مشکلات و ارائه برنامههای متناسب با شرایط زمان، نقش کلیدی ایفا میکنند.
۳. شناخت اعتباریات: یک مبحث مغفول در مدخل
• تعریف اعتباریات:
اموری هستند که واقعیت خارجی ندارند، بلکه بر اساس اعتبار انسان (چه شرع باشد چه عرف) ساخته میشوند؛ مانند احکام شرعی و قوانین اجتماعی.
• اهمیت شناخت اعتباریات:
- شناخت اعتباریات یکی از مباحث مقدماتی کل علم است، اما غالباً نادیده گرفته میشود و جای آن در ابتدای علم اصول خالی است.
- این شناخت باعث میشود که از آسیبهای ناشی از خلط کردن احکام حقایق با اعتبارات جلوگیری گردد.
-در علمی مانند علم اصول فقه که علمی اعتباری است و مجتهد در آن به دنبال شناخت و بررسی اعتباریات شارع مقدس و استخراج قواعد واحکام( معتبرات شارع) است، این بینش و التزام به این شناخت، مجتهد را به استفاده از قوانین علوم اعتباری وادار میکند تا بر اساس قوانین علوم اعتباری، استنباطهای معتبر و کارآمدی داشته باشد.
-در صورت نادیدهگرفتن و عدم شناخت صحیح این نکته، به استنباط های ناکارآمد می انجامد.
-مثال: شهید مطهری برای نشان دادن اهمیت این نکته، میگوید که برخی علما به دلیل بی توجهی به این تفاوت، دچار خلط شده اند. برای مثال، قاعده فلسفی «تقدم شیء علی نفسه»که در حوزه حقایق جریان دارد را در علوم اعتباری به کار برده اند، حال آنکه در اعتباریات، تقدم شیء بر نفس محال نیست.
#سرفصل #اصول_مقدماتی
#شهید_مطهری #مقدمات
✦ مدرسه علوم انسانی اسلامی سها 👇🏻
📮 کانال ایتا | وب سایت
مدرسه علوم انسانی سها
#منتشر_شد 🔸 نظام سازی؛ بسته اختصاصی هایدگر [هایدگر؛ از نقد سوژه تا طرح دازاین] 📻 جلسات 16 تا 21
16-21- سرفصل ها - هایدگر - نظام سازی.pdf
حجم:
360.2K
📌 سرفصل های تفصیلی از مجموعه جلسات 16 الی 21 نظام سازی؛ بخش هایدگر
___
#نظام_سازی #سرفصل #هایدگر
ـــــــــــ
ــــــــــــــــــــــــ
✦ مدرسه علوم انسانی اسلامی سها 👇🏻
📮 کانال ایتا | وب سایت
مدرسه علوم انسانی سها
#منتشر_شد 🔸 نظام سازی؛ از علامه طباطبایی تا آدرنو 📻 جلسات 22 تا 28 نظام سازی به همراه سرفصل تفصی
🪧 سرفصلهای جلسات ۲۲ تا ۲۶
مدرسه علوم انسانی اسلامی سُها
📃 مرور محتوای صوتها – مسیر بحث «اعتباریات، مفهوم و ساحت حضور»
🔸جلسه ۲۲
ورود به بحث مفهوم و لایههای اعتباری
• طرح مسأله اصلی: آیا فیلسوفان با مفهوم کار کردهاند یا با وجود؟
• لزوم تعریف دقیق مفهوم پیش از ورود به نظامسازی.
• معرفی طیف اعتباریات: منطقی، فلسفی، عملی.
• نسبت مفهوم و واقعیت در علم حصولی.
• تفکیک ساحت حضور و حصول.
• قیاس بهعنوان سازوکار تولید مفهوم.
• نقش ماهیت در پیدایش مفهوم.
• تحلیل تفاوت اعتبارات در دستگاههای مختلف.
• جایگاه غرض در اعتبارات عملی.
• نتیجه: بدون فهم اعتبارات، فهم مفهوم ممکن نیست.
🔸جلسه ۲۳
تکمیل مقدمات و بازتعریف دستگاه اعتباری
• بازخوانی انواع اعتبارات برای آمادهسازی مباحث بعد.
• تفکیک میان اعتباری اصالتوجودی و اعتباری شناختی.
• توضیح اشتراک لفظی میان اعتبارات منطقی، فلسفی و عملی.
• نقش وهم و اعطای حدّ در اعتبارات عملی.
• نسبت ماهیت و اقسام انتزاع.
• جایگاه مقولات نسبیه در شکلگیری معقولات ثانی فلسفی.
• ملاک شیخ اشراق: تکرار و ملاک اعتبار.
• مقایسه نگاه اشراقی با نگاه اصالتوجودی.
• تحلیل امکان حقیقیبودن ماهیت.
• جمعبندی: آمادهسازی برای ورود به علامه طباطبایی.
🔸جلسه ۲۴
تحلیل دقیق معانی اعتباری (مصباح، اشراق، مشّاء)
• مرور پنجگانه اعتباریات در دستگاه مصباح.
• تفکیک معقولات ثانی منطقی و فلسفی.
• ملاک اشراق و کاربرد آن در تعریف اعتبار.
• نسبت اعتباری اشراقی با اعتبار اصالتوجودی: اشتراک لفظی.
• دیدگاه علامه: حقیقیبودن مقولات نسبیه.
• تفاوت روش علامه و مصباح درباره نسبت ذهن و خارج.
• مفاهیم ارزشی و نقش علت غایی.
• اعتبارات عرفی-اجتماعی و غرض اجتماعی.
• معنای تحقق بالعرض در اصالت الوجود.
• نتیجه: باید «جامعه مشترک» میان همه اعتبارات روشن شود.
🔸جلسه ۲۵
بازگشت به نسبت اعتباری و ساحت حضور
• تفکیک دو نوع اعتبار: شناختی و وجودی.
• استدلال علامه برای وجود ذهنی و اعتباریبودن آن.
• نسبت مفهوم و واقعیت تحت اصالت واقعیت.
• قیاس = منشأ تولید مفهوم → هر مفهوم اعتباری است.
• چهار پله حرکت فهم: ۱) اعتبارات عرفی ۲) مفاهیم حقیقی ذهنی ۳) قیاس و پندار حضور ۴) رفع قیاس و ورود به حضور
• نسبت احساسات و پندار حضور در مرحله قیاس.
• لوازم ساحت حضور: نفی ماهیت، نفی معقولات، نفی اعطای حد.
• ملاک نظامسازی = کار با واقعیت.
• ملاک اصالت نظام = نسبت مستقیم با واقعیت.
• تحلیل تکرار آیات قرآنی بهمثابه شاخص نظام معنایی.
🔸جلسه ۲۶
جمعبندی معقولات ثانی و تحلیل ورود مفاهیم
• تمایز حقیقیبودن مفاهیم با مستقیم وارد ذهنشدن.
• چرایی اعتباریدانستن معقولات ثانی فلسفی (علامه).
• تحلیل «وجود رابط»: اشراق اولیه نفس، انتزاع «هست».
• سازوکار تصدیق و وابستگی آن به امتناع تناقض.
• نحوه تولید معقولات ثانی منطقی از معقولات اولی.
• سهگانه اعتباری: شناختی، مقولی، عملی.
• تفاوت دستگاهها و نبود وحدت معنایی اعتبار.
• در اصالت واقعیت: تمایز حضور/حصول و زوال مفاهیم در ساحت حضور.
• تحلیل «خطا» بهعنوان تعین موجود.
• نسبت بحث با امت واحده و منشأ تفرقه.
• نتیجه: معیار اصالت یک نظام → اتصال مستقیم به واقعیت.
ـــــــــــــــــــــــ
#سرفصل
#نظام_سازی #هایدگر
ـــــــــــ
ــــــــــــــــــــــــ
✦ مدرسه علوم انسانی اسلامی سها 👇🏻
📮 کانال ایتا | وب سایت