📌 بررسی نقش آیتالله کاشانی در قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱
⭐️ به مناسبت سالروز نقش آیت آیتالله کاشانی در قیام #۳۰_تیر ۱۳۳۱
🔷 #آیتالله_سیدابوالقاسم_کاشانی، روحانی سیاستورز و زمانشناس، در تحولات #ملی_شدن_صنعت_نفت، نقشی کلیدی را ایفا کرد. ریشههای او به تهران، زادگاهش در سال ۱۳۰۰ هجری قمری بازمیگردد، اما صدای مبارزهاش از عتبات عراق تا قلب ایران طنینانداز شد. جوانیاش با جهاد علیه انگلیسیها در عراق گره خورد و پس از شهادت پدرش، سردمدار ایستادگی مقابل اشغالگری شد و حتی نقشه اعدامش توسط استعمارگران ناکام ماند.
🔶 با بازگشت به ایران، مبارزه در عرصهای وسیعتر پی گرفته شد. پس از سالها دوندگی، اتحاد مردم زیر پرچم #نهضت_ملی، به رهبری #کاشانی و #مصدق، بذر وحشت را در دل عاملان داخلی و حامیان خارجی کاشت. قوام، چهره جدی محافظهکاران، دربار و حتی خود شاه، همگی مترصد آن بودند او و همراهانش را از میدان خارج کنند؛ اما موج حمایت مردمی از ملی شدن نفت و استقلال، طرحهای پشتپرده را نقش بر آب میکرد.
🔷 آیتالله کاشانی دوشادوش جبهه ملی و مردم، در خیابان و مسجد و مجلس، به افشاگری و تشویق ایستادگی میپرداخت. رگههای ارتباطش با محمد مصدق، همدلی و اختلاف را توأمان داشت؛ اما وحدت در برابر انگلیس و اصرار بر استقلال نفت، سایه سنگینش را تا اعماق قدرت گسترانده بود. برخی از تنگنظریها و نیشوکنایهها، آتش زیر خاکستر اختلاف را شعلهور میساخت؛ بهویژه زمانی که مناسبات کاشانی با دولت مصدق رنگ و بوی انتقاد پیدا میکرد.
🔶 با شدت گرفتن کارزار انگلیس برای بازگرداندن سلطه بر #نفت، فضای تهران پرشورتر از پیش شد. کاشانی با صدور اعلامیههای مهیج، مردم و بازاریان را به اعتصاب و اعتراض فراخواند و با خطابههای تند، بهویژه پس از کنار رفتن کوتاه مدت مصدق، مهر پررنگی بر صفحه قیام ۳۰ تیر گذاشت. #شاه مبهوت از این خروش، رفت و برگشتهای سیاسیِ خطرناکی را تجربه کرد؛ گاهی نرمش، گاهی فشار، اما هر بار با هوشیاری کاشانی، خیابانها و بازار تحریک میشدند.
🔷 تلاش و دربار برای کنار زدن مصدق، تنها با فعال شدن شبکه ارتباطی کاشانی با اصناف و مردم خنثی شد. با پافشاری و مقابله او، محاسبات مجلس سنا و محافل کودتاگر هر بار بهم میخورد. پافشاری بر نابودی وابستگی به انگلیس، راه را برای نفت ملی باز کرد. جبهه ملی و نهضت ملی با تمام ظرفیتهای فکری و مردمی، به یک فضای اجتماعی بیسابقه شکل دادند که منشأ امید و هیجان بینظیری شد.
🔶 در روزهای ملتهب تیرماه ۱۳۳۱، هنگامی که استعفای مصدق بهانهای برای ورود قوام به صحنه شد، آیتالله کاشانی از دالان مسجد تا کف بازار، ندای قیام سر داد و دعوتش برای اعتصابات سراسری و مقاومت مدنی، خیابانهای تهران را به میدان مصاف بدل کرد. شاه در گوشهای از کاخ، مجبور شد سرنوشت سیاسی کشور را به پیشرانی مردم و پافشاری کاشانی بسپارد.
🔷 قیام ۳۰ تیر، با خون و ایستادگی، ورق تاریخی را برگرداند؛ مصدق به نخستوزیری بازگشت، قوام عقب نشست و جریان ملی با صلابت بیشتر، ابتکار عمل را به دست گرفت. حاصل تلاش آیتالله کاشانی و همدلی مردم، تثبیت نهضت ملی و عقبنشینی شاه و مخالفان داخلی و خارجی بود. عزمی که استقلال را از شعار به واقعیت نزدیک کرد و نشان داد پیوند دین و مردم میتواند سرنوشت یک ملت را رقم بزند.
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #وحید_کارگر_جهرمی #آیتالله_سیدابوالقاسم_کاشانی #قیام_۳۰_تیر #ملی_شدن_صنعت_نفت #نهضت_ملی #کاشانی #مصدق #نفت #شاه #قوام
🆔 @Bonyadtarikh
📔 #نهضت_امام_خمینی چگونه تداوم یافت (۳۳)
🔺روز ۴۲/۵/۱۲ دوازده نفر غیرنظامی در بازار حضرتی مشغول چسبانیدن عکسهای خمینی بوده که وسیله مامورین دستگیر گردیدهاند.
#اسناد_ساواک
🆔 @Bonyadtarikh
🔸کودتای نقاب، که بعدها به نام کودتای پایگاه شهید نوژه نیز شناخته شد، یکی از نخستین تلاشهای جدی برای سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ بود.
🔸این طرح در تیرماه ۱۳۵۹ توسط گروهی از افسران سابق ارتش شاهنشاهی، به رهبری غلامعلی اویسی و با حمایت برخی محافل سلطنتطلب در خارج از کشور، طراحی شد. نقشه آن بود که با تصرف پایگاه هوایی شهید نوژه در همدان و بمباران مراکز حساس در تهران، از جمله بیت امام خمینی، صدا و سیما و پایگاههای سپاه، زمینه سقوط حکومت تازهتأسیس جمهور اسلامی فراهم شود. اما پیش از اجرای عملیات، این توطئه توسط نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی کشف شد.
🔸افشای کودتای نقاب نه از مسیرهای امنیتی مرسوم، بلکه با اقدام یکی از اعضای درگیر در طرح رقم خورد؛ جوانی که به توصیه مادرش از ادامه ماجرا منصرف شد و با مراجعه به آیتالله خامنهای، که آن زمان امام جمعه تهران بود، جزئیات کودتا را فاش ساخت.
🔸هرچند سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی ایران پیشتر از احتمال وقوع یک کودتا آگاه بودند، اما زمان دقیق، نحوه اجرا و شبکه اصلی آن برایشان روشن نبود. این افشاگری، حلقه مفقوده اطلاعاتی را تکمیل کرد و به نیروهای امنیتی امکان داد تا کودتا را پیش از اجرا، بهطور کامل شناسایی و در نطفه خفه کنند. در پی این حادثه، مردم با خشم و هوشیاری، آن را خیانتی آشکار به آرمانهای انقلاب دانسته و با واکنشهای حمایتی از برخورد قاطع با طراحان، نقش پررنگی در تثبیت فضای ضدکودتا ایفا کردند.
#کودتا_نقاب #شهید_نوژه
🆔 @Bonyadtarikh
📌 یک منبری ضد صهیونیست
⭐️ به مناسبت سالروز شهادت #حاج_شیخ_احمد_کافی در تاریخ ۳۰ تیرماه سال ۱۳۵۷ شمسی
🔷 در روزگاری که جامعه از انواع فساد و فشار رنج میبرد، کافی نوجوان مشهدی بود که پس از شفا یافتن پدر بزرگش در حرم امام رضا(ع)، خانوادهاش در این شهر سکونت دائمی یافتند. ریشهی حضور #کافی در مشهد، پیوندی بود میان شفای پدر بزرگ و عشق به محضر اهل بیت. دغدغه اول، شناخت درد مردم و یافتن راه علاج بود؛ همین شد که قدم در راه تحصیل دین گذاشت و از کودکی طلبگی را در مدارس #مشهد آغاز کرد.
🔶 روحیهاش با #تبلیغ_دین گره خورد؛ از همان سالها، وجودش وقف روضهخوانی و احیاء مجالس اهل بیت شد. این علاقه، کافی را تا نجف کشاند تا از اساتید بزرگ مانند آیتالله خویی و شهید مدنی بهره بگیرد. حضور در عتبات و پیادهرویهای عاشورایی، او را با درد مشترک مسلمانان و آرمانهای جهان اسلام آشنا ساخت. بازگشت به مشهد، آغازی بود بر تبلیغ جدی و گره خوردن بیشتر با مسائل اجتماعی مردم.
🔷 فعالیتش فقط منحصر به منبر نبود. دلش برای محرومان میتپید و دست یاری به سوی نیازمندان دراز میکرد. سخنرانیهای کافی، همیشه مرور دغدغه مردم بود؛ مقدار زیادی از انرژیاش صرف کمک به فقرا، ساخت و توسعه مراکز خیریه و حتی حمایت از خانوادههای زندانیان سیاسی شد.
🔶 کم کم پایگاهی به نام مهدیه، نخست در تهران و بعد در شهرهای مختلف سر برآورد؛ خانهای برای عاشقان دعا و نیایش که کافی با شبهای متوالی، جلساتش را درآنجا برپا کرد. وقتی جمعه میشد، او با عشق به تهران بازمیگشت تا دعای ندبه را با جمع مؤمنان بخواند و دوباره به مأموریتهای تبلیغی دور و نزدیک رهسپار شود.
🔷 تحولات سیاسی و دینی روزگار، نه فقط بیتفاوتش نکرد؛ بلکه او را به صحنه کشاند. سخنانش بازتاب دردها بود، علیه ظلم شمشیر زبان میکشید و فضای منبرش، تبدیل شد به پناهگاهی برای اعتراض آرام و آشکارتری مقابل استبداد و فساد. همزمان، از #امام_خمینی و #نهضت او حمایت همهجانبه کرد و در ایام حساس، همراه انقلاب شد؛ همین حمایت و پیروی، خیلی زود برای دستگاه #پهلوی خطر بالقوهای ساخت.
🔶 اقدامات ضددینی، شکنجه و سرکوب مخالفان ـ چه از سوی #ساواک چه عوامل دیگر ـ بیپاسخ نمیماند. کافی آشکارا جلوی طرحها و لایحههایی چون لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی ایستاد؛ بدون لکنت، در منابرش از خطر صهیونیسم و یهود پرده برداشت و پافشاری بر رسالت اجتماعی علما را فریاد زد.
🔷 با این مواضع، چندین بار بازداشت و ممنوعالمنبر شد. تلاشهایی برای اعزام او به سربازی یا تبعید کافی به شهرهایی چون سراوان و آمل به اجرا درآمد و در مقابل، کافی سفرها و مجالسش را پناهگاه اعتراض ساخت. صراحتش در حمایت از فلسطین و محکومیت اسرائیل، باعث شد بارها مورد تذکر و بازجویی قرار بگیرد؛ اما حتی پشت دیوارهای زندان هم صدایش خاموش نشد.
🔶 اخلاق اجتماعی کافی، از مردمیبودن و دلسوزی برای محرومان جدا نبود. آثار کمکهایش به خانوادههای مستمند و یاری به بیپناهان هنوز هم یادگار آن روزهاست. اعتقادی جدی داشت که دین و روحانیت باید در قلب جامعه باشد؛ دغدغه مردم را از جمله مسئولیت اصلی خود میدانست و همیشه از میان مردم و برای مردم سخن میگفت.
🔷 در تمام این مسیر، همبستگیاش با #نهضت_امام_خمینی و مشارکتش در جریان مبارزه، کافی را عنصر مزاحم برای رژیم کرد؛ خطری که سرانجام با شهادتش در سال ۱۳۵۷ به نقطه اوج رسید. صدایش که خاموش شد، وجهه او به عنوان یک آخوند اجتماعی و مردمی، الگویی ماندگار برای جویندگان راه حق و مقاومت باقی ماند؛ نمونهای از یک مبارز ضدصهیونیست، یاوری دردمند برای مردم، و سربازی برای اسلام و انقلاب.
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #علیرضا_رضوی #حاج_شیخ_احمد_کافی #کافی #مشهد #تبلیغ_دین #امام_خمینی #نهضت #پهلوی #ساواک #نهضت_امام_خمینی
🆔 @Bonyadtarikh
📔 #نهضت_امام_خمینی چگونه تداوم یافت (۳۴)
📌محترماً دو تلگراف تبریک از طرف آیت اله حاج آقاعیسی جزایری بعنوان حجت الاسلام سید جواد و سید حسین جزایری مبنی بر آزادی خمینی و ورود او بقلهك و استقبال و دیدار مردم از وی مخابره شده هم اکنون دو مجتهد مزبور مشغول دستور تهیه جشن و چراغانی میباشند مسلما این جشنها توام با ذکر شعارها برله خمینی خواهد بود ساواک منتظر اوامر عالی میباشد.
#اسناد_ساواک
🆔 @Bonyadtarikh
🌀بازخوانی تاریخ:
دولت ایران از فرانسه خواست، بنی صدر را بازداشت کند ، به همراه اتهامات وی
💠پس از عزل بنیصدر از فرماندهی کل قوا و در پی ناکارآمدیهای پیاپی او در مدیریت جنگ تحمیلی و ادارهی کشور، مجلس شورای اسلامی نیز با رأی قاطع، برکناری وی از مقام ریاستجمهوری را تصویب کرد.
این رویداد، نقطهی آغاز تقابل آشکار بنیصدر با نظام و پیوند علنی او با سازمان مجاهدین خلق بود؛ جریانی که به سرعت به آشوبهای خیابانی، درگیریهای مسلحانه و سلسلهای از ترورهای کور در سطح کشور منجر شد. خیابانهای تهران در تیر و مرداد ۱۳۶۰، صحنهی درگیریهای خونین، ترورها و آشوبهایی شد که ردّ پای مستقیم منافقین در آن مشهود بود.
💠در دل این آشوبها، بنیصدر که خود زمانی «فرمانده کل قوا» بود، با لباس مبدل و یاری سازمان مجاهدین خلق، مخفیانه کشور را ترک کرد. فراری که تنها با همکاری نزدیک وی با مسعود رجوی ممکن شد. آنها شبانه از طریق مسیر هوایی و با پرواز خلبان بهزاد معزی، با هویت جعلی خاک ایران را ترک کردند و به فرانسه پناهنده شدند؛ جایی که پس از آن به پایگاهی برای تبلیغ و توطئه علیه جمهوری اسلامی بدل شد.
#بنی_صدر #منافقین
🆔 @Bonyadtarikh
🗞 مطبوعات قبل از انقلاب
⭕️بوی تعفن کشتارگاه شهرضا، ساکنین مجاور کشتارگاه را بستوه آورده !
⁉️ چرا شبکه لوله کشی آب آشامیدنی شهر تکمیل نمیشود ؟
📰 روزنامه اطلاعات ۳۰ تیر ۱۳۴۷
🆔 @Bonyadtarikh
📌 نقدی بر کتاب برنامه انرژی اتمی ایران، تلاش ها و تنش ها
🔷 در میان کشورهای عقب نگه داشته شده، حاکمان ایران دوران #پهلوی بیشترین امتیازات را به منظور حفظ حاکمیت خویش، به قدرتهای مسلط بر جهان اعطا کردند. به اعتراف همه مورخان تکرار شرایط ایدهآلی که پهلویها برای حامیان خارجی خود به وجود آورده بودند، در هیچ نقطهای از جهان ممکن نخواهد بود. استراتژی منطقهای (خاورمیانهای) #امریکا و #انگلیس بر برتری #اسرائیل بنا شده است، واشنگتن و لندن هرگز به دیگر وابستگان منطقهای خود تنها به دیده برابر نگریستهاند، بلکه همواره دقت داشتهاند آن تنظیم مناسبات خویش برتری اسرائیل حفظ شود.
🔶 در نگاه غرب، اسرائیل پایگاه کنترل مسلمانانی است که فرهنگشان در آینده، فرهنگ غرب را به چالش خواهد کشید. از اینرو، در نزدیک به شش دههای که از اشغال #فلسطین و تشکیل #اسرائیل میگذرد ساخت همه نوع امکانات در اختیار آن قرار دادهاند و زمینه سلطه آن را بر کشورهای اسلامی فراهم آوردهاند. #محمدرضا_پهلوی بدون درک استراتژی منطقهای امریکا در سالهای پایانی حکومتش در ملاقات با رئیس وقت سازمانهای اطلاعاتی ویژه فرانسه میگوید: «من، بهترین مدافع غرب، در این منطقه هستم.» به طور قطع این تصور #محمدرضا_پهلوی ناشی از خلاف واقعگوییهایی بود که رهبران کشورهای غربی با شناخت از روحیه خودبزرگبینانه وی مطرح میساختند.
🔷 کارتر در مراحلی که مقدمات قیام سراسری ملت ایران علیه سلطه #امریکا، #انگلیس و پادشاه مورد حمایتشان در ایران آغاز شده بود، در جریان سفر تاریخی خود به تهران میگوید: «هیچ کشور دیگری در جهان وجود ندارد که ما در مورد مسائل منطقهای که نگرانمان میسازد با آن مشورتهایی چنین دقیق کنیم، و هیچ رهبر دیگری نیست که من برای او احترامی عمیق قائل باشم.»
🔶 تحقیقات با این رویکرد میتواند نقش مؤثری در عمیقتر شدن بینش جوامع زیر سلطه در تعاملاتشان با قدرتهای مسلط بر جهان داشته باشد. خاطرات آقای اعتماد علیرغم اینکه به دلایل کاملاً مشهور برای خوانندگان بر بسیاری از واقعیتهای آن دوران چشم پوشیده است، میتواند مأخذ و مرجع مهمی در این زمینه باشد… برخورد حسابگرانه این دولتهاست تا کشورهای تحت سلطهشان استقلال علمی و صنعتی نیابند، بازگو شدن این واقعیت از زبان فردی نزدیک به دربار پهلوی که در حوزه تخصصی خویش عنصر بسیار کارآمدی بوده بسیار حائز اهمیت است.
🔷 بنا به روایت کتاب، «حکام ایران دوران #پهلوی بیشترین تسهیلات سخاوتمندانه» را برای بیگانگان فراهم آوردند؛ اما در همین سالها، بخشهای بزرگی از روستاها و شهرها فاقد «برق پایدار»، شبکه جادهای درست و امکانات بهداشتی بودند. حتی در بیان رسمی آمده است: «ایران مرکز مهمترین پایگاه برای امریکا و انگلیس نبوده است؛ شاید به دلیل شرایط ویژه و تسهیلات سخاوتمندانه، آن را بهترین پایگاه نامید، اما مهمترین پایگاه برای این دولتها، کشوری بود که آنها میتوانستند بدون نگرانی از تحولات داخلیاش در یک برنامه درازمدت به آن اتکا کنند». «واشنگتن و لندن هرگز به دیگر وابستگان منطقهای خود تنها به دیده برابر نگرستهاند، بلکه همواره دقت داشتهاند آن تنظیم مناسبات خویش برتری #اسرائیل حفظ شود.»
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #دفتر_مطالعات_و_تدوین_تاریخ_ایران #پهلوی #امریکا #انگلیس #اسرائیل #فلسطین #اسرائیل #محمدرضا_پهلوی
🆔 @Bonyadtarikh
🗞ایران قبل از انقلاب به روایت مطبوعات
🔻در کرمان هر کس تقاضای انشعاب کند باید مخارج لوله کشی از لوله اصلی تا محل خانه خویش و از جیب خود بپردازد و سازمان آب به لوله کشی فرعی اهمیت نمیدهد. همین امر موجب شده است که عده ای سودجو برای نفع بیشتر خود امتياز يك لوله فرعی را بدست آوردند و بعد از همان لوله فرعی بمتقاضیانی که در مسیر آن سکونت دارند انشعاب بدهند و مبلغی بین دو هزار تاسه هزار ریال بطور خصوصی از متقاضی دریافت کنند! این دلال بازیها تا ین زمانیکه سازمان آب مستقلا در وضع اوله کشی فرعی محلات شهر دخالت نکند ادامه خواهد داشت و ظاهرا تا حال کسی نتوانسته و یا نخواسته است که جلو این دلال بازیها را بگیرد !
روزنامه اطلاعات ۳۱ تیر ۱۳۴۷
🆔 @Bonyadtarikh
📔 #نهضت_امام_خمینی چگونه تداوم یافت (۳۵)
🔻تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور (مدیریت کل اداره سوم)
🔸محترما طبق نامه شهربانی استان کرمانشاهان مستند به گزارش شهربانی کنگاور صبح روز ۴۲/۵/۳۱ یکبرگ اعلامیه خطی صادره از طرف آقای خمینی خطاب به آقای سید محمد صادق روحانی بدرب مسجد جامع شهرستان کنگاور الصاق بوده که مطالب مندرج در آن زننده و حاکی از تحریک اذهان عمومی و مخالف اقدامات اخیر دولت میباشد.
🔸اعلامیه مزبور وسیله مأمورین شهربانی کنگاور از درب مسجد برداشته شده ولی تاکنون نویسنده و الصاق کننده آن شناخته نشده. رونوشت اعلامیه پس از وصول تقدیم خواهد شد.
#اسناد_ساواک
🆔 @Bonyadtarikh
🗞 مطبوعات قبل از انقلاب
🔺دو سیر و نیم گوشت!
روزنامه اطلاعات ۱ مرداد ۱۳۴۸
🆔 @Bonyadtarikh
📔 #نهضت_امام_خمینی چگونه تداوم یافت (۳۶)
💢ملاقات شاهنشاه آریامهر با ژنرال موشه دایان
📌باشی منگولی تاجر مقیم خرمشهر در یک ملاقات دوستان ضمن بیان مطالب گوناگون اظهار داشت اکثراً وقتی که شاهنشاه آریامهر به صفحات جنوب و خلیج فارس تشریف فرما میشوند با ژنرال موشه دایان ملاقات نموده و گفتگو میکنند و برابر توصیه هائی که ژنرال مورد بحث بایشان مینماید عمل میکنند منگولی به دنبال اظهارات خود افزود فکر اصلاحات ارضی پس از ملاقات شاهنشاه و ژنرال موشه دایان بروی عرشه کشتی مستقر در آبهای خلیج فارس و توصیه وی بوده و بوسیله او (دایان) در ایران شروع و انجام پذیرفته است.
🔸توضیح شنبه: منگولی و پسرانش بنام یوسف. عبداله و آلبرت تبعه دولت اسرائیل بوده و ضمن تجارت در خرمشهر حجره ای بمنظور انجام معاملاتشان در تهران دائر نموده اند.
#اسناد_ساواک
🆔 @Bonyadtarikh