📌 بررسی نقش آیتالله کاشانی در قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱
⭐️ به مناسبت سالروز نقش آیت آیتالله کاشانی در قیام #۳۰_تیر ۱۳۳۱
🔷 #آیتالله_سیدابوالقاسم_کاشانی، روحانی سیاستورز و زمانشناس، در تحولات #ملی_شدن_صنعت_نفت، نقشی کلیدی را ایفا کرد. ریشههای او به تهران، زادگاهش در سال ۱۳۰۰ هجری قمری بازمیگردد، اما صدای مبارزهاش از عتبات عراق تا قلب ایران طنینانداز شد. جوانیاش با جهاد علیه انگلیسیها در عراق گره خورد و پس از شهادت پدرش، سردمدار ایستادگی مقابل اشغالگری شد و حتی نقشه اعدامش توسط استعمارگران ناکام ماند.
🔶 با بازگشت به ایران، مبارزه در عرصهای وسیعتر پی گرفته شد. پس از سالها دوندگی، اتحاد مردم زیر پرچم #نهضت_ملی، به رهبری #کاشانی و #مصدق، بذر وحشت را در دل عاملان داخلی و حامیان خارجی کاشت. قوام، چهره جدی محافظهکاران، دربار و حتی خود شاه، همگی مترصد آن بودند او و همراهانش را از میدان خارج کنند؛ اما موج حمایت مردمی از ملی شدن نفت و استقلال، طرحهای پشتپرده را نقش بر آب میکرد.
🔷 آیتالله کاشانی دوشادوش جبهه ملی و مردم، در خیابان و مسجد و مجلس، به افشاگری و تشویق ایستادگی میپرداخت. رگههای ارتباطش با محمد مصدق، همدلی و اختلاف را توأمان داشت؛ اما وحدت در برابر انگلیس و اصرار بر استقلال نفت، سایه سنگینش را تا اعماق قدرت گسترانده بود. برخی از تنگنظریها و نیشوکنایهها، آتش زیر خاکستر اختلاف را شعلهور میساخت؛ بهویژه زمانی که مناسبات کاشانی با دولت مصدق رنگ و بوی انتقاد پیدا میکرد.
🔶 با شدت گرفتن کارزار انگلیس برای بازگرداندن سلطه بر #نفت، فضای تهران پرشورتر از پیش شد. کاشانی با صدور اعلامیههای مهیج، مردم و بازاریان را به اعتصاب و اعتراض فراخواند و با خطابههای تند، بهویژه پس از کنار رفتن کوتاه مدت مصدق، مهر پررنگی بر صفحه قیام ۳۰ تیر گذاشت. #شاه مبهوت از این خروش، رفت و برگشتهای سیاسیِ خطرناکی را تجربه کرد؛ گاهی نرمش، گاهی فشار، اما هر بار با هوشیاری کاشانی، خیابانها و بازار تحریک میشدند.
🔷 تلاش و دربار برای کنار زدن مصدق، تنها با فعال شدن شبکه ارتباطی کاشانی با اصناف و مردم خنثی شد. با پافشاری و مقابله او، محاسبات مجلس سنا و محافل کودتاگر هر بار بهم میخورد. پافشاری بر نابودی وابستگی به انگلیس، راه را برای نفت ملی باز کرد. جبهه ملی و نهضت ملی با تمام ظرفیتهای فکری و مردمی، به یک فضای اجتماعی بیسابقه شکل دادند که منشأ امید و هیجان بینظیری شد.
🔶 در روزهای ملتهب تیرماه ۱۳۳۱، هنگامی که استعفای مصدق بهانهای برای ورود قوام به صحنه شد، آیتالله کاشانی از دالان مسجد تا کف بازار، ندای قیام سر داد و دعوتش برای اعتصابات سراسری و مقاومت مدنی، خیابانهای تهران را به میدان مصاف بدل کرد. شاه در گوشهای از کاخ، مجبور شد سرنوشت سیاسی کشور را به پیشرانی مردم و پافشاری کاشانی بسپارد.
🔷 قیام ۳۰ تیر، با خون و ایستادگی، ورق تاریخی را برگرداند؛ مصدق به نخستوزیری بازگشت، قوام عقب نشست و جریان ملی با صلابت بیشتر، ابتکار عمل را به دست گرفت. حاصل تلاش آیتالله کاشانی و همدلی مردم، تثبیت نهضت ملی و عقبنشینی شاه و مخالفان داخلی و خارجی بود. عزمی که استقلال را از شعار به واقعیت نزدیک کرد و نشان داد پیوند دین و مردم میتواند سرنوشت یک ملت را رقم بزند.
🖇 متن کامل را در وبسایت رسمی بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی مطالعه فرمائید
#فصلنامه_۱۵_خرداد #وحید_کارگر_جهرمی #آیتالله_سیدابوالقاسم_کاشانی #قیام_۳۰_تیر #ملی_شدن_صنعت_نفت #نهضت_ملی #کاشانی #مصدق #نفت #شاه #قوام
🆔 @Bonyadtarikh