🇮🇷🇵🇸 🎥 یک فنجان تحلیل ◻️◽️▫️ 🔹یکی از موضوعات مهم اقتصادی این روزها انحلال بانک آینده و ادغام با بانک مرکزی است! 👤 کارشناس: دکتر علی قاسمی (کارشناس مسائل اقتصادی) #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 💢#یادداشت | CFT و مدیریت ریسک اقتصادی ◻️◽️▫️ 🔹تصویب مشروط کنوانسیون CFT در ایران، پس از فعال‌سازی مکانیزم ماشه در مهر ۱۴۰۴، نه نشانه اعتماد دوباره به غرب، بلکه تصمیمی هوشمندانه برای مدیریت ریسک‌های اقتصادی، حفظ مسیرهای مالی با شرکای شرقی و ارتقای جایگاه حقوقی کشور در نظام بین‌الملل است.در ادامه و برای توضیح بیشتر، توجه به پنج نکته زیر ضروری به نظر می رسد: ۱- مبنای حقوقی و مشروعیت تحفظ‌ها: بر اساس کنوانسیون وین ۱۹۶۹، کشورها می‌توانند هنگام الحاق به معاهده بین‌المللی، حق شرط یا تحفظ اعلام کنند، مشروط بر اینکه با هدف و موضوع معاهده تعارض نداشته باشد. ایران با استناد به اصول قانون اساسی و حق‌الشرع، شروط خود را در CFT و پالرمو تعیین کرده است. این شروط شامل عدم شمول گروه‌های مقاومت بر تعریف تروریسم، مخالفت با ارجاع اختلافات به دیوان بین‌المللی دادگستری و تطبیق مفاد کنوانسیون با قوانین و ارزش‌های اسلامی و ملی است. چنین شروطی پیشینه‌ای مشابه در کشورهای دیگری چون آمریکا، عربستان و مصر دارد. ۲- تعریف تروریسم و استثنای گروه‌های مقاومت: گروه‌های مقاومت منطقه‌ای نظیر حزب‌الله لبنان، حماس و جهاد اسلامی در فهرست تروریستی شورای امنیت قرار ندارند، بنابراین ایران از منظر حقوقی در استثنا کردن آن‌ها توجیه دارد. این رویکرد به کشور اجازه می‌دهد سیاست حمایت از جریان مقاومت را حفظ کند، بدون اینکه استقلال و امنیت ملی آسیب ببیند. ۳- اهداف فنی و اقتصادی تصویب مشروط: تصویب CFT پس از اسنپ‌بک اقدامی برای کاهش ریسک بانکی و تسهیل ارتباط مالی با شرق است. تصویب مشروط به بانک‌ها و شرکت‌های شرکای غیرغربی پیام می‌دهد که ایران استانداردهای مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم را رعایت می‌کند و همکاری مالی با آن امن است. این امر تعاملات غیرسوییفتی، خطوط اعتباری و مشارکت در پروژه‌های زیرساختی را تقویت می‌کند. ۴- نگاه سیاسی و گزینشی FATF: تجربه تعامل با FATF نشان داده که تصمیمات این نهاد سیاسی و وابسته به فشار غرب و صهیونیست‌هاست. بنابراین تصویب CFT هدفش حفظ حداقل مسیرهای مالی و جلوگیری از انزوای بانکی است، نه اعتماد به وعده‌های غرب یا خروج از فهرست سیاه. ۵- پیامدهای امنیتی و اطلاعاتی: نگرانی‌ها درباره افشای داده‌های مالی با پیوستن به CFT وجود دارد، اما حق تحفظ و سازوکارهای داخلی نظیر شورای عالی امنیت ملی و مرکز اطلاعات مالی وزارت اقتصاد، انتقال داده‌ها را تنها در چارچوب توافق‌های دوجانبه و با رعایت حاکمیت ملی مجاز می‌داند و از سوءاستفاده جلوگیری می‌کند. 🔹در مجموع، تصویب مشروط CFT یک گام هوشمندانه برای کاهش ریسک اقتصادی، حفظ کانال‌های مالی و تأمین امنیت حقوقی کشور است و نه نشانه اعتماد مجدد به غرب. ✍🏻 علی محمدی #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 💢#یادداشت | چین؛ برنده آشکار جنگ تجاری با آمریکا ◻️◽️▫️ 🔹جنگ تجاری میان چین و آمریکا به مرحله‌ای رسیده که پکن توانسته با اتخاذ یک سری سیاست های منسجم،از سویی فشارهای اقتصادی واشنگتن را تحمل کند و از سوی دیگر با بازتعریف قواعد تجارت جهانی، جایگاه خود را به عنوان بازیگر اصلی زنجیره‌های تأمین تثبیت نماید. در همین رابطه «اکونومیست» در گزارشی تاکید کرده است: «چین در این جنگ تجاری برنده است.» تجربه ماه‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که این کشور توانسته از ابزارهای فشار اقتصادی آمریکا به شیوه‌ای هوشمندانه استفاده کند و حتی موقعیت خود در اقتصاد جهانی را تقویت کند. 🔸در شرایطی که دیدار احتمالی دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ در کره‌جنوبی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، سیاست‌های متقابل دو کشور به شکل شدیدی علیه یکدیگر ادامه پیدا کرده است. در همین زمینه آمریکا محدودیت‌های صادرات فناوری را افزایش داده و تهدید به اعمال تعرفه‌های بالاتر کرده، در حالی که چین با تلافی‌های هدفمند، محدودیت بر منابع نادر و اقدامات متقابل را اجرا کرده است. این وضعیت نشان می‌دهد که برخلاف برداشت برخی مسئولان آمریکایی، چین ضعفی ندارد و با مهارت و برنامه‌ریزی، فشارها را مدیریت می‌کند. 🔹نمونه‌های موفقیت چین در این نبرد اقتصادی روشن است. پس از اعمال تعرفه‌های آمریکا، پکن تعرفه‌های متقابل وضع کرد، تحقیقات ضد انحصار علیه شرکت‌های آمریکایی را تهدید نمود و خرید محصولات استراتژیک، از جمله سویا، را متوقف کرد. این اقدامات علاوه بر اینکه فشار مضاعفی بر اقتصاد آمریکا وارد کرد، باعث شد چین در مسیر تقویت استقلال زنجیره تأمین و نقش محوری در تجارت جهانی قرار بگیرد. 🔸چین همچنین در حال بازتعریف هنجارهای تجارت جهانی است. با تغییر جغرافیای تجارت و تقویت روابط با بیش از ۷۰ کشور، این کشور در پی ایجاد سیستمی جدید برای صدور مجوز و قوانین تجاری است که می‌تواند جایگزین نظم قدیمی لیبرال غرب شود. این استراتژی به ویژه در حوزه فناوری و صنایع پیشرفته، چین را به یک رقیب جدی برای آمریکا تبدیل کرده و نشان می‌دهد که این کشور قصد دارد نقش جهانی خود را از وابستگی به غرب جدا کند. 🔹از سوی دیگر، فشارهای اقتصادی آمریکا مشروعیت داخلی شی جین‌پینگ و حزب کمونیست چین را تقویت کرده است. تجربه مقابله با تحریم‌ها و اعمال محدودیت‌ها در نگاه بسیاری از شهروندان چین به معنای موفقیت پروژه جاه‌طلبانه شی برای تبدیل کشور به ابرقدرت صنعتی و فناوری محسوب می‌شود. برنامه پنج‌ساله جدید حزب کمونیست چین با تأکید بر فناوری و ملی‌گرایی اقتصادی، نشان می‌دهد که پکن قصد دارد مسیر توسعه خود را با برنامه‌ریزی بلندمدت ادامه دهد. 🔸با این حال، چالش‌های پیش روی چین قابل چشم‌پوشی نیست. تغییر مسیر صادرات از آمریکا می‌تواند کشورهای دیگر را به اعمال تعرفه وادارد و نظام صدور مجوز نوظهور برای چین و دیگر کشورها به کابوس بوروکراتیک تبدیل شود. استفاده از قدرت اقتصادی به عنوان اهرم فشار، ریسک بالایی دارد و انگیزه کشورها برای تنوع‌بخشی و کاهش وابستگی به سرعت افزایش می‌یابد. ✍🏻 عبدالحسین آزاد #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 💢#یادداشت | عبور از دلار؛ ضرورتی برای تجارت خارجی ◻️◽️▫️ 🔹همه داده ها و اطلاعات فعلی نشان می دهد که نظام مالی جهان در حال تجربه تحولی بنیادین است. تحولی که در آن سلطه دیرینه دلار به‌تدریج تضعیف می‌شود و سازوکارهای پرداخت مبتنی بر ارزهای ملی جایگزین آن می‌گردند. مطابق گزارش صندوق بین‌المللی پول، سهم دلار از ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ به حدود ۵۶ درصد رسیده که کمترین سطح طی سه دهه گذشته است. این روند همراه با افزایش تقاضای جهانی برای طلا و حرکت کشورهای بزرگ به سمت متنوع‌سازی ذخایر ارزی، نشانه روشنی از عبور تدریجی جهان از نظم پولی تک‌قطبی است. 🔸در این چارچوب، بسیاری کشورها و سازمان های بین المللی همچون بریکس به سمت ایحاد شبکه تسویه مالی داخلی در حال حرکت هستند. یا کشوری مثل چین با ایجاد سامانه پرداخت فرامرزی یوآن (CIPS) نقش مهمی در شکل‌دهی به شبکه مالی مستقل از سوئیفت ایفا کرده است. این سامانه اکنون بیش از ۱۷۰۰ بانک را در بر می‌گیرد و حجم تراکنش‌های سالانه آن به حدود ۲۴ تریلیون دلار رسیده است. بانک‌های تسویه‌گر آن در ۳۳ کشور فعال‌اند و برخی کشورهای منطقه نیز به این شبکه پیوسته‌اند. با این حال، حضور ایران در این سامانه کمرنگ است. در حالی که عضویت فعال در چنین ساختاری می‌تواند هزینه‌های مبادلات خارجی را کاهش دهد و اثر تحریم‌های دلاری را به‌طور محسوسی خنثی کند. هرچند ایران سازوکار خاص خود را برای دور زدن تحریم ها در دستور کار دارد. 🔹با وجود این ضعف، تجربه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد تجارت بدون ارز واسط در عمل قابل تحقق است. لوژنکو، رئیس شورای تجاری ایران و روسیه اعلام کرده است که ۸۰ درصد تجارت میان دو کشور با روبل و ریال انجام می‌شود و بخش عمده این مبادلات مربوط به محصولات کشاورزی است. این نمونه نشان می‌دهد که اگر اراده و سازوکار بانکی فراهم شود، می‌توان از دلار و یورو عبور کرد و هزینه‌های تبادلات را کاهش داد. 🔸در سطح گسترده‌تر، گزارش اندیشکده اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد که حدود ۶۰ درصد تجارت خارجی ایران قابلیت انجام به‌صورت پایاپای یا با ارزهای ملی را دارد. این یعنی ظرفیت بالقوه‌ای حدود ۷۱ میلیارد دلار در سال که بدون نیاز به ارز واسط قابل تسویه است. با این حال، نبود چارچوب حقوقی شفاف برای رفع تعهد ارزی، عدم اطمینان تجار نسبت به مقررات، و وابستگی ساختاری به دلار، موجب شده این ظرفیت هنوز به شکل مطلوب فعال نشود. 🔹طی سال‌های اخیر اقداماتی در زمینه تجارت غیردلاری انجام شده است، اما فاصله تا وضعیت پایدار و فراگیر همچنان قابل توجه است. اکنون زمان آن رسیده که دولت با تسریع در ایجاد پیمان‌های پولی دوجانبه، اصلاح مقررات ارزی و پیوستن فعال به سامانه‌های پرداخت غیردلاری، جایگاه ایران را در نظم مالی جدید تثبیت کند. آینده اقتصاد جهانی در حال شکل‌گیری است و ایران باید تصمیم بگیرد که در این آینده تماشاگر است یا یک بازیگر هوشمند و صاحب نقش. ✍🏻 علی محمدی #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 💢#یادداشت | طراحی و بازتعریف روابط تجاری با آفریقا ◻️◽️▫️ 🔹جمله معروف شهید رئیسی، رئیس‌جمهور فقید کشورمان، درباره رویکرد ایران در ارتباط با آفریقا شنیدنی است: «نگاه غرب به آفریقا برای تأمین منافع خود است؛ آنها آفریقا را برای خودشان می‌خواهند، ما آفریقا را برای آفریقا می‌خواهیم. این تفاوت دو رویکرد در جهان است.» 🔸با همین رویکرد، سخنان مسعود برهمن، رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا، درباره ظرفیت‌های بازار آفریقا هم قابل تأمل و هم قابل برنامه‌ریزی است. وی حجم بازار آفریقا را ۲۵۰۰ میلیارد دلار اعلام کرد و سهم ایران از این بازار بزرگ را فقط ۱/۵ میلیارد دلار دانست؛ در حالی که جمعیت یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون‌نفری این قاره، بازار مصرفی خوبی برای صدور کالاهای ایران است. 🔹در ابتدا باید گفت قاره آفریقا باید به‌عنوان یکی از مناطق بااولویت برای فعالیت تجاری ایران طراحی شود، چرا که کشورهای این قاره به‌دلیل سال‌ها عقب‌ماندگی و تحت سیطره استعمار بودن، به رشد و بالندگی نرسیده‌اند و بسیاری از تولیدات ایرانی در این کشورها خواهان دارد. ایران با نگاه بردـبرد می‌تواند با ظرفیت‌هایی که دارد، بازار خوبی برای صنایع بالادستی، پایین‌دستی و صادرات کالاهای ایرانی، به‌ویژه در بخش کشاورزی، ایجاد کند. 🔸ایران می‌تواند در بخش ماشین‌آلات کشاورزی از جمله تراکتور، خدمات فنی و مهندسی شامل سدسازی، راه‌سازی و انبوه‌سازی مسکن، صنایع غذایی و کودهای بیولوژیک که از نیازهای اصلی کشورهای آفریقایی است، مشارکت مؤثری داشته باشد. 🔹علاوه بر روابط اقتصادی و ظرفیت‌های بالقوه با آفریقا، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران با این قاره در چندین مرحله تاریخی، ابعاد متفاوتی به خود گرفت. شاهدی بر این مسئله، اظهارات نلسون ماندلا، نخستین رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، در دیدار با رهبر معظم انقلاب است که گفت: «ما مدیون انقلاب اسلامی هستیم و رهبر کنونی آن تأثیرات واضح خود را بر جهان گذاشته است.» 🔸مضاف بر این، سفر رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۶۵ در راستای تلاش ایران برای ارتباط با «جبهه مقاومت در آفریقا»، فراز مهمی در تاریخ انقلاب به‌شمار می‌آید. معظم‌له در آن سال، سفر دوره‌ای به موزامبیک، آنگولا، زیمبابوه و تانزانیا داشتند و توافق‌هایی با این کشورها در زمینه‌های مختلف امضا کردند. 🔹در پایان باید گفت یکی از چالش‌های دوجانبه میان ایران و کشورهای آفریقایی، ضعف آگاهی از ظرفیت‌ها است. فعالان اقتصادی ما از ظرفیت‌های کشورهای آفریقایی اطلاع کافی ندارند و آفریقایی‌ها نیز توانمندی‌های ایران را به‌خوبی نمی‌شناسند. بنابراین می‌توان با بهره‌گیری از ابزارها و روش‌های امروزی، بازتعریف جدیدی از روابط طراحی و عملیاتی کرد. ✍🏻 علی قاسمی #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 💢#یادداشت | نسخه توسعه سواحل مکران ◻️◽️▫️ 🔹چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران و در مسیر کریدور شمال–جنوب قرار دارد؛ مسیری که هند و چین را به آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه و اروپای شرقی متصل می‌سازد. این بندر و کریدور ترانزیتی روسیه–هند با تحولات جنگ روسیه و اوکراین اهمیت مضاعفی یافته است.فعلیت یافتن ظرفیت بندر چابهار می‌تواند بخش مهمی از جریان ترانزیت کالا را در دستان ایران، به‌عنوان کشوری غیرهمسو با غرب، قرار دهد. از این منظر، ناامن‌سازی مرزهای ایران و پاکستان و سواحل مکران را باید در جهت ممانعت از تحقق این جریان ترانزیتی تحلیل کرد. مسئله‌ای که به‌وضوح در علل تحریم‌های آمریکا و کنش‌های ضد امنیتی گروه جندالشیطان قابل مشاهده است. 🔸اخیراً آمریکایی‌ها برای چندمین بار معافیت شش‌ماهه‌ای برای مشارکت هند در پروژه چابهار صادر کردند. پیش از آن، واشینگتن تهدید کرده بود شرکت‌های هندی فعال در این بندر را مشمول تحریم می‌کند. این سیاست واشنگتن نشان می‌دهد که آمریکا، با حفظ سیاست فشار، از بندر چابهار به‌عنوان اهرمی برای تأثیرگذاری بر ایران و برخی بازیگران آسیایی استفاده می‌کند. اما برای ایران، سؤال اصلی این است: آیا می‌توان آینده چابهار را بر پایه تصمیم‌های ناپایدار آمریکا و اراده متغیر برخی بازیگران بنا کرد؟هند در سال‌های اخیر، با وجود تعهدات اولیه، سرعت پایینی در سرمایه‌گذاری بندری و ریلی چابهار داشته است. ترس از تحریم‌های ثانویه و نوسان در روابط واشینگتن–دهلی مانع پیشرفت پروژه شده است. در چنین شرایطی، اتکای کامل به هند خطرناک است، زیرا با هر تغییر در روابط آمریکا و هند، مسیر توسعه چابهار نیز دچار وقفه می‌شود. 🔹ایران در برابر این وضعیت سه گزینه دارد: 🔻نخست، ادامه همکاری با هند در چارچوب معافیت‌های محدود و کوتاه‌مدت با پذیرش ریسک وابستگی. 🔻دوم، حرکت به‌سوی الگوی ترکیبی که در آن ایران محور پروژه باشد اما با جذب شرکای منطقه‌ای مانند روسیه، چین و کشورهای آسیای میانه، فشار تحریمی را توزیع کند. 🔻و سوم، تکیه بر ظرفیت داخلی و توسعه تدریجی بندر از محل منابع ملی و سرمایه‌گذاران داخلی که هرچند کندتر است، اما استقلال بیشتری ایجاد می‌کند. 🔸کاملاً بدیهی است که باید از مسیر دوم و سوم برای توسعه مکران استفاده کرد و همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذاشت. به‌عبارتی، علاوه بر تلاش برای جذب سرمایه خارجی، باید از فرصت‌های موجود داخلی نیز بهره برد. اتصال کامل خط آهن چابهار–زاهدان، گسترش منطقه آزاد مکران و پیوند این بندر با کریدور شمال–جنوب می‌تواند مزیت ژئو‌اقتصادی چابهار را تثبیت کند. همچنین، استفاده از تهاتر کالا، ارزهای محلی و سازوکارهای غیردلاری می‌تواند آسیب‌پذیری پروژه در برابر تحریم‌ها را کاهش دهد.از این منظر، نسخه توسعه مکران باید بر پایه تنوع شرکا، استقلال مالی و دیپلماسی فعال بنا شود. چابهار می‌تواند نقطه آغاز یک الگوی نوین همکاری منطقه‌ای برای توسعه کشور باشد. ✍🏻 علی محمدی #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 💢#یادداشت | دور شدن از برنامه و نهضت! ◻️◽️▫️ 🔹بر اساس هدف‌گذاری انجام‌شده در برنامه هفتم، نرخ دسترسی به مسکن باید تا پایان این برنامه به ۷.۵ سال برسد. از سوی دیگر، پیش‌بینی شده بود که سالانه یک میلیون واحد مسکونی در کشور تولید شود. از آنجا که رئیس‌جمهور محترم برنامه‌ای سوای برنامه هفتم نداشتند و بارها بر اجرای این برنامه تأکید داشتند، اکنون باید مراقبت‌های ویژه‌ای ترتیب داده شود تا این سیاست‌گذاری‌ها عملیاتی شود. 🔸از سوی دیگر، در حال حاضر، شاخص دسترسی به مسکن بر اساس متوسط درآمد خانوار چندین برابر برنامه پیش‌بینی‌شده برآورد می‌شود. اگر شاخص دسترسی کمتر از پنج سال باشد، وضعیت مطلوب است، بین پنج تا ده سال وضعیت نامطلوب تلقی می‌شود و اگر بیش از ده سال باشد، به معنای وضعیت بحرانی است که اکنون خیلی بالاتر است. 🔹مضافاً، همگی به این نکته واقفیم که بیش از ۶۰ درصد هزینه مسکن مربوط به هزینه زمین است. با افزایش عرضه زمین در کشور، قیمت تمام‌شده مسکن کاهش می‌یابد و هرگونه سیاست‌گذاری که این امر را نادیده بگیرد، مانند حذف تبصره یک ماده ۵۰ برنامه هفتم توسعه، عملاً به معنای توقف سیاست کنترل قیمت از طریق عرضه زمین خواهد بود. 🔸گفتنی است وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم از زمان شروع کار خود، به جای اهتمام به ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی برای مردم از طریق روش‌های مختلف نهضت ملی مسکن، که بسیاری از مشکلات معیشتی و حتی کلان در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، امنیت کشور و... را رفع می‌کند، به نوعی بیشترین وزن تورم که در بخش مسکن است، کنترل نماید، هر روز به دلیلی از اهداف نهضت ملی مسکن دورتر می‌شود. 🔹به نظر می‌رسد وزارت راه و شهرسازی به جای تلاش برای خانه‌دار کردن مردم که هدف اصلی نهضت ملی مسکن بوده، دچار اشتباهات فاحشی شده است، مانند حذف تبصره یک ماده ۵۰ برنامه هفتم، بیان طرح مسکن استیجاری بدون پشتوانه، فشار برای انصراف متقاضیان با ارسال پیامک حذف در صورت تاخیر آورده‌ها، ضعف در چانه‌زنی با بانک‌ها برای تخصیص ۲۰ درصدی تسهیلات برای بخش مسکن (طبق آمار رسمی در سال ۱۴۰۳ تسهیلات داده‌شده به بخش مسکن تنها ۴.۷ درصد بوده)، عدم کنترل و نظارت بر روی برخی از پیمانکاران که پروژه را نیمه‌کاره رها کرده‌اند و همچنین آورده ۹ تا ۱۰ مرحله‌ای مردم که سرنوشت آن‌ها مشخص نیست. 🔸در پایان ذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد که تشدید فشارها در حوزه مسکن می‌تواند پیامدهای اجتماعی و امنیتی نامطلوبی به همراه داشته باشد و لذا نهادهای ناظر، از جمله مجلس و سایر دستگاه‌ها باید حساسیت ویژه‌ای نسبت به این اقدام وزارت راه و شهرسازی نشان داده و پیامدها و تبعات آن را به‌دقت بررسی کنند. ✍🏻 علی قاسمی #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 💢#یادداشت | ارز ترجیحی در میدان اما و اگرها ◻️◽️▫️ 🔹این روزها بحث حذف یا تعدیل نرخ ارز ترجیحی دوباره در رسانه‌ها داغ شده است. آن هم در حالی که هنوز هیچ تصمیم قطعی از سوی دولت اعلام نشده و آنچه مطرح می‌شود، بیشتر در سطح گمانه‌زنی است. با این‌ حال، حتی همین بحث‌ها نیز نشان می‌دهد اقتصاد ایران در آستانه یک پیچ تصمیم‌گیری مهمی قرار دارد. تصمیمی که در صورت ضرورت، اگر با تدریج، گفت‌وگو و اعتمادسازی همراه گردد، می‌تواند نقطه آغاز اصلاحی واقعی باشد. 🔸نخست باید دید چرا چنین بحثی اصلاً شکل گرفته است؟ واقعیت آن است که دولت با فشار کمبود منابع ارزی، محدودیت در انتقال درآمدهای نفتی و رشد هزینه‌های بودجه‌ای مواجه است. فروش دلار با نرخ ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی، در حالی که نرخ بازار آزاد دو تا سه برابر آن است، برای دولت زیان مستقیم به همراه دارد و تراز مالی را برهم می‌زند. از این رو، برخی تصمیم‌گیران معتقدند ادامه این وضعیت، به معنای اتلاف ذخایر و تداوم رانت است. با این‌ حال، واقع‌بینانه‌تر آن است که بپذیریم حذف ارز ترجیحی، صرفا یک انتخاب و گزینه نیست، بلکه متاسفانه نتیجه فشار ساختاری و اجبار اقتصادی است. 🔹اما اگر قرار باشد چنین اصلاحی صورت گیرد، باید از تجربه تلخ سال ۱۴۰۱ درس گرفت. اقتصاد ایران تاب شوک قیمتی دیگر را ندارد. اصلاح ارزی باید تدریجی، زمان‌دار و همراه با بسته حمایتی برای تولیدکنندگان و دهک‌های پایین باشد. پنج شوک قیمتی اخیر نشان داده که سرعت در سیاست‌گذاری، الزاماً نشانه شجاعت نیست ، بلکه باید صبر و برنامه‌ریزی را بر همه چیز اولویت داد. 🔸کلید دیگر ثبات، بازگشت واقعی ارزهای صادراتی است. آمار رسمی نشان می‌دهد طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از ارز صادراتی به کشور بازنگشته است. این مسئله مسلما تنها ناشی از تحریم نمی باشد، بلکه ریشه در ضعف نظارت و ساختارهای انگیزشی نیز دارد. بدیهی است که بدون شفاف‌سازی و الزام قانونی، هیچ سیاست ارزی پایداری شکل نخواهد گرفت. لذا اولا هرگونه اصلاح سیاست ارزی باید با تقویت سازوکار بازگست ارز همراه باشد و ثانیا تشکیل سامانه رهگیری یکپارچه از صادرات تا بازگشت ارز، و ایجاد مشوق‌هایی مانند معافیت مالیاتی برای صادرکنندگان خوش‌حساب، می‌تواند مسیر اصلاح را هموار کند. با این حال دولت نشان داده برای احقاق حقوق مردم کوتاهی نمی کند. 🔹در سطح اجتماعی نیز نباید نقش مردم را نادیده گرفت. صرفه‌جویی هوشمند در مصرف و گرایش به تولیدات داخلی، بخشی از بار ارزی کشور را کاهش می‌دهد. تجربه کشورهایی دیگر نشان می‌دهد که همراهی مردم با سیاست‌های اقتصادی، خود نوعی سرمایه‌سازی است. 🔸به هر حال اگر دولت ناگزیر از بازنگری در سیاست ارز ترجیحی شود، راه‌حل نه در حذف ناگهانی و شوک درمانی، بلکه در اصلاح تدریجی، بازگرداندن ارز صادراتی، انضباط مالی و گفت‌وگوی شفاف با مردم است. #اقتصاد ✍🏻 علی محمدی 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 💢#یادداشت| زانو زدن دشمن بر سونامی نفتکش های ایران ◻️◽️▫️ 🔹در جهان سیاست و اقتصاد، این اراده ها هستند که غالبند نه تحریم و تهدید، ان هم برای ملتی که تاریخ و فرهنگی به قدمت بشریت دارد. چند سال پیش بود که تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران، با هدف فلج کردن اقتصاد ایران و تسلیم این ملت طراحی شد، اما نه تنها نتوانست اراده ملت ایران را خم کند، بلکه خود به نمادی از شکست سیاست فشار حداکثری دشمن تبدیل شد. 🔸آمارهای بین المللی نشان می‌دهند که صادرات نفت ایران در مهرماه امسال به بیش از دو میلیون بشکه در روز رسیده است. بالاترین سطح در دو سال اخیر. این یعنی نفت ایران همچنان بر آب‌های جهان جریان دارد، آن هم در حالی که دشمنی که می‌خواست مسیر آن را با زور و تحریم مسدود کند، از حرکت بازمانده و ناامید شده است. 🔹همبن ترامپ بود کخ با شعار فشار حداکثری می‌خواست شیرهای نفت ایران را ببندد و اقتصاد کشور را به اصطلاح فلج کند، اما اکنون نتیجه معکوس شد. سیاستی که قرار بود ایران را منزوی کند، اکنون در آمار رسمی شرکت داده‌پردازی کپلر و بنیاد FDD به سندی روشن از شکست واشنگتن تبدیل شده است. نفت ایران بر پهنای اقیانوس ها، آشکار و پنهان، جریان دارد و حتی مشتریان تازه ای نیز یافته است. 🔸همه می دانند که این جریان نفت را نباید تنها یک معامله اقتصادی در نظر گرفت. بلکه در بطن این جریان، نمایشی از قدرت راهبردی و استقامت این ملت نهفته است که تصمیم گرفته در برابر زورگویی زانو نزند و از قضا دشمن را به زانو درآورد، همانگونه که اجداد و فرزندان این ملت دشمن را به زانو درآوردند. این ملت ایران بود که با ابتکار و تلاش مسیرهای تازه‌ای در تجارت نفتی خود گشود، شیوه‌های ردیابی و تحریم دشمن را خنثی کرد و به جهان نشان داد که محدودیت‌ها و حتی جنگ، پایان راه نیست. اما در آن سوی میدان این دشمن شیطانی بود که با واقعیتی تلخ مواجه شد. اینکه بازار جهانی انرژی بدون نفت ایران پایدار نمی‌ماند و هرچه فشار بیشتر شد، مشتریان تازه‌تری برای نفت ایران صف کشیدند. این همان نقطه‌ای است که سیاست دشمن باخت و اقتدار این ملت به پیروزی رسید‌ جایی که منطق اقتدار و مظلومیت یک ملت بر زور سیاسی غلبه کرد. آنجا که با دیپلماسی فعال، جهان را در برابر فشارهای مکانیسم ماشه، دو قطبی نمود. 🔹امروز ایران نه تنها به صادرات خود ادامه می‌دهد، بلکه در نظم جدید انرژی جهانی جایگاهی ویژه یافته است. جایگاهی که نه با امتیازدهی و تسلیم، بلکه با استقامت، تاب‌آوری و تدبیر به دست آمده است. همه می دانند که همکاری با مشتریان انرژی در این مسیر، یک معامله تجاری صرف نیست، بلکه نمادی از توانایی ایران در شکل‌دهی روابط راهبردی و مقابله با فشارهای یک‌جانبه است و در عین حال با مدیریت عقلانی، این همکاری هیچگاه به وابستگی مطلق تبدیل نشده و نخواهد شد. ایران با مقاومت نشان داد که تحریم‌کننده را می‌توان در میدان خودش شکست داد. البته نباید فراموش کرد که راه واقعی اقتدار، کاهش وابستگی حداکثری به منابع نفتی است و لذا همه متولیان امر باید برای تحقق کامل آن تلاش کنند. #اقتصاد ✍🏻 علی محمدی 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 🔰فرصت ۱۰ میلیارد دلاری ایران در بازار پاکستان #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 🔰#یادداشت | ارز ارزان و قیمت های گران...! ◻️◽️▫️ 🔹نهاده‌های دامی (جو، ذرت، کنجاله، ...) که زیربنای تولید کالاهای اساسی مردم مثل گوشت، مرغ و لبنیات هستند، در یک سال گذشته غالباً بیش از ۱۲۰درصد افزایش داشته‌اند. در حالی که تقریباً ۱۰ میلیارد دلار ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی به همین اقلام تخصیص یافته است. جالب اینکه قیمت جهانی نهاده‌های دامی به‌طور متوسط ۲۰ درصد کاهش داشته است. 🔹بدیهی است که نمی‌توان ادعا کرد که تخصیص ارز ترجیحی، هدف سیاستگذار را محقق نکرده است. چه اینکه اگر این ارز تخصیص نمی‌یافت، تورم این نهاده‌ها، به مراتب از این بیشتر بود. 🔹با این وجود می‌توان ادعا داشت که هدف سیاستگذار به صورت کاملاً محقق نمی‌شود و عملاً دولت با وجودی که منابع هنگفتی برای این بخش هزینه می‌کند اما منفعت کامل نصیب مردم نمی‌شود. اکنون یک پرسشی اساسی ایجاد می‌شود: مشکل کجاست؟ 🔹مهم‌ترین دلیل، رانت و انحراف در تخصیص ارز است. بسیاری از واردکنندگان کالا را با دلار ۲۸۵۰۰ تومانی وارد کرده‌اند، اما هنگام فروش، قیمت‌گذاری بر اساس نرخ آزاد انجام شده یا کالا در میانه زنجیره به بازار غیررسمی منحرف شده است. بخشی از این مشکل محصول انحصار در بازار است. در چنین شرایطی، بیشتر منفعت ارز ترجیحی عملاً به جیب گروه‌های خاص رفته و به سفره مردم نرسیده است. 🔹مشکل دوم، بی‌نظمی و ضعف نظارت در زنجیره توزیع است. نهاده‌ای که باید مستقیم به دست تولیدکننده برسد، اغلب از کانال‌های متعدد عبور می‌کند، سهمیه‌ها در بازار آزاد فروخته می‌شود و سامانه‌های نظارتی توان رصد دقیق را ندارند. به همین دلیل، تولیدکننده خوراک دام را با قیمت واقعیِ بسیار بالاتر از میزان رسمی دریافت می‌کند. 🔹عامل مهم دیگر، رشد سایر هزینه‌های تولید است‌. از حقوق و انرژی (برق و گاز) گرفته تا حمل‌ونقل، قطعات، تعمیرات و بهره بانکی. حتی اگر نهاده ثابت بماند، این هزینه‌ها به‌تنهایی می‌توانند قیمت گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات را بالا ببرند. 🔹در کنار این موارد، انتظارات تورمی ناشی از افزایش نرخ ارز و ریسک‌های ژئوپولوتیک، باعث می‌شود تولیدکنندگان پیش‌دستانه قیمت‌ها را افزایش دهند تا در برابر تورم آینده، زیان نبینند. 🔹مشکل دیگر، تودرتوی نهادی و ناهماهنگی در سیاستگذاری است. دولت بخش کوچکی از زنجیره (واردات نهاده) را با ارز ارزان کنترل می‌کند، اما سایر اجزا—از مالیات تا انرژی و حمل‌ونقل—آزادانه افزایش می‌یابند. این ناهماهنگی باعث می‌شود اثر ارز ترجیحی در میان هزینه‌های دیگر گم شود. 🔹مشکل بعدی کاهش عرضه واقعی نسبت به تقاضا می باشد. خروج تولیدکنندگان کوچک، افزایش ریسک تولید و جذابیت صادرات غیررسمی باعث شده عرضه داخلی کاهش یابد. مضافاً دولت در بودجه سال جاری میزان ارز تخصیصی به کالاهای اساسی را کاهش داده است. موضوعی که پیش از این در همین کانال نسبت به تاثیرات تورمی آن هشدار داده بودیم. ✍🏼 علی محمدی #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb

🇮🇷🇵🇸 🔹سه نرخی‌شدن بنزین از نیمه آذر، نفش رسانه‌ها و مسئولین در شفاف‌سازی 🎙سید مجتبی هاشمی‌نکو کارشناس مسائل سیاسی #بنزین | #اقتصاد 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔 rubika.ir/meyar_pb