📚 مقدمهٔ دوم
1⃣ #در_جستجوی_ذوالقرنین نام کتاب ارزشمندی است که توسط محقّق ارجمند آقای #احسان_روحی به رشتهٔ تحریر درآمده است.
2⃣ محقّق متتبّع این اثر، با این‌که از ورود به جنجال‌های سال‌های اخیر پیرامون شخصیت تاریخی #کوروش_بزرگ (که بیش از آن‌که صبغهٔ علمی داشته باشد، گرفتار نزاع‌های بی‌حاصل سیاسی، مذهبی و نژادی شده است) پرهیز دارد، اما از این باب که یکی از مهم‌ترین گزینه‌های مطرح در شناخت مابازاء تاریخی #ذوالقرنین، کوروش می‌باشد، چاره‌ای از ورود در این بحث نداشته که: «آیا ذوالقرنین قرآنی همان کوروش هخامنشی است یا خیر؟».
3⃣ نویسنده با حفظ ادب و احترام و رعایت متدهای علمی تحقیق و ضمن تأکید بر نکات مثبت شخصیت #کوروش_کبیر و اذعان به برتری او بر بسیاری از فاتحان و کشورگشایانِ خون‌ریز و بی‌رحم تاریخ، تلاش کرده است تا تطابق یا عدم تطابق #ذوالقرنین_قرآن با #کوروش_بزرگ را در «بخش اول» کتاب خویش بررسی کند، و الحق در این کار موفق بوده است.
4⃣ در پایان تشکّر خود را از این محقّق بزرگوار کشور عزیزمان که اجازهٔ انتشار این بخش از کتاب را در سایت «اندیشکده مطالعات یهود» دادند، ابراز نموده و همراهان فرهیختهٔ اندیشکده را به مطالعهٔ این مباحث ارزشمند دعوت می‌نمائیم.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💎 شأن و مقام ذوالقرنین
1⃣ در آیات فوق اشاره شده که خداوند متعال #تمکین در ارض را به #ذوالقرنین عطا نمود. «تمکین» به‌معنای قدرت‌دادن است. در زبان عربی وقتی گفته می‌شود «مکّنته» و یا «مکّنت له» معنایش این است که من او را توانا کردم. پس «تمکّن در زمین» به‌معنای #قدرت_تصرف در زمین است، تصرّفی مالکانه و دلخواه.
2⃣ لیکن صِرفِ اعطای تمکین در ارض ثابت نمی‌کند که ذوالقرنین مؤیّد از جانب خدا بوده است، زیرا این امر اختصاص به مؤمنین نداشته، چنان‌چه خداوند متعال فرموده است:
👈 آیا ندیدند که قبل از آنان چقدر از امت‌ها را هلاک کردیم؟ امت‌هایی که ما در زمین مکنتشان دادیم، مکنتی که به شما نداده‌ایم [مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ]... پس وقتی گناه را از حد گذراندند هلاکشان کردیم... (انعام : ۶)
3⃣ با این حال مشخصاتی که از ذوالقرنین در دیگر آیات ذکر شده نشان‌دهندهٔ عظمت مقام او و نیز مؤید بودن او از جانب خداوند است:
👈 اول آن‌که او از سوی خدای متعال مورد خطاب قرار گرفته و بین تعذیب و احسان به قومی که در #مغرب‌الشمس با آنان ملاقات نمود، مخیّر گردید. نفس این تخییر، دلالت بر شأن ذوالقرنین نزد پروردگار دارد.
👈 ثانیاً، ذوالقرنین تصریح نمود که ظالمین را تعذیب نموده و کسانی که اهل ایمان و عمل صالح هستند، مورد عنایت او قرار خواهند گرفت که این امر حاکی از ایمان او به خدای متعال است.
4⃣ مضاف بر این موارد، آیاتی که به ساختن سدّی از سوی ذوالقرنین اشاره نموده‌اند نیز بیان‌گر عظمت مقام ذوالقرنین هستند؛ زیرا او حاضر به اخذ هزینه در قبال ساختن سدّ نشده و مکنتی را که از سوی پروردگارش به او عطا شد بالاتر و برتر از کمک مالی مردم دانست.
5⃣ از سوی دیگر، هنگامی‌که ذوالقرنین ساخت سدّ را به پایان رساند، آن را رحمتی از جانب خدای تعالی توصیف کرده و اعلام نمود که سدّ مزبور تا رسیدن وعدهٔ الهی باقی خواهد ماند. در ادامه ذکر خواهد شد که به اذعان جمهور مفسّرین، وعده الهی در این آیه، همان #قیامت_کبری است. لذا اعتقاد ذوالقرنین به #معاد نیز در این آیات مشخص است.
6⃣ در نتیجه: ذوالقرنین فردی مؤمن به خدا و مؤید به تأییدات الهی بوده است. این امر می‌بایست به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها برای تعیین مصداق #ذوالقرنین مورد توجه قرار گیرد. در واقع، اگر اثبات شود که یکی از شخصیت‌های تاریخی به خدای یکتا #اعتقاد_نداشته و یا زندگی او به دور از منش و مسلک مؤمنان بوده است، دیگر نمی‌توان او را #ذوالقرنین_قرآن دانست.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ پایه‌های نظریهٔ ابوالکلام آزاد
✍ با عنایت به توضیحات ارائه شده، می‌توان شاخص‌ترین ادلّه‌ای که ابوالکلام برای اثبات نظریهٔ خود از آن بهره جسته و به بیان دیگر، پایه‌های نظریهٔ او را در قالب موارد ذیل بیان نمود:
1⃣ سد ذوالقرنین:
👈 بنا بر آیات قرآن، #ذوالقرنین سدّی از آهن و مس بنا نمود و سد آهنین #داریال که به‌زعم جناب ابوالکلام توسط #کوروش ساخته شده، دارای همان ویژگی‌هایی است که قرآن برای #سد_ذوالقرنین ذکر نموده است.
2⃣ مذهب و معتقدات کوروش:
👈 به اعتقاد ابوالکلام، #کوروش_کبیر یکتاپرست و پیرو دین #زردشت بوده و خصایل اخلاقی او در میان پادشاهان هم‌عصرش نظیر نداشته است. این امر نشان از مطابقت دین و منش کوروش با #ذوالقرنین_قرآن دارد.
3⃣ سفرهای سه‌گانه ذوالقرنین:
👈 سفرهای سه‌گانه‌ای که در قرآن برای ذوالقرنین بیان شده، با #جنگ‌های_کوروش در مشرق، مغرب و شمال قابل تطبیق است.
4⃣ قرائن و شواهد دیگر:
👈 در کنار مواردی که ذکر گردید، قرائن و شواهدی از #اسفار_یهود، احادیث #اهل_سنت و تندیسی که در #مشهد_مرغاب یافته شده نیز در جهت پیشبرد نظریهٔ #ابوالکلام_آزاد مورد استفاده قرار گرفته است.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ بررسی تطابق سفرهای ذوالقرنین و کوروش
1⃣ طبق نقل قرآن، #ذوالقرنین ابتدا به مغرب‌الشمس و سپس به مطلع‌الشمس سفر نمود و نهایتاً به ناحیهٔ بین‌السّدین رسید. #ابوالکلام_آزاد «جنگ کوروش با لیدیه» را مصداق «سفر ذوالقرنین به مغرب‌الشمس» و «جنگ کوروش با قبایل وحشی» در نواحی شرقی ایران را مصداق «سیر ذوالقرنین در مطلع‌الشمس» و «سفر کوروش به شمال ایران» جهت اصلاح حدود ممالک تابعه ماد را مصداق «سفر ذوالقرنین به ناحیه بین‌السّدین» دانسته است.
2⃣ برخلاف برداشت جناب ابوالکلام، اسناد تاریخی به ما می‌گویند که سفر #کوروش به نواحی شمالی ایران، پیش از سایر جنگ‌های او بوده است و نه سوّمین حملهٔ او! اساساً کوروش باید قبل از انجام هرگونه اقدامی در جهت کشورگشایی، پایه‌های حکومت خود را مستحکم می‌نمود و فنون مملکت‌داری نیز بر این امر صحّه می‌گذارند. لذا تابع نمودن مناطقی که در قلمرو مادها قرار داشتند، از اولویّت بیشتری نسبت به لشکرکشی به سایر کشورها برخوردار بود. کوروش نیز همین رویّه را در پیش گرفت.
3⃣ #گزنفون نیز به‌عنوان تنها مورّخی که حملهٔ کوروش به نواحی شمالی را نقل کرده، این لشکرکشی را پیش از جنگ با لیدیه و بابل دانسته است و ما دلیلی نداریم که در صحّت نوشته‌های گزنفون تشکیک نماییم. زیرا اولاً مدرک دیگری در این رابطه در دست نیست و ثانیاً در وقایعی چون فتح لیدیه و بابل که هم گزنفون و هم سایر مورّخین آن را نقل نموده‌اند، کلیّات مطالب و سیر وقوع حوادث تأثیرگذار، عمدتاً در نوشته‌های گزنفون مشابه دیگر مورّخین است.
4⃣ پذیرش این نکته که حملهٔ کوروش به نواحی شمالی پیش از لشکرکشیِ او به شرق و غرب بوده، به‌معنای قبولِ «عدم تطابق جنگ‌های کوروش با سفرهای سه‌گانه‌ی ذوالقرنین است». زیرا ذوالقرنین پس از سفر به مغرب‌الشمس و مطلع‌الشمس به بین‌السّدین رسید و سفری که منجر به بنا شدن سدّی توسط ذوالقرنین گردید، سفر سوّم او بوده است.
5⃣ این در حالی است که حتی اگر قول ابوالکلام مبنی بر انتساب #سد_داریال به کوروش را صحیح دانسته و سد داریال را هم حائز ویژگی‌های سد ذوالقرنین بدانیم، باز هم این اشکال باقی است که کوروش در #اولین سفر خود سدّی را بنا نمود و ذوالقرنین در #سومین سفرش! و این شاهدی دیگر بر این مدعا است که #کوروش_کبیر با #ذوالقرنین_قرآن متفاوت است.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ آیا کوروش همان ذوالقرنین قرآن است؟
1⃣ #در_جستجوی_ذوالقرنین نام کتاب ارزشمندی است که توسط محقّق ارجمند آقای #احسان_روحی به رشتهٔ تحریر درآمده است.
2⃣ محقّقِ متتبّعِ این اثر، با این‌که از ورود به جنجال‌های سال‌های اخیر پیرامون شخصیت تاریخی #کوروش_بزرگ (که بیش از آن‌که صبغهٔ علمی داشته باشد، گرفتار نزاع‌های بی‌حاصل سیاسی، مذهبی و نژادی شده است) پرهیز دارد، اما از این جهت که کوروش یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخی است که ممکن است مصداق ذوالقرنین باشد، چاره‌ای از ورود در این بحث نداشته که: «آیا ذوالقرنین قرآنی همان کوروش هخامنشی است یا خیر؟».
3⃣ نویسنده با حفظ ادب و احترام و رعایت متدهای علمیِ تحقیق و ضمن تأکید بر نکات مثبتِ شخصیت #کوروش_کبیر و اذعان به برتری او بر بسیاری از فاتحان و کشورگشایانِ خون‌ریز و بی‌رحمِ تاریخ، تلاش کرده است تا تطابق یا عدم تطابق #ذوالقرنین_قرآن با #کوروش_بزرگ را در «بخش اول» کتاب خویش بررسی کند، و الحق در این کار موفق بوده است.
4⃣ طبق بررسی‌های ما، این تحقیقِ ارزشمند، تکلیفِ بحثِ «ذوالقرنین بودن یا نبودنِ کوروش بزرگ» را کاملاً مشخص کرده و با مطالعهٔ آن برای انسانِ محقّق و مُنصِف جای هیچ‌گونه شبهه‌ای باقی نمی‌ماند.
5⃣ در پایان، لازم می‌دانیم تشکّر خود را از این محقّق بزرگوار که بدون هیچ چشم‌داشتی اجازهٔ انتشار این بخش از کتاب خویش را در سایت اندیشکدهٔ مطالعات یهود دادند، ابراز نموده و شما همراهان عزیز را به مطالعهٔ این مباحث ارزشمند در سایت اندیشکده دعوت می‌نمائیم.
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter