ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 1)
🔸فیض امید
بیم و امید دو بال پرواز برای نیل به تقرب به خداست. بنده مؤمن، تلاش میکند بین این دو فضیلت جمع نماید و گمان نیکوی او به خدا، بهاندازه ترس او از خداست. او بذر بندگی را با عمل به دستورات الهی در زمین جانودل خویش میپاشد، و از سرچشمه امید، آبیاریاش میکند و با چتر خوف از آفات حفظ و حراستش مینماید تا شکوفههای قرب به معبود در گلستان عبادت بشکفد و سعادتمند گردد.
بندۀ خدا توفیق اعمال صالح و ازجمله درک فیض خوف ورجا را نیز امیدوارانه از خدا میطلبد؛ نه خوف از معصیت ناامیدش میکند، و نه به اعمال خویش تکیه مینماید، بلکه چشم امیدش تنها به عفو و رحمت معبودی است که تمام خیرات عالم به دست اوست.
پیامبر اکرم (ص) فرمود:
«بهخدایى كه جز او شايان پرستشى نيست، گمان هيچ بندهاى نسبت به خدا نيكو نشود، مگر اينكه خدا متناسب با همان گمان نیکو با او رفتار میكند... پس به خدا خوشبين باشيد و مشتاق او باشید».
این دیدگاه توحیدی، از عاشقانههای امام سجاد (ع) در مناجات سحرگاه ماه رمضان است:
«ربِّ! اِنَّ لنا فيکَ اَمَلا طَوِيلا كثيرا، اِنَّ لنا فيک رَجاءً عظيما، عَصَيناک ونحنُ نَرجُوا اَنْ تَستُرَ عَلينا ودَعَوناک ونحن نَرجو اَن تَستَجيبَ لَنا، فَحَقِّق رجائَنا مولانا!»؛
پروردگارا! به راستى كه ما را در تو اميدى طولانى و آرزوهاى فراوان است. گناه تو را مرتكب شدهايم و اميد به پردهپوشى آن داريم. تو را میخوانیم و آرزوى اجابت و پاسخ گويى داريم. پس اميد ما را محقق ساز ای مولای ما!
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 2)
🔸گوهر توکل
خداوند متوکلین را دوست دارد و این دوستی کلید طلایی حل مشکلات مادی و معنوی و نیل به سعادت و رحمت و هدایت الهی برای بندۀ متوکل است.
توکل یعنی: خدایا! من تلاش خود را کردم، و نسبت به نتیجۀ کار، هر چه باشد، خوب یا بد، آرامش دارم. وقتی من وظیفۀ خود را انجام دادم، در کامیابی و ناکامی، دلم پیش توست، و تو برای من جز خیر نمیخواهی، و هر چه از دوست میرسد نیکوست! تو دستور دادهای که دست روی دست نگذارم، اما توجه دارم که همهکارۀ عالم تو هستی. من خود را کارهای نمیدانم و وقتی با توجه به این حقیقت تلاش میکنم، به شرافت عنوان «متوکل» و «محبوب تو بودن» نائل میگردم. تو به من توجه خاص خواهی کرد و کسی که تو او را دوست داشته باشی، خوشبخت دنیا و آخرت است.
خدایا! من برای رهایی از مشکلات و گناهان، مانند یوسف صدیق (ع) به سمت درهای بسته و قفلشده هم میدَوَم؛ چون میدانم اگر تو بخواهی، درِ بسته نیز به رویم گشوده خواهد شد.
محبوبم! من برای رسیدن به این مقام، با مولایم زینالعابدین (علیهالسلام)در سحر ماه مبارک رمضان هم ناله میشوم:
«سَيِّدِي! عَلَيْكَ مُعَوَّلِي وَ مُعْتَمَدِي وَ رَجَائِي وَ تَوَكُّلِي وَ بِرَحْمَتِكَ تَعَلُّقِي تُصِيبُ بِرَحْمَتِكَ مَنْ تَشَاءُ وَ تَهْدِي بِكَرَامَتِكَ مَنْ تُحِب»؛
سَرورم! همۀ اطمینان و اعتماد و تمام امید و توکلم به تو، و علاقۀ خاطرم به رحمت و لطف توست، تویی که هر که را بخواهی به رحمتت نائل میسازی و هر که را دوست میداری به کرامت هدایت میکنی!
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 3)
🔸آهنگ رحیل
تقرب به خدا دلى خالى از اغيار و قلبى پاك و لطيف میطلبد. تا پاى دل، به زنجير تعلقات دنيوى بسته، و جان از اين اسارت مجروح و خسته است، آرزوى پرواز تا جوار قرب معبود و بهرهمندى از عنايات پروردگار، خيالى خامی بيش نيست و ياد مرگ، خلاصىبخش انسان از بند دلبستگىهاست.
ياد مرگ و ترس از سوء عاقبت و تلخى جان دادن، بهترین سرمایه برای ترک گناهان و سبب آمرزش و پرداختن به بندگی خداست. اولياى الهى علیهمالسلام، همواره نفس خويش را متذكر مرگ و گذر از دنياى فانى مىداشتند و تلخى جان كندن و مشكلات پس از مرگ و تنگى قبر و سختى برزخ را در برابر ديدگان خويش حاضر مىساختند.
توجه به مرگ و گريه و اندوه بر آن، در مناجات سحرگاه ماه رمضان امام سجاد علیهالسلام جلوۀ خاصی دارد که آه از نهاد حقجویان برمیآورد:
«فمَن يَكونُ اَسَوءَ حالاً مِنّي اِنْ اَنا نُقِلتُ على ِمثل حالي الى قَبري، لَم اُمَهِّدْهُ لِرَقْدَتي و لَم اَفرُشْهُ بالعَمَلِ الصّالحِ لِضَجْعَتي و مالِي لا اَبكي؟... اَبكي لِخروجِ نَفسي، اَبكي لِظُلمةِ قَبري، اَبكي لِضيقِ لَحَدي، اَبكي لِسؤالِ مُنكَرٍ و نَكيرٍ ايّاي، اَبكي لخروجي مِن قَبري، عُرياناً ذليلا، حامِلاً ثِقلي عَلى ظَهري...» ؛
كيست كه روزگارى بدتر از من داشته باشد، اگر با چنين حالى درگذرم و به قبر درآيم؟ درحالیکه آرامگاهم را آماده و مهيا نكردهام و با اعمال صالح، مفروش نساختهام... چرا نگريم؟! مىگريم براى آن دم كه جان از پيكرم خارج شود، مىگريم براى تاريكى قبرم. مىگريم براى تنگى لحد، مىگريم براى پرسشهاى دو فرشته نكير و منكر، مىگريم براى دمى كه از قبرم خارج گردم، بدون هيچ پوششى با ذلت و خوارى، درحالیکه بار سنگينى اعمال را بر دوش مىكشم...
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 4)
🔸دیدار یار
لقاى پروردگار و رسیدن به رضوان الهی ، والاترين هدف خلقت است كه وراى آن، مقصد و مقصودى تصور نمىشود. مؤمن، كه عمرى در مسير رضايت پروردگار گام برداشته، قطعاً آرزوى ديدار او را خواهد كشيد و هنگام خروج از دنيا، لحظۀ باشکوه لقاءالله و شیرینترین ساعات عمرش خواهد بود. حضرت زهرا (سلامالله علیها) در دعاى نافلهى خويش عرضه میداشت: «خدايا! چون عمرم پايان يافت و روزگار حياتم سپرى گشت، و لقاى تو برايم حتمى شد، از تو مىخواهم، اى لطيف! در بهشت برايم منزلگاهى مقرر فرمايى.» (بحارالانوار، ج 83، ص 115)
اما خداوند بارقهاى از لذّت ملاقات خويش را در دنيا و هنگام افطار روزهداران در ماه شريف رمضان قرارداده تا كام تشنۀ خداجويان، شيرينى انس او را به یادآورند و شوقشان افزون گردد. حضرت صادق علیه السلام فرمود: «روزهدار دو شادمانى دارد: يكى وقت افطار، و ديگری هنگام ملاقات پروردگار».( كافى، ج 4، ص 65)
پيشوايان الهى علیهمالسلام همواره لقاى الهى را از خداوند تمنا نموده و در مناجات خويش، لقاى دوست را مىطلبيدهاند. این آرزوی نورانی، ازجملۀ مناجات امام سجاد علیهالسلام در ماه رمضان بوده است:
اللَّهُمَّ حَبِّبْ إِلَيَّ لِقَاءَكَ وَ أَحْبِبْ لِقَائِي وَ اجْعَلْ لِي فِي لِقَائِكَ خَيْرَ الرَّحْمَةِ وَ الْبَرَكَة؛
خدایا! ملاقات خود را محبوب من و ملاقات مرا محبوب خود گردان و در هنگام لقای خویش برایم راحتی و گشایش و کرامت مقرر فرما.
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 5)
🔸دامِ راه
حضرت امام سجاد علیهالسلام در مناجات سحر ماه رمضان عاجزانه از خدا میخواهد که حب دنیا را از دلش بیرون نماید: «سَيِّدِي أَخْرِجْ حُبَّ الدُّنْيَا مِنْ قَلْبِي»؛ سرورم! محبت دنیا را از دل من بیرون کن.
اما بهراستی این دنیای خطرناک چیست که باید اینگونه از آن پرهیز کرد؟!
هر چیزی که انسان را از خدا دور میکند دنیای مذموم و بد است هرچند کمارزشترین چیزها باشد، و هر چیزی که ما را به خدا نزدیک میسازد دنیای ممدوح و خوب است. آنچه از دنیا که از راه درست به دست بیاید و در راه رضای خدا مصرف شود دنیای بد نیست.
صرف محبت و حتی دلبستگی به ثروت و همسر و پست و مقامی که موجب تقرب به خدا و دوری از گناه شود دنیاپرستی نیست؛ بلکه خداپرستی و آخرتطلبی است.
هر مقدار از مال و ثروت و تعلقات زندگی دنیایی که در گناه مصرف بشود، سعادت انسان را تباه میکند، و از چنین داشتههایی باید مثل مار و عقرب فرار کرد. این آن دنیاییست که اولیای الهی، دیگران را از آن نهی میکنند و از دلبستگی و محبتش به خدا پناه میبرند.
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 6)
🔸 لذت زندگی
ما آفریدهشدهایم که خدا را بندگی کنیم و کرامت یابیم و لایق دوستی و محبت خدا گردیم. برای این مقصود، فرصتی جز زندگی دنیا نداریم و میتوانیم و باید، کل زندگی را در بندگی خدا سپری کنیم. هر کاری انجام میدهیم، با یاد خدا و برای رضای او باشد و از هر کاری که خدا راضی نیست دوریکنیم. برای انسان مؤمن هیچ هنری بالاتر و زیباتر از این نیست: «تبدیل زندگی به بندگی!» با این رویکرد، هم زندگی دنیا به خوشی میگذرد، و هم آخرت آباد است.
این گوهر بهقدری گرانبهاست که حضرت سجاد علیهالسلام در نیایش سحرهای ماه رمضان عاجزانه از خدا تمنا میکند:
«أَصْلِحْ جَمِيعَ أَحْوَالِي وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ أَطَلْتَ عُمُرَهُ وَ حَسَّنْتَ عَمَلَهُ وَ أَتْمَمْتَ عَلَيْهِ نِعْمَتَكَ وَ رَضِيتَ عَنْهُ وَ أَحْيَيْتَهُ حَيَاةً طَيِّبَةً فِي أَدْوَمِ السُّرُورِ وَ أَسْبَغِ الْكَرَامَةِ وَ أَتَمِّ الْعَيْش...»؛
خدایا! همهی کارها و حالات مرا سامان بده و اصلاح کن! مرا از کسانی قرار ده که عمرش را طولانی کردی و کردارش را نیکو ساختی و نعمتت را بر او تمام کردی و از او خشنود شدی و او را به زندگانی پاکیزه زنده داشتی، در بادوامترین خوشیها و فراوانترین کرامتها و کاملترین زندگیها!
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 7)
🔸اکسیر حیا
پیراستگی از بدیها و آراستگی بهخوبیها، در گروی مقدار حیای انسان است. چشم و گوش و زبان و همه اعضا حتی قلب و فکر هم نیازمند حیا هستند. پس برای اصلاح رابطه با خدا، باید روی حیا سرمایهگذاری کرد. اصل حیا، حیای از خدای حاضر و ناظر است! و مؤمن که خودش را همیشه در محضر خدا میبیند، از بالاترین درجه حیا بهرهمنداست.
لزوم رعایت حیا از خداوند، در نالههای سحرگاهان ماه رمضان حضرت زینالعابدین علیهالسلام بهخوبی جلوهگر است:
«أَنَا يَا رَبِّ الَّذِى لَمْ أَسْتَحْيِكَ فِى الْخَلاءِ، وَلَمْ أُراقِبْكَ فِى الْمَلاءِ، ... أَنَا الَّذِى أَمْهَلْتَنِى فَمَا ارْعَوَيْتُ، وَسَتَرْتَ عَلَىَّ فَمَا اسْتَحْيَيْتُ، وَعَمِلْتُ بِالْمَعاصِى فَتَعَدَّيْتُ»؛
پروردگارا ! من کسی هستم که در خلوت از تو حیا نکردم و در آشکار مراقب بندگی تو نبودم... منم آنکه مهلتم دادی اما بازنایستادم و بر من پرده پوشاندی اما حیا نکردم و مرتکب گناهان شدم و از اندازه گذراندم.
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 8)
🔸روح عمل
واقعا دردناک است که میدانیم خیلی از کارها نادرست است و انجام میدهیم و گاهی خودمان هم از این تضاد در علم و عمل، متعجب میشویم. افرادی که بهراحتی بدیها را ترک میکنند و خوبیها را انجام میدهند، به درستی این فعل و ترک، نه علم، که «ایمان» دارند. خداوند هم پشتوانه عمل صالح را ایمان معرفی فرموده: «اَلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا اَلصّٰالِحٰاتِ».
اگر سختی عمل به دانستههای ابتداییمان را تحملکنیم، از ذهن به قلب منتقل و تبدیل به «ایمان» میشوند، و این ایمان محرک برای انجام آسانتر و شیرینتر عمل بعدی میگردد. همین همافزایی نشاطانگیز در تمام مدت عمر و تا هنگام مرگ، مانند دو بال انسان را در اوج سرور و سعادت به پرواز درمیآورد و سعادت دنیا و آخرت او را تضمین میکند.
مؤمنین در نیمهشب ماه مبارک رمضان همنوا با سید الساجدین (علیهالسلام) چنین ایمانی را از خدای مهربان درخواست مینمایند:
«اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ إِيماناً لَاأَجَلَ لَهُ دُونَ لِقائِكَ، أَحْيِنِى مَا أَحْيَيْتَنِى عَلَيْهِ، وَتَوَفَّنِى إِذا تَوَفَّيْتَنِى عَلَيْهِ، وَابْعَثْنِى إِذا بَعَثْتَنِى عَلَيْهِ»؛
خدایا! ایمان ثابتی از تو درخواست میکنم که تا روز لقای تو باقی بماند، تا زندهام مرا بر آن ایمان باقی بدار و بر آن بمیران و بر آن ایمان محشورم فرما.
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره ۹)
🔸اکسیر محبت
پروردگار كريم، در عين بىنيازى، نسبت به بندگان نيازمند خويش تا بدان حدّ مهربان و بندهنواز است كه محبت خويش را به آنان، مقدّم بر محبت آنان به خود معرفى كرده است: يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ؛ او دوستشان دارد و آنان نيز او را دوست مىدارند.
محبت خدا، عیار زر انسانیت است و سالکین راه بندگی، به هیچ قیمتی آن را از دست نخواهند داد. نالههای مناجات سحرگاهان امام سجاد (علیهالسلام) گواه صدق این مدعاست:
«إِلٰهِى لَوْ قَرَنْتَنِي بِالْأَصْفادِ، وَمَنَعْتَنِي سَيْبَكَ مِنْ بَيْنِ الْأَشْهادِ، وَدَلَلْتَ عَلَىٰ فَضائِحِي عُيُونَ الْعِبادِ، وَأَمَرْتَ بِي إِلَى النَّارِ، وَحُلْتَ بَيْنِي وَبَيْنَ الْأَ بْرارِ مَا قَطَعْتُ رَجائِي مِنْكَ، وَمَا صَرَفْتُ تَأْمِيلِي لِلْعَفْوِ عَنْكَ، وَلَا خَرَجَ حُبُّكَ مِنْ قَلْبِي»؛
خدایا، اگر مرا با زنجیرها ببندی و عطایت را در میان مردم از من بازداری و بر رسواییهایم دیدگان بندگانت را بگشایی و مرا بهسوی دوزخ فرمان دهی و بین من و نیکان حجاب شوی، امیدم را از تو نخواهم برید و آرزویم را از عفو تو بازنخواهم گرداند و محبتت از قلبم بیرون نخواهد رفت.
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 10)
🔸حجاب غفلت و معصیت
«وَأَنَّكَ لَاتَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِكَ إِلّا أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمالُ دُونَكَ؛ همانا مسافرِ بهسوی تو مسافتش نزدیک است، و تو از آفریدگانت هرگز در پرده نیستی، جز اینکه کردارشان آنان را از تو در پرده برده است.»
حضرت امام زینالعابدین علیهالسلام در این فراز از مناجات سحرگاه ماه مبارک رمضان، اعمال نادرست بندگان را مایۀ گرفتار شدن به شقاوت، دوری از خدا و محجوب ماندن از باری تعالی معرفی میفرماید. قلب سليم، دلى است كه به آفات دنيا و آلودگىهاى غفلت و بيمارى شرك و دلبستگی به غير خدا، مبتلا نباشد. گناه و غفلت از پروردگار و هر عملی كه خلاف رضايت خداست اگرچه اندك و ناچيز، چون خارى است كه در ديدۀ دل انسان مىنشيند و او را از توجهات الهی محروم خواهد ساخت.
مؤمن همواره با سلاح تقوا، پاسبان حرم جان از آفت غفلت و معصیت است. هرچند دورى از گناهان همیشه ضرورى است اما در ماه مبارك رمضان، كه ماه پيراستگى دلوجان از آلودگىهاى رذایل و آراستگى به فضايل نفسانى است، بسى مهمتر و توجه به آن ضرورىتر است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نیز بهترین اعمال در اين ماه را پرهيز از امورى معرفی فرمود كه خداوند حرام گردانيده است.
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 11)
🔸سعادت زیارت
پيشوايان معصوم «علیهمالسلام» پس از وفات نيز پناهگاه و ريسمان اتّصال پیروان خویش به بارگاه الهی هستند.
زيارت، تعمیق ارادت قلبى به پاكان درگاه الهى و تجدید عهد عبوديت با خدا و تجديد ميثاق ولايت و ارتباط عاطفى قلبى بين شخص با مولاى محبوب خويش است که موجب فروریختن باران بركات معنوى و دستیابی به خیروبرکت براى زائر است.
حضرت امام رضا ـ علیهالسلام ـ مىفرمايد: «همانا براى هر امامى، عهدى بر گردن شيعيان و دوستداران او وجود دارد و از موارد اتمام وفاى به عهد و نيكویى اداى آن، رفتن به زيارت قبور آنان است.»
توفیق زیارت، حتی از ناحیۀ خود آن بزرگواران نیز مورد توجه بوده، و حضرت امام سجاد علیهالسلام در دعای سحر ماه مبارک آن را از درگاه خداوند طلب میفرماید:
«وَارْزُقْنا حَجَّ بَيْتِكَ وَزِيارَةَ قَبْرِ نَبِيِّكَ صَلَواتُكَ وَرَحْمَتُكَ وَمَغْفِرَتُكَ وَرِضْوانُكَ عَلَيْهِ وَعَلَىٰ أَهْلِ بَيْتِهِ إِنَّكَ قَرِيبٌ مُجِيبٌ» و زیارت خانهات و زیارت مرقد پیامبرت را روزی ما کن، صلوات و رحمت و مغفرت و رضوانت بر پیامبر و خاندانش، تو نزدیک و پاسخدهنده هستی!»
@zanjani_net
ویژهنامۀ #نسیم_اجابت
«دعاؤُكُم فيه مستجاب»
(برداشتهایی از دعای ابوحمزه ثمالی؛ شماره 12)
🔸ایثار در دعا
از جلوههاى روشن ترك خودبينى، دعا در حق ديگران است. مؤمنی که به توفیق خلوت و مناجات با خدا دستیافته، دیگران و بهویژه والدین خویش را نهتنها در دعاى خير سهيم مىبيند، كه در طلب بركات و رفع مشكلات، مقدمشان مىدارد.
از حضرت امام کاظم علیهالسلام نقل شده است:
كسى كه پشت سر مؤمنى دعا كند، از عرش الهى خطابش مىرسد كه تو را نيز يك صدهزار برابر آنچه براى او دعا كردى، عطا خواهيم كرد.
این درسی است که از مناجات سحرگاه ماه رمضان حضرت امام سجاد علیهالسلام آموخته میشود:
«اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِى وَ لِوالِدَىَّ وَارْحَمْهُما كَما رَبَّيانِى صَغِيراً، اجْزِهِما بِالْإِحْسانِ إِحْساناً وَبِالسَّيِّئاتِ غُفْراناً؛ اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِناتِ الْأَحْياءِ مِنْهُمْ وَالْأَمْواتِ وَتابِعْ بَيْنَنا وَبَيْنَهُمْ بِالْخَيْراتِ. اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنا وَمَيِّتِنا، وَشاهِدِنا وَغائِبِنا، ذَكَرِنا وَأُنْثانا، صَغِيرِنا وَكَبِيرِنا؛
خدایا، من و پدر و مادرم را بیامرز و به هر دوی آنها رحم کن، چنانکه مرا به گاه کودکی پروردند، احسان هردو را به احسان و بدیهایشان را به آمرزش پاداش ده؛ خدایا، مردان و زنان مؤمن را بیامرز، چه زنده و چه مردهی آنان و بین ما و آنان با نیکیها پیوند ده. خدایا، بیامرز زنده و مردهی ما را، حاضر و غائب ما را، مرد و زن ما را، کوچک و بزرگ ما را.»
@zanjani_net