🔻«تحریمها، دیپلماسی و اشتباهات راهبردی؛ بازخوانی میراث پرخطر مکانیسم ماشه در برجام»
✍🏻محمدمهدی محمدی
🔹تحریمهای فراگیرِ ۱۳۸۵–۱۳۹۲ عمدتاً محصولِ روند حقوقی ـ سیاسیِ پیشادولت یازدهم بوده است و از ارادهی راهبردیِ بلوک غرب برای مهار همهجانبهی ایران برمیآمد.
پذیرش سازوکار «اسنپبک/مکانیسم ماشه» در قطعنامه ۲۲۳۱ (ضمیمهی برجام) یک خطای راهبردی و حقوقی بود که حق وتو را دور زد، ریسک بازگشت خودکار تحریمهای فصل هفتمی را دائمی کرد، و عملاً طرفهای مقابل را صاحب «شمشیر دموکلسی» ساخت که امروز—در آستانهی Termination Day (۱۸ اکتبر ۲۰۲۵)—هنوز علیه ایران تهدید به استفاده از آن میکنند.
۱. صورتبندی حقوقی ـ تاریخی تحریمها
الف) ارجاع پرونده به شورای امنیت (۴ فوریه ۲۰۰۶)
پروندهی ایران با ابتکار غرب در شورای حکام آژانس از مسیر سیاسی خارج و به شورای امنیت ارسال شد؛ از همین نقطه، روندِ فصل هفتمی شدن آغاز گردید. این ارجاع (GOV/۲۰۰۶/۱۴) قبل از مسئولیت جلیلی و حتی قبل از دولت دهم رخ داد و مسیر قطعنامهها را گشود.
ب) قطعنامههای الزامآور فصل هفتمی (۲۰۰۶–۲۰۱۰)
زنجیرهی قطعنامهها—۱۶۹۶ (۳۱ ژوئیه ۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۳ دسامبر ۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۴ مارس ۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۳ مارس ۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۹ ژوئن ۲۰۱۰)—همگی ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد تصویب شدند؛ که ماهیتاً «الزامآور» هستند. بسیاری از اینها قبل از تصدی جلیلی (پاییز ۲۰۰۷) شکل گرفتند و دنبالهی روندی بودند که از ۲۰۰۶ کلید خورده بود.
ج) تشدید یکجانبهی غرب در ۲۰۱۱–۲۰۱۲ (خارج از شورای امنیت)
دیوار تحریمها در ۱۳۹۰–۱۳۹۱ با ابزارهایِ غیرهستهای و یکجانبهی آمریکا/اروپا تکمیل شد:
• بند ۱۲۴۵ قانون دفاع ملی آمریکا (NDAA FY۲۰۱۲) تحریم بانک مرکزی و مبادلات نفتی را هدف گرفت.
• تحریم نفتی اتحادیه اروپا (۲۳ ژانویه ۲۰۱۲) و مقررهی ۲۶۷/۲۰۱۲ (۲۳ مارس ۲۰۱۲) چارچوب حقوقی قطعِ ارتباط بانکی را فراهم کرد.
• قطع ارتباط سوئیفت (۱۵ مارس ۲۰۱۲) با دستور اتحادیه اروپا، سوئیفت خدمات پیامرسانی بانکی به بانکهای ایرانی را متوقف کرد؛ تصمیمی بیسابقه و فرامرزی که حتی شورای امنیت هم آن را الزام نکرده بود.
در نتیجه «گستره و ماهیت» تحریمها تابع معادلهی قدرت و اجماع غرب در شورا و سپس اقدامات یکجانبه بوده است. تحریمهای کلیدی قبل از یا مستقل از ایشان طراحی و اعمال شد و حتی در ۲۰۱۲ (پس از ۱۹۲۹) با ابزارهایی خارج از شورای امنیت تشدید گردید.
۲. خطای راهبردی برجام: اسنپبک چگونه «وتو» را دور زد و یک ریسک دائمی ساخت؟
الف) مهندسی اسنپبک در ۲۲۳۱
قطعنامه ۲۲۳۱ با ابتکار «رأیِ وارونه» طراحی شد: هر «دولتِ مشارکتکنندهی برجام» اگر «عدم پایبندیِ اساسی» را به شورای امنیت اعلام کند، شورا باید ظرف ۳۰ روز قطعنامهای برای تداوم رفع تحریمها تصویب کند؛ و اگر (بهعلت وتوی آمریکا) تصویب نشود، تمام قطعنامههای قبلی خودبهخود برمیگردند—بیآنکه ایران یا حامیانش بتوانند با وتو مانع شوند. این یعنی جای «وتو» عوض شد و «بازگشت» خودکار و پیشفرض شد.
ب) ابهامِ «مشارکتکننده» و سوءاستفادهی ۲۰۲۰ آمریکا
آمریکا با وجود خروج (۸ مه ۲۰۱۸) در ۲۰ اوت ۲۰۲۰ برای فعالسازی اسنپبک به شورا «اعلان» داد؛ اکثریت قاطع شورا و E۳ گفتند آمریکا دیگر «participant» نیست و اعلانش بیاثر است. خود این بحران نشان داد که نفسِ تهدید، هزینهزا ست.
ج) ریسک امروز (۲۰۲۵): تهدید E۳ به فعالسازی پیش از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵
با نزدیکشدن به (Termination Day) ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، رسانهها و مقامات غربی از سناریوی فعالسازی اسنپبک توسط E۳ سخن میگویند؛ تحولی که اگر رخ دهد، همهی قطعنامههای ۲۰۰۶–۲۰۱۰ را برمیگرداند. گزارشهای تحلیلی و خبری تصریح دارند که پنجرهی حقوقیِ اسنپبک تا حوالی همین تاریخ باز است. این دقیقاً همان «شمشیر معلق» است که تیم برجامی پذیرفت و امروز علیه ایران بهکار میرود.
د) تجربهی «روز گذار» ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳: غلبهی ارادهی سیاسی طرف مقابل بر متن
طبق ۲۲۳۱، بخشی از محدودیتهای موشکی/انتقالی باید در (Transition Day) ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ منقضی میشد؛ اما E۳ همان محدودیتها را به رژیمهای تحریمیِ داخلی خود «منتقل» و عملاً تمدید کردند. این ترجمان عملی یک واقعیت است: طرف مقابل هر جا لازم بداند، از «ظرفیتهای حقوق داخلی» برای بیاثر کردن امتیازهای برجامی استفاده میکند، آن هم بدون هزینهی جدی در شورا.
🔹ساختار تحریمها پیشینی و برآمده از ارادهی قدرتهای غربی در شورای امنیت و سپس ابزارهای یکجانبه بود. در مقابل، بزرگترین خطای تیم برجامی «پذیرش اسنپبک» بود که منطق وتو را معکوس کرد، «ریسک بازگشت خودکار» را نهادینه ساخت و اکنون—در آستانهی ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵—به اهرم تهدیدِ علنی E۳ بدل شده است.
🔻ناسپاسی پزشکیان از حمایت رهبری با حمله به همه ارکان نظام/ تعریف جدید «وحدت» در دولت پزشکیان: همه سکوت کنند تا ما حمله کنیم!
🔹یک بار دیگر رئیسجمهور مقابل دوربین تلویزیون نشست و یک بار دیگر به جای آنکه آرامش و امید را به جامعه تزریق کند، با اظهاراتی تنشزا و غیرمسئولانه، فضای سیاسی و اجتماعی کشور را ملتهب کرد. سوالی که افکار عمومی از خود میپرسد این است که چرا هر مصاحبه و سخنرانی آقای پزشکیان، به جای ارائه گزارش عملکرد و راهکار برای مشکلات اصلی مردم یعنی اقتصاد و معیشت، به یک بیانیه سیاسی تفرقهافکن تبدیل میشود که تنها حاصل آن، انداختن مردم به جان یکدیگر است؟
🔹در حالی که رهبر معظم انقلاب چند روز پیش، به ضرورت «وحدت» و «همکاری سران قوا» تاکید کردند و مسیر را برای خدمت دولت هموار ساختند، رئیسجمهور در کمال ناباوری از تریبون عمومی برای حمله به تمام ارکان نظام استفاده میکند. این یک ناسپاسی آشکار نسبت به حمایتهای رهبری است. ایشان در یک مصاحبه، همزمان مجلس را زیر سوال میبرد، به قوه قضائیه کنایه میزند، تصمیمات شورای نگهبان را به چالش میکشد و صداوسیما را متهم میکند. این چه نوع وفاقی است که لازمه آن، تخریب تمام نهادهای قانونی کشور است؟
🔹آقای پزشکیان که با شعار «وفاق ملی» پا به عرصه گذاشت، امروز به عامل اصلی واگرایی و تنش تبدیل شده است. ایشان در حالی که یک سال از عمر دولتش میگذرد، هنوز در حال و هوای رقابتهای انتخاباتی سیر میکند و با تکرار همان کلیدواژههای تاریخمصرفگذشته مانند «حجاب»، «فیلترینگ» و «زندانیان سیاسی»، جامعه را به سمت دوقطبیهای کاذب و ویرانگری سوق میدهد که پیش از این، خسارتهای آن را دیدهایم. آیا مشکلات کشور همینهاست؟ آیا دغدغه آن کارگر شرمندهای که هشتش گروی نُهش است، یا آن تولیدکنندهای که زیر بار هزینهها کمر خم کرده، همین مباحث سیاسی بیهوده است؟
🔹اینکه رئیسجمهور یک کشور، پس از یک سال تکیه زدن بر کرسی ریاست، همچنان مانند یک کاندیدای انتخاباتی به همه بتازد، منتقدان را تحقیر کند، یک فاجعه مدیریتی است.
🔹شگفتانگیزترین بخش ماجرا، اصرار آقای پزشکیان بر کلیدواژه «وحدت» و «وفاق ملی» در همان حال است که مشغول شلیک به تمام ارکان نظام هستند. این تناقض حیرتآور، این سوال را به ذهن میآورد که تعریف ایشان از وحدت چیست؟ آیا «وحدت» یعنی همه نهادها و منتقدان در برابر سیاستهای تنشآفرین دولت سکوت کنند؟
5.95M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
جمع آوری عکس شهدا در یک هیئت در اصفهان
در هیئتهای سکولار یزید هم سینه میزنه !
11.25M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
ماجرای هشدار و اعتراض روسیه به تله اسنپ بک آمریکا
مصاحبه تازه دکتر علیاکبر صالحی پرده از یک نکته مهم برمیدارد:
🔹دکتر صالحی میگوید روسیه همان زمان که «مکانیسم ماشه» در برجام طراحی شد، متوجه شد که این بند بهطور زیرکانهای حق وتوی اعضای دائم شورای امنیت را دور میزند و هیچ کشوری، حتی مسکو و پکن، توان متوقفکردن آن را ندارد.
🔹هشدار آن روز لاوروف امروز با فعالشدن اسنپبک علیه ایران عینیت یافته است.
21.88M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
آقای پزشکیان توی هر نشستشون میفرمایند که برق نداریم ، آب نداریم شما بگید ما چیکار کنیم !
بفرمایید اینم راهکار....
3.86M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 ۲ خرداد ۹۹ دکتر باقری، معاون جدید بینالملل شورای عالی امنیت ملی در برنامه دستخط سیما:
هیچگاه تحت بند اقدام نظامی علیه کشور در فصل ۷ منشور ملل متحد نبودیم که بخواهیم با برجام خارج شویم؛ چین و روسیه قبلا مانع شده بودند
🔸 ۱۷ اردیبهشت ۹۹ | روحانی: خروج از فصل ۷ شورای امنیت سازمان ملل، افتخار کم نظیر سیاسی و تاریخی برجام است!ایسنا
👈 گفتنی است، قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در ۱۹ خرداد ۸۹ پس از فتنه سبز، ذیل بند ۴۱ فصل ٧ و صرفا "الزامآور" بودن قطعنامه قرار داشت و ذیل کلّیت فصل ٧ نبود و اصلا شامل بند ۴۲ و اقدام نظامی علیه کشور، نمیشد؛ روسیه و چین با این استدلال صحیح که ایران هیچگاه امنیت جهان را به مخاطره نیانداخته است، مانع از این کار شدند|تسنیم
👈 اما در مذاکرات برجام، چین و روسیه به لغو تحریم تسلیحاتی ایران اصرار داشتند، اما تیم مذاکره حسن روحانی تحریم ۵ ساله را پذیرفت! حالا بناست با استفاده مکانیسم ماشه که بصورت کاملا یکطرفه در اختیار طرف های برجام قرارگرفته، لغو نشود و با فعال سازی مکانیسم ماشه آن را تمدید کنند!
1.94M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
عجب روزگاری شده؛ دهسال وجودِ #مکانیسم_ماشه در برجام را تکذیب میکردند(چون دیکته برجام را نخوانده امضا کردند)
حالا بجای عذرخواهی از ملت و محاکمه، طلبکاراند که شما چرا تاثیر مکانیزم ماشه را ناچیز و آنرا بیتاثیر میدانید؟!
حتی با اعتراض روسیه به #اسنپ_بک هم همراهی نکردند!
✅ #داود_مدرسی_یان:
http://eitaa.com/joinchat/3604742157Cf3fa1341d3
11.25M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔴 ماجرای هشدار و اعتراض روسیه به تله اسنپ بک آمریکا
مصاحبه تازه دکتر علیاکبر صالحی پرده از یک نکته مهم برمیدارد:
🔹دکتر صالحی میگوید روسیه همان زمان که «مکانیسم ماشه» در برجام طراحی شد، متوجه شد که این بند بهطور زیرکانهای حق وتوی اعضای دائم شورای امنیت را دور میزند و هیچ کشوری، حتی مسکو و پکن، توان متوقفکردن آن را ندارد.
🔹هشدار آن روز لاوروف امروز با فعالشدن اسنپبک علیه ایران عینیت یافته است.
6.99M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔻کشف خانهٔ تیمی تروریستی در خاش
سخنگوی پلیس: واحدهای مبارزه با تروریسم فراجا کارگاه و خانهٔ تیمیِ دیگری را در شهرستان خاش شناسایی و کشف کردند. در این خانه مقدار متنابهی مواد پیش ساز بمب، جلیقه های انتحاری و ادوات نظامی کشف و ضبط شد.
این سومین عملیات موفق فراجا در مبارزه با تروریسم طی۷۲ ساعت گذشته است.