#احکام_خمس
✳ خمس وسایل جهیزیه
🔒سوال:
کسی که نمیتواند جهیزیه دخترش را بصورت یکجا تهیه کند و مجبور است به تدریج(مثلا در طول چند سال) آنرا تهیه کند در اینصورت وسایلی که با درآمد بین سال، برای این منظور تهیه می شود(مانند یخچال. فرش. ماشین لباسشویی و...) آیا خمس به آنها تعلّق می گیرد؟
🔑پاسخ:
در فرض مذکور، این وسایل، خمس ندارد.
حضرت امام. مقام معظم رهبری. آیت الله سیستانی. آیت الله وحید. آیت الله مکارم
▪️▪️توضیحات:
🧊 مقام معظم رهبری:
اگر تهیه جهیزیه (اثاث و لوازم زندگی) برای آینده، عرفاً جزو مؤونه محسوب شود، خمس ندارد؛ هر چند تا سر سال خمسی، استفاده نشده باشد.
🧊 آیت الله سیستانی و آیت الله وحید:
اگر متعارف چنین باشد که انسان جهیزیه دخترش را در سالهای متعدد تدریجاً تهیه کند، و تهیه نکردن جهیزیه، منافی شأنش باشد هرچند از جهت اینکه نتواند در وقتش تهیه کند، اگر در بین سال از منافع آن سال مقداری جهیزیه بخرد که از شأنش زیاد نباشد، و عرفاً تهیه آن مقدار در یک سال جزء مصارف سالیانه متعارف او شمرده شود، خمس آن را لازم نیست بدهد، و اگر از شأنش زیاد باشد، یا از منافع آن سال، در سال بعدی جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
🧊 حضرت امام و آیت الله مکارم:
اگر شخص در محلی زندگی میکند که تهیه نکردن جهیزیه بصورت تدریجی، عرفا عیب محسوب شود یا اینکه تهیه آن برای شخص فقط بصورت تدریجی، ممکن باشد، در اینصورت وسایلی که با درآمد بین سال برای این منظور تهیه میکند خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس جهیزیه
🔒سوال:
شخصی که برای دخترش وسایل جهیزیه تهیه کرده ولی اکنون(بعداز گذشت سال خمسی) از تحویل دادن بعضی از آنها به دخترش، منصرف شده و میخواهد خودش استفاده کند:
مثلا بعضی از اقلام جهیزیه، قدیمی شده و میخواهد این وسیله را برای خودش بردارد و وسیله جدید برای دختر بخرد،
آیا باید خمس آن را پرداخت کند؟
🔑پاسخ:
👈 مقام معظم رهبری:
در فرض مذکور، احتیاط این است که خمس آن را به قیمت روز، پرداخت کند؛
چون صدق موونه در اینگونه موارد، محل تامّل است.
👈 آیت الله مکارم:
خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
خمس جهیزیه
⁉️سوال:
وسایلی که پدر یا مادر، بعنوان جهیزیه به دختر داده اند و دختر هم اینها را به خانه شوهرش برده است ولی تا سرسال خمسی ، مورد استفاده قرار نگرفته آیا بر دختر، واجب است که خمس این وسایل اضافی را پرداخت کند؟
🔑پاسخ:
مقام معظم رهبری:
خمس ندارد.
آیت الله مکارم:
آنچه از وسایل جهیزیه که معمولا مورد نیاز است خمس ندارد هرچند که تا سرسال خمسی استفاده نشده باشد؛(مثلا وسایل یا ظروفی که معمولا برای پذیرایی از مهمانها، لازم است که در منزل باشد ولی استفاده نشده)
اما اگر وسایلی از جهیزیه ، زائد بر نیاز باشد بنابراحتیاط واجب خمس دارد.
آیت الله سیستانی:
خمس آن واجب است مگر اینکه:
نبودن آن وسایل (که استفاده نشده) عرفا، کسر شان زن محسوب شود؛
یا اینکه در معرض استفاده باشد مانند لوازم مهمانی که تهیه آنها در هنگام نیاز، آسان نباشد(معمولا از قبل تهیه میشود)؛
در این دو صورت، خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس سیسمونی نوزاد
⁉️سوال:
در مواردی که پدر یا مادر، برای دخترشان که باردار است وسایل سیسمونی نوزاد خریداری میکنند ولی تا سرسال خمسی، تحویل او نداده اند، آیا خمس به آن تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
مقام معظم رهبری:
اگر خرید سیسمونی توسط پدر یا مادر دختر، عرفا در شان آنها و جزء هزینه های زندگی آنها محسوب شود، خمس ندارد؛
و در غیراینصورت خمس دارد البته پدر میتواند قبل از رسیدن سال خمسی، وسایل خریداری شده را به دخترش هدیه(تحویل) بدهد که در اینصورت از ملکیت او خارج شده و خمس، تعلّق نمیگیرد.
آیت الله وحید:
اگر تا سرسال خمسی، تحویل دخترشان نداده باشند خمس دارد.
آیت الله مکارم:
در مواردی که تهیه سیسمونی، معمول و مورد نیاز است (مثلا زمانی که خانم، حامله شده است) یا اینکه تهیه آن فقط بصورت تدریجی ممکن باشد در اینصورت خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ پس انداز طلا برای ازدواج
🔒سوال:
پسری که در آستانه ازدواج است، چنانچه با پول حقوق و درآمد، بصورت تدریجی(مثلا در طول چند سال) مقداری طلای زینتی یا سکه طلا برای ازدواجش بخرد آیا خمس به این طلاها تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
1️⃣ اگر خرید این طلاها یا سکه ها از درآمد بین سال، به قصد پس انداز و حفظ ارزش پول باشد یعنی میخواهد بعدا این طلاها را بفروشد و پول آنرا صَرف هزینه های ازدواجش کند:
الف) در اینصورت سر اولین سال خمسی باید خمس آن را به قیمت روز، پرداخت کند.
ب) خمس اضافه قیمت این طلاها:
تا وقتی که نفروخته اضافه قیمت آن خمس ندارد و زمانی که فروخت اضافه قیمت آن جزء درآمد سال فروش است که چنانچه تا سرسال خمسی صَرف هزینه های زندگی شود خمس ندارد.
2️⃣ اگر قصدش از خرید تدریجی طلای زینتی، این است که همین طلاها را به همسر آینده اش تقدیم کند و وضعیت مرد بگونه ای است که در زمان ازدواج، توانایی خرید طلا بصورت یکجا را ندارد:
👈 مقام معظم رهبری و آیت الله سیستانی:
چنانچه در منطقه ای رسم بر این باشد که خانواده داماد یا خود داماد، از قبل، اقدام به تهیه طلا برای عروس خود میکنند و تهیه طلا جزء مخارج زندگی حساب شود خمس ندارد.
👈 آیت الله مکارم:
در صورتی که تهیه این طلاها از قبل و بصورت تدریجی، مورد نیاز باشد و جزء هزینه های زندگی محسوب شود خمس ندارد؛
و در غیر اینصورت، خمس دارد ولی چنانچه برای پرداخت خمس آن در زحمت باشد مجاز است که خمس آن را به ذمّه بگیرد و هروقت توانست پرداخت کند.
👈 آیت الله وحید:
اگر در همان سالی که خریده به همسرش نداده، خمس دارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس افزایش قیمت
🔒سوال:
مال مخمّس یا هدیه یا ارثیه، اگر افزایش قیمت پیدا کند آیا سرسال خمسی، به این اضافه قیمت، خمس تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
1️⃣ مقام معظم رهبری:
الف) مال ارث و هدیه و یا پول فروش آن، چنانچه نگهداری آن فقط به قصد پس انداز یا به قصد حفظ ارزش پول بوده:
👈 افزایش قیمت آن خمس ندارد.
ب) اگر مال ارث یا هدیه را به قصد تجارت و زیاد شدن قیمت(کسب سود) نگهداری کرده باشد:
👈 در اینصورت، تا زمانیکه آنرا نفروخته، پرداخت خمس اضافه قیمت آن، لازم نیست و هر وقت فروخت ارزش افزوده آن(پس از کسر تورم) بنابراحتیاط واجب، جزء درآمد سال فروش محسوب میشود که چنانچه تا چند روز بعداز پایان سال خمسی، باقی بماند باید خمس مقدار باقیمانده، پرداخت شود.
ج) اگر با پولِ مخمّس، سکّه یا هر چیز دیگری خریده شود:
▪️اگر به قصد تجارت(افزایش قیمت) باشد:
👈 سر هر سال خمسی، اضافه قیمت آن (پس از کسر تورم) مشمول خمس است؛
▪️و اگر فقط به قصد پس انداز یا حفظ ارزش پول باشد:
👈 اضافه قیمت آن تا زمانیکه نفروخته، خمس ندارد و هر وقت فروخت افزایش قیمت آن، جزء درآمد سال فروش است که چنانچه تا چند روز بعداز پایان سال خمسی، باقی بماند مشمول خمس است.
(استفتاء از دفتر معظم له.
تاریخ ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ . کد استفتاء: zpkmnmg)
2️⃣ آیت الله مکارم:
در تمام موارد، افزایش قیمت، مشمول خمس است؛
در صورت توانایی در سرسال خمسی، باید خمس افزایش قیمت را پرداخت کند ولی در صورتی که برای پرداخت خمس، در زحمت باشد، مجاز است که خمس آن را به ذمّه بگیرد و هر زمان توانست، بپردازد.
(استفتاء از دفتر معظم له
کد رهگیری: 140401230043 )
https://eitaa.com/peykeahkam
خمس افزایش قیمت:
3️⃣ آیت الله سیستانی:
الف) مال مخمّس و یا مال در حکم مخمّس (مانند ارثیه یا دیه) را چنانچه برای تجارت و کسب سود نگهداری کرده باشد و امکان معامله و گرفتن قیمت آن وجود داشته باشد:
👈 اضافه قیمت آن در سر سال خمسی، خمس دارد، هرچند که آنرا نفروخته باشد.
ب) اگر مال مخمّس یا در حکم مخمّس را فقط برای پس انداز(بدون قصد تجارت و سود) نگهداری کرده باشد و ترقّی قیمت پیدا کند:
▪️چنانچه این مال، از طریق غیرمعاوضه (مانند ارث) به فرد منتقل شده باشد:
👈 در اینصورت، افزایش قیمت آن حتی پس از فروش، خمس ندارد اگرچه سال خمسی بر آن بگذرد؛
▪️و چنانچه این مال، از طریق معاوضه (مانند خرید و فروش) به فرد منتقل شده باشد:
👈 در اینصورت تا زمانیکه مال را نفروخته، ترقّی قیمت آن خمس ندارد و هر وقت که فروخت افزایش قیمت آن جزء درآمد سال فروش است که اگر تا سرسال خمسی صَرف در موونه نشود باید خمس آن پرداخت شود.
ج) اگر پول مخمّس یا در حکم مخمّس(مانند ارث) را فقط به جهت حفظ ارزش آن، تبدیل به کالایی مانند سکّه طلا یا زمین نماید، یعنی قصدش تجارت و کسب درآمد با این کالا نیست بلکه میخواهد ارزش دارایی و قدرت خریدش که ناشی از تورم است کاسته نشود:
👈 در اینصورت، افزایش قیمت آن، جزء درآمد سال فروش است که اگر تا انتهای سال خمسی، صَرف در موونه نشود لازم است خمس آن پرداخت شود.
(رساله جامع. جلد دوم. مساله ۶۴۵ تا ۶۴۹)
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس حقوق بازنشستگی
🔒سوال:
آیا به مستمری، که بعد از بازنشستگی به شخص پرداخت میشود، خمس تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
1️⃣ حضرت امام و مقام معظم رهبری:
حقوق، چه حقوق بازنشستگی باشد و چه حقوق قبل از بازنشستگی(دوران خدمت)، هر مقدار از آن که تا سر سال خمسی بماند و خرج زندگی نشود پرداخت خمس آن واجب است.
(به طور کلی هر مبلغ دریافتی که جزء قرارداد کاری ایشان نباشد، حکم هدیه را داشته و خمس ندارد؛
ولی اموالی که با اختیار خود شخص و مطابق قرارداد از حقوقش، کسر شده است مثل حقّ سنوات، حقّ مرخصی، و ... با رسیدن سال خمسی، مشمول خمس است؛ یعنی جزء درآمد سال وصول است.)
2️⃣ آیت الله سیستانی:
فردی که با صندوق بازنشستگی، قرارداد بسته تا درصد معیّنی از حقوق ماهانهاش در دوران خدمت را به صندوق بدهد (نه بصورت قرضی، بلکه تملیکی) و در مقابل، صندوق بازنشستگی نیز متعهّد شده که پس از بازنشستگی، مبالغی بابت پاداش بازنشستگی یا حقوق بازنشستگی و مستمرّی، بصورت انتقال اعتباری، به حساب وی واریز نماید،
👈 در اینصورت، تا زمانی که وجوه مذکور از حساب بانکی بصورت مبلغ نقدی برداشت نشده، (یا کالایی با آن نخریده) مشمول خمس نمیباشد؛ امّا اگر وجوه فوق، برداشت و تملّک شود، جزء درآمد همان سال محسوب میشود و چنانچه تا پایان سال خمسی، باقی بماند و صَرف در مؤونه نگردد، مشمول خمس خواهد بود
3️⃣ آیت الله مکارم:
حقوق بازنشستگى و يا مبلغى كه بعنوان بازخريد كار، داده میشود جزء درآمد سال دریافت، محسوب میگردد و اگر چيزى از آن تا آخر سال خمسی، اضافه بیاید خمس دارد.
__________________________
✳ خمس پاداش بازنشستگی
🔒سوال:
پول پاداش بازنشستگی که به کارمند پرداخت میشود خمس دارد؟
👈 حضرت امام و مقام معظم رهبری:
پاداش بازنشستگی، خمس ندارد.
👈 آیت الله سیستانی:
پاداش بازنشستگی، اگر بعنوان هدیه باشد، خمس دارد.
(البته تا زمانیکه از حساب، بصورت نقدی برداشت نکرده و قبض حاصل نشده باشد خمس تعلق نمیگیرد هر وقت نقدا برداشت کرد یا کالایی با آن خرید و تا سرسال خمسی مورد استفاده نبود خمس آن باید پرداخت شود)
👈 آیت الله مکارم:
پاداش بازنشستگی، چنانچه تا سر سال خمسی زیاد بیاید، خمس دارد
_______________________
خمس پول مرخصی؟
🔒سوال:
من بازنشسته شده ام و حقوق بازنشستگی میگیرم؛
مقداری از این حقوق، بابت مرخصی هایی است که استفاده نکرده ام آیا به این مقدار از پول حقوق، خمس تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
۱.اگر تا سرسال خمسی باقی بماند خمس دارد.
مقام معظم رهبری. آیت الله مکارم
۲.آن مقداری از حقوق که بابت مرخصی ها بوده، به محض دریافت باید خمس آن پرداخت شود.
آیت الله سیستانی
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس صندوق ذخیره کارکنان دولت
🔒سؤال:
مبالغی که تحت عنوان صندوق پس انداز، قانون تسرّی، صندوق تأمین آتیه و... از حقوق و مزایا کسر و در پایان مدّت خدمت (هنگام بازنشستگی) یکجا پرداخت می شود، آیا متعلّق خمس است؟
🔑پاسخ مقام معظم رهبری:
اگر این مبالغ، بدون اختیار از حقوق کسر می شود، جزء درآمد سال وصول است که اگر تا سر سال خمسی در مئونه مصرف نشود، خمس دارد؛
امّا اگر با توافق کارمند، کسر میشود و قابل دریافت است، باید در پایان هر سالِ خمسی، خمس آن پرداخت شود و اگر قابل دریافت نیست، پس از دریافت، باید بلافاصله خمس مقداری که قبلاً سال بر آن گذشته است، پرداخت شود و مقداری که مربوط به سال اخیر است و هنوز سال خمسی بر آن نگذشته است، جزء درآمد سال وصول است.
________________________
✳ خمس بیمه مکمّل بازنشستگی
⁉️ استفتاء:
بیمه مکمل بازنشستگی با این شرایط که عدد حق بیمه را خود فرد تعیین می کند که حداقل آن پرداخت ماهی ۲۰۰ هزار تومان به شرکت بیمه است و سالی ۳۰ درصد به این حق بیمه افزوده می شود و به مدت حداقل ۱۰ و حداکثر ۳۰ سال به انتخاب خود فرد باید این حق بیمه را پرداخت کند و پس از این زمان در فاصله زمانی که خود فرد تعیین می کند مثلا ۵ سال یا ۱۰ سال و... ماهانه از بیمه، حقوق دریافت کند، که هر چه این مدت کوتاه تر باشد میزان حقوق دریافتی بیشتر خواهد بود.
سوال این است: آیا در پایان سال خمسی باید خمس مقدار حق بیمه ای که فرد در طول سال به شرکت بیمه پرداخت کرده را بپردازد؟
🔑پاسخ دفتر مقام معظم رهبری:
موارد، مختلف است؛
▪️اگر قرارداد، به صورت سرمایه گذاری و تحت عنوان یکی از عقود صحیح شرعی باشد:
👈 در اینصورت، مبالغ پرداخت شده چنانچه از درآمد کسب بوده، خمس دارد؛
▪️و اگر قرارداد به صورت بیمه و تأمین خاطر باشد:
👈 مبالغ پرداختی توسط فرد، خمس ندارد(موونه محسوب میشود) و مبالغ دریافتی از بیمه، جزو درآمد سال دریافت است که اگر چیزی از آن تا پایان سال خمسی باقی بماند خمس دارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
⁉️سوال:
حقوقی که بعداز فوت کارمند به خانواده اش پرداخت میشود آیا خمس دارد؟
🔑پاسخ:
👈 حضرت امام و مقام معظم رهبری:
حقوقی که پس از فوت شوهر، به همسرش پرداخت میشود و همچنین حقوق بنیاد شهید و بنیاد جانبازان، خمس ندارد.
👈 آیت الله سیستانی و آیت الله مکارم:
اگر چیزی از آن تا سرسال خمسی باقی بماند خمس دارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس پول صدقات
🔒سوال:
مقداری پول به نیّت صدقه، در قلّک یا ظرفی که متعلق به خودمان است (صندوق از خیریه یا موسّسه خاصی نیست) در منزل یا مغازه، جمع آوری کرده ایم که بعدا به فقیر تحویل بدهیم؛
سرسال خمسی، این پولها را به فقیر نداده ایم آیا پرداخت خمس آن واجب است؟
🔑پاسخ:
👈 مقام معظم رهبری و آیت الله سیستانی:
با توجه به اینکه در تحقق صدقه، قبض (تحویل دادن به فقیر) لازم است بنابراین در فرض سوال، هنوز پول از ملکیت شخص، خارج نشده و شرعا صدقه محسوب نمیشود و پرداخت خمس این پولها واجب است.
(استفتائات سایت مقام معظم رهبری. رساله جامع آیت الله سیستانی جلد۳ مساله ۱۳۲۸)
👈 آیت الله مکارم:
در فرض سوال، خمس تعلق میگیرد ولی اجازه میدهیم که خمس آنرا هم جزء صدقه حساب کند؛
به عبارت دیگر:
در صورتی که تمام این پول، بعنوان صدقه، به فقیر پرداخت شود خمس آنرا می بخشیم.
(استفتائات سایت معظم له)
_________________________
▪️نذرِ صدقه:
👈 اگر کسی، نذر کند(با رعایت شرایط شرعی نذر) که شیء مشخص یا مال معینی را به فقیری صدقه بدهد:
این مال مذکور، خمس ندارد.(حتی اگر تا سرسال خمسی،تحویل فقیر نداده باشد)
استفتائات مقام معظم رهبری
______________________
✳ لزوم قبض، جهت تحقق هدیه
🔒استفتاء:
پولی بعنوان هدیه، برای فرزندم کنار میگذارم و یا در حساب مشترک، واریز کرده ام و به او اطلاع داده ام که این پول مال شماست و حق برداشت و استفاده دارد،
ولی فرزندم آن را برداشت نکرده تا اینکه سال خمسی من فرا میرسد
آیا به این پول، خمس تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
با توجه به اینکه قبض، صورت نگرفته لذا هنوز هدیه، شرعا محقق نشده و به این پول خمس تعلق میگیرد.
(استفتاء کتبی از دفتر مقام معظم رهبری)
https://eitaa.com/peykeahkam
✅ فهرست بعضی از مطالب کانال پیک احکام
👈 با لمس هشتک# 👉
به احکام و مسائل مربوط به آن موضوع دسترسی پیدا میکنید:
#روایت
#احکام_نماز
#تذکر_ضروری_مهم
#لباس_نمازگزار
نکاتی درباره #لقطه و #مجهول_المالک
#مکان_نمازگزار جلوتر بودن زن
چهارده نکته درباره #ردمظالم
#قرض_ربوی
راه شرعی #رهن_کامل
دوازده نکته درباره #سجده_نماز
احکام #سجده_سهو
#احکام_نذر
۲۲ نکته درباره #عقیقه
#سجده_واجب_قرآن (۱۵ نکته)
نکات مهم درباره نماز روی #میز و #صندلی
#احکام_قبله
احکام #نمازهای_مستحب
۱۴ نکته درباره #نافله_شب
احکام #مسجد
#احکام_ازدواج
احکام #مهریه
#مسائل_عدّه
#احکام_خانواده
احکام #تیمّم
#طهارت_و_نجاست
احکام #نماز_جماعت
#امام_جماعت_معذور
#احکام_حج
نکاتی درباره #استطاعت
احکام #منبر (نکات کاربردی)
#احکام_غسل
نکات #غسل_جمعه
#احکام_وضو
#احکام_سفر
#کثیر_السفر
#احکام_وطن
#احکام_کفاره_روزه (۲۶ نکته)
#احکام_روزه
#مبطلات_روزه
#احکام_اعتکاف
#احکام_فطریه ( ۴۰ نکته)
#تفاوتهای_فطریه_و_کفاره(۱۳ تفاوت)
#احکام_خمس
#خوردن_و_آشامیدن
▪️همچنین میتوانید در قسمت جستجو (سه نقطه سمت راست بالای صفحه) کلمه مورد نظر خود را سرچ کنید.
https://eitaa.com/peykeahkam