#روایت
روز عید واقعی
▪️عید فطر
قال مولانا امیرالمومنین علیه السلام:
إِنَّمَا هُوَ عِيدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللَّهُ صِيَامَهُ وَ شَكَرَ قِيَامَهُ؛ وَ كُلُّ يَوْمٍ لَا يُعْصَى اللَّهُ فِيهِ، فَهُوَ عِيدٌ.
اين(عید فطر) عید كسى است كه خداوند، روزه اش را پذيرفته، و نماز او را ستوده است؛
و هر روزی كه خداوند، در آن نافرمانی نشود ، آن روز عيد است.
(حکمت 428 نهج البلاغه)
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ داروهای اضافی
🔒سوال:
داروهایی که برای استفاده کردن خریده ایم و سرسال خمسی مقداری از آنها اضافه آمده آیا خمس دارد؟
🔑پاسخ:
مقام معظم رهبری:
اگر خرید آنها جهت استفاده در مواقع نیاز باشد و در معرض احتیاج هم باشد، جزء موونه محسوب میشود و خمس ندارد.
آیت الله سیستانی:
اگر ارزش مالی نداشته و قابل خرید و فروش نباشد خمس ندارد.
آیت الله مکارم:
داروهای ضروری و کمکهای اولیه در خانه، جزء موونه(هزینه های زندگی) محسوب میشود و خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس شهریه طلاب
🔒سوال:
شهریه ای که از طرف مراجع عظام، به طلاب حوزه های علمیه، پرداخت میشود اگر پس انداز شود آیا سر سال خمسی، خمس به آن تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
۱.مطلقا خمس ندارد.
حضرت امام. مقام معظم رهبری. آیت الله شبیری زنجانی. آیت الله مکارم. آیت الله نوری همدانی. آیت الله مظاهری. آیت الله فاضل. آیت الله صافی.
۲.آیت الله وحید:
پول شهریه، اگر تا سرسال خمسی، بماند بنابراحتیاط واجب خمس دارد
ولی اگر شهریه، تبدیل شود مثلا با آن چیزی بخرد و تا سرسال خمسی، مورد استفاده نباشد باید(بنابر فتوا) خمس آن چیز را پرداخت کند.
۳.آیت الله سیستانی:
پول شهریه معظم له، به طلبه ها تملیک میشود پس اگر یکسال بماند خمس دارد.⤵️
👈 طبق نظر آیت الله سیستانی،
اوّلا: تا زمانی که طلبه، شهریه را بصورت نقدی از حساب بانکی اش برداشت نکرده یا چیزی با آن نخریده، ملکیت او بر این شهریه، محقق نمیشود؛
بنابراین بعد از دریافت نقدی یا خرید جنس، چنانچه در موونه زندگی مصرف نشود، مشمول خمس میشود.
ثانیا: چنانچه طلبه، شاغل نباشد و درآمدش فقط از طریق شهریه باشد چناچه پول دریافتی شهریه یا جنسی که با آن خریده تا یکسال بعد، مورد استفاده قرار نگیرد باید خمس آن را پرداخت کند؛
ولی چنانچه طلبه، شاغل باشد یعنی علاوه بر شهریه، مثلا حقوق استادی یا حق الزحمه تبلیغ یا منبر هم دریافت میکند:
در اینصورت سر سال خمسی اش، باید خمس همه اموالی که مورد استفاده نبوده (چه حقوق و چه شهریه ای که بصورت نقدی یا خرید جنس، مالک شده) را پرداخت کند.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس پول نفقه
🔒سوال:
پولی که مرد بعنوان نفقه(هزینه های متعارف زندگی مانند خوراک یا پوشاک) به همسرش پرداخت میکند اگر زن، مقداری از این پولها را پس انداز کند آیا خمس به آن تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
1️⃣ گاهی مرد، مقداری پول به خانمش میدهد برای مخارج منزل و اصطلاحا وی را مسئول خرید احتیاجات منزل میکند:
👈 در اینصورت اگر مبلغی اضافه بیاید متعلق به شوهر است و بدون اطلاع و رضایت شوهر نمیتواند برای خودش بردارد و جایز نیست که در مواردی غیر از مخارج لازم منزل(مثلا صدقه دادن به فقیر) مصرف کند؛
بنابراین اگر این پولها بعنوان امانت (برای مخارج منزل) نزد خانم مانده باشد جزء اموال شوهر است و پرداخت خمس آن هم بر عهده شوهر میباشد.
2️⃣ اگر مرد پولی را بعنوان نفقه واجب، به همسرش پرداخت میکند و این مال را به وی تملیک میکند و اختیار کامل جهت هرگونه تصرف را به وی بدهد:
👈 در اینصورت این مبالغ، جزء اموال زن محسوب میشود؛
و چنانچه زن، این پولها را پس انداز کند:
الف) خمس ندارد.
مقام معظم رهبری(بطور کلی، نفقه ای که زن از شوهر، فرزند از پدر یا والدین از فرزند میگیرند، حکم هدیه دارد و خمس به آن تعلق نمیگیرد)
ب) خمس دارد و خانم باید سرسال خمسی اش، خمس آنرا پرداخت کند.
آیت الله سیستانی. آیت الله مکارم
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس قبر و کفن
🔒سوال:
کسانی که در زمان حیات برای خودشان قبر یا کفن خریداری میکنند که بعد از فوت، در آن دفن شوند،
آیا سرسال خمسی باید خمس آنرا پرداخت کنند؟
🔑پاسخ:
1️⃣ اگر با پول مخمّس یا در حکم مخمّس(مثلا با پول ارثیه) ، قبر یا کفن خریده باشد:
الف) خمس ندارد (حتی اگر بعدا افزایش قیمت پیدا کند)
مقام معظم رهبری. آیت الله سیستانی. آیت الله وحید
ب) آیت الله مکارم:
اصل قیمت خرید آن که با مال مخمّس بوده خمس ندارد ولی سرسال خمسی اگر افزایش قیمت پیداکرده، اضافه قیمت آن خمس دارد.
2️⃣ اگر با حقوق یا درآمد بین سال، قبر یا کفن خریده باشد:
👈 سر سال خمسی(سال اوّل)، باید خمس آنرا پرداخت کند.
👈 فتوای جدید مقام معظم رهبری:
▪️خمس کفن
🔒سوال: با توجه به اینکه در روایات سفارش شده که قبل از مرگ، کفن تهیه شود؛ اگر کسی سال ها قبل از فوت، کفن خریده باشد و سال بر آن بگذرد آیا به آن خمس تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ: مشمول خمس نمیگردد.
🔸️دفتر معظم له: این حکمِ عدم تعلّق خمس، فقط مخصوص کفن است و شامل قبر نمیشود بنابراین خمس قبر در سرسال خمسی اول، باید پرداخت شود.
____________________________
🔒سوال:
در صورت فوق(خرید با درآمد بین سال) اگر در سالهای بعد، قیمت قبر یا کفن، افزایش پیدا کرده باشد آیا اضافه قیمت آن هم خمس دارد؟
🔑پاسخ:
الف) خیر؛ فقط در اولین سال خمسی باید خمس آن پرداخت شود و در سالهای بعد تکلیفی نسبت به اضافه قیمت آن ندارد.
آیت الله سیستانی
مقام معظم رهبری(خمس قبر)
ب) اضافه قیمت آن هم خمس دارد.
آیت الله مکارم
⬅️▪️چند نکته:
۱.اگر شخصی چند سال پیش، قبر یا کفن را با درآمد بین سالش خریده و تا حالا خمس آنرا اصلا پرداخت نکرده:
👈 باید فورا خمس آنرا پرداخت کند و نسبت به تنزّل ارزش پول(تورم) با حاکم شرع (نماینده مرجع تقلید) مصالحه نماید.
۲.اگر شخص، قبر یا کفنی که با درآمدش خریده را بعد از گذشت سال خمسی بفروشد یعنی نسبت به دفن شدنش در آن قبر یا کفن، منصرف شود و بخواهد پول فروش آن را در هزینه های زندگی مصرف کند:
👈 چنانچه خمس آنرا در اولین سال خمسی، پرداخت نکرده بوده:
باید بعداز فروش، خمس آنرا بلافاصله محاسبه و پرداخت کند؛
👈 ولی چنانچه قبلا خمس آنرا پرداخت کرده بوده یا آن را با مال مخمّس خریده بوده:
افزایش قیمت آن، جزء درآمد سال فروش است که چنانچه تا سرسال خمسی در موونه زندگی مصرف نشود خمس دارد.( آیت الله سیستانی)
۳.آیت الله سیستانی:
اگر تهیه نکردن قبر یا کفن، عرفا کسر شان فرد محسوب شود(مثلا در محلّی زندگی میکند که معمولا افراد برای خودشان قبر و کفن تهیه میکنند و اگر فردی در زمان حیات، برای خودش قبر یا کفن تهیه نکند عُرف آن محلّ، او را مذمّت میکنند)، دراینصورت موونه او محسوب شده و خمس ندارد؛
و همینطور چنانچه شخص، قطعه ای از کفن را بعنوان لباس احرام یا نماز، استفاده کند و بعدا نیز تا انتهای سال خمسی، در معرض استفاده بوده،
دراینصورت، آن قطعه، موونه محسوب شده و خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس پول پس انداز
⁉️سوال:
پولی که برای هزینه های لازم زندگی مانند خرید مسکن، ماشین، جهیزیه، یا وسایل ضروری زندگی، پس انداز میکنیم آیا سرسال خمسی باید خمس این پولها را پرداخت کنیم؟
🔑پاسخ:
1️⃣ حضرت امام، مقام معظم رهبری. آیت الله سيستانى، آیت الله وحيد. آیت الله مکارم:
اگر از درآمد بین سال باشد و سال خمسى از آن بگذرد، خمس دارد.
▪️▪️نکات:
🔸️آیت الله وحید درباره جهیزیه، استثناء قائل شده اند:
پس انداز پول یا سکه طلا برای خرید وسایل جهیزیه، چنانچه شخص نتواند بدون پس انداز کردن، آن را در وقت خودش تهیه کند خمس ندارد.
🔸️ مقام معظم رهبری:
مبلغ پسانداز شده اگر از درآمد كسب باشد و تا سر سال خمسى، در مؤونه مصرف نشود، مشمول خمس است؛
ولی اگر در آستانه صَرف در مؤونه تا چند روز پس از سال خمسى باشد، خمس ندارد.
و در هر صورت اگر در پرداخت خمس مشکل دارد مىتواند به يكى از نمايندگان مجاز مقام معظم رهبرى در امر وجوهات شرعيه مراجعه تا اجازه گرفته و به تدریج پرداخت کند
🔸️آیت الله مکارم:
پولی که جهت تهیّه منزل مسکونی یا وسیله نقلیه شخصی یا جهیزیه و امثال آن (نه مطلق پس انداز) پس انداز میشود و سال بر این پول جمع شده میگذرد، طبق فتوای ما خمس دارد؛ امّا اگر بخواهد خمس را حساب کند و طبق گفته خودش یا ظاهر حال، دیگر امکان استفاده از آن پس انداز وجود نداشته باشد، ما در مرحله اوّل با دست گردان او را بدهکار بیت المال می کنیم تا به مرور زمان بپردازد، یا می گوییم مبلغ خمس را به ذمّه بگیرد و در دراز مدّت به مرور زمان بپردازد و اگر پرداخت خمس، برای او زحمت زیادی داشته باشد خمس بخشی از آن را به او می بخشیم.
2️⃣ آیت الله شبیری زنجانی:
اگر برای تهیه موارد مذکور(مسکن. ماشین. اثاثیه منزل و...) راه دیگری بحز پس انداز کردن، نداشته باشد و نتواند بعدا یک دفعه، آن را تهیه کند در اینصورت پس انداز درآمد، خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس وسایل جهیزیه
🔒سوال:
کسی که نمیتواند جهیزیه دخترش را بصورت یکجا تهیه کند و مجبور است به تدریج(مثلا در طول چند سال) آنرا تهیه کند در اینصورت وسایلی که با درآمد بین سال، برای این منظور تهیه می شود(مانند یخچال. فرش. ماشین لباسشویی و...) آیا خمس به آنها تعلّق می گیرد؟
🔑پاسخ:
در فرض مذکور، این وسایل، خمس ندارد.
حضرت امام. مقام معظم رهبری. آیت الله سیستانی. آیت الله وحید. آیت الله مکارم
▪️▪️توضیحات:
🧊 مقام معظم رهبری:
اگر تهیه جهیزیه (اثاث و لوازم زندگی) برای آینده، عرفاً جزو مؤونه محسوب شود، خمس ندارد؛ هر چند تا سر سال خمسی، استفاده نشده باشد.
🧊 آیت الله سیستانی و آیت الله وحید:
اگر متعارف چنین باشد که انسان جهیزیه دخترش را در سالهای متعدد تدریجاً تهیه کند، و تهیه نکردن جهیزیه، منافی شأنش باشد هرچند از جهت اینکه نتواند در وقتش تهیه کند، اگر در بین سال از منافع آن سال مقداری جهیزیه بخرد که از شأنش زیاد نباشد، و عرفاً تهیه آن مقدار در یک سال جزء مصارف سالیانه متعارف او شمرده شود، خمس آن را لازم نیست بدهد، و اگر از شأنش زیاد باشد، یا از منافع آن سال، در سال بعدی جهیزیه تهیه نماید، باید خمس آن را بدهد.
🧊 حضرت امام و آیت الله مکارم:
اگر شخص در محلی زندگی میکند که تهیه نکردن جهیزیه بصورت تدریجی، عرفا عیب محسوب شود یا اینکه تهیه آن برای شخص فقط بصورت تدریجی، ممکن باشد، در اینصورت وسایلی که با درآمد بین سال برای این منظور تهیه میکند خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس جهیزیه
🔒سوال:
شخصی که برای دخترش وسایل جهیزیه تهیه کرده ولی اکنون(بعداز گذشت سال خمسی) از تحویل دادن بعضی از آنها به دخترش، منصرف شده و میخواهد خودش استفاده کند:
مثلا بعضی از اقلام جهیزیه، قدیمی شده و میخواهد این وسیله را برای خودش بردارد و وسیله جدید برای دختر بخرد،
آیا باید خمس آن را پرداخت کند؟
🔑پاسخ:
👈 مقام معظم رهبری:
در فرض مذکور، احتیاط این است که خمس آن را به قیمت روز، پرداخت کند؛
چون صدق موونه در اینگونه موارد، محل تامّل است.
👈 آیت الله مکارم:
خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
خمس جهیزیه
⁉️سوال:
وسایلی که پدر یا مادر، بعنوان جهیزیه به دختر داده اند و دختر هم اینها را به خانه شوهرش برده است ولی تا سرسال خمسی ، مورد استفاده قرار نگرفته آیا بر دختر، واجب است که خمس این وسایل اضافی را پرداخت کند؟
🔑پاسخ:
مقام معظم رهبری:
خمس ندارد.
آیت الله مکارم:
آنچه از وسایل جهیزیه که معمولا مورد نیاز است خمس ندارد هرچند که تا سرسال خمسی استفاده نشده باشد؛(مثلا وسایل یا ظروفی که معمولا برای پذیرایی از مهمانها، لازم است که در منزل باشد ولی استفاده نشده)
اما اگر وسایلی از جهیزیه ، زائد بر نیاز باشد بنابراحتیاط واجب خمس دارد.
آیت الله سیستانی:
خمس آن واجب است مگر اینکه:
نبودن آن وسایل (که استفاده نشده) عرفا، کسر شان زن محسوب شود؛
یا اینکه در معرض استفاده باشد مانند لوازم مهمانی که تهیه آنها در هنگام نیاز، آسان نباشد(معمولا از قبل تهیه میشود)؛
در این دو صورت، خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam
#احکام_خمس
✳ خمس سیسمونی نوزاد
⁉️سوال:
در مواردی که پدر یا مادر، برای دخترشان که باردار است وسایل سیسمونی نوزاد خریداری میکنند ولی تا سرسال خمسی، تحویل او نداده اند، آیا خمس به آن تعلق میگیرد؟
🔑پاسخ:
مقام معظم رهبری:
اگر خرید سیسمونی توسط پدر یا مادر دختر، عرفا در شان آنها و جزء هزینه های زندگی آنها محسوب شود، خمس ندارد؛
و در غیراینصورت خمس دارد البته پدر میتواند قبل از رسیدن سال خمسی، وسایل خریداری شده را به دخترش هدیه(تحویل) بدهد که در اینصورت از ملکیت او خارج شده و خمس، تعلّق نمیگیرد.
آیت الله وحید:
اگر تا سرسال خمسی، تحویل دخترشان نداده باشند خمس دارد.
آیت الله مکارم:
در مواردی که تهیه سیسمونی، معمول و مورد نیاز است (مثلا زمانی که خانم، حامله شده است) یا اینکه تهیه آن فقط بصورت تدریجی ممکن باشد در اینصورت خمس ندارد.
https://eitaa.com/peykeahkam