═─═ঊঈঊ🌿🌸🌿ঈঊঈ═─═
#حکمت147
1⃣چرا یک حاکم اسلامی برای سخن گفتن با یکی از اصحابش به قبرستان کوفه میرود ؟ آن هم بیان اقسام مردم و... مگر شرایط زمانه چگونه بود؟
#جواب:
🔴یک نکته: شرایط و روحیات غالب بر مردم کوفه است که در نهج البلاغه در موارد بسیاری بیان شده است؛ مثلا:
📒√ بدنهای کنار هم اما خواسته های پراکنده(#خطبه29)
📒√ در شعار، سخت ولی در عمل، سست(#خطبه29)
📒√ بهانه جو برای فرار از جهاد (#خطبه29)
📒√ مانند زن بارداری که روزهای آخر بارداری جنین خود را سقط کند...(#خطبه71)
📒√ نسبت دروغگویی به علی زدن
📒√ آرزوی مرگ کردن مولا از دست مردم کوفه (#نامه35 و #خطبه180)
📒√ گرفتارگناه،به سازشکاری همداستان، جوانانشان بداخلاق و پیرانشان گناهکار و عالمشان دو رو و نزدیکانشان سودجو ، کودکان به بزرگترها احترام نمی گذارند و اغنیا دست فقرا را نمی گیرند(#خطبه233)
📒√ عدم اطاعت از امام (#خطبه180)
📒√نه دینی دارند و نه غیرتی(#همان)
📒√مردم بی اصل و ریشه(#خطبه39)
📒√ آنگونه که باطل را می شناسند حق را نمی شناسند!(#خطبه69)
📒√آنگونه که در نابودی حق تلاش می کنند در نابودی باطل تلاش نمی کنند.(#همان)
📒√شایستگی درک سخنان علی را ندارند(#خطبه71)
و....
که نشان می دهد لااقل از اواسط دوران ۴سال و ۵ ماهه حکومت امیرالمومنین ، ذائقه و گفتمان مردم با گفتمان مولا که همان اسلام ناب محمدی باشد، زاویه جدی بلکه تضاد جدی پیدا کرده است.
🔴نکته دوم: این که مطالب #حکمت147 اگرچه آن روز برای ما و بظاهر امور روشن و غیر اسرارآمیزی است اما در روزگاری که معاویه با راهبرد زر و زور و تزویر ، هم فرهنگ عمومی مردم و هم فرهنگ خواص انقلابی را تحت الشعاع سیاست دوبعدی رفاه طلبی و عافیت طلبی قرار داده و در این سیاست تا حدود زیادی کامروا شده است، فهم اینکه حاکم مظلوم جامعه برای بیان چنین مسایلی هم ناگزیر باشد که تقیه گونه رفتار کند، چندان دشوار نخواهد بود.
استمرار این فضا در زمان امام مجتبی کار را بجایی رسانده که حتی یک حدیث فقهی _ در طول ده سال _ از شهادت ایشان تا کربلا_ از امام حسین پرسیده نپرسیده اند!!!
2⃣: با توجه به این که «بهترین قلب ها فراگیرترین آنهاست»، چگونه قلبی فراگیرتر است و قلب دیگری خیر. و برای آنکه قلب ما کاملا یادگیرنده و فراگیر باشد باید چه مقدماتی فراهم کنیم و چگونه آن را تقویت کنیم؟
#جواب:
ابتدا باید حقیقت و جایگاه و اهمیت قلب را شناخت برای این منظور #حکمت108 و #حکمت388 را مطالعه و مورد تامل قرار دهید
سپس باید راه های مدیریت حالات قلب را فراگرفته و پیاده کرد #نامه31 بند ۲ و #خطبه214 بند ۳ و #حکمت312 و #حکمت409 و #حکمت193 را مطالعه بفرمایید.
✳️ما برای تنوع جلسه بخشی از #نامه31 را میخوانیم:
دلت را با اندرزِ نیکو زنده کن!
هوای نفسش رابا بی اعتنایی به حرام بمیران!
جان رابا یقین نیرومند کن وبا نور حکمت روشنایی بخش!وبا یاد مرگ آرام کن و به نابودی از او اعتراف بگیر وبا بررسی تحولات ناگوار دنیا به او آگاهی بخش واز دگرگونی روزگار وزشتی گردش شب وروز او را بترسان !
تاریخ گذشتگان را بر او بنما و آنچه که بر سر پیشینیان آمده است به یادش آور
دردیار وآثار رفتگان گردش کن وبیاندیش که آنها چه کردند؟ از کحا کوچ کرده ودر کجا فرود آمدند؟ ازجمع دوستان جدا شده و به دیار غربت سفر کردند گویا زمانی نمیگذرد که تو هم یکی از آنانی!
3⃣: با توجه به این که حضرت خطاب به کمیل میفرمایند مردم 3 دسته هستند، آموزندگان بر راه رستگاری چه کسانی هستند؟ فقط آنهایی هستند که علوم اسلامی کسب می کنند؟ پس افراد دیگری که علوم غیر دینی کسب می کنند شامل پشه های سرگردان هستند؟؟؟
#جواب:
در هر تقسیم بندی یک وجه قسمت هست در این فرمایش وجه قسمت میزان توجه و اهتمام افراد به فراگیری و نشر و عمل به معارف دینی است فارق از اینکه چه رشته تحصیلی چه شغلی و چه موقعیتی دارند. یک پزشک یک راننده و یک کارمند هم موظف است در جستجوی معارف دینی اش باشد.
حالا هر کس با توجه به میزان اهتمامش در این زمینه در یکی از اقسام قرار می گیرد.
4⃣: منظور حضرت از " علم نگهبان توست " چیست؟
#جواب:
با توجه به اینکه یکی از عوامل اصلی انحراف و سقوط انسانها جهالت آنهاست لذا علم بواسطه روشن کردن حق و باطل و راه از چاه در حقیقت به نوعی نقش نگهدارنده از خطا را برای ما بازی می کند.
با توجه به اینکه یکی از عوامل اصلی انحراف و سقوط انسانها جهالت آنهاست لذا علم بواسطه روشن کردن حق و باطل و راه از چاه در حقیقت به نوعی نقش نگهدارنده از خطا را برای ما بازی می کند.
ازآنجا که یکی از مهمترین دلایل سقوط در چاههای انحراف و ضلالت و گمراهی جهل انسانهاست بنابراین کسی که به علم دسترسی پیدا میکند این علم مانع میشود که او دراین چاله های گمراهی گرفتار شود.
بنابراین علم درحقیقت نقش نگهبان انسان را دارد!
🖊حجتالاسلام مهدوی ارفع
═─═ঊঈঊ🌿🌸🌿ঈঊঈ═─═
═════ ೋღ🍂🌸🍂ღೋ════
#حکمت147
5⃣«ای کمیل بن زیاد! شناخت علم راستین <علم الهی>، آیینی است که بخاطر آن پاداش داده می شود » میشه توضیح بفرمایید... و این که آیا این جمله، نهی از یادگیری علوم دیگر می کند؟
آیا علوم دیگر، غیرراستین، و علوم اسلامی، علم راستین هستند؟
#جواب:
در این حکمت مقایسه بین کسب علم و کسب مال است و ربطی به مقایسه علوم اسلامی با سایر علوم ندارد.
حضرت میفرماید: یکی از تفاوت علم و ثروت این است که کسب علم راستین عمل صالح و عبادت محسوب می شود پس بر آن ثواب داده میشود ولی برای کسب ثروت پاداش داده نمیشود.
6⃣منظور حضرت از " ثروت اندوزان بی تقوا مرده اند ،گرچه به ظاهر زنده اند" چیست ؟ اما بنظر میرسد در عرف مردم برخلاف این است.
7⃣آیا منظوردانشمندان علوم الهی است؟
#جواب:
🔴اولاً: این جمله نهی از یادگیری ازعلوم دیگر نیست بلکه در مقام مقایسه از نظر ارزش وفضیلت بین علوم الهی_ که ضرورت برای همه انسانهاست_ وسایر علوم _که دربعضی روایات از آنها تعبیربه فضل شده است.
✳️ لذا اینجا میفرمایند اگر شما در صدد یادگیری معارف الهی برآید همین مشغولیت شما به طلب علم وجستجوی دانش ومعارف اسلامی والهی خودش یک عمل صالح بلکه برترین عمل صالح است.
✳️لذا تحصیل علم برایش پاداش در نظر گرفته میشود اما تحصیل مال وثروت عمل عبادی نیست که برایش ارزش وثواب وپاداش در نظر گرفته شود.
✳️ثانیاً: از آنجا که حیات حقیقی انسان به معرفت ودانش الهی است بنابراین کسی که غافل از کسب معارف الهی فقط به جمع آوری ثروت پرداخته ولو ازنظر حیوانی وجسمانی زنده باشدازنظر حقیقت انسانی مرده است چون هیچ غذایی به روح الهی وملکوتی خودش نمیرساند برعکس دانشمند الهی که عمرخودش را صرف کسب معارف وتعلیم معارف به دیگران کرده چون روحش از خوراک معنوی معارف الهی سیراب شده وبرخوردارشده ولو جسمش ازدنیا برود حقیقتش همواره زنده است.
8⃣ در این کلام حضرت " تیزهوشانی می یابم ، اما مورد اعتماد نیستند و....با برهان های الهی بر دوستان خدا فخر می فروشند، "
منظور از برهان الهی چیست و چگونه توسط آن فخر فروشی می کنند؟
#جواب:
این بخش حکمت اشاره به عالمان دنیاطلب است که از علم دین برای دنیا بهره می برند. حالا این سواستفاده گاهی مالی است و گاهی تفاخر و فخرفروشی بر سایر بندگان و اظهار فضل است
حضرت در ادامه کلام خطاب به کمیل میفرمایند:" گروهی که تسلیم حاملان حق می باشند اما ژرف اندیشی لازم را در شناخت حقیقت ندارند و ...."
9⃣ویژگی انسان ژرف اندیش چیست؟ ژرف اندیشی چگونه شامل حال انسان میگردد؟
🔟آیا مقصود حضرت از این جمله آن است که تسلیمانِ حق، نباید تحت هیچ شرایطی شبهه ای در دلشان وارد شود؟
1⃣1⃣برای اینکه لایق آموختن علوم فراوان امیرالمومنین(ع) شویم باید چگونه باشیم؟
#جواب:
با تقسیم بندی که خود امیرالمومنین ( علیه السلام) درمورد گروههایی که لیاقت کسب علوم ومعارف امیرالمومنین ( علیه السلام) را ندارند انجام دادند میشود متضاد آنها را فهمید ودرک کرد چه کسی یا چه ویژگی لازم است؟
که چه کسی شایسته دریافت حقایق نهفته در قلب امیرالمومنین باشد.
مثلاً دنیا طلب نباشد نخواهد علم راخرج دنیا کند نخواهد علم را خرج تفاخر کند از نظر قدرت فهم ضعیف نباشد دنبال شهوات وخواسته های خودش هم نرود.
در واقع عالمان ژرف اندیش پس از تحقق ژرف اندیشی در مسایل به درجاتی از یقین می رسند و چون یقین در قلبی حاکم شد دیگر جایی برای شک و شبهه باقی نمی ماند.
چون یقین و شک متضاد هم هستند و دو امر متضاد با هم یکجا جمع نمی شوند.
🖊حجتالاسلام مهدوی ارفع
═════ ೋღ🍂🌸🍂ღೋ════
═─═ঊঈঊ☸ঈঊঈ═─═
#حکمت147
2⃣1⃣: درترجمه مرحوم دشتی آمده : "شناخت علم آیینی است که پاداش داده میشود" اما در ترجمه آقای شهیدی آمده: " شناخت علم دین و حقی است که در صورتی که به آن گردن نهادیم پاداش داده میشود" آیا این صحیح و دقیقتر نیست؟
#جواب:
✳️اختلاف ترجمه مرحوم دشتی با آقای شهیدی دراین است که آقای شهیدی یک بخشی رابه متن اضافه کرده وآن عبارت است از این قسمتی که"" اگر به آن گردن نهاده شود"" بهتر است به متن عربی ابتدا مراجعه کنیم
حضرت علی علیه السلام در این قسمت از #حکمت147 میفرماید:"معرفةُالعلمِ دینٌ یُدانِ به" حرفی از عمل زده نشده اگرچه قطعا همه ما وامیرالمومنین قبول دارند که علم باید همراه باعمل باشد منتهی مسأله امانت داری از متن است.
✳️در متن فقط شناخت علم موضوع بحث است میفرمایند: شناخت علم آن روش ومنش و آیینی است که بواسطه آن اجروپاداش داده میشود
پس ترجمه مرحوم دشتی به الفاظ متن نزدیکتر است اگرچه ترجمه آقای شهیدی به محتوایی که ما از معارف نهج البلاغه آشناشدیم هم سازگار است یعنی علم با عمل.
✅خلاصه: این است که درمتن حرفی از عمل نبوده فقط حرف از شناخت علم بود.
3⃣1⃣:(بند5)، می فرمایند:"آنچه را خوش گذران ها دشوار می شمارند، آسان گرفتند و با آنچه ناآگاهان ازآن هراس داشتند، انس گرفتند" را اگر ممکن هست کمی بیشتر توضیح دهید. منظور از آنچه آسان گرفته اند، رعایت حدود الهی است؟
#جواب:
از پس و پیش متن به وضوح می توان فهمید که اولیای خدا چون نظر با یقین به حقیقت عالم دارند، آنچه ظاهرش به نظر اهل دنیا سخت و دشوار است برایشان آسان و گواراست مثل اطاعت از حق در موقعیتی که نفس ابا دارد و پرهیز از باطل در جایی که نفس میل شدید دارد.
4⃣1⃣: با توجه به توضیحات برای این حکمت، علوم راستین ، فقط و فقط علوم و معارف الهی و دینی هستند ؟
و هرکس با هرشغل و منصب و تحصیلاتی ، به میزان اهتمامش در یادگیری این علوم دینی، لقب ِ متعلم علی سبیل النجاة می گیرد... حالا نقش بقیه ی علوم که کسب می کنیم چیست؟ اگر موجب نجات و رستگاری نیستند، پس این علوم را تنها برای رفاه دنیا می آموزیم؟ آیا این علوم در آخرت، مطرح هستند؟ و همانگونه که گفته اند انسان مسیر رشدش را پس از مرگ هم خواهد داشت و فراگیریِ علوم را در آن دنیا نیز خواهد داشت، آیا این علوم هم شامل آنها می شود؟
#جواب:
دراین حکمت مسأله رتبه بندی مراتب علم از نظر ارزش واثری است که بر هدایت وسعادت حقیقی انسانهادارد. قاعدتاً دراین رتبه بندی:
🔴الف)آن علم بی مثال وبی بدیل علم الهی است وعلوم ومعارفی که مستقیماً انسان رابر سرچشمه سعادت وهدایت میبرد.
🔴ب) در رتبه بعد علومی هستند که نسبت به این علوم ومعارف درجه یک نزدیکترند
همینطور میتوان علوم را دسته بندی کرد تابه علوم بی خاصیت وحتی مضّر برسیم.
بنابراین به این معنا نیست که اگر میگوییم علوم ومعارف الهی آن علم راستین هستند ما بقی علوم چیزی بی خود هستند، نه؛ درهمین نهج البلاغه حضرت علی علیه السلام میفرمایند العلمُ علمان: علمُ الادیان و علمُ الابدان.
بهترین علوم دوتا هستند:
۱) علم دین
۲) علم بدن ، طب وسلامتی
بنابراین مسأله ما دراین حکمت دسته بندی علوم وپرداختن به عالی ترین علوم که علم دین است ،
میباشد.
5⃣1⃣:مراد از "دانشمند" که تا د نیا برقرار است زنده اند، منحصر به دانشمندان علوم الهی است؟
#جواب:
هر دانشمندی که علمش نفع حقیقی برای بشر داشته باشد نه نفع اعتباری و توهمی!!!
ممکن است کسی فلسفه و عرفانی بگوید که نفعی در سعادت بشر نداشته باشد و برعکس ...
6⃣1⃣: آیا باتوجه به خود حکمت ، ویژگی های انسان ژرف اندیش بود، اینها میشوند؟ : دنیاطلب نباشد، علم را خرج دنبا و تفاخر نکند، از نظر فهم ضعیف نباشد و ... ؟
#جواب:
حضرت علی (علیه السلام) دراین حکمت دو گروه را در مقابل هم قرار دادند یعنی انگار میفرمایند: افرادی که قراربود این علم را کسب کنند یا :
🔴الف) تسلیم حاملان وحی هستند اما ژرف اندیش نیستند
🔴ب) تسلیم حاملان وحی نیستند اما ژرف اندیش هستند یعنی دنبال هوس ها وآرزوهای خودشان هستند.
بنابراین آنچه در سوال مطرح شده مصداق ژرف اندیشی نیست ژرف اندیشی یکی از شرایط لازم برای دریافت علوم امیرالمومنین علیه السلام است شرط دوم در متن تسلیم حاملان وحی بودن است.
7⃣1⃣: قسمت آخر #حکمت که حضرت میفرمایند: «ای کمیل هر گاه خواستی بازگرد»، منظور حضرت چیست؟
#جواب:
✍ یعنی آنچه باید امشب به تو می گفتم ، گفتم اگر دوست داری برگردی به خانه برگرد.
🔴چون قطعاً کمیل آنقدر مؤدب است که بی اذن امام حرکت نمی کند.
🖊حجتالاسلام مهدوی ارفع
═─═ঊঈঊ☸ঈঊঈ═─═
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
💠و درود خدا بر او فرمود: انسان زير زبان خود پنهان است.
📒 #نهج_البلاغه #حکمت148
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
💠و درود خدا بر او فرمود: نابود شد كسي كه ارزش خود را ندانست.
📒 #نهج_البلاغه #حکمت149
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
•┈┈••••✾•✨🌿🌺🌿✨•✾•••┈┈
#حکمت149
#سؤال: انسان چگونه عارف به ارزش خودش میشود و قدر خودش را میشناسد؟
#جواب:
اگر حرف این حقیر ارزشی داشته باشد واثری در دلی بکند خواندن نهج البلاغه با نیت پاک و قلب سالم نه برای اظهار فضل به دیگران بهترین راه برای رسیدن به خودشناسی و بعد خودسازی است. إن شا اللّه این نامه ها، حکمت ها، خطبه ها را با طمأنیه و با دقت و با نیت اینکه خودمان را اصلاح کنیم بخوانیم تا خود به خود اثر خودشناسی خداشناسی، معادشناسی ، خود سازی و إن شا الله جامعه سازی را ببینیم وبچشیم.
🖊حجتالاسلام مهدوی ارفع
•┈┈••••✾•✨🌿🌺🌿✨•✾•••┈┈؛
┄┄┅┅✿❀🍃🌼🍃❀✿┅┅┄┄
💠 #حکمت150: (مردی از امام درخواست اندرز كرد) و درود خدا بر او فرمود: از كسانی مباش كه بدون عمل صالح به آخرت اميدوار است و توبه را با آرزوهای دراز به تاخير می اندازد، در دنيا چونان زاهدان سخن می گويد، اما در رفتار همانند دنياپرستان است، اگر نعمتها به او برسد سير نمی شود و در محروميت قناعت ندارد، از آنچه به او رسيد شكرگزار نيست و از آنچه مانده زياده طلب است، پرهيز می دهد اما خود پروا ندارد، به فرمانبرداری امر می كند اما خود فرمان نمی برد، نيكوكاران را دوست دارد، اما رفتارشان را ندارد، گناهكاران را دشمن دارد اما خود يكی از گناهكاران است و با گناهان فراوان مرگ را دوست نمی دارد، اما در آنچه كه مرگ را ناخوشايند ساخت پافشاری دارد، اگر بيمار شود پشيمان می شود و اگر تندرست باشد سرگرم خوشگذرانی هاست. در سلامت مغرور و در گرفتاری نا اميد است. اگر مصيبتی به او رسد به زاری خدا را می خواند اگر به گشايش دست يافت مغرورانه از خدا روی برمی گرداند، نفس به نيروی گمان ناروا بر او چيرگی دارد، و او با قدرت يقين بر نفس چيره نمی گردد، برای ديگران كه گناهی كمتر از او دارند نگران است و بيش از آنچه كه عمل كرده اميدوار است، اگر بی نياز گردد مست و مغرور شود و اگر تهيدست گردد، مايوس و سست شود. چون كار كند در آن كوتاهی ورزد و چون چيزی خواهد زياده روی نمايد، چون در برابر شهوت قرار گيرد گناه را برگزيده، توبه را به تاخير اندازد و چون رنجی به او رسد از راه ملت اسلام دوری گزيند. عبرت آموزی را طرح می كند اما خود عبرت نمی گيرد، در پند دادن مبالغه می كند اما خود پندپذير نمی باشد، سخن بسيار می گويد، اما كردار خوب او اندك است. برای دنيای زودگذر تلاش و رقابت دارد اما برای آخرت جاويدان آسان می گذرد، سود را زيان و زيان را سود می پندارد، از مرگ هراسناك است اما فرصت را از دست می دهد، گناه ديگری را بزرگ می شمارد، اما گناهان بزرگ خود را كوچك می پندارد، طاعت ديگران را كوچك و طاعت خود را بزرگ می داند، مردم را سرزنش می كند، اما خود را نكوهش نكرده با خود رياكارانه برخورد می كند، خوشگذرانی با سرمايه داران را بيشتر از ياد خدا با مستمندان دوست دارد، به نفع خود بر زيان ديگران حكم می كند اما هرگز به نفع ديگران، بر زيان خود حكم نخواهد كرد، ديگران را هدايت اما خود را گمراه می كند، ديگران از او اطاعت می كنند و او مخالفت می ورزد، حق خود را به تمام می گيرد اما حق ديگران را به كمال نمی دهد، از غير خدا می ترسد اما از پروردگار خود نمی ترسد.
(اگر در نهج البلاغه نبود جز اين حكمت، برای اندرزدادن كافی بود. اين سخن حكمتی رسا، و عامل بينایی انسان آگاه و عبرت آموز صاحب انديشه است)
┄┄┅┅✿❀🍃🌼🍃❀✿┅┅┄┄
📒 #نهج_البلاغه #حکمت150
🌹🍃🌹🍃🍃🌹🍃🌹🍃🌹🍃🌹
#حکمت150
1⃣ منظور حضرت از این جمله چیست ؟ " از آنچه مانده زیاده طلب است "
#جواب:
یعنی در حالی شکر آنچه از نعمت ها به او داده شده را بجا نمیآورد طلب زیادت می کند و توقع دارد نعمت های دیگر هم به او داده شود.
2⃣: حضرت میفرمایند: "مردم را سرزنش می کند اما خود را نکوهش نکرده و با خود ریاکارانه برخورد می کند" منظور این هست که مردم را بخاطر خطاها و گناهان شان سرزنش می کند اما خودش را بخاطر خطاها و گناهانش سرزنش نمی کند؟ و به همین دلیل این عبارت آمده است که با خودش ریاکارانه برخورد می کند ؟
#جواب:
بله
3⃣: منظور از "دیگران از او اطاعت می کنند و او مخالفت می ورزد" چیست؟
#جواب:
یعنی دیگران بر اساس آنچه که او از دین و دستورات خدا بیان میکند و تبلیغ میکند حرف او را به عنوان واسطه حرف خدا میپذیرند و اطاعت میکنند ؛ درحالیکه او خودش آنچه را میگوید نمی پذیرد و از خدا اطاعت نمیکند.
🖊حجتالاسلام مهدوی ارفع
🌹🍃🌹🍃🌹🍃🌹🍃🌹🍃؛
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
💠و درود خدا بر او فرمود: هر كس را پايانی است تلخ يا شيرين.
📒 #نهج_البلاغه #حکمت151
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
💠 درود خدا بر امیرالمومنین فرمود: آنچه روی می آورد باز می گردد و چيزی كه باز گردد گویی هرگز نبوده است.
📒 #نهج_البلاغه #حکمت152
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇