✳️ من زنده هستم مرا دفن نکنید! پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ شکرالله صفاپور در خاطرات خود درباره واقعه #مسجد_گوهرشاد آورده است: «شلیک جدی با تفنگ حقیقی شروع و جمعیت را متزلزل ساخت و عده‌ای نمی‌دانم چند نفر کشته شدند و عده‌ای از مردم که شاید گناهی هم نداشتند مقتول و مجروح و اسیر و دستگیر شدند و کم‌کم تیر و تفنگ خاتمه یافت و ناله مجروحین از گوشه و کنار به گوش می‌رسید. یکی از مجروحین می‌گفت: من گلوله به پایم خورده و مجروح بودم، اما مرا هم جزء مقتولین در کامیون انداختند و هر چه داد و  فریاد کردم بابا من زنده هستم کسی به حرفم گوش نداد چون شلوغ بود. عاقبت درحالی‌که می‌خواستند مقتولین را در خاک و در گودال دفن کنند، من فریاد زدم و گفتم: من زنده هستم؛ مرا دفن نکنید! #منبع 1. آرشیو پژوهشکده تاریخ معاصر، سند شماره 43776-0-0-پ @iichs_ir

‍ ✳️ با هدف معرفی آیین گمشده سخنوری و سردم‌خوانی، کتاب «دری به سوی یک آیین گمشده» رونمایی می‌شود به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ مراسم رونمایی از کتاب «دری به سوی یک آیین گمشده: سخنوری و سردم‌خوانی» به همّت این پژوهشکده برگزار می‌شود. آیین سخنوری قدمتی به درازای سیصد سال دارد. خاستگاه این آیین ملک ری و تهران قدیم بود. چراغ این آیین کهن و نمایشی از دوره قاجار تا اواخر سلسله پهلوی می‌تابید، اما تجددگرایی رضاخان و مخالفت او با هر آنچه بویی از مذهب داشت، باعث شد این آیین رو به خاموشی نهد. بااین‌حال تاریخ نشان داد نمی‌توان آیینی را که در دل‌ها ریشه دارد با دستور خاموش کرد. سخنوران برای زنده نگه داشتن سخنوری و سردم‌خوانی این آیین را به‌صورت سینه به سینه از استاد و پیر به شاگرد در مجالس درس، محافل آیینی، قهوه‌خانه‌ها و در بازار بین صنوف مختلف منتقل می‌کردند و سخنوران را به یادگیری علوم قرآنی، دستگاه‌های موسیقی، ادبیات غنی فارسی و عرب، شاعری و بداهه‌گویی احکام شرعی و فن بیان فرا می‌خواندند و تشویق می‌کردند. شاید بتوان گفت این آیین حلقه مفقوده ادبی و نمایشی عصر حاضر است. در قدیم‌الایام در شهرری و تهران در ایام ماه مبارک رمضان در قهوه‌خانه‌های بزرگ و خانه‌هایی که حیاط بزرگ داشتند سردم سخنوری می‌بستند. بدین‌ ترتیب از روز اول ماه مبارک رمضان تا شب عید فطر در سردم سخنوری جدال ادبی بین سخنوران رایج بود. ابتدای ورودی عرصه سردم را با زنجیر می‌بستند که به این زنجیر قرق می‌گفتند؛ سپس هشت سلسله در سمت چپ و هشت سلسله در سمت راست و یک سلسله در بالا تعبیه می‌کردند که به آن سرسلسله یا سلسله هفدهم می‌گویند. هر سلسه نماینده یک صنف بود و برای هر یک از سلسله‌ها یک سخنور انتخاب می‌کردند. دو طرف عرصه سردم را دم شرقی و غربی تشکیل می‌دهد. بعد از سلسله‌های دهم هفت منزل عرفان قرار دارد و منازل به ترتیب منزل اول «وادی طلب»، منزل دوم «وادی عشق»، منزل سوم «وادی معرفت»، منزل چهارم «وادی استغنا»، منزل پنجم «وادی توحید»، منزل ششم «وادی حیرت» و منزل هفتم «وادی فقر و فنا» می‌باشد. آغاز مراسم به این صورت بود که یک سخنور به عنوان پیر و استاد بعد از زنجیر قرق می‌نشست و کارگردانی صحنه را بر عهده داشت. سخنورانی که از گوشه و کنار شهر و کشور برای جدال ادبی می‌آمدند ابتدا پشت زنجیر قرق قرار می‌گرفتند و پس از اجازه از پیر به جدال یکی از سخنوران سلسله یا منازل می‌رفتند و با سخنوران سلسله‌ها یا منازل به جدال ادبی می‌پرداختند. در هر سلسله نمایندگانی از آن صنف حضور داشتند و سخنور مدعی با سلسله یکی از صنوف جدال می‌کرد که موضوع مشکلات و وظایف آن صنف بود. اهمیت و ضروت احیای آیین سخنوری را می‌توان در تأثیری که این آیین را در تعمیق سنت ادبی و فرهنگی کشور دارد جست. برخلاف امروز که سخنور به کسی گفته می‌شود که خوب حرف می‌زند، سخنور در گذشته به کسی گفته می‌شد که دارای شش ویژگی باشد. این ویژگی‌ها شامل صدای خوش و داشتن فن بیان، مهارت در موسیقی اصیل اعم از هفت دستگاه و پنج مقام و گوشه‌ها و ردیف‌ها، مهارت شاعری و بداهه‌گویی به‌صورت توأمان، اشراف به ادبیات فارسی و عرب اعم از اشعار قدیم و معاصر، حفظ کل قرآن و یا ده جزء قرآن و روخوانی آن بدون غلط و دانستن مقدمات علوم حوزوی و دینی بود. در واقع افرادی که به این شش ویژگی مسلط باشند سربازان فرهنگ شیعی به شمار می‌آیند که می‌توانند نقش بسیاری در ارتباط جامعه با ریشه‌های فرهنگی کشور داشته باشند و ایران عزیز را در مقابله با شبیخون فرهنگی که جبهه باطل برای ما تدارک دیده است، صیانت کنند. کتاب «دری به سوی یک آیین گمشده» بازنمایی از این آیین کهن است که به قلم #علی_عابدی ، نویسنده کتاب « #طلوعی_در_غروب » (ادبیات و موسیقی در آیین عزاداری و زمینه‌‎خوانی) به زیور طبع آراسته شده است. علاقه‌مندان به شرکت در مراسم رونمایی از کتاب «دری به سوی یک آیین گمشده: سخنوری و سردم‌خوانی» می‌توانند سه‌شنبه 28 تیرماه 1401، از ساعت 17 تا 19 به فرهنگسرای ولاء واقع در شهرری، میدان نماز، مراجعه کنند. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ فساد همگانی در دولت #پهلوی #امینی : می‌ترسم دیگر کسی باقی نماند پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ فساد منحصر به بوروکراسی و روابط اقتصادی نبود، بلکه در مسائل سیاسی مانند انتخابات، روابط خارجی و مانند آنها بدتر بود. این فساد چنان وسیع و ریشه‌دار بود که امینی، که ماده دوم برنامه دولتش مبارزه با فساد بود، در یک مصاحبه مطبوعاتی در جواب یکی از خبرنگاران گفت: «مبارزه با فساد او مطلقا وارد قلمرو سوءسیاست و یا سوءاستفاده‌های سیاسی نمی‌شود. او می‌گفت: اگر چنین کنیم، می‌ترسم که دیگر کسی باقی نماند. در رأس همه اینها خود من هستم، چون در خیلی از دولت‌ها شرکت داشته‌ام که انتخابات را انجام داده‌اند. اگر بخواهیم این کار را بکنیم باید همه را بگیریم، همه کسانی که از شهریور 13۲۰ تاکنون در دولت‌ها شرکت داشته‌اند».1 #منبع 1. محمدباقر مؤمنی، مسئله ارضی و جنگ طبقاتی در ایران، تهران، پیوند، ‎۱۳۵۹،‎ ص 185. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ نسخه اجباری #رضاشاه برای #عشایر برنامه‌های اجباری (قهری) دوره #پهلوی_اول در رابطه با عشایر بدین خاطر بود که رضاخان جامعه عشایری را نمادی از عقب‌ماندگی کشور و مردم آن را به نوعی بیمار تصور می‌کرد. او به تغییر اجباری سبک زندگی عشایر باور داشت و تلاش می‌کرد وضعیت آنها را اصلاح یا به تعبیر خودش معالجه کند. او در انتهای یکی از اعلان‌های خود خطاب به ایلات لرستان می‌گوید: «... این دوایی که برای معالجه شماها ظاهرا تلخ و ناگوار است به حکم اجبار خواهید چشید...».1 #منبع 1. آرشیو اسناد ودجاء، بخش امنیت داخلی، زونکن 2، پرونده 71. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ مخالفت آمریکایی‌ها با برنامه‌های صنعتی ایران پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «سیاست توسعه‌ای وزارت اقتصاد در دهه 1340 این بود که ایران بتواند احتیاجات اصلی خود را تأمین کند و تا حد امکان تکنولوژی‌های پیشرفته و آنهایی را که با شرایط ایران جور درمی‌آید، وارد کشور بکند تا صنایع اصلی لازم در کشور به‌وجود بیاید و اتکای ایران در این قبیل موارد به احتیاجات خارجی، روزبه‌روز کمتر بشود... آمریکایی‌ها چندان نظر مساعدی نسبت به برنامه‌های صنعتی و صنعتی‌شدن ایران نداشتند... هم آمریکا و هم بانک جهانی مخالفت کردند... آلمان‌ها حاضر شدند به ایران کمک کنند، ولی آمریکایی‌ها به آلمانی‌ها توصیه کردند که به صلاح ایران نیست که به چنین صنایعی دست پیدا کند و برای شما هم صلاح نیست که به ایران کمک کنید.»1 #منبع 1. پروژه تاریخ شفاهی ایران، هاروارد، مصاحبه با محمد یگانه (وزیر آبادانی و مسکن و رئیس سازمان برنامه و بودجه)، نوار ششم، دقیقه 22. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ قتل‌درمانی در زندان؛ محابس یا به قول داور مهمانخانه‌های مملکت شاهنشاهی کاریکاتور منتشرشده در صفحه اول شماره 11 روزنامه پیکار (23 مرداد 1310) درباره وضعیت زندان‌ها در دوره #رضاخان ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ گزارش نفوذی #ساواک از حزبی که در عمل تعطیل بود.! پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ ساواک در گزارشی به تاریخ 25 مرداد 1351 به انتشار اخبار ساختگی و دروغین در نشریه ارگان حزب مردم، جهت لاپوشانی موضوع رکود و بلکه تعطیلی فعالیت‌های آن حزب اشاره کرده است: «مقداری اخبار ساختگی مبنی بر تشکیل جلسات حزبی در حزب مردم در متون اخبار حزبی روزنامه "راه مردم" به چشم می‌خورد که خالی از حقیقت می‌باشد و چنین جلساتی در حزب تشکیل نمی‌گردد و بنا به دستور مقامات حزبی برای اینکه نشان داده شود حزب فعالیتی دارد این خبرها ساخته و پرداخته شده و در روزنامه درج می‌گردد. نظریه چهارشنبه: با توجه به اینکه حزب در حال حاضر در تعطیل به‌سر می‌برد و نفوذ شنبه در هیئت تحریریه روزنامه و همچنین عدم وصول خبر از جانب منابع دیگر مبنی بر تشکیل جلسات حزبی مفاد گزارش خبر مورد تأیید است».   شماره آرشیو: 258-133ش ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ هزینه پول روستاها در باغ پسر #رضاشاه پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ از غلامرضا پسر رضاشاه نیز نقل می‌کنند که در رامسر باغی داشته شهردار را می‌خواهد و می‌گوید: در صندوق شهرداری چقدر پول هست؟ فلان قدر؛ می‌گوید: باغ مرا از این پول کابل‌کشی کنید. شهردار می‌گوید: این پول مختصر برای سیم‌کشی روستاهاست. جواب می‌دهد: گور پدر روستائیان؛ فورا باغ مرا کابل‌کشی کنید و پای هر چنار هم نورافکن بگذارید. شهردار ناچار می‌شود چنین کند.1   #شرح_عکس #غلامرضا_پهلوی با لباس و تجهیزات شکار در شکارگاه شماره آرشیو: 4-126پ #منبع 1. شمس‌الدین امیرعلایی، صعود محمدرضاشاه به قدرت یا شکوفایی دیکتاتوری، تهران، دهخدا، ‎۱۳۶۱،‎ ص 154. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ مجلس ضدحجاب پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ سال ۱۳۱۰ش ابوالقاسم خانی بود از جمله رنود و بیکارهای طهران، زن نداشت، اولاد نداشت. فقط یک مادر پیری داشت. برای معاش خود مجلسی به عنوان ضدحجاب تشکیل داد. رفقای خود را به هر نحو بود داخل مجمع کرد. بعد دوره افتاد به هزار زحمت ده پانزده نفر از مردها را هم راضی و داخل کرد. چندی این مجمع دایر بود. سهم‌الملک بیات رفیق شفیق خودم، یک خانم ... را به عنوان زوجیت با خود داخل مؤسسه کرد و با خانم‌های دیگر بنای عشق‌بازی را گذاشت. بعد از چندی مطلب فاش شد. ابوالقاسم‌خان وقتی که خوب دقت کرد دید غالب این مردها همین حقه را زده‌اند.1   #شرح_عکس #محمدعلی_فروغی ، نخست‌وزیر، هنگام شرکت در یکی از جشن‌ها به مناسبت کشف حجاب شماره آرشیو: 349-۴ع   #منبع 1. قهرمان‌میرزا سالور، روزنامه خاطرات عین‌السلطنه، ج ‎۱۰، تهران، اساطیر، ‎۱۳۸۰، ص 7703. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ سرهنگ چاقوکشی که جاده صاف‌کن رضاخان شد! پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛  سیاست ایجاد رعب #رضاخان با چوب زدن مرحوم حسین صبا، مدیر روزنامه «ستاره ایران»، و اعزام چند سرباز برای کشتن مرحوم هاشم محیط بافی، مدیر روزنامه «وطن»، که جسد نیمه‌جانش را به بیمارستان حمل نمودند و به زحمتی از مرگ نجات یافت، ترسی از او در دل‌ها انداخته بود که با تکمیل آن از طرف سرهنگ محمد درگاهی، معروف به چاقو، رئیس شهربانی، که تسمه از گرده همه کشیده بود... زمینه را نه تنها برای رسیدن رضاخان به ریاست‌وزرایی فراهم ساخت، بلکه برای وصول او به مقام شخص اول کشور جاده صاف می‌شد.1   #شرح_عکس سرهنگ محمد درگاهی رئیس نظمیه تهران شماره آرشیو: 829-1ع #منبع 1 . مختار حدیدی و جلال فرهمند، یادداشت‌های یک روزنامه‌نگار (تحولات نیم‌قرن تاریخ معاصر ایران از نگاه ابوالحسن عمیدی نوری)، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381، ص 296. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ رئیس‌الوزرای شلاق به دست پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در بحبوحه واقعه جمهوری‌خواهی، مردم در اعتراض به این امر در میدان بهارستان تظاهرات کردند، اما رضاخان سردار سپه موقعی که می‌خواست وارد مجلس شود با مردم مواجه شد و کرد آنچه نباید می‌کرد:   «در آن روز خود #سردار_سپه درحالی‌که شنل آبی بر دوش داشت و سوار درشکه‌اش بود، به محض اطلاع از این واقعه به سوی میدان بهارستان آمده با استفاده از افراد پاسبان‌های کلانتری که در جنب میدان بهارستان قرار داشت کوچه‌ای برای عبور خود از وسط جمعیت تشکیل داده شخصا از میان جمعیت عبور نموده وارد کاخ بهارستان گردیده با شلاق دستی خود مردم را می‌زد و متفرق می‌نمود و پاسبان‌ها هم به امر کلانتری، با سرنیزه به متفرق نمودن افراد پرداختند و کلانتری هم عده‌ای را که ماندند دستگیر نموده از وسط کوچه‌ای از پاسبان‌ها به کلانتری بردند؛ درحالی‌که این کار غیر عادیِ رئیس‌الوزرای وقت موجب ناراحتی رئیس مجلس، مرحوم موتمن‌الملک (حسین پیرنیا) قرار گرفت».۱   #شرح_عکس #رضاخان سردارسپه رئیس‌الوزرا و وزیر جنگ در جمع گروهی از جمهوری‌خواهان #منبع ۱. مختار حدیدی و جلال فرهمند، یادداشت‌های یک روزنامه‌نگار (تحولات نیم‌قرن تاریخ معاصر ایران از نگاه ابوالحسن عمیدی نوری)، تهران، موسسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381، ص 298. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug