💠 گریههای بیپایان
✍🏼 محمد رحمانی، پژوهشگر علوم حدیث و قرآن
اندوه حضرت زهرا(س) تنها یک غم شخصی نبود؛ بلکه پژواکی آسمانی از حوادثی بود که پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) بر جامعه اسلامی سایه افکند. این اندوه، هم ریشه در فقدان پدر داشت و هم در مشاهده انحرافی که مسیر امت را از ولایت و عدالت دور ساخت. گریههای بیپایان ایشان که در روایات به «بکاء الیالأبد» تعبیر شده، نشانهای از عمق این درد تاریخی است.
بزرگترین داغ، جدایی از پیامبر اکرم(ص) بود؛ جدایی از محبوبترین مخلوق خداوند و پدر معنوی و مادی ایشان. حضرت زهرا(س) با فریاد «يَا أَبَتَاهُ! مَنْ لِلْمُسْتَضْعَفِ بَعْدَكَ؟» نشان دادند که این فقدان، ضربهای بر پیکر همه مستضعفان بود. منابعی چون بحار الأنوار ج ۴۳، المناقب این شهر آشوب ج ۳ و تفسیر قمی شدت این اندوه را روایت کردهاند.
اما این غم تنها به فقدان پدر محدود نشد. ماجرای سقیفه و نادیده گرفتن نص الهی در غدیر، زخمی عمیق بر جان ایشان گذاشت. حضرت زهرا(س) با خطبهها و اعتراضهای خود، حقانیت امیرالمؤمنین علی(ع) را یادآور شدند و نسبت به انحراف امت هشدار دادند. این بخش از تاریخ در الکافی ج ۱، الاحتجاج طبرسی و حتی گزارشهای تاریخی مانند تاریخ طبری بازتاب یافتهاست.
یورش به خانه، مطالبه فدک و تعرض به حرمت بیتالاحزان، اوج رنج جسمی و روحی ایشان بود. این حوادث نهتنها به آزار جسمی منجر شد، بلکه به شهادت ایشان انجامید. دلایل الإمامة طبری شیعی، المحاسن و المثالب بحرانی، بحار الأنوار ج ۴۳ و ۴۴ و خطبه فدکیه، اسناد زنده این مظلومیت هستند.
حضرت زهرا(س) همچنین شاهد بودند که سنتهای پیامبر(ص) به فراموشی سپرده شد و عدالت و اخلاق نبوی جای خود را به بدعتها داد. خطبه فدکیه، الاحتجاج و شواهد التنزیل از منابعی هستند که این اعتراضات را ثبت کردهاند.
کنار گذاشته شدن حضرت علی(ع) و خانهنشینی ایشان، درد دیگری بود که حضرت زهرا(س) با تمام وجود لمس کردند. مظلومیت همسرشان، که او را سرّ وجود خود میدانستند، اندوهی مضاعف بر قلب ایشان بود. این موضوع در روایات عیادتها، منابع تاریخ اسلام و بصائر الدرجات بازتاب یافتهاست.
نگرانی از آینده دین و انحراف امت، بخش مهمی از این اندوه بود. حضرت زهرا(س) خود را نگهبان رسالت پیامبر میدانستند و بیم داشتند که جهاد پیامبر و خون شهیدان ضایع شود. احادیث مربوط به مقام امامت و مناجاتهای منسوب به ایشان، این نگرانی را آشکار میسازد.
هتک حرمت خانه ایشان، که بهعنوان بیتالاحزان و محل حفظ حرمت نبوی شناخته میشد، ضربهای سنگین بر روح سیده نساء العالمین بود. تعرض به این مکان، تعرض به جایگاه نبوت تلقی میشد. تاریخ یعقوبی و منابع متأخر شیعی، این وقایع را گزارش کردهاند.
و در نهایت، آگاهی از شهادت قریبالوقوع، اندوهی دیگر بر جان ایشان نشاند. حضرت زهرا(س) میدانستند که پایان زندگیشان نزدیک است و در شب آخر، با امیرالمؤمنین(ع) درباره تدفین شبانه سخن گفتند. روایات مربوط به گفتوگوی شب آخر و دعاهای پایانی عمر، این حقیقت را روشن میسازد.
اندوه حضرت زهرا(س) مجموعهای از رنجهای شخصی، اجتماعی و اعتقادی بود که در فاصله کوتاهی پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) بر ایشان وارد شد. این اندوه، نهتنها نشانه مظلومیت ایشان، بلکه هشداری الهی نسبت به انحراف امت از مسیر حق و ولایت بود؛ هشداری که تا امروز همچنان در تاریخ اسلام طنینانداز است.
#حضرت_زهرا
#بیت_الاحزان
#خانه_وحی
#تبلیغ_مکتوب
#جهاد_روایت
💎@howzavian | نویسندگان حوزوی