🔘آقای سنوار و منطق ابلیس: فلسفۀ شهادت در برابر شرّ بیچهره
✍🏻 دکتر محمد کرمینیا
🔸نبودنت یکساله شد، آقای سنوار. یکسال از لحظهای که آسمانِ غزه، شاهدِ یکی از ژرفترین مواجهههای انسان با شر بود. شهادت تو صرفاً واقعهای نظامی نبود؛ رخدادی بود در مرز فلسفه و ایمان، جایی که انسان در برابر بیچهرهترین شکل قدرت ایستاد و از «بودن» معنای تازهای ساخت.
🔹در جهان امروز، دشمن دیگر چهره ندارد. او در قالب داده، در هوش مصنوعی و در ماشینی عمل میکند که میکُشد بیآنکه بیندیشد. شر در روزگار ما مکانیکی شده است؛ بیحس، بیتأمل و بیگفتوگو. و شهادت تو، در برابر همین شرِ بیچهره معنا یافت. آن ریزپرندهای که از آسمان فرود آمد، تجسّد همان عقل ابزاری بود که میخواهد انسان را از تاریخ حذف کند. اما تو، با پیکرِ زخمی و عصا در دست، با همان خونسردی اسطورهای، نشان دادی که روح هنوز میتواند در برابر ماشین بایستد.
🔸آقای سنوار در میدان، فیلسوفی بود که با عمل میاندیشید. او میدانست که دشمن، تنها اشغالگر زمین نیست؛ بلکه تصرفکنندهی معناست. دشمن میخواهد مفاهیم را از درون تهی کند: آزادی را به شعار، مقاومت را به خشونت، و انسان را به دادهی بیچهره بدل سازد. شهادت تو بازگرداندن معنا بود؛ بازسازی حضور در جهانی که از حضور میترسد.
🔹از هگل تا آرنت، فیلسوفان کوشیدند شر را توضیح دهند، اما کمتر کسی توانست چون تو، شر را شکست دهد. شر، در عصر مدرن، بیوجدان است؛ و وجدان، همان سلاحی بود که تو از آن ساخته شدی. تو، در لحظهی شهادت، مرز میان فنا و بقا را از میان برداشتی. در برابر تکنولوژیِ سردِ قدرت، تو به گرمای حضور بدل شدی. در جهانی که مرگ را از انسان جدا کردهاند، تو مرگ را دوباره به کرامت آغشته کردی.
🔸آقای شهید، فلسفۀ تو ساده بود: انسان، تا زمانی که معنا دارد، مغلوب نمیشود. و شهادت، اوجِ معناست. تو نشان دادی که در برابر دشمنِ بیچهره، بهترین پاسخ، بازگشت به چهرهی انسان است؛ انسانی که از آگاهی و ایمان ساخته شده است، نه از ترس و عدد.
🔹اکنون، یکسال پس از شهادتت، جهان هنوز در حال فهمیدنِ آن واقعه است. تو رفتی، اما اندیشهات ماند: اینکه قدرت، هرچقدر بیچهره شود، باز هم از حقیقتِ انسان شکست خواهد خورد.
🔸 آقای سنوار، شهادت تو نه پایان، بلکه پردهبرداری از ماهیت دشمن بود. و این، بزرگترین پیروزیِ یک انسان در برابر جهانِ سردِ ماشین است.
#یادداشت #یحیی_سنوار #مقاومت
.