در قرآن #سگ حالت دوگانهای دارد. در این يادداشت به جای تحلیل پزشکی نجاست سگ یا آرای فقهای مسلمان، اولویت بر کشف نظر قرآن است. سه آیه درباره سگ هست که دوبار آن به جنبه مثبت آن اشاره شده و یک بار به عنوان مثال مذموم از آن استفاده شده است.در یک آیه، سگ تمثیل انسانهای هواپرست است که چه به او کاری داشته یا نداشته باشی از تشنگی لهله میکند. ظاهرا لهث (حرارت عطش که موجب میشود سگ در هر حال زبانش را بیرون نگه دارد) معادل هوا در انسان است که میتواند نشان حرص مدام باشد. از لحن آیه بر میآید که لهث ذاتی سگ است و در هر حالت در خلقت او وجود دارد. در روايت آمده سگ از بزاق شیطان خلق شده ولی در مقابل درندگان مدافع آدم و حوا شد. در اینجا حالت دوگانه سگ دوباره خود را نشان میدهد. این روایت نمادین ،بعد از عرضه به قرآن میتواند به این معنی باشد که اساس #خلقت_سگ بر عطش مداوم و حرص و عجله است و در عين حال همین عطش میتواند آن را خادم باوفای انسان قرار دهد. اساس خلقت سگ شیطانی است ولی شیطان هم میتواند در خدمت انسان باشد چنانچه که رسول الله شیطان را تسلیم کرد یا سلیمان نبی بعضی شیاطین را مسخر کرد. شاید تعبير اهل معرفت که شیطان را #کلب_معلَّم (سگ تعلیمدیده) توصیف کردهاند اینجا معنادارتر شود.در آیه دیگر میخوانیم که شکار نگهداری شده توسط سگهای تعلیم دیده حلال است و میتوان از آن خورد. در این میان #سگ_اصحاب_کهف در قرآن تأکید ویژه ای دارد که به اعتقاد #علامه_طباطبایی در منابع مسیحی نادیده گرفته شده است. نکته مهم این است که سگ وارد غار نشد و در درگاه غار ، نه در خود غار، روی زمین پهن شده و به خواب رفته بود. حالت دوگانه سگ اینجا خودش را نشان میدهد. امام صادق (ع) می فرمایند : در خانه ای که در آن سگ نگهداری می شود، نماز گزارده نمی شود، زیرا فرشتگان داخل خانه ای که در آن سگ نگهداری شود نمی گردند، مگر اینکه او را در قسمت جداگانه ای نگهداری کنند.در قصه کهف در پنج مورد اصحاب کهف به کلمه دیگری عطف شده اند که یک بار رقیم و چهار بار سگ بوده است. با این وصف شاید این قول که #رقیم همان سگ بوده تقویت شود. پس معنای آیه أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا بیان ارتقاء از حیوانیت به انسانیت است. و بعضی اهل دل می گویند اگر از سر مبارک امام حسین ع این آیه به گوش رسید می خواست بگوید شما مگر از آن سگ کمتر بودید که به جای اصلاح و بازگشت، چنین جنایتی کردید؟ تکرار نام کلب در آيات این قصه چشمگیر است و در شمارش اصحاب کهف در هر احتمال نام کلب نیز در شمارش جداگانه تکرار شده است.در قصه سعدی به خوبی نکته حضور سگ در این قصه را بیان شده است:سگ اصحاب کهف روزی چند پی نیکان گرفت و مردم شدخلاصه تفسیر سه آیه قرآن درباره سگ و روايات مربوط به آن این است که سگ نجس است و این نجاست در خلقت اوست اما با حفظ حدود، سگ میتواند همراه انسان باشد و بلکه خلقت و عطش وجودیاش میتواند او را در مرتبه انسان قرار بدهد.
متن کامل:
http://estentagh.blog.ir/post/128
@estentagh