دیدی که ساز بگرید و مناجات کند؟ شنیدی که نی برقصد و نماز کند؟ خواندی شعری که بی‌واژه آواز کند؟ ساختی نغمه‌ای که با فرشته پرواز کند؟ بیا من آنها را اینجا یافته‌ام! 😭 چرا این اثر، «سرودی از باغ رازناک»، چنین حال معنوی دارد؟ این یک تحلیل انفسی است‌: ریتم کند= حزن، سکینه و طمئنینه پیانو: لطافت، سکینه سوز و زیبایی ویولن زیر: امید و رحمت سوز و زیبایی ویولن بم: قهر و رحمت زیبایی فلوت: رحمت، رجا، بشارت ترکیب تعالی‌بخش=سکینه+حزن+رجا+رحمت که حس فراق و شوق را با هم القا می‌کند و این همه باعث خضوع و حیرت می‌شود. خداوند جامع کمالات است، فلذا پدیده‌هایی که جامع احساسات و معانی مختلف خصوصاً متضاد باشند، در تلقین تعالی و معنویت مساعد هستند. #فلسفه_هنر #هنر_اشراقی #هنر نیز بنگرید به https://eitaa.com/criticalknowledge/1198 @criticalknowledge 🧬 دانش حیاتی

✍️ شکوه هنر اشراقی جهانی سامی یوسف / ۱ ✨ بسم الله الرحمن الرحیم #هنر_اشراقی حدود ۱۳ سال پیش بود که مدت‌ها با آثار #سامی_یوسف مأنوس شدم. سامی از معدود هنرمندانی است که با اطمینان و دلیل می‌توانم او را در زمره معدود هنرمندان مسلمان اشراقی روزگار جدید قرار دهم؛ بعد از سیدمرتضی آوینی، ابراهیم حاتمی‌کیا، مجید مجیدی و محمد اصفهانی؛ گرچه هیچ کدام با آوینی از لحاظ مقام معنوی و معرفت حکمی برابری نمی‌کنند. با این حال، سامی را به رده آوینی بسیار نزدیک یافتم، نزدیک‌تر از یاران نزدیک آوینی! آنها که به ظاهر نظر اندازند، از این حکم من شاید در شگفت آیند!‌ آوینی که فرزند معنوی امام خمینی (ره)، مستندساز دفاع مقدس و دلبسته انقلاب بود کجا، سامی یوسف این «مطرب‌زاده» صوفی‌مسلک انگلیس‌نشین کجا که گاه با زنان خواننده هم هم‌ساز و هم‌آواز می‌شود؟! لطافت و ظرافت اشراق و عرفان در همین جا است و حکمت و مصلحت‌دانی انسان جان‌شناس و اهل اشراق این معما را حل کند! صاحب عرفان و اشراق آنگونه است که اهل «جمعیت» و «کرامت» است و انسان‌های صالح و قاصر را در موقعیت‌های مختلف گرده هم آورده و عناصر زمینه و زمانه را به انحائی پیوند می‌دهد که خلاف توقع و عادات ظاهری است اما حاصل کار چیزی است که به هر حال قلوب را به رب‌الارباب متصل می‌کند! ادعا این نیست که راه عرفان از راه شریعت و سیاست جدا است، و مقام حرکت ابراهیمی خمینی کبیر و دلدادگانش یکه و بی‌نظیر است، اما پس از آن فتح توحیدی بزرگ، چندی است که که سیاست چه اینجا و چه آنجا سامانی ندارد و شریعت نیز هم اینجا و هم آنجا در هجر است؛ پس هر آن کس که زین پس، به وسع و اقتضاء خود راهی به توحید گشاید، عملی پیامبرگونه و خدایی می‌کند؛ و مگر این جز با اغماض از قصورهای عادی بشر فلک‌زده این زمانه ممکن است؟ و مگر نه اینکه سال‌ها گذشت تا صحابه رسول‌الله (ص) نیز خطاب همه احکام شرع قرار گیرند و مگر آن رحمة العالمین مکرر غض بصر از قصور اصحاب خود نمی‌کرد؟ سامی یک ایرانی آذری است اما پرورش‌یافته انگلیس از پدری «مطرب»! اما آنکه به فرصت‌سازی شعر عرفانی در آثار مطربین قبل انقلاب نیز واقف باشد، در شگفت نشود که چطور این مطرب‌زاده انگلیسی، راه به توحید یافته و عشق و صفا و اخلاص را به صورت موسیقی در آورده و دل از مسلم و نصرانی و کافر ربوده است! سیامک رادمنش طبق روایت خودش از همان خردسالی تحت هدایت پدر در طریق مطربی پاگذاشت و به انواع سازها آشنا بلکه توانا شد! اما از حدود ۱۵ سالگی بود که آن اتفاق سرنوشت‌ساز در زندگی‌اش رقم خورد: آنها با خانواده مرحوم راشد الغنوشی رهبر نهضت اسلامی تونس در لندن همسایه شدند و اینگونه بود که این مطرب بالفطره فرصت غور در دین محمدی ص را یافت و تحولی معنوی از سر گذراند و وجودش غرق محبت پیامبر اسلام (ص) گشت و عشق خدمت به این دین لبریزش کرد تا اینکه تصمیم گرفت که طریق مطربی خویش را از جام دین محمدی سیراب کند و موسیقی را قالب بیان عشق خود به سرور دو عالم کند. اینگونه بود که «یوسفِ» هنر اسلامی شد و دیری نپایید که به ریشه‌های ایرانی خود برگشت و به معارف «سامیِ» تصوف و عرفان روی آورد: تا «سامی یوسف» متولد شود! @criticalknowledge 🧬 دانش حیاتی

✍️شکوه هنر اشراقی جهانی سامی یوسف / ۲ ✨ #هنر_اشراقی اینگونه سامی جان را شناخت و جانان را و خوش‌ترین ساقی او را که شفیع عالمین است! پس او نیز سینه فراخ کرد برای تعریف و ترجمه آیین ساقی خلقت به زبان هر قوم و ملت! پس عربی را به فصاحت آموخت و زبان‌ها همگی از ترکی و فارسی و کردی و هندی و انگلیسی را در آثارش در هم آمیخت تا عشق نویافته‌اش ترجمان «انا خلقناکم شعوبا و قبائلا لتعارفوا» گردد تا آنچه از جام رحمت محمدی (ص) نوشیده بود را برای جهانیان نیوشیدنی کند! و به این همه هم اکتفاء نکرد! از حکمت خالده اسلام‌شناس معروف ایرانی-امریکایی سیدحسین نصر نکته‌ها آموخت و با نصرانیانِ اهل معنا و شمول، طرح همکاری ریخت تا با آکادمی‌های موسیقی معروف اروپا، طرح موسیقی عرفانی تلفیقی اسلامی-مسیحی بریزد! پس او که در آلبوم‌های اولیه‌اش از محمد مصطفی (صلوة الله علیه و اله) شروع کرد و دل از مسلمین برد، در آلبوم‌های متأخرش به غایت نبوت یعنی وادی توحید پای گذاشت تا جان جمله آدمیان را مجذوب کند! پس، از حلاج خواند و محی‌الدین و دیگر راه‌یافتگان به عرفان حضرت احدیت، از هر دین و مسلکی چون مایستر اکهارت، عارف معروف مسیحی! در این قطعه، که از میان ده‌ها اثر نورانی او برگزیده‌ام، تمام شکوه هنر تلفیقی اشراقی او را شاهدید! نام قطعه «احد» یا «واحد» یا «یک» است که اشاره به توحید است! اثر هم در شعر و ساز و هم در نوازنده و خواننده تلفیقی است! اما شعر با مایستر اکهارت به زبان آلمانی که ناطق به مقام فناء در صفات حق است آغاز می‌شود، با شعری عربی از ابوالحسن شوشتری درباره مقام فناء و بقاء استمرار می‌یابد و با بیان شور و جذبه عرفانی اوج می‌یابد و در نهایت با بیانی کوبنده و نفس‌گیر از توحید صفاتی پایان می‌پذیرد! اما ساز که از اروپا و خاورمیانه در آن می‌بینید: از وایولن و فلوت تا سنتور و دایره! اما نوازندگان از مسیحی و مسلمان! اما خوانندگان از عربی و اروپایی! حاصل این ترکیب شگفت، بیانی هنرمندانه، حماسی، دلکش، نورانی و روح‌افزا از معرفت توحیدی ناب محمدی است آنهم در عرصه هنر جهانی برای مخاطب جهانی! در شأن این هنر سامی از چنین یوسفی باید گفت: رقصی چنین میانه میدانم آرزو است! آنگاه که این حاصل و غایت الهی تصدیق می‌شود، تنها جنبه کار که می‌تواند مورد اشکال خرده‌گیران باشد، به کارگیری زنان اجنبی و مکشفه در بین خوانندگان و نوازندگان است! اما ای رفیق جویای جلوه‌های حق در جهان ظلمانی: این جا جایگاه اغماض و تعذیر مزبور در آغاز است! سامی یوسف به عفت و حیا شهره است! شاهد آنکه ۲۰ سال پس از ازدواجش، عکس و نشانی از همسر او در اینترنت نمی‌یابیم! پس فهمیدنی است که کار در عرصه جهانی نیز اقتضائات خود را به او تحمیل کرده است فلذا عذر روا است! می‌توانید تصور کنید نبود زنان در میان خیل عظیم سازنده و نوازنده، در جهان فمینیستی امروز سامی و تبعاً هویت اسلامی او را با چه اتهاماتی رو‌به رو می‌کند؟! واضح است که سامی از ظهورات بی‌عفتی در آثار خود اجتناب دارد و این را در پوشش ساده و کامل و تیره گروه او می‌توان دید اما التزام به همه اجزاء شریعت در عرصه بین المللی طبیعتاً غیرممکن است! با این حال، اگر جای اعتذار هم نباشد، روح و غایت کار او سراسر نور و رحمت است و این همان گوهر نایاب این دوران است که سامی یوسف توفیق کسب و عرضه آن را یافته است!‌ بنگرید آنچه ظاهر است از شکوه صنع این هنرمند مؤمن و روحانی در پهنه نمایش جهانی! @criticalknowledge 🧬 دانش حیاتی