◻️«راحتطلبی»، «سوارکاران سیاسی» و «پیشرفت»!
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[یک] یکی از تمایلات طبیعی و غریزی انسان و یکی از اصول حاکم بر کنشهای انسانی، «راحتطلبی» است؛ تمایل به انتخاب «اخفّ و اسهل». یعنی هر انسانی، در هر زمان و مکان و موقعیتی که میان دو راهی انتخاب قرار میگیرد، طبیعتاً به انتخاب کار «سبکتر و سادهتر» تمایل دارد. راحتطلبی را میتوان از تمایلات «جامعهساز» دانست. به همین دلیل #علامه_طباطبائی آن را از «اعتباریات ماقبل الاجتماع» به شمار آورده است. اساساً یکی از عوامل زیست اجتماعی آدمیان همین تمایل است. یعنی انسان برای آنکه راحتتر و آسانتر و کمهزینهتر به خواستههای خود دست پیدا کند، به زیست اجتماعی و تعاون و مشارکت با دیگران تن میدهد.
[دو] این تمایل، علیرغم آنکه در افرادی موجب زمینگیری و تنبلی و بیحرکتی و بیرگی شده است، اما در کلیت خود از عوامل پیشرفت مستمر و ارتقاء کیفیت زیست اجتماعی آدمیان در طول تاریخ بوده است. همین تمایل موجب پیشرفتهای شگرف علمی و تولید فناوریهای پیشرفتهای شده است؛ پیشرفتهایی که همگی به دنبال تأمین یک زندگی راحتتر و آسانتر برای آدمیان هستند.
[سه] این اصل، نه تنها از اصول حاکم بر افعال و انتخابهای آدمیان است؛ بلکه از اصول حاکم بر داوریها و قضاوتهای آدمیان درباره افعال، اشخاص، گروهها و جوامع دیگر هم هست. حتی در انتخابهای سیاسی، آدمیان به دنبال انتخاب فرد یا گروهی هستند که امور را برای آنان سبکتر و سادهتر کند. نه آنکه از آنها کار و تلاش مضاعف و تحمل و مقاومت و به جان خریدن مشکلات و سختیها را مطالبه کند!
[چهار] اگر احیاناً فرد یا جامعهای در زمانی یا جایی راه یا کار سنگینتر و دشوارتر را انتخاب میکنند، حتماً اغراض و اهداف دیگری ضمیمه انتخاب آنها شده است؛ اهدافی ارزشمند و خوب که حاضر شدهاند برای وصول به آنها، سنگینی و دشواری کار را بر جان بخرند و برخلاف میل طبیعی و غریزی خود عمل کنند. بنابراین، تنها در جایی میتوان از مردم انتظار داشت که به مقاومت و پایداری و تحمل سختیها تمایل داشته باشند، که اغراض و اهداف و آرمانهای بلند را در آنها تقویت کرد.
[پنج] در نظامهای سیاسی مردمسالار، افراد ناسالم سیاسی و سودجویان و سواریبگیران انتخاباتی، در ایام تبلیغات انتخابات تلاش میکنند با «احساسی کردن فضا» و با «استفاده از همین اصل»، و با «تمسخر آرمانها و اهداف و اغراض بلند» و با «ترسیم تصویری از یک زندگی ساده و سهل و آسانیاب برای مردم»، نگاه مردم را به خود جلب کنند و بر خر مراد سیاست سوار شوند! اینان بلافاصله بعد از سوار شدن بر خر مراد خویش، دائماً به مردم القاء میکنند که عدهای [که البته هیچگاه هم معلوم نمیکنند که آن عده نامرئی و موهم کیانند!] اجازه نمیدهند ما به وعدههای خود عمل کنیم و یک زندگی راحت و آرام برای مردم تأمین کنیم! و الا زیرکتر از آناند که ناتوانی خود یا ناممکن بودن تحقق آن شعارهای راحتطلبانه و رفاهجویانه را ندانند!
[شش] با توجه به این اصل حاکم بر اعمال و انتخابهای آدمیان، شرط لازم برای تحقق اهداف سیاسی اسلام و حرکت در مسیر سیاست و مدیریت و جامعهپردازی و تمدنسازی اسلامی، این است که همواره آرمانها و اهداف و غایات زیست اسلامی را به صورتی واقعبینانه و درست برای مردم ترسیم کرد. باید نشان داد که نباید چنین میل و غریزهای آنها را «نسبت به واقعیتها کور» کند و «از آرمانها غافل» سازد.
#انسان
#مدیریت
#غریزه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
◻️پیشگیری؛ مهمترین راه کنترل غرایز
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
غرایز و امیال نفسانی، تا وقتی حالت غلیان پیدا نکرده و به جوش نیامده باشند، قابل کنترل و تربیتاند؛ اما وقتی غریزهای به جوش آید، کنترل آن اگر محال نباشد، بسیار دشوار است. غریزه تحریکشده را نمیتوان خاموش کرد. کمتر کسی میتواند شهوت یا غضب برانگیخته شده را کنترل کند.
آنچه که شدنی است و باید انجام گیرد این است که جلوی تحریک غریزه را بگیریم؛ مانع غلیان آن شویم؛ اجازه برانگیختگی به آن ندهیم. توصیه تربیتی قرآن کریم هم همین است. برای مدیریت شهوات، به مناظر شهوتانگیز نگاه نکنید: «قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ ... وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ» (نور، ۳۰-۳۱)
#علامه_مصباح(ره) نقل میکردند که در دوران کودکی از مرحوم شیخ علیاکبر برهان، امام جماعت مسجد لرزاده تهران شنیدم که میگفت: «دعا کنید دیگ شهوت جوش نیاید، وقتی جوش آمد دیگر نمیشود خاموشش کنید تا جوش نیامده فکری کنید!»
#غریزه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹