💠 طعم شیرین ولایت 🔹 مردم اگر بخواهند #طعم_شیرین_ولایت و امامتِ آن حضرت را بچشند، باید در بخش #اندیشه، محقق و در بخش #انگیزه، عاقل باشند. در نظام جاهلی دو خطر هست: در مسایل اندیشه، اینها با گمان یا حُسن ظن یا سوء ظن به سر می‌برند; در بخش انگیزه با میل. نظام جاهلی را وقتی ذات أقدس الهی ترسیم می ‌كند، می‌ فرماید: ﴿إِنْ یتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ﴾،[1] این در بخش اندیشه، ﴿وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ﴾،[2] در بخش انگیزه. اینها در بخش سواد و علم بدون تحقیق، با گمان خوب و بد می ‌اندیشند، در بخش گرایش و انگیزه بدون عقل و عدل با میل حركت می ‌كنند. این بزرگان حكمت گفتند مرز حیوان و انسان این است كه انسان «متحرّك بالارادة»، حیوان «متحرّك بالمِیل». این #حكمت_متعالیه سهم مهمّی در مرز بین انسان و حیوان دارد. تا كنون می ‌گفتند انسان حیوان است و «متحرّك بالاراده»; «متحرّك بالاراده» را در فصل انسان و تعریف انسان ذكر می ‌كردند. اینها تحقیق كردند كه آن كه «بالمیل» حركت می ‌كند، حیوان است، نه انسان! ﴿إِنْ هُمْ إِلاَّ كَالْأَنْعامِ﴾، این تحقیق است نه تحقیر! ادبی از ادب قرآن بالاتر یا معادل آن ما ندیدیم، این تحقیق است: ﴿إِنْ هُمْ إِلاَّ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾[3] آن‌ كه به میل حركت می ‌كند، هنوز به انسانیت بار نیافت، آن‌ كه با اراده حركت می‌ كند او انسان است، انسان متحرّك به اراده است، حیوان «متحرّك بالمیل». در این بخش از سوره مباركه «نجم» فرمود: ﴿إِنْ یتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ﴾ بخش فرهنگی اینها با حُسن‌ ظن و سوء ظن تأمین است; بخش عملی اینها گرایش و میل، ﴿وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ﴾. در #عصر_ظهور هم این مظنّه رخت بر می ‌بندد، علم و قطع جای او می ‌نشیند، «ان یتبعون الا العلم»; هم ﴿وَ ما تَهْوَی الْأَنْفُسُ﴾ رخت برمی ‌بندد و «ما تهوی العقول» می ‌نشیند، #عاقلانه و #عادلانه گرایش دارد; این اصل بحث است. [1]. سوره نجم، آیه23. [2]. سوره نجم، آیه23. [3]. سوره فرقان، آیه44. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سخنرانی در همایش بین المللی دکترین مهدویت تاریخ: 1396/02/21 🆔 @a_javadiamoli_esra

حکمت متعالیه ورود عقلانی متعالی ایجاد کرده است / الهیات باید دغدغه علمی حوزه‌ ها باشد 🔹

حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی؛

استاد حوزه و رئیس مؤسسه اسراء هفتم مردادماه 1403 در نشست علمی «بایدها و نبایدهای تحصیل در علوم عقلی اسلامی با محوریت حکمت متعالیه» با بیان اینکه هرقدر بیشتر پیرامون #حکمت_متعالیه می‌ اندیشیم می ‌بینیم بیشتر جای کار دارد، گفت: هرقدر جامعه حکمی ما بتوانند ویژگی ‌ها و امتیازات این حکمت را دریابند در فراچنگ آوردن آن تلاش خواهند کرد و از آنجا که مبنای علمی جامعه ما و حتی بشری خواهد شد لذا باید با این حکمت آشنا شویم. 🔹 این حکمت از زمان موجودیت، عقبه ‌ها و گردنه ‌های سنگینی را پشت سر گذاشته است و البته #ملاصدرا این مسیر دشوار را پیمود ولی هنوز ابعاد این حکمت خیلی شناخته شده نیست و اگر خوب بشناسیم کمک زیادی به علوم انسانی خواهد کرد؛ لذا باید ابتدا به عوامل تولید این نوع حکمت پی ببریم و ببینیم مصالح حکمت متعالیه و عوامل زمینه ‌ساز آن چیست. ◀️ وقتی این حکمت را واکاوی کنیم به حق عمیق و وسیع است و با اینکه ۴۰۰ سال از این حکمت می ‌گذرد باز در مورد آن سخن و صحبت است و همه اقران خود را تحت پوشش درآورده است و اگر بخواهیم مباحث تفسیری و... را از منظر حکمت بررسی کنیم، لاجرم به حکمت متعالیه نیاز داریم. 🔹 اینکه ما مطالبی را از فصوص و مطالب قونوی و... جمع کنیم، مقاله توسعه ‌یافته نیست؛ لذا شخصی مانند #ملاصدرا می‌ خواهد که مشهودات عرفانی و وحیانی را معقول کند؛ #مشاء و #اشراق را نمی‌ توانیم حکمت توسعه ‌یافته بدانیم زیرا با مجموعه دستاوردهای خودش در حال حرکت است و ارتباطی با وحی ندارد. شاهد دیگر در این عرصه هم #علم_عرفان است؛ عرفان، علم با جلال و شکوه است به گونه ‌ای که از حکمت بالاتر است ولی ملاصدرا بر اساس همین توسعه علمی، راه فلسفی خود را با عرفان هم باز کرد و وحدت شخصیه را وارد دستگاه حکمت متعالیه کرد. 🔹 مسئله #اصالت_وجود در حکمت معنا نداشت و مطرح نبود؛ استادان ایشان مانند میرداماد و شیخ بهایی در #حکمت_اشراق غرق بودند و این حکمت سلطه داشت ولی ملاصدرا اصالت وجود را در دستگاه حکمت متعالیه پرورش داد و گفت ما یک ماهیت و یک اصالت داریم و کدام یک اصل است ولی در عرفان فقط مسئله وجود مطرح بود یا در اتحاد عاقل و معقول هم چنین چیزی وجود دارد. 🔹 عامل دیگری که سبب توسعه ‌یافتگی حکمت متعالیه شد، پیشرفت بود و پیشرفت یعنی اینکه دانش و حکمتی بر اساس مبانی و اصول و امکانات قوی و غنی چند قدم مباحث را پیش برده است؛ در وحدت و کثرت و علیت شاهد این مسئله هستیم زیرا وجود و تشکیک و اشداد وجودی را طراحی کرد؛ در بحث حقیقت و مجاز و حدوث و قدم هم شاهد این مسئله هستیم ولی در اشراق و مشاء از آن خبری نیست بنابراین #حکمت_متعالیه_پیشرفته_است. 🔹 تقسیم #موجود به موجود حقیقی و اعتباری و اینکه وجود ذهنی هم یک وجود است در حکمت متعالیه مورد توجه قرار گرفت؛ البته حکمت می ‌تواند پیشرفته و توسعه تا بی ‌نهایت داشته باشد یا در جایی متوقف شود و به تعبیر #آیت_الله_جوادی_آملی ما باید ببینیم که ملاصدرا در کجا قلم بر زمین گذارده است و از همانجا قلم جدید بزنیم و این راه باز است و خیلی از مسائلی که از سوی مرحوم #علامه_طباطبایی و شاگردان ایشان مطرح شده و قدم ‌هایی برداشته شده، مؤید این مطلب است. 👈 امروز برای حوزه ما #الهیات دغدغه علمی نیست و چیزی نیست که حوزه را بی‌ خوابی بکشاند؛ زیرا برخی از کارهای ما در حوزه کار عمیق نیست. ↙️ مطالعه بیشتر: https://mvaezjavadi.ir/fa/w/2968169 📚 نشست علمی تاریخ: 1403/05/07 #نشست_علمی #استاد_مرتضی_جوادی_آملی 🌐https://mvaezjavadi.ir 🆔 @m_vaezjavadi