⭐️ نقدی بر سخنان استاد #محمدتقی_سبحانی 🖌 مهدی عبداللّهی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ جناب حجت الاسلام دکتر محمدتقی سبحانی پیش از این نیز انتقاداتی بر دستگاه معرفت‌شناسی فلسفه اسلامی ایراد فرموده بودند که نگارنده برخی از آنها را پاسخ گفت (اینجا) اکنون نیز بار دیگر مدعای خویش را این چنین فرموده‌اند که «در طول تاریخ، با اصولی مسلّم از فلسفه روبرو هستیم که پیامدهای منفی بسیاری دارد. اصلاح این خطاها می‌تواند باعث انقلاب در معرفت‌شناسی شود.» 🔻این خطا‌ها به گفته ایشان عبارتند از: 1️⃣ تعریف معرفت به صورت، 2️⃣ برابر دانستن علم با باور، 3️⃣ تعریف صدق به تطابق صورت با خارج 4️⃣ قرینه‌گرایی در مقام توجیه معرفت. 1️⃣ در خصوص اشکال اول، پیش از این نیز فرموده بودند: «هیچ دلیل روشنی برای وجود «صورت» به عنوان واسطه معرفت، در دست نیست و ادله‌ای که برای این موضوع آورده‌اند، محل تامل و اشکال است.» 🔆 نقد: بنا بر معرفت شناسی اسلامی، معرفت همان مطلق علم و آگاهی است که در اولین و مهم‌‌ترین انقسام، به حضوری و حصولی تقسیم می‌شود. این تقسیم یک تقسیم عقلی و دایر بین نفی و اثبات است: هر شناختی از یک معلوم، یا به واسطه حاکی است یا بی واسطه حاکی. به بیان دیگر، گاه خود واقعیت معلوم نزد شخص عالم حاضر است، مانند احساس گرسنگی یا احساس شادی و درد که به آن شناخت حضوری می‌گویند. گاه نیز آگاهی ما از یک معلوم، با واسطه صورت ذهنی آن است و ما از طریق این صورت و به جهت حکایت‌گری‌اش از آن معلوم، بدان شیء علم داریم که به آن شناخت حصولی می‌گویند. پس علم به هر معلومی یا باید حضوری باشد یا حصولی. در نتیجه اگر به چیزی علم حضوری نداشتیم و خود واقعیت آن نزد ما حاضر نبود، تنها راه علم به آن، معرفت با وساطت صورت ذهنی است. و دست بر قضا اغلب معرفت‌های ما به ویژه معرفت به امور بیرون از خود فاعل معرفت از این نوع می‌باشند. کجای این دلیل روشن نیست و چه اشکالی بر آن وارد است؟! ✅ با این بیان، هویت رئالیستی فلسفه اسلامی نیز به روشنی عیان می‌شود. فلسفه اسلامی برخلاف فلسفه‌های مدرن، یک فلسفه رئالیستی و مخالف ایده‌آلیسم و سوبژکتیویسم است. درست به همین جهت بود که فیلسوف بزرگ معاصر حضرت علامه طباطبایی عنوان کتاب مهم خود را اصول فلسفه رئالیسم نامید. 2️⃣ از تعریف بالا، میزان اعتبار اشکال دوم نیز روشن شد. فیلسوفان اسلامی هرگز علم را با باور یکی نداسته‌اند، بلکه چنان که اشاره کردیم، مقصود ایشان از علم، معنای عام آن است که مطلق شناخت، معرفت و آگاهی را شامل می‌شود و به همین جهت در نخستین تقسیم به علم حضوری و حصولی تقسیم می‌شود. روشن است که باور قابل تقسیم به حصولی و حضوری نیست. شاید ایشان در این اشکال، نظر به تعریف معرفت‌شناسی غربی معاصر داشتند که آن را به «باور صادق موجه» تعریف می‌کنند، اما روشن است که این تعریف متعلق به سنت اسلامی نیست، و معرفت‌شناسان و پژوهش‌گران فلسفه اسلامی بر آن خرده گرفته‌اند. 3️⃣ از بیان نخست، پاسخ اشکال سوم ایشان نیز روشن است. چنان که گفتیم در علم حصولی خود واقعیت معلوم نزد ما حاضر نیست، بلکه امری به نام صورت ذهنی در نفس ما تحقق دارد که خاصیت آینگی دارد و محکی خود را نشان می‌دهد. بله در مرحله بعد مسئله دشوار مطابقت مطرح است. اما اگر کسی وجود صورت در معرفت بشری را انکار کند، باید اصل علم حصولی را که اکثریت قریب به اتفاق علوم ما به عالم خارج را تشکیل می‌دهد، نفی نماید! و در این صورت، یا باید همه معرفت‌ها را حضوری بداند! شما که منکر وجود صورت در فرآیند معرفت هستید، آیا به این نتیجه ملتزم هستید یا راه حل دیگری دارید؟ و اگر ناچار به پذیرش صورت ذهنی (اعم از تصور و تصدیق) و علم حصولی هستند، در چیستی صدق کدام دیدگاه را می‌پذیرید؟ اگر نظریه مطابقت را ناتمام می‌دانید، انسجام‌گروی، نظریه پراگماتیستی یا کدام دیدگاه را صحیح می‌دانید؟ 👇👇👇

👆👆👆 4️⃣ در خصوص اشکال چهارم نیز باید عرض کرد، قرینه‌‌گرایی دیدگاهی در نسبت عقل و دین در معرفت‌شناسی دینی و فلسفه دین است، نه دیدگاهی در باب توجیه. شاید مقصود ایشان از قرینه‌گرایی، همان مبناگروی است. چون در معرفت‌شناسی معاصر در خصوص عنصر سوم معرفت، یعنی توجیه دیدگاههای مختلفی وجود دارد که دیرپاترین آنها همان مبناگروی (Foundationalism) است. نگرش فیلسوفان اسلامی را نیز میتوان تقریری خاص از مبناگروی دانست. مستشکل باید به طور روشن بفرمایند چه اشکالی بر منباگروی دارند و اگر آن را ناتمام میدانند، از میان دیدگاههای دیگر همچون انسجام‌گروی، وثاقت‌گروی، نظریه علّی و معرفت‌شناسی فضیلت‌محور کدام نگرش را قبول دارند یا شاید ایشان معرفت را اساسا نیازمند موجه‌سازی نمی‌دانند. در هر صورت، باید به طور روشن دیدگاه خود را در معرفت‌شناسی عام درباره توجیه معرفت و نیز در معرفت‌شناسی دینی روشن فرمایند که معتقد به عقلانیت گزاره‌های دینی‌اند یا ایمان‌گروی (در مقابل قرینه‌گروی) را برحق می‌دانند. ❌ در خاتمه اعلام می‌دارم که مباحث دقیق فلسفی به ویژه معرفت‌شناسی نیازمند گفتگوهای مستقیم و رودررو است تا در لابه‌لای گفتگوها و تضارب دیدگاه‌ها، بر مواضع اختلاف و نقاط باریک اندیشه‌ها روشنایی افکنده شود. باشد که از این ره‌گذر مسیری به حقیقت گشوده شود چنان که مولی الموحدین فرمودند: «اِضرِبُوا بعضَ الرأيِ ببعضٍ يَتَوَلَّدْ مِنهُ الصَّوابُ.» (غرر الحكم، ح2567) ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✍️ مهدی عبداللهی 🆔 @MAbdullahi

📚 نظریه معرفت نويسنده: کیث لرر ترجمه، تحقیق و نقد: مهدی عبدالهی ناشر: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران 1) امروزه در مجامع فکری و دانشگاهی ما با انگیزه‌ها و به دلایل گوناگونی ازمباحث معرفت‌شناختی بحث می‌شود. مسائلی که به‌جهت بنیادی بودنشان، بر همه ساحت‌های اندیشه و باور، از جمله علوم فلسفی، علوم انسانی، معرفت‌های دینی و اخلاقی تأثیر نهاده، آن‌ها را دگرگون می‌سازند. با نگاهی گذرا به حوزه‌های مختلف فکری می‌توان به‌روشنی دریافت که نظریه‌های معرفت‌شناسی در پیکره اندیشه‌های مختلف در علوم انسانی و معرفت دینی حضور دارند. 2) در سال‌های اخیر آثار فراوانی از معرفت‌شناسی غربی به زبان فارسی ترجمه شده‌اند، اما بسیاری از این ترجمه‌ها، جز در موارد نادر تنها به ترجمه بسنده کرده‌اند و هیچ خبری از نقد و بررسی هرچند گذرا در آن‌ها نیست. افزون بر این که، در کنار ترجمه‌های مناسب، به‌راحتی می‌توان ترجمه‌های غیردقیق و ضعیف را نیز مشاهده کرد که گاه فهم متن انگلیسی اثر اصلی از فهم ترجمه آن ساده‌تر است! کتاب نظریه معرفت مهمترین اثر کیث لرر استاد بازنشسته دانشگاه آریزونا و سرشناس‌ترین مدافع انسجام گروی در توجیه معرفت است. وی مهمترین مباحث معرفت‌شناسی معاصر را در این اثر آورده است. مترجم 1) تلاش کرده ترجمه‌ای دقیق و فنی از متن کتاب به دست دهد، و 2) در انتهای هر فصل یادداشتهایی تحقیقی و انتقادی افزوده است که نقطه‌آغاز و کلید پژوهش‌های تطبیقی میان معرفت‌شناسی فلسفه معاصر غرب و فلسفه اسلامی را فراهم می‌کند. لینک خرید از نمایشگاه کتاب تهران: https://B2n.ir/bf2823 ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✍️ مهدی عبداللّهی 🆔 @MAbdullahi

📚انسجام گروی در توجیه با تأکید بر آرای کیث لرر، بررسی تحلیلی_انتقادی نويسنده: مهدی عبدالهی انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدّس سرّه توجیه مهم‌ترین و چالش برانگیزترین رکن معرفت از منظر معرفت‌شناسی غرب است. مهمترین و مشهورترین و دیرپاترین نظریه در این باب، مبناگروی است، اما در قرن 20 دیدگاههای رقیبی برای مبناگروی پدید آمدند که مهمترینشان انسجام‌گروی بود. کیث لرر استاد بازنشسته دانشگاه آریزونا سرشناس‌ترین مدا کتاب حاضر پس از مروری بر مؤلفه‌های سه‌گانه معرفت، حقیقت توجیه و نظریه‌های توجیه، نگاهی به دیدگاه‌های انسجام‌گرا می‌اندازد تا زمینه برای طرح دیدگاه لرر را فراهم آورد. پس از این مقدمه، به تفصیل از دیدگاه لرر در خصوص تحلیل معرفت و مؤلفه‌های آن، انتقادات وی بر مبناگروی و در نهایت تفسیر وی از حقیقت انسجام و توجیه انسجام‌گروانه ارائه شده است. بخش پایانی کتاب به ارزیابی و نقد انسجام‌گروی لرر اختصاص یافته است. نویسنده در دو بخش به ا‌شکالات عام انسجام‌گروی و اشکالات خاص دیدگاه لرر پرداخته است. این کتاب مواجهه‌ای همه‌جانبه و دقیق با مهمترین رقیب مبناگروی است و به روشنی ناتمامی مدعای رقیب را به تصویر کشیده است. لینک خرید از نمایشگاه کتاب تهران: https://B2n.ir/wd7584 ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✍️ مهدی عبداللّهی 🆔 @MAbdullahi

📚 اندیشه نامه علوم عقلی اسلامی به کوشش: مهدی عبدالهی انتشارات مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران 🔻 اثر شایسته تحسین بیست و چهارمین همایش کتاب سال حوزه 1401ش فلسفه، کلام و عرفان نظری سه سنت فکری قدرت‌مند در فرهنگ اسلامی‌اند که در طول تاریخ، نحله‌ها و مکاتب گوناگونی درون هر یک از آنها ظهور یافته است. پیدایش و گسترش این سه حوزۀ نظرورزی در دامان اندیشۀ اسلامی سبب شده است که مسائل مشترک فراوانی میان آنها شکل بگیرد. گذری بر آرای اندیشمندان این سه حوزه، به‌روشنی عدم توافق در پاسخ‌ها و تفسیرهای ناظر به این مسائل مشترک را به‌چشم می‌آورد. مجموعۀ پیش روی با این هدف به سامان آمده که به‌دور از سوء فهم و جهت‌گیری غیرعلمی، تصویری دقیق از آرای اندیشمندان علوم عقلی در مسائل مشترک به‌دست دهد. بی‌تردید مسائل مشترک متعددی در دانش‌های سه‌گانۀ فلسفه، کلام و عرفان اسلامی وجود دارند که شایستۀ پژوهش‌های توصیفی و تطبیقی‌اند، اما این اندیشه‌نامه تنها به پنج موضوع بنیادین پرداخته است که به‌نظر می‌رسد بر دیگر مسائل نزاع‌برانگیز اولویت دارند، و بر اساس میزان اهمیت، گسترۀ نزاع دیدگاه‌های پیرامونشان و درجۀ اثرگذاری‌شان بر دیگر مسائل گزینش شده‌اند. موضوعات یادشده عبارت‌اند از: توحید ذاتی، توحید صفاتی، توحید افعالی، حقیقت وحی و حدوث و قدم عالم. لینک خرید کتاب از نمایشگاه: https://B2n.ir/mf9955 ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✍️ مهدی عبداللّهی 🆔 @MAbdullahi

📚 نظریه کنش جان سرل نویسنده: مهدی عبدالهی انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه 🔻 اثر شایسته تحسین بیست و ششمین همایش کتاب سال حوزه 1403ش کنش ارادی از ویژگی‌های بارز انسانی است که اندیشمندان فراوانی در دانش‌های گوناگون، از جنبه‌های مختلف آن سخن رانده‌اند. جان سرل از بزرگ‌ترین و سرشناس‌ترین فیلسوفان تحلیلی معاصر است که با پشت سر نهادن دو دورۀ فکری فلسفۀ ذهن و فلسفۀ زبان، وارد قلمرو فلسفۀ اجتماع شده و در پژوهش‌های فلسفی خویش نظر به مبانى علوم اجتماعی دارد تا مسیری برای شکل‌گیری علوم اجتماعی بگشاید. این پژوهش پس از تبیین مواجهۀ نقادانۀ سرل با نظریۀ کلاسیک تبیین علّی، مبانی وی در نظریۀ کنش را در کسوت مسائلی چون حیث التفاتی، گسست در کنش ارادی، واقعیت‌های اعتباری و نفس تبیین کرده است. کانون این پژوهش تصویر نظریۀ کنش سرل در قامت مسائلی چون انواع دلیل کنش، تصمیم‌گیری عقلانی، عقل نظری و عملی و مسلۀ مرکزی دلیل غیرتمایلی است. واپسین مرحلۀ این پژوهش بر رخنه‌های نظریۀ سرل روشنایی افکنده و کوشیده است برپایۀ فلسفۀ اسلامی راهی به حل مسئلۀ بگشاید. لینک خرید از نمایشگاه کتاب تهران: https://B2n.ir/wt3875 ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✍️ مهدی عبداللّهی 🆔 @MAbdullahi

#اطلاعیه دومین مناظره علمی با موضوع: مبانی معرفت‌شناختی فرهنگستان ارائه دهنده: حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند ناقد: حجت الاسلام والمسلمین مهدی عبداللهی مدیر جلسه: حجت الاسلام والمسلمین سید حجت الله فقیهی زمان: دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه 1404 بلافاصله بعد از نماز ظهر و عصر مکان: باجک؛ کوچه ۱؛ مرکز تخصصی فلسفه اسلامی لینک حضور مجازی: https://eitaa.com/joinchat/729677891Cc0cea1ba96 ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✍️ مهدی عبداللّهی 🆔 @MAbdullahi

🗣 صوت دومین مناظره علمی با موضوع: مبانی معرفت‌شناختی فرهنگستان ارائه دهنده: حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند ناقد: حجت الاسلام والمسلمین مهدی عبداللهی زمان: دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه 1404 مکان: مرکز تخصصی فلسفه اسلامی ❌ اساسی‌ترین پرسش ما از جناب استاد پیروزمند این بود که اعتبار معرفت به چیست و معیار تشخیص آن کدام است. در این مناظره اشکالاتی بر این دیدگاه مطرح شد که مهمترین آنها از این قرار است: 1. نسبی‌گرایی معرفت‌شناختی عام؛ 2.. خلط دو حیثیت هستی‌شناختی و فرآیند تحقق معرفت با حیثیت معرفت‌شناختی؛ 3. خلط اراده تکوینی و اراده تشریعی؛ 4. خلط میان معرفت با ایمان و کفر؛ 5. وداع با واقع گرایی و رئالیسم؛ 6. مخالفت با نگرش دینی رئالیستی؛ 7. ایمان گرایی و عدم امکان ارزیابی نظامهای دینی متعارض؛ 8. عدم امکان هدایت انسانها و انسداد باب هدایت؛ 9. ناتوانی از تحلیل اختلافات معرفتی مؤمنان 10. لزوم بنیادگرایی پیوند مناظره نخست: https://eitaa.com/Mabdullahi/1698 ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✍️ مهدی عبداللّهی 🆔 @MAbdullahi

مهمترین محورهای مناظره مبانی معرفت‌شناختی فرهنگستان 🖌 مهدی عبداللّهی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ❌ اساسی‌ترین پرسش ما از جناب استاد پیروزمند این بود که اعتبار معرفت به چیست و معیار تشخیص آن کدام است. 🔻 استاد پیروزمند دیدگاه معرفت‌شناختی فرهنگستان را «نظريه معرفتشناسي مبتني بر نسبيت‌گرايي اسلامی» (مقاله، ص19) نامیدند، در این مناظره اشکالات بر این دیدگاه مطرح شد که مهمترین آنها از این قرار است: 1. مهمترین اشکال همان نسبی‌گرایی است و راه‌حل ارائه شده توسط نویسنده (ص19-20)، مشکل نسبیت‌گرایی را حل نمی‌کند، چون مدعای نویسنده این است ک ه افزون بر اراده، تاریخ و فرهنگ فاعل شناسا، ولایت حق تعالی نیز در تحقق معرفت دخیل است. اصلی‌ترین اشکال هستی‌شناختی این مدعا آن است که مشیت ربوبی مطلق است و همه پدیده‌های هستی حتی نافرمانی شیطان و طواغیت را نیز دربرمی‌گیرد. معرفت‌های نامعتبر نیز تحت ولایت تکوینی و با مشیت الهی تحقق می‌یابند. پس اراده و مشیت الهی نمیتواند فارق معرفت معتبر از غیرمعتبر باشد. 2.. خلط دو حیثیت هستی‌شناختی و فرآیند تحقق معرفت با حیثیت معرفت‌شناختی. معرفت‌شناسی ناظر به حیث اعتبار و ارزش معرفت است و نباید آن را با وجودشناسی ادراک یا فرآیند تحقق ادراک خلط کرد. 3. خلط اراده تکوینی و اراده تشریعی: شیطان و طواغیت در اراده تشریعی خداوند تخطی میکنند، نه اراده تکوینی. ادله عقلی و نقلی به روشنی اثبات می‌کنند: «و ما تشاءون إلا أن یشاء الله» حتی بزرگترین جنایت عالم که در روز عاشورا رخ داد، به مشیت و اذن تکوینی الهی بود چنان که فرمود شاء الله أن یراک قتیلا، تخلف شیطان از فرمان به سجده به مشیت تکوینی حق بود و گرنه مشرک خواهیم شد اگر اراده ای مستقل از اراده حق در عالم قائل باشیم. اما تخلف از اراده تشریعی امکان پذیر است، چون اساسا اراده تشریعی صفت فعل الهی است و از مقام تشریع یعنی امر و نهی او نسبت به افعال اختیاری انسانها انتزاع میشود 4. خلط میان معرفت با ایمان و کفر: آنچه محل بحث است معرفت و اعتبار آن است که مقدم بر ایمان (التزام قلبی به واقعیت ادراک‌شده) یا کفر (عدم التزام قلبی به معرفت ادراک‌شده) 5. وداع با واقع گرایی و رئالیسم: اساتید فرهنگستان به صراحت فرموده‌اند: «ر قدم اول در بحث معرفت شناسی ما گمان ما این است که این، بنیان باطلی است که از اول آدم بگوید فهم یعنی درک مطابق با واقع است.» آیا ایشان التزام به لوازم این مدعا دارند؟ آیا قضایای حاکی از امور دینی همچون «خدا موجود است»، «خدا عالم است» و... حاکی از عالم واقع هستند یا نه. 6. مخالفت با نگرش دینی رئالیستی سراسر قرآن کریم یک متن رئالیستی است. قرآن وقتی سخن از پدیده های مادی به میان آورد، از آب، باد، باران، درختان و... واقعی سخن می گوید. هنگامی که از نعمتهای بهشتی و عذابهای اخروی بحث میکند، نگرش رئالیستی دارد، در مواردی که از خدا و صفات خدا و عوالم ماورائی بحث میکند، همگی آنها امور عینی، واقعی، خارجی اند، و آیات قرآن کریم معرفتهای صادق و صائب یعنی مطابق با واقع به دست میدهند. 7. ایمان گرایی و عدم امکان ارزیابی نظامهای دینی متعارض بنا بر این نگرش معرفت شناختی، امکان ترجیح نظامات دینی بر یکدیگر وجود ندارد. یک یهودی یا مسیحی چرا باید سخن شما را بپذیرد و از دیانت خود دست شسته، پیرو دیانت اسلام شود؟ 8. عدم امکان هدایت انسانها و انسداد باب هدایت دغدغه اصلی فرهنگستان تأمین سعادت انسانی از راه دخالت دین است، در حالی که با این نگرش معرفتشناختی، راه هدایت به روی غیرمؤمنان مسدود است؛ چون فاعل شناسای کافر همواره تحت ولایت طاغوت به معرفتهای باطل (با تعریف فرهنگستانی) دست می یابد، در حالی که در نگرش فیلسوفان اسلامی، کافر نیز میتواند واقعیت را آن گونه که هست، درک و فهم کند. 9. ناتوانی از تحلیل اختلافات معرفتی مؤمنان من و شما هر دو مؤمن هستیم و تحت ولایت الهی تصمیم به معرفت میگیریم. دستگاه معرفتشناختی شما چگونه میتواند این اختلافات را تحلیل کند؟ 10. لزوم بنیادگرایی: این نگرش هرچند توجه نداشته باشد یا متفطن باشد، اما به جهت ملاحظات بر زبان نیاورد، خود را حق مطلق و تمامی سایرین را باطل میداند. سخن آخر استاد پیروزمند در پاسخ به اشکال 7 و 8 فرمودند: «اگر کسی مبانی کلامی ما را نپذیرفت، از یک راه دیگر عقلی او را ملزم به دیدگاههای انکارناپذیر می‌کنیم.» اولاً چرا از همان ابتدا با این دیدگاههای عقلی انکارناپذیر شروع نمیکنید تا برای همه امکان ورود به بحث وجود داشته باشد؟ ثانیاً این دیدگهای عقلی انکارناپذیر غیر از همان بدیهیات عقلی موردنظر فیلسوفان اسلامی است؟!!! ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ 🆔 @MAbdullahi

مقاله ارائه شده جناب استاد پیروزمند برای مناظره علمی

ضرورت معرفت‌شناسی برای علوم اسلامی و علوم انسانی 🖌 مهدی عبداللّهی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ✅ به عنوان طلبه‌ای فلسفه‌آموز که حدود 25 سال است به یادگیری، آموزش و پژوهش در فلسفه اشتغال دارم، به همه طلاب، دانشجویان و پژوهشگران سفارش می‌کنم مباحث معرفت‌شناختی را بسیاری جدی به شمار آورند. هر طلبه و استاد علوم اسلامی و هر پژوهشگر علوم انسانی که دغدغه اقدامات جدی و پژوهشهای بنیادی در قلمرو دانشی خود دارد، باید بداند بدون تسلط بر مباحث معرفت‌شناسی ره به جایی نخواهد برد. 🔻بنیادی‌ترین اختلافها میان نحله‌ها و مکاتب علوم انسانی و مهمترین اندیشمندان این عرصه مربوط به نزاعهای معرفت‌شناختی است، نزاع اصلی مکاتب پوزیتویستی، انتقادی، تفسیری و... در عرصه علوم انسانی بر سر مدعیات معرفت‌شناختی است، هم‌چنان‌که اختلاف اساسی علوم انسانی اسلامی با نحله‌های موجود در سنت غربی مربوط به اختلاف نگرش رئالیستی فلسفه اسلامی و لوازم آن با این نحله‌هاست. 🔹ریشه اصلی اختلاف‌نظر جریان‌های مختلف درون‌حوزوی همچون جریان اصیل تفکر فلسفی با جریانهای دیگر همچون مدرسه معارفی خراسان (معروف به مکتب تفکیک) و فرهنگستان علوم اسلامی نیز ریشه در نزاع‌های معرفت‌شناختی دارند. معرفت‌شناسی بن و بنیاد ساختمان مکاتب و سنتهای فکری را شکل می‌دهد. نباید آن را دست‌کم گرفت. اهمال هر اندیشمند یا جریان فکری در این موضوع اساسی موجب سستی دیگر نظریات آن در عرصه‌های دیگر خواهد شد، چه رسد به کج‌روی و خروج از صراط مستقیم حقیقت. ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ 🆔 @MAbdullahi

🌷بشنوید صوت کامل بیانات صبح امروز رهبر انقلاب در مراسم بزرگداشت شهید رئیسی و شهدای پرواز اردیبهشت. ۱۴۰۴/۲/۳۰ ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✍️ مهدی عبداللّهی 🆔 @MAbdullahi