💠 «فقر فرهنگی» به مثابه «بزرگترین مرگ» 1️⃣ پیامبر اکرم(ص): «فقر، #بزرگترین_مرگ است.» از حضرت پرسیده شد: منظورتان از فقر، نداشتن دينار و درهم(#فقر_اقتصادی) است‌؟ حضرت فرمود: «خیر، بلکه منظور، #فقر_دینی و #فقر_فرهنگی است.» (الْفَقْرُ الْمَوْتُ الْأَكْبَرُ، فَقِيلَ لَهُ: الْفَقْرُ مِنَ الدِّينَارِ وَ الدِّرْهَمِ؟ فَقَالَ: الْفَقْرُ مِنَ الدِّين‏) [تحف العقول، ج1، ص6] 2️⃣ امام صادق(ع): «فقر، #مرگ_سرخ است.» یعنی حتی از قتل و خونریزی نیز بدتر است. راوى به حضرت میگوید: منظورتان از فقر، نداشتن دينار و درهم(فقر اقتصادی) است‌؟ حضرت فرمود: «خیر؛ بلکه منظور، #فقر_دينى بود.» (الْفَقْرُ الْمَوْتُ الْأَحْمَرُ. فَقُلْتُ لِأَبِي عَبْدِالله(ع): الْفَقْرُ مِنَ الدِّينَارِ وَ الدِّرْهَمِ؟ فَقَالَ‌: لَا، وَلٰكِنْ مِنَ الدِّينِ‌) [کافی، ج2، ص266؛ معانی الاخبار، ص259] 3️⃣ پیامبر اکرم(ص): آیا می‌دانید #مُفلِس، بدبخت و ورشکسته واقعی کیست؟ گفته شد: در میان ما، مفلس کسی است که نه #پول و درهمی دارد و نه #دارایی و کالایی. (قال: أَ تَدْرُونَ مَا اَلْمُفْلِسُ؟ فَقِيلَ: اَلْمُفْلِسُ فِينَا مَنْ لاَ دِرْهَمَ لَهُ وَ لاَ مَتَاعَ لَهُ) حضرت فرمود: مفلس در امت من کسی است که: در روز قیامت با نماز، روزه و زکات می‌آید؛ اما در عین حال، اهل #دشنام و #فحش دادن بوده است، اهل #تهمت زدن، اهل #خوردن_مال_دیگران، اهل خون ریزی، اهل درگیری و زدن دیگران. یعنی مفلس واقعی کسی است که صرفا ظاهری از دین داشته اما در واقع، تهی از محتوای دینی بوده است. (فَقَالَ: اَلْمُفْلِسُ مِنْ أُمَّتِي، مَنْ يَأْتِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ بِصَلاَةٍ وَ صِيَامٍ وَ زَكَاةٍ وَ يَأْتِي قَدْ شَتَمَ وَ قَذَفَ هَذَا وَ أَكَلَ مَالَ هَذَا وَ سَفَكَ دَمَ هَذَا وَ ضَرَبَ هَذَا) [بحارالانوار، ج69، ص5] 📌پ.ن1: ▫️در این روایات، «فقر» نه به معنای نداشتن #سرمایه_مادی، بلکه به معنای محرومیت از «معنا، معرفت، اخلاق و #فرهنگ_دینی» است. این نگاه، فقر را صرفا یک پدیده اقتصادی نمی‌داند، بلکه آن را پدیده‌ای چندلایه و ساختاری می‌بیند که در ساحت‌های فکری، فرهنگی، اخلاقی و دینی نیز قابل تحقق است. جامعه‌ای که از این سرمایه تهی شود، به‌رغم پیشرفت‌های صنعتی یا رفاه اقتصادی، در معرض فرسایش اخلاقی، معنوی و هویتی قرار می‌گیرد. ▫️فقر دینی و فرهنگی، حتی شامل صرفا #دارایی_ظاهری از دین نیز میشود. لذا #ظواهر_دینی کافی نیست، بلکه باید معنا و #محتوای_دینی در جان و قلب یک انسان و جامعه رسوخ کرده و عامل به آن باشد. لذا نبود آن، فرایند #فروپاشی_درونی یک جامعه را رقم می‌زند، حتی اگر در ظاهر، اهل دینداری یا دارای ثروت فروان باشد. ▫️این دو حدیث، تصویری الهیاتی-اجتماعی از فقر ارائه می‌دهند: فقر، نه‌ تنها محرومیت از پول، بلکه «#مرگ_معنا»، «فراموشی اخلاق»، و «فرسایش ایمان و عمل» است. جامعه‌ای که از دین الهی، تهی شده و اخلاق، معنا، تقوا و تعهد اجتماعی را از دست بدهد، صرفا #مرده‌ای_متحرک است. این همان چیزی است که قرآن از آن با تعبیر «كَالْأَنْعٰامِ بَلْ هُمْ أَضَل» یاد می‌کند. ▫️البته که فقر اقتصادی نیز خود مصیب بزرگی است و حتی گاهی یکی از عوامل افول دین و اخلاق، همین عوامل اقتصادی است، اما در اینجا، چون در مقام مقایسه بین این دو فقر بودیم، عمده توجه بر فقر فرهنگی رفت. 📌پ.ن2: مجموعه «#مناهج»، یکی از مجموعه هایی است که آثاری فاخر و قابل توجه برای پُر کردن خلاء فرهنگی، تولید کرده و ماموریت خود را تولید #پادکست_های_فاخر، با پشتوانه کار #پژوهشی دقیق گذاشته است.(از اینجا آثار تولیدی را ببینید:https://manahej.ir/radio/) شخصا عمده پادکست های این مجموعه را گوش کرده و استفاده کرده ام، بسیار فاخر و با پشتوانه پژوهشی. به همه دوستان عزیز هم توصیه میکنم از آثار این مجموعه استفاده کنند. این مجموعه، آثار خود را کاملا #رایگان منتشر کرده و عمده هزینه های آن توسط #مردم و مخاطبین تامین میشود، اما مدتی است به خاطر مسائل مالی به مشکل خورده است، خصوصا برای تامین ضرورت های اولیه. ‼️ به نظرم در این ایام #غدیر، علاوه بر کمک به موکب ها که حتما باید انجام بشود، حتما یک بخش از کمک های خود را به چنین مجموعه هایی اختصاص بدهیم که ماموریت شان، مبارزه با #فقر_فرهنگی است، آن هم با تولید آثار فاخر و پژوهشی که خودم کمتر مانند چنین مجموعه ای را سراغ دارم. ➕ برای کمک به این مجموعه: (کلید کنید) 💢 آیات‌ و‌ روایات‌ اجتماعی|#عضویت👇 https://eitaa.com/joinchat/269877266Cf07fc0f3c9