🔺
📝 نقد و بررسی: محمود صادقی
📰 چکیده:
کتاب «واکاوی سینمای دینی و نظام مسائل فقه هنر هفتم» نوشته علی نهاوندی، پژوهشی است در حوزه فقه هنر با تمرکز بر سینمای دینی و مسائل فقهی پیرامون هنر هفتم. کتاب در دو بخش اصلی تدوین شده است؛ بخش اول به نقل دیدگاههای رهبران انقلاب اسلامی و فقیهان برجسته درباره جایگاه و رسالت سینمای دینی اختصاص دارد، و بخش دوم به فهرستبندی جامع مسائل فقهی مرتبط با سینما میپردازد.
نویسنده صرفاً به ارائه فهرستی از مسائل فقهی اکتفا کرده و بررسی فقهی دقیق آنها را به آثار بعدی موکول نموده است.
🔎 معرفی اجمالی و ساختار کتاب:
این کتاب در ۲۰۴ صفحه و در سال ۱۴۰۰ش توسط مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در قم منتشر شده است و دارای سه بخش اصلی است:
📌 بخش اول: سینمای دینی از نگاه اندیشمندان شیعی
فصل اول: دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی ایران (امام خمینی و آیتالله خامنهای) درباره سینما؛ این فصل شامل یازده رسالت سینمای اسلامی از دیدگاه امام خمینی مانند اصلاح ملت و تربیت جوانان، و همچنین مصاحبه مفصل با آیتالله خامنهای درباره اهمیت و جایگاه سینما است (ص ۲۳-۴۴).
فصل دوم: بررسی دیدگاه فقیهان و اندیشمندان معاصر مانند سید محمد حسینی بهشتی، جوادی آملی، مکارم شیرازی، مرتضی آوینی و محمدجواد فاضل لنکرانی درباره چیستی سینما، نقش آن در زندگی اجتماعی و فرهنگی، عفتورزی و الگوسازیهای سینمایی (ص ۴۸-۱۲۳).
در پایان این بخش، نویسنده ۹ ملاک مهم سینمای دینی را استخراج کرده که از جمله آنها میتوان به توحیدگرایی، ولایتمداری، اخلاقمداری، عرفانگرایی و مخالفت با لذتهای نامشروع اشاره کرد (ص۱۲۳-۱۲۵).
📌 بخش دوم: نظام مسائل فقهی سینما در چهار فصل
1️⃣ مسائل فقهی مربوط به تولید اثر سینمایی
شامل ۱۰۲ مسئله فقهی نظیر اختلاط زن و مرد در تولید فیلم، موسیقی و غنا، پوشش بازیگران، سانسور، دروغگویی، تماس با نامحرم، تقلید صدا، تبلیغ خرافات، آرایش توسط نامحرم، سینمای خانگی، تبلیغ ادیان منحرف، رقص، مشروبخواری و قمار (ص ۱۳۲-۱۴۰).
2️⃣ مسائل فقهی مربوط به مخاطبان سینما
شامل ۳۷ مسئله مانند تماشای تصاویر زنانه نامناسب، فیلمهای مبتذل، موسیقی لهوی، نگاه به زنان نامحرم و آثار انحرافی در فیلمها (ص ۱۴۳-۱۴۶).
3️⃣ مسائل فقهی مربوط به تجارت در سینما
۱۰۹ مسئله مانند اختصاص وجوهات شرعی، پارتیبازی، خرید و فروش فیلمهای غیرمجاز و کپی، مالکیت تولیدات خانگی، دستمزد بازیگران و بدلکاران، خسارت به اموال و دستمزد دوبله (ص ۱۴۸-۱۵۶).
4️⃣ مسائل کلان فقه سینما و سیاستگذاری سینمایی
این فصل به مبانی فقهی سینما (تصوری، تصدیقی، هستیشناختی، ارزششناختی)، قواعد فقهی نظیر وجوب نشر معارف دینی، حرمت اعانه بر اثم، قاعده تقیه، و محورهای فقهی مانند امنیت، تبلیغات، سیاست و فرهنگ میپردازد. همچنین مسائل سیاستگذاری و دغدغههای سینماگران از جمله مراقبت از ارزشهای ملی، پرهیز از ترویج ایدئولوژیهای غربی و توسعه فرهنگ دینی مطرح شده است.
📌 ضمائم:
در انتهای کتاب اصطلاحات رایج سینما و فیلمسازی بهصورت خلاصه و همچنین تقسیمبندی ژانرهای سینمایی آورده شده است (ص ۱۶۹-۱۹۷).
📌 نکات مهم و کلیدی کتاب:
• توجه ویژه به جایگاه تربیتی، اصلاحی و آموزشی سینمای دینی در نگاه امام خمینی و رهبر معظم انقلاب
• ارائه گستردهترین فهرست مسائل فقهی مربوط به حوزههای مختلف سینما، بدون ورود به استدلالهای فقهی
• بیان مبانی و قواعد فقهی ویژه هنر هفتم که برای اولینبار در قالب نظام مسائل فقهی سینما مطرح شده است
• بررسی ابعاد مختلف از تولید فیلم تا مخاطب و تجارت، با نگاهی فقهی منسجم
• استخراج ملاکهای دقیق برای تعریف و شناخت سینمای دینی از منظر فقه شیعی
📖 برای مطالعه بیشتر، و مشاهده متن کامل در دانشنامه فقه معاصر، کلیک کنید:
📥
#دانشنامه
#کتابشناسی
#سینمای_دینی
#فقه_هنر
#فقه_معاصر
🔗
www.riicj.com
🔗
eitaa.com/riicj_com