⚜️ سرمایه، سرمایهدار و سرمایهداری: تاملی بر مفاهیم و ابهامات (۱)
✍️ استاد مسعود درخشان
🔰 کلیات:
🔸حدود دو قرن است که واژگان «سرمایه»، «سرمایهدار» و «سرمایهداری» در مجامع علمی مغرب زمین مطرح است.
🔹 از همان ابتدا مباحثه و مناقشه در تعریف این واژگان شکل گرفت و شدت یافت. زیرا که صاحبنظران علوم اقتصادی، اجتماعی و سیاسی با رویکردهای متفاوتی که مبتنی بر ایدئولوژیهای متفاوت بود این مسئله را بررسی میکردند. از این رو نه تنها همگرایی در تعاریف حاصل نشد بلکه دیدگاهها به دو دسته کاملا متمایز تقسیم شد:
1️⃣ آنان که متاثر از تعالیم آدام اسمیت بودند نظام سرمایهداری را مترادف با بازار آزاد یا «لیبرالیسم اقتصادی» میدانستند و
2️⃣ آنان که معتقد به سوسیالیسم به ویژه تعالیم مارکس بودند نظام سرمایهداری را پدیدهای تاریخی تعریف میکردند که بر مبنای « ارزش اضافی» در حوزه تولید شکل گرفته و به واسطه نزاع طبقاتی نهایتا واژگون خواهد شد ضمن آنکه بر اساس قانونمندیهای ماتریالیسم تاریخی جامع خود را به جامعه بی طبقه کمونیستی خواهد داد.
🔸مناقشات طولانی در تعریف و ماهیت این سه مفهوم، اقتصاددانان جبهه لیبرالیسم اقتصادی را به این نتیجه رساند که بهترین راهکار برای پیروزی بر رویکرد مارکسیستی در این مسئله، حذف صورت مسئله است.
🔸✅ ازاین رو با تکیه بر تعالیم جونس و والراس در رویکرد ریاضی به تحلیلهای اقتصادی، اقتصاددانان لیبرالیست که نخست تعداد آنان بسیار اندک بود و هماکنون معارضان آنها بسیار اندک هستند، کوشیدند به تدریج از واژگان سرمایهدار و سرمایهداری کمتر استفاده کنند و به جای «سرمایهدار» اصطلاح «سرمایهگذار» و به جای «اقتصادی سرمایهداری» اصطلاح «اقتصاد علمی» یا «علم اقتصاد» را به کار برند و بر این نکته تاکید کنند که چون علم اقتصاد به لحاظ ماهیت و روش، ریاضی است پس فاقد مبانی ایدئولوژیک است.
🔸 بدینترتیب، اقتصاددانان لیبرالیست توانستند اقتصاد سرمایهداری و نقدهای مارکسیستی به آن را به صورت مقولهای در تاریخ اندیشههای اقتصادی بایگانی کنند.
🔰 مقدمه پروفسور مسعود درخشان بر کتاب سرمایهداری تالیف جفری اینگام و ترجمه دکتر سید احسان خاندوزی و علیرضا اشرفی احمدآباد
#پروفسورـدرخشان
#اندیشهـدرخشان
ادامه دارد....
💠 @QasdWay