🌀 آزاداندیشی، سنت اصیل حوزوی 📝 حاشیه‌ای بر چالش دو استاد حوزوی 🖋 علی مهدوی (سردبیر) 🔹 اخیرا منازعاتی بین استاد جواد فاضل لنکرانی و استاد محمدتقی اکبرنژاد رخ داده است که اساس آن به دعوای قدیمی «زوائد الاصول، آری یا خیر؟!» باز می‌گردد. چند سالی هست که استاد اکبرنژاد بحث زوائدالاصول را در نشست‌های عمومی و تخصصی حوزه علمیه مطرح ساخته است. بحثی که پذیرش آن باعث لزوم تجدید نظر در کتب رسائل و کفایه برای آموزش خواهد شد. اما از آنجا که صاحبان رسائل و کفایه، دو زعیم گرانقدر حوزه علمیه یعنی شیخ انصاری و آخوند خراسانی هستند، طرف مقابل اینچنین مباحثی را تخطئه‌ی شیخ و آخوند (سرمایه‌های اصیل حوزه علمیه) می‌داند و با هجمه علیه چنین مباحثی همه را مردود می‌داند. 🔹 این دست مباحثات علمی همیشه در حوزه علمیه جریان داشته است و لازمه نشاط علمی حوزه علمیه نیز همین است؛ چراکه حیات علمی حوزه علمیه به آزاداندیشی و حریت علمی است؛ البته بشرطها و شروطها. شرط اصلی آزاداندیشی تحمل، نقدپذیری و پاسخ مستدل و منطقی است. همیشه ی تاریخ، شعار و شعور طلاب علوم دینی در گرو «نحن ابناء الدلیل» بوده است. این اصلا پذیرفته نیست که هریک از طرفین یا هردو بجای تمسک به استدلال و برهان، متوسل به درشت‌گویی، تهمت‌پراکنی و یا فشار روانی شود!! 🔹 در آزاداندیشی و مباحث علمی تا وقتی حرکت بر مدار استدلال باشد هیچ خط قرمزی وجود ندارد؛ چه اینکه امام خمینی نقد شود یا شیخ و یا آخوند! مباحث علمی بزرگان، وحی منزل نیست؛ پس مراقب مغالطات نیز باشیم. نقد ایشان، به معنای تخطئه شخصیت ایشان نیست. 🔹 رهبر معظم انقلاب (مد ظله العالی): «آدم ملاحظه می‌كند كه بعضى از نظرات برجسته و فوق‏ العاده‌ى فقهى و اصولى امام‏ در مقالات علمى مورد نقد قرار می‌گيرد؛ ايرادى هم ندارد. مبناى خطابات‏ قانونيه‌ى امام كه به نظر ما يكى از مستحكم‌ترين و بديع‌ترين و كارسازترين مبانى اصولى امام است، مورد نقد قرار مى‌گيرد؛ هم در درسها مورد نقد قرار مى‌گيرد، هم در مقالات. من مقالاتى را هم خواندم، ديدم مورد نقد قرار داده‌اند. البته به نظر ما آن نقدها وارد نيست، اما بالاخره‏ مورد نقد قرار می‌گيرد؛ كسى هم نمى گويد چرا. ما می‌خواهيم عرض كنيم كه اين آزادانديشى بايد دامنه‌اش گسترده باشد. همين طور كه فرمودند، در فلسفه، فرمايشات آخوند ملاصدرا وحى منزل نيست. در فقه، فتاواى صاحب جواهر و شخصيتى مثل شيخ اعظم- كه با وجود همه‏ ى بزرگان و فقها، ما نظير شيخ اعظم را از بعد از شيخ تا امروز ديگر نداريم- وحى منزل نيست؛ نه در فقه، نه در اصول. لذا رد كردند، ايراد كردند، اشكال كردند، جواب دادند. بايستى اين سنت در حوزه باشد.»(۲ آبان ۱۳۸۹) 🔹 امروز اگر دهان منتقدین علمی را بستیم و اجازه ندادیم کسی در میدان علم سؤالی بپرسد یا انتقادی کند؛ هیچ‌گاه نمی‌توانیم شاهد ظهور نخبگانی باشیم که عرصه‌های مختلف علم را جلو می‌برند. اساتید حوزه علمیه باید مراقب حفظ کیان آزاداندیشی باشند؛ چراکه شاگردانشان اخلاق و رویه‌های حوزوی را از ایشان می‌آموزند. اگر استادی بجای پاسخ مبرهن دست به رمی و تکفیر بزند، فردا از شاگردانش چه انتظار می‌رود؟ کما اینکه تجلی برخی اخلاق اساتید امروز نیز در شاگردانشان متبلور و عیان است. 🔺 شایان ذکر است این متن به هیچ وجه در تایید استاد اکبرنژاد نیست؛ بلکه صرفا تذکری است برای لزوم پاسخ علمی به شبهات علمی و همچنین لزوم پرهیز دو طرف از احساسی کردن فضا. منتشرشده در خبرگزاری حوزه #آزاداندیشی #مناهج @Manahejj