🔴 یک گزارش از خوی....
من در جریان امدادرسانی در زلزلههای بم و ورزقان و سرپلذهاب و سیل خوزستان حضور داشتم و بالطبع حالا و پس از حضور در خوی، با نگرش مقایسهای به مدیریت بحران در این زلزله نگاه میکنم..
تصور میکنم زلزله خوی هرچند شاید از نظر کثرت جمعیت درگیر(که حدوداً ۴۰۰هزار نفرند) و همچنین شدت و عمق زلزله(که ۵٫۹ریشتر و در عمق ۷کیلومتری بود)، زلزله بزرگی به شمار میرود اما از نظر تخریب و تلفات، به مراتب از آنچه تصور میشود، قطعا قابل مقایسه با بلایای طبیعی پیش از خود نیست که از این بابت باید هزاران بار خدا را شاکر باشیم..
به عنوان مثال در زلزله سرپلذهاب ما با فروریختن کامل برخی ساختمانها در بعضی نقاط شهری و یا تخریب صددرصدی در بعضی روستاها مواجه بودیم و موضوع آواربرداری از چالشهای اصلی مرحله اول مدیریت زلزله بود اما در زلزله اخیر خوی، عملا در خود شهر خوی و حتی در کانون اصلی زلزله در بخش فیرورق، بسیار کمتر شاهد ریزش کامل ساختمانها بودیم و عمده خرابیها در قالب ریزش قسمتهایی از بنا یا ترک برداشتن دیوارها بود و عملا با چیزی به اسم آوار حداقل آنگونه که در بم و ورزقان و سرپلذهاب دیدیم مواجه نبودیم که البته در مواردی همین وضعیت، برای بازسازی نیاز به تخریب و بازسازی کامل خواهد داشت..
با این حال، چالش اصلی در زلزله خوی، نه موضوع مدیریت مسائل عمرانی که مدیریت اجتماعی بحران است. چرا که این زلزله شاید تخریب فیزیکی کمتری داشت اما به واسطه فضای روانی پس از زلزله قبلی خوی که چندماه پیش رخ داد و خصوصا جو کاذب ناشی از فضای مجازی که در قالب انتشار فیکنیوزها و یا انتشار محتوای صرفا هیجانی و احساسی رخنمایی کرده است، عملا بخش اعظم جمعیت شهرستان خوی(خود شهر و روستاهای پیرامونی) را بهطور جدی درگیر کرده و باعث بروز ترس و نگرانی و اضطراب در بین مردم شده که این موضوع در میزان بالای متقاضیان اسکان موقت کاملا مشهود است. تا جایی که براساس برخی آمارها، هرچند تعداد واحدهای مسکونی آسیبدیده حدود سه هزار واحد است، اما آمار اسکان اضطراری به بیش از سی هزار تخته چادر و یکصد هزار نفر رسیده است که این رقم بسیار بالاییست..
براساس آنچه گفته شد، بهنظر میرسد عملا مدیریت بحران در زلزله خوی، به همان اندازه که بر موضوع ایجاد کمپهای اسکان و توزیع چادر و غذا و... متمرکز است، باید به فکر مدیریت روحی و روانی زلزلهزدگان نیز باشد و زودتر فکری برای بازگرداندن غالب مردم به جریان عادی زندگی باشد و زودتر از مرحله کمپنشینی و اسکان موقت عبور کرده و به مرحله بازسازی واحدهای تخریب شده و نیازمند تعمیر برسد والا معلوم نیست تبعات ادامه اوضاع فعلی تا کی ادامه خواهد داشت!
در این میان، علاوه بر تدابیری که در نهادهای متولی مدیریت بحران(که جداگانه باید در مورد وضعیت مدیریت بحران در خوی حرف بزنیم) باید اتخاذ شود، یکی از ارکان مهم مدیریت اجتماعی این زلزله، رسانهها و فعالان فضای مجازی هستند که باید رفتار مسئولانهتری در نسبت با بحرانهای طبیعی از خود نشان داده و از تحریک عصبی و هیجانی مردم زلزلهزده پرهیز کنند و اتفاقا و در نقطه مقابل کنشهای تا الان، رویکرد آرامشبخشی و امیدآفرینی را در اولویت واکنشهای رسانهای به موضوع زلزله خوی قرار دهند..
💬 سیدپویان حسین پور
@mahdi_ghasemzadeh