🔴خدا کجاست؟!
🔹این سؤاليست که عده ای از زمان های گذشته تا به حال طرح کردند و میکنند و در جواب و بیان آن اندیشه های بشری به انحراف رفته و مطالب باطلی را بیان کرده اند اما مکتب اهل عصمت و معدن نبوت با إقامه براهین قاطع خداوند را خالق مکان، و متعالی و فراتر از قابلیت نسبت به آن معرفی مینماید،اخبار بسیار و متواتری بر این مطلب دلالت دارد و متکلمان امامیه هم در کتاب هایشان به این مطلب تصریح کرده اند
🔸از حضرت امیر المؤمنین صلواة الله عليه نقل شده که فرمودند:
«إنّ اللّه تعالی یجلّ عن الأین ویتعالی عن المکان. کان فی ما لم یزل ولا مکان، وهو الیوم علی ذلک، لم یتغیّر من حال إلی حال
همانا خداوند فراتر از این است که مکان داشته باشد او ازلا بود و مکان نبود اینک نیز چنان است و از حالی به حال دیگر تغییر نیافته است.
امالی شیخ طوسی رحمة الله عليه۲۲۰؛ بحار الأنوار، ۱۰ / ۵۶.»
🔸از امام کاظم علیه السلام نقل شده که فرمودند: «إنّ الله تعالی کان لم یزل بلا زمان ولا مكان وهو الآن كما كان... ؛
همانا خداوند تبارک و تعالی همواره بدون زمان و مکان بوده و الان هم چنین است....
التوحید: ۱۷۹ حدیث ۱۲؛ بحار الأنوار ۳۲۸/۳ حدیث ۲۷ و ۲۸۴/۵۴»
🔸سلیمان بن مهران نقل میکند:
«...عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ: قُلْتُ لِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام هَلْ یَجُوزُ أَنْ نَقُولَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی مَكَانٍ فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ تَعَالَی عَنْ ذَلِكَ إِنَّهُ لَوْ كَانَ فِی مَكَانٍ لَكَانَ مُحْدَثاً لِأَنَّ الْكَائِنَ فِی مَكَانٍ مُحْتَاجٌ إِلَی الْمَكَانِ وَ الِاحْتِیَاجُ مِنْ صِفَاتِ الْحَدَثِ لَا مِنْ صِفَاتِ الْقَدِیمِ.
از امام صادق علیه السلام پرسیدم:آیا جایز است بگوییم همانا الله عز و جل در مکان است؟
حضرت فرمودند:الله منزه است از مکان داشتن،همانا اگر او در مکانی بود،قطعا حادث میشد،چون موجود در مکان محتاج به مکان است و احتیاج از صفات حادث است نه از صفات قدیم.
بحار الأنوار.ج٣ ص۳۲۷ »
🔸همچنین از حضرت نقل شده که فرمودند:
«إنّ اللّه تبارک وتعالی لا یوصف بزمان ولا مکان، ولا حرکة ولا انتقال ولا
سکون، بل هو خالق الزمان والمکان والحرکة والسکون، تعالی عمّا یقول الظالمون علوّاً کبیراً
همانا خداوند قابل توصیف به داشتن زمان و مکان و حرکت و انتقال و سکون نیست، او آفریننده زمان و مکان و حرکت و سکون است، فراتر است از آنچه ستمگویان میاندیشند فراتری بزرگی
بحار الأنوار، ۳ / ۳۰۹، از امالی مرحوم شيخ صدوق»
و....
🔻متکلم بزرگوار مرحوم علامه حلی در شرح تجرید در مسألة«فی أنه تعالی لیس بمتحیز» و در مسألة «نفی الجهة عنه تعالی» و متکلم بزرگوار ابن میثم بحرانی در قواعد المرام في علم الكلام در بحث«أنه تعالى ليس في مكان» به عدم اتصاف خدا به داشتن مکان تصریح کرده اند.
🔹گاهی گفته میشود خدا همه جا هست که در برخی منابع روایایی وارد شده«..یا موجودا في كل مكان...ج ۹۴، ص ۳۲۶»
با توجه به روایات بالا و روایت پایینی که بصورت استدلالی بیان شده معلوم میشود منظور از همه جا بودن خدا یعنی خدا به همه جا و همه چیز احاطه،علم،قدرت و سلطنت دارد
🔸روای نقل میکند سألت أبا عبد اللّه علیه السلام عن قول الله عز و جل وَ هُوَ الله فِی السَّماواتِ وَ فِی الْأَرْض قال: کذلک هو فی کلّ مکان. قلت بذاته؟ قال: ویحک إنّ الأماکن أقدار، فإذا قلت فی مکان بذاته لزمک أن تقول فی أقدار وغیر ذلک. ولکن هو بائن من خلقه، محیط بما خلق علماً وقدرة وإحاطة وسلطاناً.
از امام صادق علیه السلام در مورد این آیه پرسیدم که خداوند میفرماید: و اوست خداوند در آسمانها و در زمین، فرمودند: او در هر مکانی چنان میباشد، پرسیدم: به ذات خود؟!
فرمودند: چه میگویی! همانا مکانها مقادیرند پس چون گفتی به ذات خود در مکان است لازم آید که او را دارای مقادیر و اندازهها و غیر آن دانسته باشی در حالی او جدای از خلق خود است و به همه آنچه آفریده است علم و قدرت و احاطه و سلطنت دارد.
التوحید، ۱۳۳؛ بحار الأنوار، ۳ / ۳۲۳.
👈بنابر این خدا خالق مکان است و خود مکانی ندارد اما به همه جا علم،قدرت،احاطه و سلطنت دارد و معاذالله نه در گوشه ای از آسمان جا گرفته،نه همه جا را پر کرده است.
✍در آخر مطلبی عرض کنم که گاهی طرح برخی سؤالات از اساس باطل است؛
برای مثال اگر کسی بپرسد درخت بیناست یا نابینا؟! جواب میدهیم این سوال شما از ریشه باطل است،چرا که بینایی و عدم بینایی در مورد چیزهایی مطرح میشود که شأن و قوه بینایی را داشته باشند
به اصطلاح منطقی میگوییم بینایی و نابینایی ،تقابل ملکه و عدم ملکه است که جز در موضع صحیحش مثل انسان گفته نمیشود.
سوال از مکان خدا از این باب است،چرا که مکان دار بودن از صفات جسم و جسمانیت است و خدا منزه از جسم داشتن است.
#توحید
🇮🇷کانال رسمی استاد جواد حیدری👇
https://eitaa.com/joinchat/4071489550C59c970ae1b