🔴 پرسش:
قرآن کریم شرط چندهمسری را رعایت عدالت ذکر کرده و در جای دیگر رعایت عدالت را غیرممکن میداند. آیا میشود نتیجه گرفت که چندهمسری در اسلام مشروع نیست؟❓
✍️ جواد حیدری
1️⃣نکته ی اول: ازنظر فقه اسلامى و منابع مختلف آن، در ميان شيعه و اهل تسنن مسئله تعدد زوجات با شرایط آن، جاى گفتگو و چانه زدن نيست و از ضروريات فقه اسلام محسوب مىشود. (1)
2️⃣نکته ی دوم: قرآن کریم بهوضوح و روشنی، چندهمسری را تجویز کرده و میفرماید: «فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباع»؛ «بنابراين از [ديگر] زنانى كه شمارا خوش آيد دودو و سه سه و چهار چهار به همسرى بگيريد». (2)
اما برای انجام این عمل، رعایت عدالت بین همسران را شرط میکند و می فرماید:« فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ ذلِكَ أَدْنى أَلاَّ تَعُولُوا»؛ «پس اگر مىترسيد كه با آنان به عدالت رفتار نكنيد، به يك زن يا به كنيزانى كه مالك شدهايد [اكتفا كنيد]». (3)
با در نظر گرفتن نکته بعدی مشخص میشود منظور از عدالت در این آیهی شریفه، عدالت عملی و خارجی هست و نه عدالت قلبی.
3️⃣نکته ی سوم : قرآن کریم خطاب به کسانی که دارای چند همسر هستند و اقدام به چندهمسری نمودهاند میفرماید: «وَ لَنْ تَسْتَطيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ»؛ «و شما هرچند حريص [بر عدالت] باشيد، هرگز نمىتوانيد [ازنظر علاقه و ميل قلبى] ميان زنها [بی كه در عقد خوددارید] عدالت ورزيد». (4)
منظور در این آیه شریفه؛ عدالت در محبت قلبی است که غیرممکن بوده و این نوع عدالت را پروردگار عالم نسبت به همسران طلب نکردهاند و ادامه آیه شریفه این مطلب را تأیید کرده و می فرماید: « فَلا تَميلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوها كَالْمُعَلَّقَةِ وَ إِنْ تُصْلِحُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحيماً»؛ «پس تمايل خود را بهطور كامل متوجه یکطرف ننماييد تا ديگرى را بهصورت زنى سرگردان و بلاتكليف رها كنيد». (5)
همانطور که مشاهده میفرمایید قرآن کریم در مسئله محبت به همسران، انصاف را طلب میکند و نه عدالت را.
⏪ نتیجه اینکه : در تعدد زوجات ، عدالت عملی (نفقه وتقسيم وقت برای رسیدگی به امور شخصی زنان)، شرط است و عدالت در محبت که امر قلبی و خارج از توان انسان است، خواسته نشده است.
📚پینوشت ها:
1. تفسير نمونه، ج3، ص: 256
2. نساء/3
3. همان
4. نساء/129
5. همان
✅ آیدی دریافت سوالات دینی👇👇
@khameneieshQ
کانال رسمی استاد جواد حیدری 👇👇
🔹🔸🔹🔸🔹🔸
♨️
https://eitaa.com/joinchat/4071489550C59c970ae1b