پرسش: انسان بعدازاینکه می‌میرد کجا می‌رود؟ چه سرنوشتی در انتظار اوست؟ ............................................................................ .......................................................... ✍️پاسخ: نکته اول: اولین منزل انسان بعد از مرگ، عالم برزخ هست. قرآن کریم تصریح کرده است که انسان بعد از مرگ، با عالم برزخ مواجه است که تا روز قیامت ادامه دارد. قرآن کریم می فرماید: «... وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ‏ إِلى‏ يَوْمِ يُبْعَثُون‏»؛ «و پشت سر آنان برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند!». (1) نکته دوم: سرنوشت انسان پس از مرگ، مرتبط با نوع عملکرد او در دنیاست. امام سجاد علیه‌السلام در روایتی فرمودند: «إِنَّ الْقَبْرَ رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ أَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِالنِّيرَان‏»؛ «قبر باغی از باغ‌های بهشت و یا چاهی از چاه‌های جهنم هست». (2) اگر بار خار است، خود کشته‌ای وگر پرنیان است، خود رشته‌ای نکته سوم: در منظومه روایی، کلمه «قبر» بسیاری از اوقات به معنای عالم برزخ هست و مقصود قبر خاکی نیست. امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «الْقَبْرُ مُنْذُ حِينِ‏ مَوْتِهِ‏ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ»؛ «قبر از لحظه مرگ است تا روز قیامت». (3) نکته ی چهارم: بعد از بسته شدن پرونده ی برزخ با نفخه ی صور اول و گذشت زمانی، با نفخه ی صور دوم صحنه ی قیامت برپا شده و همگان برای حسابرسی در درگاه الهی حاضر می شوند. و بعد از عبور از ایستگاه های مختلف قیامت، سرانجام انسان یا بهشت است و یا جهنم. پی‌نوشت‌ها : 1. مؤمنون/100 2. تفسير القمي، ج‏2، ص: 94 3. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 242 کانال رسمی استاد جواد حیدری💎 •┈┈••✾••┈┈• @javadheidari110