🔰
برای تمدنشدن، علم بهتر است یا اخلاق؟!
✍️دکترحبیبالله بابایی
▪️در جهان معاصر اسلام و در ایران امروز بهاصطلاح مدرنشده، این پرسش مطرح میشود که در فرایند توسعه، رشد، پیشرفت و احیانا تمدن، جای اخلاق کجاست؟ و در این میان و در صیرورت تمدنی، آیا اخلاق مقدم است یا علم؟ آیا اخلاق در مرکز تحولات اجتماعی است یا علم؟ علیالظاهر ما در پاسخ به این سؤالات درماندهایم، نه زمینههای علمی لازم را کسب کردهایم و نه سیاستگذاریهای اخلاقی را لحاظ کردهایم. نخبگان و پژوهشگران ما واقعیات اخلاقی در جامعه را رصد نمیکنند، به جامعهشناسی اخلاق نمیپردازند و نمیگویند که وضعیت اخلاقی ما در ایران و در کشورهای اسلامی چگونه است؟
▪️از سوی دیگر، آفتهای اخلاقی مشترک در جوامع اسلامی ازجمله ایران را نمیدانیم و نمیدانیم که چرا هر از چندی به خشونت، بداخلاقی، بینظمی و سپس عقبافتادگی سوق پیدا میکنیم؟ محققان تاریخی ما نیز در مورد تاریخ اخلاق و اخلاقیات ما بحث نمیکنند و نشان نمیدهند دنیای کنونی اسلام ازجمله ایران ما در چه سیر تاریخی به وضعیت کنونی در اخلاق رسیده است؟
▪️در چنین وضعیتی «
ضعف اخلاقی» ما از یک طرف، «
التقاط اخلاقی» از طرف دیگر، «
استعمار اخلاقی» (استعمار سایبری و دیجیتال) و تحریف و تغییرات اخلاقی ما در فضاهای مجازی از سوی دیگر و سرانجام «
افت اخلاقی و فراگیر» ما موجب شده که تحولات جهان اسلام و ایران اسلامی از صیرورت تمدنی و آرمانهای بلندش فاصله پیدا کند.
▪️ضعف اخلاقی یا استعمار اخلاقی صرفا متوجه دهه هشتادیها نیست بلکه این افت اخلاقی و عقبماندگی در ارزشها گاهی متوجه نسلهای قدیمیتر هست؛ آنهایی که در کسوت روشنفکر یا روحانیت سخن از اخلاق میگویند ولی در وسوسه تقدم علم بر اخلاق، تقدم سیاست بر اخلاق و تقدم مصالح گروهی بر اخلاق فریفته میشوند و به آسانی نه فقط در دام جدایی دین از جامعه، بلکه در دام تفکیک اخلاق از زندگی میافتند. پیش از این اشاره کردم که ما با ظهور خوارج نو در ایران مواجه هستیم و تأکید کردم که منظور من از خوارج نو، نه خوارج اعتقادی و سیاسی بلکه خوارج اخلاقی است که اساسا باورهای اعوجاجی در دو ناحیه مدرن و سنتی آن را زمینهسازی کرده است.
▪️ایران را نباید با غرب مقایسه کرد، ضمانت نظم در غرب با قانون است (اخلاق هم آنجا قانونی است) لیکن
ضمانت اصل نظم در ایران اخلاق است و نه قانون. آنگاه زدن زیرآب اخلاق توسط دوگانههای شرکآلود در جامعه ما، زمینه را برای آشوبها و فتنههادر ایران باقی خواهد گذاشت.
💢 مطالعه کامل مطلب در سایت همشهری
•┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈•
🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔
@Fekrat_Net