چارچوب کلی در روش تحقیق تاریخ
ذیلا به مراحلی که یک محقق در تحقیقات تاریخی خود می بایست طی کند ، اشاره میشود:
۱_ دست یافتن به نقل تاریخی متواتر، که هرگاه سخن عده زیادی از ناقلین یک حادثه متفق بود برای اثبات موضوع تاریخی کفایت میکند بلکه در بیشتر اوقات انسان قطع به درستی آن حادثه پیدا میکند.
اگر نقل کنندهها در بعضی از فرازهای حادثه اتفاق داشته باشند در همان فراز تواتر به دست میآید نه فرازهای دیگر.
و اگر در اصل حادثه متفق باشند ولی در خصوصیات حادثه با هم اختلاف داشته باشند فقط اصل حادثه متواتر خواهد بود نه خصوصیات و جزئیات آن.
۲_ اگر نتوانیم به تواتر که علم و آگاهی در پی دارد دست بیابیم ، میبایست به دنبال اطمینان و ظن پیدا کردن به صدق حادثهای که عده زیادی نقل کردهاند ، باشیم ؛ زیرا اطمینان داریم که آنها با هم تبانی به دروغ نکردند، این همان معنای روایت مستفیض است که اکثر مورخین یا عدهای از آنها نقل کنند و دیگران متعرض نشوند و یا نفی نکرده باشند.
۳_ اگر نتوانیم علم و یا اطمینان به وقوع رخدادی پیدا کنیم ، میتوانیم به نقل ، اگرچه از جانب یک نفر باشد، وثوق و اعتماد پیدا کنیم.
این وثوق خود به دو صورت است:
الف) در اثر تحقیق در شرح حال ناقل و اطلاع بر خصوصیات شخصی او ، که وی مردی بوده مورد اطمینان و راستگو و خالی از دسیسه و دروغ و خدعه ،
و اطمینان یافتن به نقل او ، آن هم بدین سبب که میدانیم وی تعمدی به دروغ در این نقل تاریخی نداشته است.
ب) اطمینان پیدا کردن به روح علمی مورخین ؛ انسان پس از ممارست و غور در مباحث علمی غالبا ظن پیدا میکند به روح علمی شخصی و پاکی نفس او ، بدین گونه که میداند این شخص به خاطر مرام و یا مصلحت یا دفاع شخصی خود ، دروغ سازی نمیکند.
۴_ پیدا شدن اطمینان به وقوع حادثهای یا عدم وقوع آن فی حد نفسه از قرائن خارجی و یا اعتبارات عقلی، مثل اینکه سخنی تاریخی یا عملی به شخصی استناد داده شده باشد که مناسب با خطی مشی زندگی و یا مناسب با نظر دینی معروف از آن شخص باشد.
[ _ سوال : آیا رسوخ اخبار کذب در یک منبع تاریخی ، منجر به مخدوش شدن اعتبار وثوق مولف آن و دیگر اخبار منقوله او خواهد شد؟
_ پاسخ : خیر ] این مطلب ضرری به موثق بودن این مورخ در سایر منقولاتش نمیزند زیرا گاهی دروغ مستند به تعمد شخصی نیست بلکه در اثر سهو و فراموشی از آن ناقل یا رواة پس از اوست [و یا به علت معتبر جلوه کردن آن خبر در نزد آن مورخ از طرقی که خودش قبول داشته است ، بوده است] مگر اینکه در کلماتش زیاد از این گونه لغزشها به چشم بخورد که در این صورت ظن به مورد اعتماد بودن وی از بین میرود.
📚 برگرفته از کتاب «پژوهشی در زندگی امام مهدی (ع) و نگرشی به تاریخ غیبت صغری» ، سید محمد صدر(ترجمه محمد امامی شیرازی)
ص ۳۸_۴۰
#روش_تحقیق_تاریخ
#ویژه_محققین
🏛☜[ آن سوی تاریخ ]☞🏛
🏛☜آنسوی تاریخ☞🏛️
چارچوب کلی در روش تحقیق تاریخ ذیلا به مراحلی که یک محقق در تحقیقات تاریخی خود می بایست طی کند ، اشا
خلاصه متن فوق :
۱_ ابتدا باید به دنبال اخبار متواتر بود ( خواه اصل رخداد متواتر باشد خواه برخی از جزئیات آن )
۲_ سپس باید به دنبال اخبار اطمینان آور رفت.
۳_ در ادامه ، با دو صورت میتوان از اخبار آحاد تاریخی بهره گرفت:
یک، اطمینان بر عدم تعمد دروغگویی در خصوص نقل مزبور
دوم ، کسب وثوق به شخصیتی خاص که در کار علمی خود اهل دروغ نیست.
۴_ سر آخر باید سنجید که خبر مزبور با شخصیت تاریخی و دینی کسی که درباره آن سخن میگوید، سنخیت دارد یا نه. (مثلا گزارشهای دال بر گناه کردن ِ شخص معصوم ع ، با شخصیت معصومانه وی سنخیت ندارد لذا مطرود است)
نکته مهم : پوشیده نیست که در تاریخ پژوهی می بایست تمامی مراحل فوق رعایت شود ، چون تعداد اخبار متواتر اندک است و اخبار مفید اطمینان هم زیاد نیست ، لذا برای تاریخ پژوهی گریزی از استفاده از اخبار آحاد نیست.
جستاری در دو مفهوم «تاریخ بهمثابه رویداد» و «تاریخ بهمثابه گزارش»
تاریخ در یک نگاه کلی به دو ساحت هستی شناسی و معرفت شناسی قابل تقسیم است.
ساحت هستی شناسانه تاریخ را «تاریخ به مثابه رویداد» و ساحت معرفت شناسانه تاریخ را «تاریخ به مثابه گزارش» نامیدهاند.
برای فهم تقسیم فوق میتوان یک کتاب تاریخی ، به عنوان نمونه کتاب وقعة الصفین اثر نصر بن مزاحم منقری ، را در نظر گرفت ؛ در این کتاب گزارش مبسوطی از جنگ صفین ارائه شده است که خواننده با مطالعه آن علم حصولی به چگونگی و چرایی رخداد پیکار صفین خواهد یافت.
این ضبط ، ثبت و گزارش رخداد صفین در جایی است که اساساً رخدادی به نام پیکار صفین به وقوع پیوسته باشد تا گزارشی از آن ثبت شود ؛ پس ما علاوه بر گزارش و تفسیر رخداد صفین که ساحتی معرفتی دارد یک رخداد عینی و واقعی در عالم خارج داریم به نام پیکار صفین که مورد روایتگری و تفسیر مورخ قرار گرفته است.
این حقیقتِ عینیِ خارجی جنبه هستیِ روایتی دارد که توسط مورخان گزارش و تفسیر میگردد.
پس تاریخ یک معنای هستی شناختی دارد که ناظر به پدیدهها و وقایعی است که در گذشته اتفاق افتاده است، و یک معنای معرفت شناختی دارد که ناظر به شناخت و اطلاعات مربوط به گذشته است.
ناگفته نماند که این تقسیم بندی منشأ شکلگیری دو نوع فلسفه نظری تاریخ و فلسفه انتقادی تاریخ شده است که اولی ناظر به جنبه هستی شناسانه تاریخ و دومی ناظر به جنبه معرفت شناسانه تاریخ است.
#فلسفه_تاریخ
#ویژه_محققین
🏛☜[ آن سوی تاریخ ]☞🏛
نقاشیهایی که بعد از 2 هزار سال آشکار شدند!
باستانشناسان و پژوهشگران در طی یک فرایند دقیق و ظریف پنج ساله، جرمها و آلودگیهایی را که در طی دو هزار سال بر روی نقشبرجستههای ستونها و سقف معبد اسنا در الاقصر نشسته بودند را پاک کردند تا رنگهای اصلی و درخشان آنها نمایان شود.
در طول پنج سال، یک تیم ۳۰ نفره بر روی پروژه مشترک وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر و دانشگاه توبینگن آلمان کار کردند. آنها نقاشیهای زندهای را آشکار کردند که پس از هزاران سال هنوز دستنخورده باقی مانده بودند.
#آثار_باستانی
#مطالب_عمومی
🏛☜[ آن سوی تاریخ ]☞🏛
هدایت شده از فارغالتحصیلاندانشکدهیتاریخ
▫️🔹▫️🔹▫️🔹▫️🔹▫️🔹▫️🔹
مُحرمنامه
۱) جایگاه ابومخنف در مقتلنگاری
🎙آیتالله یوسفی غروی
۲) معرفی مقتل ابومخنف
🎞 دکتر سعید طاووسی
۳) اعتبارسنجی کتابهای عاشورایی معاصر
🎙حجتالاسلام و المسلمین دکتر محسن رنجبر
۴) معرفی مقتل لهوف
🎞 دکتر سعید طاووسی
۵)جایگاه لهوف در مقاتل عاشورایی
🎙حجتالاسلام و المسلمین دکتر مصطفی صادقی
۶)نامههای کوفیان؛ آمار و محتوا
🎙دکتر حسین قاضیخانی
۷) گونهشناسی یاران امام حسین(ع)
🎙حجتالاسلام و المسلمین دکتر علیاکبر ذاکری
۸)کربلا، فرهنگ یا تاریخ
🎙حجتالاسلام و المسلمین دکتر یدالله مقدسی
۹)عقلانیت رفتاری در سیرهی امام حسین(ع)
🎙دکتر سید حسین فلاح زاده
۱٠) عاشورا به روایت زیدیه
🎞 دکتر سعید طاووسی
۱۱) لیست مقالات معرفی شده با محوریت امام حسین(ع)
🌐 لینک معرفی
۱۲) پیام تسلیت دکتر سید محمد حسینی به مناسبت فرار رسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی
🌐 لینک پیام
۱۳) یادداشت علمی: عاشورا گفتمانی شیعی یا رخدادی تاریخی؟
✍🏻 دکتر سید محمد حسینی
۱۴) سوگواری اهلبیت(ع) بر امام حسین(ع)
🎙حجتالاسلام دکتر حمیدرضا مطهری
۱۵) تبلیغات و تغییر هویت با تأکید بر کوفه
🎙حجتالاسلام و المسلمین دکتر محمدرضا هدایت پناه
۱۶) نقش عوامل سیاسیاجتماعی در پیدایش قرائتهای مختلف از واقعهی عاشورا
🎙 حجتالاسلام و المسلمین دکتر محسن رنجبر
۱۷) ماجرای کتاب شهید جاوید
🎙دکتر محمد اسفندیاری
۱۸) بهرههای این زمانی عاشورا
🎙حجتالاسلام و المسلمین دکتر حبیبالله بابایی
۱۹) تحلیل حوادث شب عاشورا
دکتر نعمتالله صفری فروشانی
🎙قسمت اول
📝فایل ضمیمه
🎙قسمت دوم
📝فایل ضمیمه
۲٠) بررسی نظریهی شهادتطلبی امام حسین(ع) در کتاب لهوف
🎙دکتر مصطفی صادقی
۲۱) حلقههای مفقودهی ماجرای مسلم بن عقیل
🎙دکتر محمدرضا هدایتپناه
۲۲)طیفبندی نقشها و فرانقشهای زنان در غدیر و عاشورا
🎙دکتر ناهید طیبی
۲۳)دلایل تأخیر حرکت امام حسین(ع) از مکه به کوفه پس از رسیدن نامهی مسلم
🎙دکتر رسول قلیچ
۲۴)عقلانیت حسینی
🎙دکتر محمد اسفندیاری
۲۵)زمینههای سیاسی قیام عاشورا و پیامدهای آن
🎙دکتر محمدجواد یاوری
۲۶)عزتطلبی در نهضت امام حسین(ع)
📝دکتر نعمتالله صفری فروشانی
۲۷)کتاب حماسهی امام سجاد(ع)
📙مقام معظم رهبری
۲۸) رازگشایی ناهمراهی امام سجاد(ع) با مردم مدینه در واقعه حره
📝دکتر سید علیرضا واسعی
۲۹)وقایع زمان حضور امام حسین(ع) در مکه
🎙استاد دکتر سعید طاووسی
۳٠)ویژگیهای اصحاب شهید حضرت سیدالشهداء
🎙آیتالله محمد عندلیب همدانی
۳۱)سیر اعتبار شناسی مقاتل از ابتدا تاکنون
🎙آیتالله یوسفی غروی
#عاشورا
#محرم
#امام_حسین_علیهالسلام
#دانشکدهی_تاریخ
💠@facultyofhistort
💠انجمنعلمیپژوهشیتاریخاسلاموتشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
💠@HistorySociety
12.64M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
پاسخ به چند شبهه عاشورایی
❌کربلا صحرا و خشک نبود سرسبز بود و آب داشت!!
❌در کربلا با چهار پنج متر کندن به آب میرسیدن چرا چاه نکندن؟!!
❌عاشورا در مهرماه بود پس اینکه هوا گرم بوده واقعیت نداره!!
❌شهادت علیاصغر اینجوری نیست که میگن، بچه شش که ماهه گردن نداره!!
❌ امام حسین چرا کودک و زن و بچشو شب عاشورا رها نکرد برن؟؟!
❌ وقتی دست حضرت عباس قطع شد میگن مشک رو با اون دست دیگهاش گرفت! دست قطع شه چجوری بادست قطع شده مشک رو میده اون یکی دستش؟؟!!!
🎙 حجتالاسلام دکتر ابوالقاسمی
#پاسخ_شبهه
#ویژه_علاقهمندان
🏛☜[ آن سوی تاریخ ]☞🏛
✅ دوره آنلاین "امام حسین شناسی با رویکرد تاریخی (۳)"
🎥 با حضور ۵ تن از اساتید تاریخ اهلبیت (ع)
🗓 شروع دوره از دوشنبه ۱ مرداد ۱۴۰۳ (۱۶ محرم) به مدت ۳ هفته
📕 مهلت ثبت نام تا ۱ مرداد
برگزار کننده :
مؤسسه علمی فرهنگی پرسمان
🔆 لینک ثبت نام:
https://porsemanonline.com/product/imamhosain3/
🔰پشتیبان دوره:
@PorsemanOnline
+989334914141
#دوره_آموژشی
#ویژه_محققین
🏛☜[ آن سوی تاریخ ]☞🏛
تاریخ-خلفا-از-رحلت-پیامبر-تا-زوال-امویان-اثر-رسول-جعفریان-.pdf
حجم:
9.73M
📚« تاریخ سیاسی اسلام جلد۲ _ تاریخ خلفا ، از رحلت پیامبر ص تا زوال امویان »
✍ رسول جعفریان
#پیشنهاد_مطالعه
🏛☜[ آن سوی تاریخ ]☞🏛